’-

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ
ΧΗΜΕΙΑΣ Γ’
ΛΥΚΕΙΟΥ

ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ ΥΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑ ΑΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ ΚΑΙ TESTS

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΕΩΝ

ΛΕΩΝΙΔΑ Γ. ΤΖΙΑΝΟΥΔΑΚΗ
ΧΗΜΙΚΟΥ
Έκδοση: 2021

1
 ’-

Το βοήθημα αυτό μπορεί να αξιοποιηθεί για μια ποιοτική επανάληψη της

εξεταστέας ύλης. Είναι αναγκαίο να προηγηθεί μια πρώτη λεπτομερής κάλυψη της
ύλης, διαφορετικά υπάρχει το ενδεχόμενο ορισμένες ερωτήσεις, ή προβλήματα να
δυσκολέψουν τον υποψήφιο και να τον αποθαρρύνουν.
Ελέγχοντας τις απαντήσεις ειδικά στα Tests και τα επαναληπτικά διαγωνίσματα ο
υποψήφιος μπορεί να αυτοαξιολογηθεί και να επαναλάβει ορισμένες ενότητες
στις οποίες υστερεί.
Τα θέματα που δίνονται έχουν ποικίλο βαθμό δυσκολίας, είναι ικανά πάντως να
ανταποκριθούν στο επίπεδο των εξετάσεων.
Λ.Τ.
(ΣΗΜ: Στην ιστοσελίδα έχετε ένα χαρακτηριστικό δείγμα από το βιβλίο. Για πλήρη
έκδοση ηλεκτρονική ή έντυπη, μπορείτε να μεταβείτε στον ιστοχώρο των εκδόσεων
«ΛΕΥΚΟ ΜΕΛΑΝΙ» στον παρακάτω σύνδεσμο:
https://lefkomelani.gr/product/ximeia-gama-lykeiou-epanalipsi/

2
 ’-

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
1. Επαναληπτικά tests σ.4
2. Επαναληπτικές ερωτήσεις και προβλήματα
2.1 Οξειδοαναγωγή σ.36
2.2 Θερμοχημεία σ.40
2.3 Ταχύτητα αντίδρασης σ.42
2.4 Χημική ισορροπία σ.46
2.5 Ιοντικές ισορροπίες σ.52
2.6 Δομή ατόμου, Περιοδικός πίνακας σ.61
2.7 Οργανικές αντιδράσεις σ.69
2.8 Μοριακές δυνάμεις, ώσμωση, τάση ατμών σ.82
3. Επαναληπτικά διαγωνίσματα σ.83
4. Στο …παρά πέντε σ.129
5. Θέματα που αξίζει να δείτε λίγο πριν από τις εξετάσεις σ.155
6. Τα «ψιλά γράμματα» της θεωρίας (test) σ.165
7. Απαντήσεις
7.1 Απαντήσεις επαναληπτικών tests σ.166
7.2 Απαντήσεις επαναληπτικών ασκήσεων σ.173
7.3 Απαντήσεις επαναληπτικών διαγωνισμάτων σ.185

3
 ’-

1. ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ TESTS
« Να σέβεσαι, να εκτιμάς, όμορφους να ‘χεις τρόπους,
πράγματ’ απλά τους κάνουνε σπουδαίους τους ανθρώπους»
Κρητική μαντινάδα

1ο ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ TEST ΧΗΜΕΙΑΣ

Γ’ ΛΥΚΕΙΟΥ
1) Στοιχείο Χ έχει ατομικό αριθμό ίσο με 56.
Α) Η ηλεκτρονιακή δομή του Χ είναι: 1S2, ……………………………………………………….
Β) Το στοιχείο Χ ανήκει στην …..ομάδα του Π.Π., στην ……. Περίοδο, και στον ….. τομέα.
Γ) Το οξείδιο του Χ θα έχει μοριακό τύπο ……………. Και όταν διαλύεται σε νερό
το διάλυμα θα εμφανίζει ………………….. χαρακτήρα, οπότε και θα
πραγματοποιείται η αντίδραση:
…………………………………………………………………………………… (9)

2) Χαρακτηρίστε σωστές (Σ), ή λανθασμένες (Λ), τις προτάσεις που ακολουθούν:

Αιτιολογείστε τις απαντήσεις σας.
Α) 1 mol ισχυρού μονοπρωτικού οξέος απαιτεί για πλήρη εξουδετέρωση ίδια ποσότητα
NaOH με αυτή που απαιτείται για εξουδετέρωση 1 mol ασθενούς μονοπρωτικού οξέος.
Β) Διάλυμα HCl 1M και διάλυμα CH3COOH 1M στην ίδια θερμοκρασία έχουν ίδιο pH.
Γ) Διάλυμα του ισχυρού οξέος HxA 10-2 Μ έχει οπωσδήποτε pH=2 στους 25 οC.
Δ) Όταν σε ένα λίτρο διαλύματος ΝΗ3 που έχει pH=11 αραιώσουμε με νερό μέχρι να
πάρουμε νέο διάλυμα όγκου 10 λίτρων, τότε το νέο pH θα γίνει 10.
Ε) Η συζυγής βάση του υπερχλωρικού οξέος (HClO4), θα είναι πολύ ασθενής.
Στ) Διαλύματα ισχυρού οξέος ΗΑ και ασθενούς οξέος ΗΒ έχουν σε ίδια θερμοκρασία ίδιο
όγκο και pH. Αν προσθέσουμε ίδιο όγκο νερού στα δύο δοχεία , τότε στο διάλυμα του
ασθενούς οξέος θα παρατηρηθεί μικρότερη μεταβολή στο pH. (6)

3) Να συμπληρωθούν οι χημικές εξισώσεις:

1) K2Cr2O7 + HCl → Cl2 + ............. + ................... + .....................
2) HCOOK + K2Cr2O7 + H2SO4 → ............ + ................ + ................ + .......... (6)

4) Λαμβάνοντας υπ΄ όψη , ότι η σταθερά ιοντισμού του αιθανικού οξέος (CH3COOH) είναι
ίση με τη σταθερά ιοντισμού της αμμωνίας (ΝΗ3) και μικρότερη από την σταθερά ιοντισμού
του μεθανικού οξέος (HCOOH), αντιστοιχείστε τα διαλύματα της στήλης Ι με τις τιμές pH της
στήλης ΙΙ. (8)
Διάλυμα (Ι) PH (II) Αντιστοιχία

4
 ’-

Α HCOONa α 7 Α-
Β CH3COONa β 8 Β-
Γ CaCl2 γ 10 Γ-
Δ NH4Cl δ 6 Δ-
Ε HCOONH4 ε 4 Ε-
(Όλα τα διαλύματα είναι της ίδιας συγκέντρωσης και θερμοκρασίας).

5) Συμπληρώστε στα διάστικτα τις λέξεις «ανεβαίνει», «κατεβαίνει», ή «μένει σταθερό»,

που αναφέρονται στο πως μεταβάλλεται το pH των πρώτων διαλυμάτων , όταν προστεθούν
σ’ αυτά τα σώματα που αναφέρονται σε κάθε περίπτωση:
α) Όταν σε διάλυμα ΝΗ3 προστεθεί στερεό ΝΗ4Cl , τότε το pH ………………………………………
β) Όταν σε διάλυμα ΝΗ4Cl προστεθεί στερεό ΝΗ4Cl , τότε το pH………………………………………
γ) Όταν σε διάλυμα HCl προστεθεί νερό , τότε το pH ………………………………………………….
δ) Όταν σε διάλυμα ΝΗ3 προστεθεί ΗΝΟ3 , τότε το pH ……………………………………………….
ε) Όταν σε διάλυμα HCOOH προστεθεί ΗCl , τότε το pH ……………………………………………..
στ) Όταν σε διάλυμα ΝΗ4Cl προστεθεί στερεό ΝaCl , τότε το pH ……………………………… (6)

6) Τοποθετείστε τα παρακάτω διαλύματα ίδιας συγκέντρωσης και θερμοκρασίας, κατά

σειρά ελαττωμένου pH.
Α) HCl, B) NaOH, Γ) Ca(OH)2, Δ) CH3COOH, E) CH3COONa, Z) NH3, H) NaCl,
Θ) CH3COONH4, I) NH4Cl. Δίνεται Κa(CH3COOH)=Kb(NH3)=10-5 . (8)

PH…>pH..>pH…>pH…>pH…=pH….>pH…>pH…>pH..... >pH…
>…………………………………………………
7) Χαρακτηρίστε κατάλληλα τις ουσίες CH3COO-, C6H5OH, CH4O, C2H5ONa, CH3-, NH4+ ,
CH3NH2, CH2O2 . (7)

ΣΩΜΑΤΑ ΜΕ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΟΞΕΟΣ: ……………………………………………………………………………………..

ΣΩΜΑΤΑ ΜΕ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΒΑΣΗΣ: ………………………………………………………………………………………..

8) Διαθέτουμε διάλυμα του μονοπρωτικού οξέος ΗF στο οποίο περιέχεται 1 mol οξέος. Για
να γίνει ουδέτερο το διάλυμα αυτό θα πρέπει να ρίξουμε: α) 1 mol NaOH, β) Λίγο
περισσότερο από1 mol NaOH, γ) Κάτι λιγότερο από ένα mol NaOH (Βάλτε σε κύκλο το
γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση και δικαιολογείστε την επιλογή σας). (5)

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

9) Ο δείκτης ΗΔ είναι ασθενές οξύ με Ka=10-4. Μερικές σταγόνες του δείκτη αυτού
προστίθενται στα δοχεία ίδιας θερμοκρασίας ,με το εξής περιεχόμενο:
Δοχείο Α: Διάλυμα ΗΝΟ3 0,1Μ.
Δοχείο Β: Διάλυμα με pH=6.
Δοχείο Γ με διάλυμα ΝΗ3.

5
 ’-

Δοχείο Δ με διάλυμα CH3COOK

Δοχείο Ε με νερό.
Επομένως ο δείκτης θα αποκτήσει ίδιο χρώμα στα δοχεία …………………………………… (6)

10) Αν η σειρά ισχύος των οξέων HCN, NH4+, H3O+ αυξάνεται προς τα δεξιά, προς ποια
κατεύθυνση είναι μετατοπισμένες οι παρακάτω ισορροπίες;
CN- + H3O+  HCN + H2O Αριστερά-Δεξιά
+ +
ΝΗ3 + Η3Ο  ΝΗ4 + Η2Ο Αριστερά-Δεξιά (Υπογραμμίστε την σωστή επιλογή)
11) Εξηγείστε αν είναι σωστές ή λανθασμένες οι προτάσεις που ακολουθούν: (10)
Α) 4mol ΝΗ3 βρίσκονται σε χημική ισορροπία με Ν2 και Η2. Μεταβάλλουμε τον όγκο του
δοχείου υπό σταθερή θερμοκρασία. Αν στη νέα ισορροπία τα mol της ΝΗ3 ήταν 3,6 αυτό
σημαίνει ότι αυξήσαμε τον όγκο του δοχείου.
Β) Αν διαλύσουμε ίσα mol ΝΗ3 και ΝΗ4Cl σε νερό τότε θα παραχθεί όξινο διάλυμα. Δίνονται
Kb(NH3)=10-5, Kw=10-14.
Γ) Όταν κάποιο από τα αντιδρώντα δρα καταλυτικά τότε έχουμε περίπτωση
αυτοκατάλυσης.
Δ) Υδατικό διάλυμα ασθενούς βάσης είναι δυνατόν να έχει pH=7 σε θερμοκρασία
μεγαλύτερη των 25oC.
Ε) Στο προπίνιο τα τρία άτομα του άνθρακα βρίσκονται στον ίδιο άξονα.
Στ) Στην αντίδραση Fe + Cu2+ → Fe2+ + Cu o Cu2+ είναι το οξειδωτικό μέσο.
Ζ) Στην ένωση CH2=C=CH2 το μεσαίο άτομο άνθρακα σχηματίζει δεσμούς προσφέροντας
τρία sp2 υβριδικά τροχιακά.
Η) Στην αντίδραση 2Α(g) + B(g) → 3Γ(g) ισχύει για τις αντίστοιχες μεταβολές
συγκέντρωσης ότι ΔC(Γ) =-3ΔC(B) .
Θ) Για τον ιοντισμό ασθενούς οξέος ΗΑ ισχύει ότι Kc=Ka.55,5 .
Ι) To HCOOH είναι ισχυρό οξύ όταν προστεθεί σε υγρή αμμωνία (ΝΗ3). (10)
12) Να γραφούν όλοι οι δυνατοί συντακτικοί τύποι των οργανικών ενώσεων με τα
ακόλουθα χαρακτηριστικά:
Α) Κορεσμένη μονοσθενής αλκοόλη με 5 άτομα C που δεν αποχρωματίζει όξινο
διάλυμα υπερμαγγανικού καλίου.
Β) Αλκίνιο με μοριακό τύπο C5H8 που αντιδρά με Na.
Γ) Κορεσμένη καρβονυλική ένωση με 5 άτομα άνθρακα που δίνει αλογονοφορμική
αντίδραση.
Δ) Κορεσμένη οργανική ένωση με τύπο C3H6O2 η οποία σε όξινο διάλυμα διασπάται σε 2
οργανικές ενώσεις που οξειδώνονται από όξινο διάλυμα υπερμαγγανικού καλίου. (8)

Α:.......................................................... Β: .........................................................
Γ: .......................................................... Δ: .........................................................

13) Να γραφούν οι χημικές εξισώσεις που περιγράφουν τις ακόλουθες αντιδράσεις:

A) Αντίδραση του 3 μεθυλο-βουτανικού Νατρίου με το 2 χλωροπροπάνιο
B) Αφυδάτωση της μεθυλο-1-προπανόλης, παρουσία H2SO4 σε 170 oC.
Γ) Προσθήκη του ισοπρόπυλο-ψευδαργυρο-ιωδιδίου σε βουτανόνη και επίδραση
νερού στο ενδιάμεσο προϊόν.

6
 ’-

Δ) Επίδραση νερού σε προπίνιο παρουσία H2SO4, HgSO4. (8)

Α)………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Β) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Γ) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Δ) …….………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Δ) …………………………………………………………………………………………….

14) Είναι σωστές ή λανθασμένες οι προτάσεις που ακολουθούν; Αιτιολογείστε τις

απαντήσεις. (6)
Α) Αύξηση της θερμοκρασίας αυξάνει την τιμή της σταθεράς ισορροπίας Kc μιας
αμφίδρομης αντίδρασης.
Β) Η αιθανάλη δεν μπορεί να οξειδωθεί με θερμαινόμενο χαλκό σε αιθανικό οξύ.
Γ) Σε δοχείο έχει αποκατασταθεί η ισορροπία C(s) + CΟ2(g) ↔ 2CO(g) , ΔΗ>0.
Επομένως αν αυξήσουμε τον όγκο του δοχείου θερμαίνοντάς το ταυτόχρονα, τότε θα
παραχθεί επιπλέον ποσότητα CO.
Δ) Αν το οξύ ΗΑ είναι ισχυρότερο από το οξύ ΗΒ τότε το pH οποιουδήποτε διαλύματος ΝaA
θα είναι μεγαλύτερο από το pH οποιουδήποτε διαλύματος ΝaB στην ίδια θερμοκρασία.
Ε) Όταν μοριακό υδατικό διάλυμα Δ1 εμφανίζει ανύψωση σημείου ζέσεως ίση με α oC ,
τότε μοριακό υδατικό διάλυμα Δ2 ίδιας συγκέντρωσης θα εμφανίζει ελάττωση του σημείου
πήξης β oC , όπου β>α.
Στ) Οι μονάδες της σταθεράς ταχύτητας για αντίδραση 2ης τάξης μπορούν να είναι
mol/L.min)

15) Να γραφούν οι συντακτικοί τύποι των οργανικών ενώσεων που μετέχουν στην
παρακάτω ακολουθία οργανικών αντιδράσεων: (3)

Α:
 Η οργανική ένωση Α αφυδατώνεται στους 170 oC και δίνει το προπένιο

 Ένα μέρος του προπενίου αντιδρά με νερό σε όξινο περιβάλλον και

δίνει το Β. Β:

 Το υπόλοιπο μέρος του προπενίου αντιδρά με HCl και δίνει το Γ.

 Στο Γ επιδρά Mg σε άνυδρο αιθέρα και σχηματίζει το Δ. Γ:

 Το Β οξειδώνεται και δίνει το οργανικό προϊόν Ε.

 Το Δ επιδρά στο Ε και το προϊόν τους δίνει με νερό την οργανική ένωση Δ:

ΒΑΘΜΟΣ:…..(Σύνολο μορίων 100)

Ε:

7
 ’-

2ο ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ TEST ΧΗΜΕΙΑΣ

Γ’ ΛΥΚΕΙΟΥ
1) Να επιλέξετε το γράμμα που αντιστοιχεί στην σωστή απάντηση, για τις ερωτήσεις που
ακολουθούν:
1.1- Στην ένωση 2-βουτενικό οξύ έχουμε τους εξής συνολικά δεσμούς: (24)
Α- 9σ και 1π,
Β-9σ και 2π,
Γ-10σ και 1π,
Δ- 11σ και 2π.
1.2- Το ιόν 17Χ-:
Α- Διαθέτει ένα μονήρες ηλεκτρόνιο,
Β- Έχει μεγαλύτερη ατομική ακτίνα από το άτομο 17Χ,
Γ- Έχει 8 συμπληρωμένα τροχιακά,
Δ- Διαθέτει ηλεκτρόνια σε υποστιβάδα d.
1.3- Βασικό είναι το υδατικό διάλυμα της ένωσης:
Α- NaI,
B- NH4ClO4,
Γ- C6H5ONa
Δ- C6H5OH
1.4- To pH υδατικού διαλύματος αμμωνίας 0,1Μ θα παραμείνει σταθερό, όταν σ΄ αυτό
προσθέσουμε :
Α- Υδατικό διάλυμα NaCl 0,1Μ,
Β- Υδατικό διάλυμα άλλης ασθενούς μονόξινης βάσης ίδιας συγκέντρωσης,
Γ-Υδατικό διάλυμα ΝΗ3 που έχει pH=11,
Δ- Νερό. (Όλα τα διαλύματα είναι θερμοκρασίας 25 οC, Kb(NH3)=10-5, Kw=10-14)
1.5- H ηλεκτρονική δομή στοιχείου του τομέα s που βρίσκεται σε θεμελιώδη κατάσταση
είναι:
Α- 1s2, 2s2, 2p6, 3s2, 3p6.
B- 1s2, 2s2, 2p6, 3s2, 3p6, 3d5, 4s2 .
Γ- 1s2, 2s2, 2p5, 3s1.
Δ- 1s2, 2s2, 2p6, 3s1.
1.6- Με αλκαλικό διάλυμα ιωδίου δεν σχηματίζουν ίζημα οι οργανικές ενώσεις:
Α- Αιθανάλη και προπανάλη.
Β- Προπανόνη και Προπανάλη.
Γ- 1-Προπανόλη και Μεθανάλη.
Δ- Προπανόνη και Αιθανόλη.

1.7- Αμφολυτικό χαρακτήρα εμφανίζουν τα σώματα:

Α- HSO4- και ΝΗ3.
Β- CO32- και ΗCO3- .
Γ- Η2Ο και HCO3-
Δ- ΗClO4 και Η2SO3 .
1.8- Στοιχείο με 2 μονήρη ηλεκτρόνια σε υποστιβάδα 3d σε θεμελιώδη κατάσταση
βρίσκεται:

8
 ’-

Α- Στην 2η ομάδα του περιοδικού πίνακα.

Β- Στην 4η ομάδα του περιοδικού πίνακα.
Γ- Στην 4η ή στην 10η ομάδα του περιοδικού πίνακα.
Δ- Στην 4η ή στην 8η ομάδα του περιοδικού πίνακα.
1.9- Η 2-μέθυλο-2-βουτανόλη:
Α- Μπορεί να παρασκευασθεί από την βουτανάλη και αντιδραστήριο Grignard.
Β- Αντιδρά με αλκαλικό διάλυμα Ιωδίου και δίνει κίτρινο ίζημα.
Γ- Με νερό σχηματίζει όξινο διάλυμα.
Δ- Μπορεί να παρασκευασθεί από την βουτανόνη και αντιδραστήριο Grignard.
1.10- Για την αντίδραση Α(g) + 2B(g) → 3Γ(g) ισχύει οτι:
Α- Οι μέσες ταχύτητες κατανάλωσης των Α και Β είναι ίσες.
Β- Η μέση ταχύτητα κατανάλωσης του Β είναι διπλάσια από την αντίστοιχη του Α.
Γ- Ο λόγος uA:uΓ=-1/3.
Δ- Οι ταχύτητες των αντιδρώντων ελαττώνονται μετά του χρόνου ενώ των
προϊόντων αυξάνονται.
1.11- Από τα επόμενα διαγράμματα αυτό που αναφέρεται σε ταχύτητα αντίδρασης πρώτης
τάξης είναι το διάγραμμα: α, β, γ, δ.

1.12 Στο παρακάτω ενεργειακό διάγραμμα που αναφέρεται στην αντίδραση Α + Β → Γ η

μεταβολή ενθαλπίας , η ενθαλπία αντιδρώντων και η ενέργεια ενεργοποίησης με
καταλύτη εκφράζονται αντίστοιχα από τις ενέργειες: Α)Ε4/Ε1/Ε2, Β)Ε3/Ε4/Ε2, Γ) Ε4/Ε5/Ε1,
Δ) Ε4/Ε1/Ε3 .

2) Χαρακτηρίστε σωστές (Σ), ή λανθασμένες (Λ), τις προτάσεις που ακολουθούν: (22)
Α) Σε υδατικό διάλυμα θερμοκρασίας 25 οC ισχύει η σχέση pOH=6.pH. Επομένως τo
διάλυμα περιέχει διαλυμένη μόνο κάποια βάση.
Β) Σε υδατικό διάλυμα θερμοκρασίας 25 οC ισχύει η σχέση pOH=6.pH. Επομένως το
διάλυμα μπορεί να περιέχει ισχυρό οξύ ΗΑ συγκέντρωσης 0,01Μ.
Γ) Σε υδατικό διάλυμα θερμοκρασίας 25 οC ισχύει η σχέση pOH=6.pH. Επομένως η
συγκέντρωση ιόντων ΟΗ- είναι ίση με 10-2 Μ
Δ) Σε υδατικό διάλυμα θερμοκρασίας 25 οC ισχύει η σχέση pOH=6.pH. Επομένως στο
διάλυμα η [ΟΗ-]>[Η3Ο+]
Ε) Υδατικό διάλυμα CH3CC-Na έχει σε θερμοκρασία 25 oC pH>7.

9
 ’-

Στ) Διάλυμα HCOONa 0,1M έχει μικρότερο pH από διάλυμα CH3COONa 0,1M ίδιας
θερμοκρασίας. Δίνεται ότι Ka(HCOOH)>Ka(CH3COOH) .
Z) Διάλυμα ισχυρού οξέος ΗΑ έχει πάντα μικρότερο pH από διάλυμα ασθενούς οξέος ΗΒ
της ίδιας θερμοκρασίας.
Η) Μία μόνο ένωση με μοριακό τύπο C5H12O δίνει αλογονοφορμική αντίδραση.
Θ) Όταν ένα στοιχείο έχει σε θεμελιώδη κατάσταση δομή εξωτερικής στιβάδας nsx , τότε θα
ανήκει οπωσδήποτε στην ομάδα x.
I) Δεν υπάρχει καρβονυλική ένωση που να ανάγεται με Η2 σε τριτοταγή αλκοόλη.
Ια) Είναι δυνατόν ένα στοιχείο Χ να έχει μεγαλύτερη ενέργεια πρώτου ιοντισμού από
στοιχείο Ψ , αλλά μικρότερη ενέργεια δεύτερου ιοντισμού από το ίδιο στοιχείο.

3) Είναι σωστές ή λανθασμένες οι προτάσεις:

1) Η αντίδραση υγροποίησης των υδρατμών έχει μεταβολή ενθαλπίας ΔΗ>0.
2) Η ψύξη προκαλεί ελάττωση της σταθερά ισορροπίας μιας ενδόθερμης
αντίδρασης.
3) Ο αριθμός οξείδωσης των ατόμων άνθρακα στην προπανόνη είναι ίσος με -4/3.
4) Στο οξειδωτικό σώμα υπερμαγγανικό κάλιο (KMnO4) το άτομο του οξυγόνου
ανάγεται.
5) Στην αντίδραση Ν2 + 3 Η2 <=> 2 ΝΗ3 ισχύει για τις αντίστοιχες ταχύτητες η
σχέση: u(H2)/u(NH3)=-3/2 .
6) Αν η αντίδραση Α(g) + 2B(g) <=> 2Γ(g) έχει σε ορισμένη θερμοκρασία Kc=4, τότε
η αντίδραση Γ(g) <=> B(g) + A/2(g) έχει στην ίδια θερμοκρασία Kc=1/2.
7) Δύο υδατικά διαλύματα ουσιών Χ και Ψ ίδιας συγκέντρωσης και θερμοκρασίας,
έρχονται σε επαφή μέσω ημιπερατής μεμβράνης. Αν παρατηρήθηκε κίνηση διαλύτη από το
διάλυμα της Χ προς το διάλυμα της Ψ τότε συμπεραίνουμε οτι η ουσία Χ είναι
ηλεκτρολύτης. (7)

4) Αντιστοιχείστε τις τιμές pH που αναφέρονται σε καθαρό νερό, με τις αντίστοιχες

θερμοκρασίες στις οποίες έχουν μετρηθεί: (2)
Θερμοκρασία (Ι) PH (II) Αντιστοιχία
ο
Α 0 C α 7,5 Α-
o
Β 60 C β 7 Β-
o
Γ 25 C γ 6,5 Γ-

5) Συμπληρώστε τον πίνακα: (2)

ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΟΜΑΔΑ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΑ ΜΟΝΗΡΗ
ΕΞ. ΣΤΙΒΑΔΑΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΑ
13Χ ………. ………. ………. ………. ……….
….Ψ 10η 5η ………. ………. ……….
….Ζ ………. 3η ………. 7 ……….
…..Κ ………. 2η p ………. 3

6) Διάλυμα οξέος ΗΑ άγνωστης συγκέντρωσης ογκομετρείται με πρότυπο διάλυμα βάσης

και η καμπύλη ογκομέτρησης αποδίδεται με το παρακάτω διάγραμμα : (2)

10
 ’-

Α) Ποιο από τα παρακάτω διαλύματα οξέων χρησιμοποιήθηκε;

i- CH3COOH 0,1M, ii- H2SO4 0,1M, iii- HCl 0,1M, iv- HCl 1M.
…………
B) Ποια από τις παρακάτω βάσεις περιείχε το πρότυπο
διάλυμα;
i- KOH, ii- Ca(OH)2, iii- NH3, iv- NaOH.
………….

7) Να συμπληρωθούν οι προτάσεις που ακολουθούν: (5)

Α) Στην οργανική ένωση χλωρο-αιθίνιο ο δεσμός μεταξύ των ατόμων άνθρακα και χλωρίου
σχηματίζεται από επικάλυψη ενός ………. τροχιακού από το άτομο του άνθρακα και ενός
…… τροχιακού από το άτομο του χλωρίου. (Ατομικός αριθμός χλωρίου:17)
Β) Σε 500 mL διαλύματος NaOH 1Μ αν προσθέσουμε 1 mol της ένωσης (π.χ.) ………….. θα
σχηματισθεί ρυθμιστικό διάλυμα.
Γ) Όταν τιτλοδοτούμε διάλυμα HCOOH άγνωστης συγκέντρωσης με πρότυπο διάλυμα
ΝaΟΗ, τότε το pH του διαλύματος στο ισοδύναμο σημείο θα είναι …………. του 7 και η
διαδικασία αυτή ονομάζεται ………………….
Δ) Για να παρασκευασθεί η αλκοόλη CH3CH(CH3)CH(OH)CH3 πρέπει το CH3MgCl να
αντιδράσει με την …………… και στη συνέχεια να υδρολυθεί το ενδιάμεσο προϊόν ……………….
Ε) Η ενέργεια του ηλεκτρονίου σε άτομο υδρογόνου διεγερμένης κατάστασης είναι -
0,13625.10-18 J. Επομένως το ηλεκτρόνιο έχει μεταπηδήσει στην …….. στιβάδα.

8) α) Να γραφούν οι συντακτικοί τύποι των οργανικών ενώσεων Α-Ε που μετέχουν στην
παρακάτω πορεία οργανικών
αντιδράσεων:

(5+2+2)

Α:……………………………..
Β:……………………………..
Γ:……………………………..
Δ:……………………………..
Ε:……………………………..
β) Προτείνατε αντίδραση διάκρισης, γράφοντας και τις σχετικές χημικές εξισώσεις, μεταξύ
των οργανικών ενώσεων:
β1) Α και Β: ……………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………….
β2) Ε και Β: …………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………….
γ) Πόσα το πολύ mol KMnO4 οξυνισμένου με διάλυμα H2SO4 μπορούν να
αποχρωματισθούν από 10 mL διαλύματος της Α περιεκτικότητας 8,8%(w/v);

11
 ’-

9) Να γραφούν οι συντακτικοί τύποι των οργανικών ενώσεων Α-H που μετέχουν στην
παρακάτω πορεία οργανικών αντιδράσεων: (7)
Α:……………………………..
Β:……………………………..
Γ:……………………………..
Δ:……………………………..
Ε:……………………………..
Z: ……………………………..
H: ……………………………..

10) Να
γραφούν οι
συντακτικοί
τύποι των
οργανικών
ενώσεων Α-H
που μετέχουν στην παρακάτω πορεία οργανικών αντιδράσεων:
(9)

Α:…………………………….. Β:…………………………….. Γ:……………………………….

Δ:…………………………….. Ε:…………………………….. Z: ………………………………
Θ: …………………………….. Ι:……………………………..

11) Να γραφεί ο συντακτικός τύπος των οργανικών ενώσεων που εμφανίζουν τα εξής
χαρακτηριστικά: (4)
Α) Οργανική ένωση Α με μοριακό τύπο C5H12O που αντιδρά με νάτριο, οξειδώνεται
από περίσσεια όξινου διαλύματος διχρωμικού καλίου προς την ένωση C5H10O, δεν αντιδρά
όμως με αλκαλικό διάλυμα Ιωδίου.
Β) Οργανική ένωση Β με μοριακό τύπο C6H12O2 που δεν αντιδρά με όξινο ανθρακικό
νάτριο, διασπάται όμως με νερό σε όξινο περιβάλλον και δίνει δύο οργανικές ενώσεις που
δεν μπορούν να αποχρωματίσουν όξινο διάλυμα υπερμαγγανικού καλίου.
Γ) Κορεσμένη οργανική ένωση Γ με μοριακό τύπο C5H10O που δεν αντιδρά με
Φελίγγειο υγρό , ούτε με αλκαλικό διάλυμα Ιωδίου.
Δ) Κορεσμένη οργανική ένωση Δ με μοριακό τύπο C5H10O που προήλθε από
υδρόλυση αλκινίου με διακλαδισμένη αλυσίδα.

12
 ’-

Α) Β)

Γ) Δ)

12) Κορεσμένο μονοκαρβοξυλικό οξύ Α διαθέτει 10 σ και ένα π δεσμό.

Α) Να γραφεί ο συντακτικός τύπος του οξέος Α.
Β) 0,74g του Α διαλύονται σε νερό και σχηματίζεται διάλυμα Δ1 όγκου 100 mL στο
οποίο ισχύει η σχέση pOH=2,5.pH. Να υπολογισθεί η σταθερά ιοντισμού του οξέος Α.
Γ) Στο διάλυμα Δ1 προστίθενται n mol ΝαΟΗ, δίχως μεταβολή στον όγκο του
διαλύματος, οπότε προκαλείται μεταβολή του pH κατά μία μονάδα. Να υπολογισθεί η τιμή
του n. Δίνεται για το νερό Kw=10-14, θερμοκρασία 25 oC, και ότι μπορούν να
χρησιμοποιηθούν οι γνωστές προσεγγίσεις για την απλούστευση των πράξεων. (1+2+2)

13) Να συμπληρωθούν οι χημικές εξισώσεις που ακολουθούν με τους συντακτικούς τύπους

των κατάλληλων οργανικών ενώσεων: (2)

A) CH3CH(CH3)CH=O + CH3CH(CH3)MgI + H2O  …………………. + Mg(OH)I

B) ……………………….(παρουσία Η2SO4, 170 oC)  CH3CH=CHCH2CH3 + Η2Ο

ΒΑΘΜΟΣ:…..(Σύνολο μορίων 100)

13
 ’-

3ο ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ TEST
ΧΗΜΕΙΑΣ
Γ’ ΛΥΚΕΙΟΥ
………….
(ΣΗΜ: Στην ιστοσελίδα έχετε ένα χαρακτηριστικό δείγμα από το βιβλίο. Για πλήρη
έκδοση ηλεκτρονική ή έντυπη, μπορείτε να μεταβείτε στον ιστοχώρο των εκδόσεων
«ΛΕΥΚΟ ΜΕΛΑΝΙ» στον παρακάτω σύνδεσμο:
https://lefkomelani.gr/product/ximeia-gama-lykeiou-epanalipsi/

2. ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΟΞΕΙΔΟΑΝΑΓΩΓΗ

1) Εξηγείστε αν είναι σωστές ή λανθασμένες οι προτάσεις:

Α) Στο ΝΗ4ΝΟ3 το άτομο του αζώτου έχει Α.Ο. ίσο με +1.
Β) Στις οργανικές ενώσεις το άτομο του άνθρακα μπορεί να έχει διαφορετικούς Α.Ο. στην
ίδια ένωση.
Γ) Κατά την προσθήκη HCl σε αλκένιο, ένα άτομο άνθρακα οξειδώνεται και ένα ανάγεται.
Δ) Μπορούμε να προσδιορίσουμε την άγνωστη συγκέντρωση HCOOH χρησιμοποιώντας
αντί για πρότυπο διάλυμα βάσης , πρότυπο διάλυμα Υπερμαγγανικού καλίου (KMnO4).
E) Αν στην ένωση ΧΗ3 το Χ έχει την μικρότερη βαθμίδα οξείδωσης τότε η ένωση ΧΗ 3 μπορεί
να δράσει οξειδωτικά.
Στ) Η χημική εξίσωση Mg3N2 + 6H2O → 3 Mg(OH)2 + 2NH3 περιγράφει μεταθετική
αντίδραση.

14
 ’-

Ζ) Στην χημική αντίδραση 3Η2Ο2 + 2 ΝΗ3 → Ν2 + 6Η2Ο το Η2Ο2 είναι το αναγωγικό μέσο.
Η) Διάλυμα ΚCl μπορεί να αποθηκευθεί σε μεταλλικά δοχεία Ψευδαργύρου. (ΖK=19, ZΖn=30)
Θ) Στοιχείο της 17ης ομάδας του Π.Π. έχει αναγωγικό χαρακτήρα.
Ι) Στοιχείο με ατομικό αριθμό 3 έχει τάση να οξειδωθεί.
Ια) Κατά την προσθήκη Υδρογόνου στο αιθανονιτρίλιο (CH3-C≡N) σύμφωνα με την
αντίδραση CH3-C≡N + 2Η2 → CH3-CH2-NH2 ο Α.Ο. στο άτομο του άνθρακα της θέσης 1
μεταβάλλεται από 0 σε -2.
Ιβ) Στην αντίδραση CH3-C≡N + 2Η2 → CH3-CH2-NH2 το Η2 έχει αναγωγικό χαρακτήρα.
Ιγ) Με προσθήκη σιδήρου σε διάλυμα υδροχλωρικού οξέος, το pH του διαλύματος
αυξάνεται. (ΖFe=26)
Ιδ) Κατά την προσθήκη Νατρίου σε νερό το pH ελαττώνεται.
Ιε) Κατά την αντίδραση 2CHCl3 + O2 → 2COCl2 + 2HCl, η ηλεκτρονιακή πυκνότητα στο
άτομο του άνθρακα αυξάνεται.
Ιστ) Στην αντίδραση (NH4)2Cr2O7 → Cr2O3 + N2 + 4 H2O το διχρωμικό αμμώνιο δρα
συγχρόνως και σαν οξειδωτικό και σαν αναγωγικό

2) Επιλέξτε την σωστή απάντηση για τις επόμενες προτάσεις :

Α) Όταν βυθίσουμε σιδερένιο καρφί σε διάλυμα CuSO4 , τότε:
1) Δεν πραγματοποιείται αντίδραση, 2) Πραγματοποιείται αντίδραση και η μάζα του
καρφιού αυξάνεται, 3) Πραγματοποιείται αντίδραση και η μάζα του καρφιού ελαττώνεται
4) Πραγματοποιείται αντίδραση αλλά σύμφωνα με την αρχή διατήρησης της μάζας, η μάζα
του καρφιού δεν μεταβάλλεται. (Δίνονται: ArFe=56, ArCu=63,5 και τα δύο στοιχεία ανήκουν
στην ίδια περίοδο)
B) Σε μια οξειδοαναγωγική αντίδραση το αναγωγικό στοιχείο:
1) Ανάγεται, 2) Αυξάνει τον Α.Ο. του, 3) Προσλαμβάνει ηλεκτρόνια, 4) Ελαττώνεται ο Α.Ο.
του.
Γ) Στην αντίδραση Cu + 2Ag+ → Cu2+ + 2Ag ο χαλκός: 1) Είναι το οξειδωτικό μέσο, 2)
Ελαττώνεται ο Α.Ο. του, 3) Δέχεται δύο ηλεκτρόνια ανά άτομο, 4) Είναι το αναγωγικό
μέσο.
Δ) Από την οξείδωση του Θείου (S) μπορεί να παραχθεί: 1) Η2S, 2) Μόνο SO2, 3) SO2 ή
H2SO4, 4) δεν οξειδώνεται.
Ε) Κατά την οξείδωση του ΗOOC-COOH σε CO2 ο Α.Ο. του ατόμου του άνθρακα : 1)
Αυξάνεται κατά 2 , 2) Ελαττώνεται κατά 2, 3) αυξάνεται κατά 1, 4) αυξάνεται κατά 4.
Στ) Στην αντίδραση Ca + 2H2O → Ca(OH)2 + H2 : 1) Το άτομο του Ca δέχεται ηλεκτρόνια,
2) Το νερό δρα οξειδωτικά, 3) Τα άτομα του υδρογόνου στο νερό οξειδώνονται, 4) Το
νερό είναι το αναγωγικό μέσο.
Ζ) Ο μεγαλύτερος αριθμός οξείδωσης του θείου υπάρχει στο : 1) S8, 2) (NH4)2SO4, 3) SO2,
4) CaS.
H) To άτομο του άνθρακα έχει αριθμό οξείδωσης ίσο με 0 στην ένωση:
1) HCOOH, 2) CO2, 3) CO, 4) HCH=O.
Θ) Στοιχείο Χ με ατομικό αριθμό 11 : 1) Έχει οξειδωτικό χαρακτήρα, 2) Είναι
ηλεκτραρνητικό, 3) Ανάγεται, 4) Έχει τάση αποβολής ηλεκτρονίων.
Ι) Στην αντίδραση 3Cl2 + 6KOH → 5KCl + KClO3 + 3H2O ισχύει:

15
 ’-

1) Το χλώριο δρα μόνο σαν οξειδωτικό μέσο. 2) Το χλώριο δρα μόνο σαν αναγωγικό μέσο.
3) Το χλώριο εν μέρει οξειδώνεται και εν μέρει ανάγεται. 4) Το χλώριο δρα μεταθετικά
δηλ. δεν μεταβάλλεται ο αριθμός οξείδωσής του.
Ια) Στο αιθανονιτρίλιο (CH3-C≡N ) , o αριθμός οξείδωσης του άνθρακα της χαρακτηριστικής
ομάδας είναι ίσος με: 1) -3, 2) +3, 3) 0, δ) +2
(Δίνονται οι ατομικοί αριθμοί : Z(C)=6, Z(N)=7 )
Ιβ) Στην ένωση H-S-C≡N οι αριθμοί οξείδωσης των στοιχείων C και N είναι αντίστοιχα ίσοι
με :1) +3 και -3, 2) +4 και -3, 3) +1 και -1, 4) +2 και -3

3) Να συμπληρώσετε τα κενά στις επόμενες προτάσεις:

Α) Στο CaH2 το άτομο του υδρογόνου έχει Α.Ο. ίσο με .....
Β) Στο (ΝΗ4)2SO3 (θειώδες αμμώνιο) A.O. ίσο με +4 έχει το άτομο του ....
Γ) Στην αντίδραση 4Νa + O2 → 2 Na2O το άτομο του Na δρα σαν ......... και ο Α.Ο. του
από ...... γίνεται ......

4) Να συμπληρώσετε συντελεστές στις επόμενες χημικές εξισώσεις :

Α) MnO4- + Fe2+ + H+ → Mn2+ + Fe3+ + H2O
B) Cr2O72- + Sn2+ + H+ → Cr3+ + Sn4+ + H2O

5) Να συμπληρώσετε συντελεστές και τα κατάλληλα σώματα στις επόμενες χημικές

εξισώσεις :
A) K2Cr2O7 + HCOOH + H2SO4 →
B) K2Cr2O7 + CH3CH(OH)CH3 + H2SO4 →
Γ) KMnO4 + CH3OH + H2SO4 → CO2 +
Δ) KMnO4 + NaOOC-COONa + H2SO4 →
Ε) CH3CH=O + AgNO3 + NH3 + H2O →
Στ) CH3CH=O + CuSO4 + NaOH →

6) Να συμπληρώσετε συντελεστές και τα κατάλληλα σώματα στις επόμενες χημικές

εξισώσεις :
A) K2Cr2O7 + CO + H2SO4 →
B) K2Cr2O7 + FeSO4 + H2SO4 →
Γ) K2Cr2O7 + FeCl2 + HCl →
Δ) KMnO4 + FeSO4 + H2SO4 →
Ε) KMnO4 + CO + H2SO4 →
Στ) KMnO4 + HI → MnI2 + I2 + +
Ζ) CuO + HCl → Cl2 + +
H) Cu + HNO3 → Cu(NO3)2 + NO + H2O
Θ) MnO2 + FeSO4 + H2SO4 →
I) Fe + H2SO4 → Fe2(SO4)3 + SO2 + H2O
Iα) ΝΗ3 + Αg2O → N2 + Ag + H2O
Iβ) Μ + Η2SO4 → M(SO4)x + SO2 + H2O

7) 80 mL διαλύματος KMnO4 0,1M οξινισμένου με θειικό οξύ , απαιτούν για τον πλήρη
αποχρωματισμό τους 100 mLδιαλύματος ΗCOOH άγνωστης συγκέντρωσης C.
A) Να υπολογισθεί η άγνωστη συγκέντρωση C

16
 ’-

B) Αν το παραγόμενο αέριο CO2 διαβιβασθεί σε δοχείο 10 L με άνθρακα αποκαθίσταται η

ισορροπία CO2(g) + C(s) <=> 2CO(g). Αν σε ισορροπία τα συνολικά mol των αερίων ήταν
0,03 να υπολογισθεί η σταθερά Κc της ισορροπίας .

8) Σε 100 mL διαλύματος KMnO4 0,2M οξινισμένου με θειικό οξύ προσθέτουμε

0,05mol FeSO4. Να υπολογισθεί η ελάχιστη μάζα του ΚΙ που πρέπει να προσθέσουμε ακόμη
στο διάλυμα προκειμένου να αποχρωματισθεί το KMnO4. (ArK=39, ArI=127)

9) Ορισμένη ποσότητα διαλύματος FeSO4 χωρίζεται σε δύο ίσα μέρη Δ1 και Δ2. Το Δ1
απαιτεί για πλήρη αντίδραση 50mL διαλύματος K2Cr2O7 0,1M οξινισμένου με H2SO4. Στο Δ2
προστέθηκαν 50mL διαλύματος KMnO4 0,1M παρουσία H2SO4. Θα αποχρωματισθεί το
KMnO4 που προστέθηκε;

10) Σε 100mL διαλύματος KMnO4 συγκέντρωσης C επιδρά περίσσεια διαλύματος ΗΙ. Το

παραγόμενο Ι2 αντιδρά πλήρως με ΝΗ3 οπότε σχηματίζεται ΗΙ που διαλύεται σε νερό. Έτσι
προκύπτει διάλυμα όγκου 100mL το οποίο έχει pH=0. Ζητούνται:
Α) Η συγκέντρωση C.
B) Πόσα mol HI οξειδώθηκαν από το KMnO4.

11) Δίνεται η χημική εξίσωση που περιγράφει την οξείδωση του σιδήρου από πυκνό
νιτρικό οξύ: Fe + HNO3 → Fe(NO3)x + NO2 + H2O .
A) Να τοποθετήσετε τους κατάλληλους συντελεστές εμπρός από τα αντιδρώντα και τα
προϊόντα.
Β) Αν από την οξείδωση 5,6g Fe από περίσεια νιτρικού οξέος ελευθερώθηκαν 6,72L NO2
μετρημένα σε stp να υπολογισθεί η τιμή του x.

12) Ισομοριακό μείγμα που αποτελείται από FeSO4 και SnSO4 απαιτεί για πλήρη
οξείδωση των συστατικών του 150mL διαλύματος K2Cr2O7 1M παρουσία H2SO4. Ζητούνται:
Α) Τα mol των συστατικών του μείγματος.
Β) Ο όγκος του CO μετρημένος σε stp που μπορεί να μετατραπεί σε CO2 από την
παραπάνω ποσότητα του διαλ. K2Cr2O7. (Δίνονται οι Α.Ο. του Sn: 0, +2, +4)

13) Μια από τις χημικές ενώσεις που έχουν ιδιαίτερη σημασία για την παγκόσμια
οικονομία είναι το νιτρικό οξύ. Η κύρια χρήση του νιτρικού οξέος (το 75 % της παγκόσμιας
παραγωγής) χρησιμοποιείται για την παρασκευή NH4NO3, το οποίο είναι συστατικό
λιπασμάτων. Η σύγχρονη μέθοδος βιομηχανικής παρασκευής του νιτρικού οξέος
στηρίζεται στην μετατροπή της αμμωνίας σε νιτρικό οξύ και περιλαμβάνει τρία στάδια.
Δ1. Το πρώτο στάδιο είναι η καταλυτική οξείδωση της αμμωνίας προς μονοξείδιο του
αζώτου (πορεία Ostwald): NH3(g) + O2(g) (Pt 900 C) → NO(g) + H2O(g) Να ισοσταθμίσετε την
ανωτέρω αντίδραση.
Μια από τις ανεπιθύμητες αντιδράσεις που λαμβάνει χώρα στις ίδιες συνθήκες είναι η
ακόλουθη: NH3(g) + Ο2(g) → N2(g) + H2O(g) Να ισοσταθμίσετε την αντίδραση αυτή. Να
ορίσετε την οξειδωτική και την αναγωγική ουσία στην αντίδραση .
Δ2. Λαμβάνεται δείγμα από τα προϊόντα της καταλυτικής αντίδρασης. Ακολούθως, με ψύξη
απομακρύνονται οι υδρατμοί. Τελικά διαπιστώνεται ότι το αέριο μείγμα που απομένει
αποτελείται αποκλειστικά από NO(g) και Ν2(g). Το τελικό μείγμα διοχετεύεται σε υδατικό
διάλυμα KMnO4 (παρουσία H2SO4), όπου αντιδρά μόνο το NO(g), σύμφωνα με την

17
 ’-

αντίδραση (3): 10NO(g) + 6KMnO4(aq) + 9H2SO4(aq) → 10HNO3(aq) + 6MnSO4(aq) +

3K2SO4(aq) + 4H2O(ℓ)
Αν για τον πλήρη αποχρωματισμό 540 mL διαλύματος KMnO4 1 Μ απαιτήθηκαν 22,4 L
μείγματος NO(g) και Ν2(g) σε STP, να υπολογιστεί ο βαθμός μετατροπής της NH3 σε ΝΟ ως
κλασματικός αριθμός.
Δ3. Το δεύτερο στάδιο της μεθόδου είναι η οξείδωση του ΝΟ προς ΝΟ2 σύμφωνα με την
αντίδραση: 2ΝΟ(g) + O2(g) → 2ΝΟ2(g), ΔΗ = -113,6 kJ
α. Να εξηγήσετε γιατί το μείγμα των αερίων αντιδρώντων ψύχεται πριν ξεκινήσει η
αντίδραση.
β. Σε δοχείο όγκου 10 L βρίσκεται σε ισορροπία μείγμα 10 mol ΝΟ, 10 mol O2 και 20 mol
ΝΟ2. Να υπολογιστεί η σταθερά ισορροπίας KC της αντίδρασης.
γ. Ο όγκος του δοχείου μεταβάλλεται υπό σταθερή θερμοκρασία και μετά την
αποκατάσταση της ισορροπίας η ποσότητα του ΝΟ2 έχει αυξηθεί κατά 25%. Να υπολογίσετε
τη μεταβολή του όγκου σε L.
Δ4. Το τρίτο στάδιο της μεθόδου είναι το ακόλουθο: 3ΝΟ2(g) + Η2Ο(ℓ) ↔2HNO3(ℓ) + NO(g)
Να εξηγήσετε αν η αντίδραση παρασκευής του νιτρικού οξέος ευνοείται σε υψηλή ή
χαμηλή πίεση.
Δ5. Μετά την αντίδραση του ΝΟ2 με το Η2Ο λαμβάνεται διάλυμα HNO3 10 Μ. Αν διαθέτετε
υδατικό διάλυμα ΝΗ3 5 Μ, να υπολογίσετε την αναλογία όγκων με την οποία πρέπει να
αναμιχθούν τα δύο διαλύματα ώστε να προκύψει ουδέτερο διάλυμα. Δίνεται ότι: Όλα τα
διαλύματα βρίσκονται σε θερμοκρασία θ = 25 οC. Κb(NH3) = 10-5 Kw = 10-14 Tα δεδομένα
του προβλήματος επιτρέπουν τις γνωστές προσεγγίσεις. (Π.Ε. 2019)

18
 ’-

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΘΕΡΜΟΧΗΜΕΙΑ

1) Εξηγείστε αν είναι σωστές ή λανθασμένες οι επόμενες προτάσεις:

Α) Στην αντίδραση ιοντισμού του HCOOH η μεταβολή της ενθαλπίας είναι θετική.
Β) Το ποσό θερμότητας που εκλύεται κατά τον σχηματισμό 1mol υγρού νερού από Η2 και
Ο2 είναι μεγαλύτερο από το αντίστοιχο ποσό θερμότητας που εκλύεται κατά τον
σχηματισμό 1 mol αερίου νερού σε ίδιες συνθήκες μετρημένες.
Γ) Η αντίδραση ΝΗ3(g) → NH3(l) είναι ενδόθερμη.
Δ) Η καύση 1g αερίου βουτανίου ελευθερώνει μεγαλύτερο ποσό θερμότητας από 1 g
υγρού βουτανίου σε ίδιες συνθήκες μετρημένα.
Ε) Σε μια αντίδραση εξουδετέρωσης (Η 3Ο+ + ΟΗ- → 2Η2Ο) η ενθαλπία του συστήματος
αυξάνεται
Στ) Η θερμοκρασία είναι ενέργεια.
Ζ) Σε αντίδραση φωτοσύνθεσης η ενθαλπία των προϊόντων είναι μικρότερη από την
ενθαλπία των αντιδρώντων.
H) H ενθαλπία ενός mol αερίου CO2 είναι ίση με την ενθαλπία ενός mol υγρού CO2 σε ίδιες
συνθήκες υπολογισμένες.
Θ) Αν δίνεται η θερμοχημική εξίσωση Ν 2(g) +3Η2(g) →2ΝΗ3(g), ΔΗ=-22kcal τότε θα ισχύει
ότι: 2ΝΗ3(l), → Ν2(g) +3Η2(g) ΔΗ=+22kcal
Ι) H ειδική θερμοχωρητικότητα μιας ουσίας αυξάνεται όσο αυξάνεται η μάζα της.
Ια) Για την αντίδραση Α+ 2Β → Γ δίνεται το διπλανό ενεργειακό διάγραμμα.

Από το διάγραμμα μπορούμε επομένως να συμπεράνουμε ότι η αντίδραση ολοκληρώνεται

σε δύο στάδια από τα οποία το πρώτο είναι ενδόθερμο ενώ το δεύτερο εξώθερμο.
Ιβ) Η αντίδραση CH3CH2OH(g) → CH3CH2OH(l) έχει ΔΗ=-αkJ , ενώ η αντίδραση
CH3CH2OH(s) → CH3CH2OH(g) έχει ΔΗ=+βkJ.
Τότε θα ισχύει ότι |β|>|α|.

2) Το παρακάτω διάγραμμα αναφέρεται στην αντίδραση Α(g) + B(g) → Γ(g). Ποιες

από τις επόμενες προτάσεις ισχύουν;
Α) Η αντίδραση διάσπασης του Γ σε Α και Β είναι ενδόθερμη.
Β) Η ενέργεια ενεργοποίησης της αντίστροφης αντίδρασης είναι
ίση με Ea1+ΔΗ.
Γ) Η ενέργεια ενεργοποίησης της αντίστροφης αντίδρασης είναι
ίση με Ea1.
Δ) Η ενέργεια ενεργοποίησης της αντίστροφης αντίδρασης είναι
ίση με ΔΗ.

3) 2,9g αερίου αλκανίου καίγονται πλήρως οπότε ελευθερώνονται 40 kcal. Να βρεθεί

ο μοριακός τύπος του υδρογονάνθρακα αν είναι γνωστό οτι κατά την καύση 22,4L του
αερίου αλκανίου μετρημένων σε stp ελευθερώθηκε ποσό θερμότητας ίσο με 800 kcal.

19
 ’-

4) Επιλέξτε την σωστή απάντηση για κάθε μία από τις επόμενες ερωτήσεις:
Α) Η ενθαλπία ενός συστήματος είναι: 1) Θερμότητα, 2) Καταστατική ιδιότητα, 3)
Ελαττώνεται σε μια ενδόθερμη αντίδραση, 4) Μεταφέρεται από το θερμότερο στο
ψυχρότερο σώμα.
Β) Από την θερμοχημική εξίσωση Ν2(g) + 3H2(g) → 2NH3(g) , ΔΗ=-22kcal, μπορούμε να
συμπεράνουμε οτι:
1) Η ενθαλπία της ΝΗ3(g) είναι μεγαλύτερη από την ενθαλπία Ν2(g) και Η2(g)
2) Κατά τον σχηματισμό 1 mol ΝΗ3(g) απορροφάται ποσό θερμότητας ίσο με 11 kcal.
3) Κατά τον σχηματισμό 34g ΝΗ3(g) ελευθερώνεται ποσό θερμότητας ίσο με 22 kcal.
4) 3g H2(g) όταν αντιδρούν με Ν2(g) για να σχηματίσουν αμμωνία ελευθερώνουν ποσό
θερμότητας ίσο με 22 kcal.
Γ) Από την θερμοχημική εξίσωση N2(g) + O2(g) → 2NO(g) , ΔΗ=180kj, συμπεραίνουμε ότι:
1) Πρόκειται για ενδόθερμη αντίδραση.
2) Για να σχηματισθεί ένα mol αερίου ΝΟ απορροφά 90kj.
3) H ενθαλπία 2 mol NO(g) είναι μεγαλύτερη από την ενθαλπία ενός mol N2(g) και ενός
O2(g) σε ίδιες συνθήκες μετρημένων.
4) Αληθεύουν όλες οι προηγούμενες.
Δ) Η αντίδραση 2Α(g) + B(g) → Γ(g), ΔΗ=-300kj έχει ενέργεια ενεργοποίησης Εα=40kj.
Επομένως η αντίδραση Γ(g) → 2Α(g) + B(g) θα έχει ενέργεια ενεργοποίησης ίση με:
1) -60kj, 2) +340kj, 3) -260kj, 4) διαφορετική τιμή

5) Να υπολογισθεί η θερμότητα που ελευθερώνεται κατά τον σχηματισμό 7,2g Η2Ο(l)

σύμφωνα με την εξισωση: H2(g) + 1/2 O2(g) → H2O(l).
Δίνονται οι θερμοχημικές εξισώσεις:
C(s) + 2H2O(g) → CO2(g) + 2H2(g) , ΔΗ=39kcal
C(s) +1/2O2(g) → CO(g) , ΔΗ=-29kcal
H2O(g) → H2O(l), ΔΗ=-9,7kcal
CO(g) + 1/2O2(g) → CO2(g), ΔΗ=-67,7kcal

6) 6,2g μείγματος που αποτελείται από μεθάνιο (CH4) και αιθάνιο (C2H6) καίγεται
πλήρως. Το ποσό θερμότητας που ελευθερώθηκε ήταν ίσο με 330,6 kj. Να υπολογισθούν οι
μάζες των συστατικών του μείγματος. Δίνονται οι θερμοχημικές εξισώσεις:
CH4(g) + 2O2(g) → CO2(g) + 2H2O(g) , ΔΗ1=-879 kj
C2H6(g) + 7/2O2(g) → 2CO2(g) + 3H2O(g), ΔΗ2=-1548 kj

7) Μείγμα μονοξειδίου του άνθρακα (CO) και Υδρογόνου συνολικής μάζας 3,2g έχει
όγκο σε πρότυπες συνθήκες 6,72L. To μείγμα χρησιμοποιείται για την παρασκευή μεθανίου
(CH4) σύμφωνα με την αντίδραση:
CO(g) + 3H2(g) → CH4(g) + H2O(g).
Να υπολογισθεί το ποσό θερμότητας που θα ελευθερωθεί από την αντίδραση.
Δίνονται οι θερμοχημικές εξισώσεις:
C(s) + 1/2O2(g) → CO(g), ΔΗ1= -26 kcal
C(s) + 2H2(g) → CH4(g), ΔΗ2=-18 kcal
H2(g) + 1/2O2(g) → H2O(g), ΔΗ3= -58 kcal

20
 ’-

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ

……..
(ΣΗΜ: Στην ιστοσελίδα έχετε ένα χαρακτηριστικό δείγμα από το βιβλίο. Για πλήρη
έκδοση ηλεκτρονική ή έντυπη, μπορείτε να μεταβείτε στον ιστοχώρο των εκδόσεων
«ΛΕΥΚΟ ΜΕΛΑΝΙ» στον παρακάτω σύνδεσμο:
https://lefkomelani.gr/product/ximeia-gama-lykeiou-epanalipsi/

3. ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ
Γ’ ΛΥΚΕΙΟΥ (ΕΠ.1)

Θ Ε Μ Α 1 : (25 μόρια)
Α. Βάλτε σε κύκλο τη σωστή απάντηση για τις ερωτήσεις που ακολουθούν: (10)
1) Ο αριθμός των σ δεσμών στο αιθανικό οξύ είναι: 5, 6, 7, 8.
2) Ο ατομικός αριθμός στοιχείου Χ της 3ης περιόδου που διαθέτει δύο μονήρη ηλεκτρόνια
στη τρίτη στιβάδα σε θεμελιώδη κατάσταση είναι: α)12, β)14, γ)15, δ)14 ή και 16
3) Σε άτομο στοιχείου Χ που βρίσκεται σε θεμελιώδη κατάσταση υπάρχουν τέσσερα
μονήρη ηλεκτρόνια . Επομένως ο ελάχιστος ατομικός αριθμός που μπορεί να έχει το
στοιχείο Χ είναι:
α) 8, β) 16, γ) 24, δ) κανείς από του προηγούμενους.
4) Σε ενδόθερμη αντίδραση: α) Μεταφέρεται ενέργεια από το χημικό σύστημα προς το
περιβάλλον, β) Η ενέργεια του συστήματος αυξάνεται, γ) Η ενέργεια του συστήματος
ελαττώνεται, δ) Η ταχύτητα της αντίδρασης ελαττώνεται.
5) Στο ιόν [Cr(OH)6]3- ο αριθμός οξείδωσης του χρωμίου είναι ίσος με : α)-3, β)+3, γ)+6,
δ)0

Β. Να συμπληρώσετε τα διάστικτα των προτάσεων που ακολουθούν: (4)

-
1) Η συζυγής βάση του οξέος H2PO είναι η ………………… και η αντίδραση ιοντισμού της
4
περιγράφεται από την χημική εξίσωση:………………………………………………………..
2) Αν σε διάλυμα αμμωνίας (ΝΗ3) προσθέσουμε στερεό χλωριούχο αμμώνιο , τότε ο
βαθμός ιοντισμού της αμμωνίας θα ……………… , η συγκέντρωση ιόντων αμμωνίου θα
……………….., και το pΗ του διαλύματος θα ……………………….. .

Γ. 1) Χαρακτηρίστε τα παρακάτω διαλύματα όξινα (Ο), βασικά (Β),ή ουδέτερα (ΟΥΔ).

1)HOCl , 2) NaHSO4 , 3) CaI2 , 4) Mg(OH)Cl , 5) CH3NH2 , 6) HCOONH4
(Για το HCOOH Ka=2.10-4, ενώ για την ΝΗ3 Kb=2.10-5) (3)

2) Σε δοχείο όγκου V εισάγονται οι ενώσεις Α και Β οπότε

πραγματοποιείται η αντίδραση :

21
 ’-

Α(g) + 2B(g) ↔ 3Γ(g) + Δ(g) για την οποία δίνεται το παραπλεύρως

διάγραμμα μεταβολών συγκέντρωσης -χρόνου.
Α) Να υπολογισθεί η μέση ταχύτητα αντίδρασης για το διάστημα από
0-8sec.
Β) Για το ίδιο διάστημα να υπολογισθεί η μέση ταχύτητα κατανάλωσης του Β . (8)

ΘΕΜΑ 2° (25 μόρια)

A. Συμπληρώστε τον πίνακα που ακολουθεί με τα κατάλληλα ονόματα αντιδραστηρίων Β,
Γ και Δ από την παρακάτω λίστα ενώσεων έτσι ώστε οι οργανικές ενώσεις της στήλης Α να
αντιδρούν (+) ή να μην αντιδρούν (-) με αυτά:
Αντιδραστήρια: Νάτριο, HCN, H2, KMnO4, αντιδραστήριο Tollens, μεθυλοχλωρίδιο.
(8)
Α Β:……………… Γ:…………….. Δ:……………….
1 1-Βουτανόλη + - +
2 2-Βουτανόλη + - +
3 Βουτανόνη - - -
4 Βουτανάλη + + -
5 2 Μέθυλο-2-Βουτανόλη - - +

Β. Αντιστοιχείστε τα διαλύματα της στήλης Ι με τις τιμές pH της στήλης ΙΙ. Όλα τα
διαλύματα έχουν ίδια συγκέντρωση και θερμοκρασία. Για το CH3COOH Ka=10-5 και για την
ΝΗ3 Kb=10-5. (9)
Ι: Διάλυμα ΙΙ: pH Αντιστοιχία
Α: ΝαΟΗ α: 1
Β: CH3COONa β: 3
Γ: CH3COONH4 γ: 5
Δ: NH3 δ: 7
Ε: HCl ε: 9
Ζ: CH3COOH ζ: 11
Η: Ca(OH)2 η:13
Θ: NH4Cl θ: 13,3

Γ. Επιλέξτε την ορθή από τις απαντήσεις: (4)

1) Διάλυμα ΝΗ4ΝΟ2 έχει στους 25 οC pH<7. Επομένως: α) Η σταθερά ιοντισμού του οξέος
ΝΗ4+ είναι μεγαλύτερη από τη σταθερά ιοντισμού της βάσης ΝΟ2-, β) Η σταθερά ιοντισμού
του οξέος ΗΝΟ2 είναι μεγαλύτερη από τη σταθερά ιοντισμού της βάσης ΝΗ3, γ) Η
[ΝΗ4+]<[ΝΟ2-], δ) Αληθεύουν όλες οι προηγούμενες.

2) Όταν προσθέτουμε διάλυμα χλωριούχου νατρίου σε διάλυμα CH3COOH, σε 25 οC, τότε :

α) Το pH του διαλύματος του οξέος παραμένει αμετάβλητο, β)Το pH του διαλύματος του
οξέος αυξάνεται και μπορεί να ξεπεράσει το 7, γ) Το pH του διαλύματος του οξέος
αυξάνεται , ποτέ όμως δεν θα ξεπεράσει το 7, δ) Το διάλυμα του οξέος θα αποκτήσει
μικρότερο pH. (4)

22
 ’-

Θ Ε Μ Α 3° (25 μόρια)
Κορεσμένη οργανική ένωση Α έχει μοριακό τύπο C5H10O.
Α) Να γραφούν και να ονομασθούν τα συντακτικά ισομερή της ένωσης τα οποία με
αντιδραστήριο Tollens σχηματίζουν «καθρέφτη» αργύρου. (6)

Β) Να γραφεί η χημ. εξίσωση της αντίδρασης ενός από τα ισομερή με το αντιδραστήριο

Tollens. (6)

Γ) Δείγματα της ένωσης Α εμφάνισαν στο Εργαστήριο την παρακάτω χημική συμπεριφορά:
Το πρώτο με ΝαΟΗ και Ι2 σχημάτισε κίτρινο ίζημα, ενώ το δεύτερο κατά την καταλυτική
υδρογόνωσή του σχημάτισε οργανική ένωση με διακλαδισμένη αλυσίδα.
Να γραφεί ο συντακτικός τύπος της Α με πλήρη αιτιολόγηση της επιλογής σας, και οι
χημικές εξισώσεις που περιγράφουν τις δύο τελευταίες αντιδράσεις. (6)

Δ) Να συμπληρωθούν οι συντακτικοί τύποι των οργανικών ενώσεων που μετέχουν

στη σειρά των αντιδράσεων που ακολουθεί: (7)

Α:………………………
Β:………………………
Γ:………………………
Δ:………………………
Ε:………………………
Ζ:………………………
Η:………………………

θΕΜΑ 4ο (25 μόρια )

Διαθέτουμε τα υδατικά διαλύματα ΝΗ3 0,1Μ (Δ1) και ΝΗ4ΝΟ3 0,1Μ (Δ2).
Α) Να υπολογισθούν τα pH των διαλυμάτων Δ1 και Δ2. (8)
Β) Αναμειγνύουμε ίσους όγκους των Δ1 και Δ2, οπότε σχηματίζεται διάλυμα Δ3. Να
υπολογισθεί το pH του διαλύματος Δ3. (10)
Γ) Να εξηγήσετε δίνοντας και τις σχετικές αντιδράσεις, γιατί το pH του διαλύματος Δ3 θα
μεταβληθεί ελάχιστα με τη προσθήκη σχετικά μικρής ποσότητας του ισχυρού οξέος HBr.
Δίνονται για την ΝΗ3 Kb=10-5 και για το νερό Kw=10-14. (7)

23
 ’-

8ο ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ

Γ’ ΛΥΚΕΙΟΥ (ΕΠ.8)

Θ Ε Μ Α 1 : (25 μόρια)

Για τις ερωτήσεις Α1 έως και Α4 να βάλετε σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη
σωστή απάντηση.
Α1. Το γεγονός ότι κάθε τροχιακό δεν μπορεί να δεχθεί περισσότερα από 2 ηλεκτρόνια είναι
συνέπεια :
α. Της αρχής της ελάχιστης ενέργειας.
β. Της μικρής χωρητικότητας του ατομικού τροχιακού
γ. Της απαγορευτικής αρχής του Paulli.
δ. Του κανόνα του Hund. (5)

Α2. Στο ιόν 2He+ ισχύει: (5)

α. Η ενέργεια της υποστιβάδας 3p είναι μεγαλύτερη από την ενέργεια της υποστιβάδας 3s.
β. Η ενέργεια της υποστιβάδας 3p είναι μικρότερη από την ενέργεια της υποστιβάδας 3s
γ. Η ενέργεια της υποστιβάδας 3p είναι ίση με την ενέργεια της υποστιβάδας 3s
δ. Η ενέργεια της υποστιβάδας 3d είναι μεγαλύτερη από την ενέργεια της υποστιβάδας 4p.

Α3. Για την εύρεση της συγκέντρωσης ασθενούς βάσης Β χρησιμοποιήθηκε πρότυπο
διάλυμα ΗΙ. Κατάλληλος δείκτης για την ογκομέτρηση είναι:
α. Ασθενές οργανικό οξύ με Κa=10-8 .
β. Ασθενές οργανικό οξύ με Κa=10-5 .
γ. Ασθενές οργανικό οξύ με Κa=10-7 .
δ. Ασθενές οργανικό οξύ με Κa=10-10 . (5)

Α4. Για την οργανική ένωση C5H12Ox δίνεται ότι : 1. Αντιδρά με νάτριο . 2. Αποχρωματίζει
όξινο διάλυμα KMnO4. 3. Δίνει αντίδραση αλογονοφορμίου. Από τις ιδιότητες αυτές
προκύπτει ότι η ένωση αυτή είναι :
α. Μια δευτεροταγής πεντανόλη , β. Μια μεθυλοκετόνη , γ. Αλκοόλη της μορφής
CH3CH(OH)C3H7 ,
δ. Πρωτοταγής ή δευτεροταγής αλκοόλη (5)

A5. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας δίπλα στο γράμμα
που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος,
αν η πρόταση είναι λανθασμένη.
α. Ο μέγιστος αριθμός ηλεκτρονίων σε ένα άτομο που έχουν n=3 και ml=2 είναι 2.
β. Όταν σε υδατικό διάλυμα αμμωνίας προστεθεί στην ίδια θερμοκρασία υδατικό
διάλυμα χλωριούχου καλίου, ο βαθμός ιοντισμού της αμμωνίας δεν θα μεταβληθεί.
γ. H ίδια μικρή ποσότητα ισχυρού οξέος προστίθεται σε ρυθμιστικό διάλυμα
ΗCOOH 1M – HCOONa 1M και σε ρυθμιστικό διάλυμα HCOOH 0,1M – HCOONa
0,1M. Τότε στο πρώτο προκαλεί μικρότερη μεταβολή στο pH.
δ. To 13Al έχει μεγαλύτερη ατομική ακτίνα από το 14Si+ .
ε. Σε μια αντίδραση προσθήκης η οργανική ένωση μπορεί εν μέρει να οξειδώνεται
και εν μέρει να ανάγεται . (5)

24
 ’-

Θ Ε Μ Α 2 : (25 μόρια)

Β1. Να συγκριθούν τα pH των παρακάτω υδατικών διαλυμάτων ίδιας συγκέντρωσης

και θερμοκρασίας. (5)
Δ1: (NaCN)
Δ2: (HCOONa)
Δ3: (CH3COOK)
Δ4: (HCOONH4)
Δ5: (NH4Cl)
Δ6: (CH3COONH4)
Δίνονται: Ka(HCN)=10-8, Ka(HCOOH)=10-4, Ka(CH3COOH)=10-5, Kb(NH3)=10-5, Kw=10-14.

Β2. Να συμπληρώσετε τα κενά του πίνακα με τους κατάλληλους αριθμούς που

εκφράζουν τον αντίστοιχο μέγιστο αριθμό ηλεκτρονίων : (6)

Υποστιβάδα f Στιβάδα Ν Άτομο με Στοιχείο 4ης

3υποστιβάδες περιόδου
Μέγιστος
αριθμός
ηλεκτρονίων

Β3 Σε δοχείο εισάγονται ισομοριακές ποσότητες των

αερίων Α και Β οπότε πραγματοποιείται η αντίδραση:
Α(g) + 2B(g) →3Γ(g) για την οποία δίνεται το διπλανό
διάγραμμα μεταβολής συγκέντρωσης μετά του χρόνου. Α)
Σε ποιο σώμα αναφέρεται η καμπύλη του διαγράμματος;
Β) Ποιά είναι η μέση ταχύτητα αντίδρασης για το
διάστημα από 0 έως 10sec; (8)

Β4. Να συμπληρωθούν οι παρακάτω χημικές εξισώσεις: (6)

α. CH3COCH3 + CH3MgCl ( υδρόλυση του ενδιάμεσου προϊόντος) → ….. + Mg(OH)Cl

β. ……………. + …………………. → CH3CH-COO-CH2-CH2-CH3 + NaI

|
CH3

γ. CH3CH=O + K2Cr2O7 + H2SO4 → ..… + ..…. + …… + …...

25
 ’-

Θ Ε Μ Α 3 : (25 μόρια)
Γ1. Ισομοριακό μείγμα δύο ισομερών οργανικών ενώσεων A και Β με μοριακό τύπο
C4H10O , από τις οποίες μόνο η A οξειδώνεται από όξινο διάλυμα KMnO4 , χωρίζεται
σε δύο ίσα μέρη. Στο πρώτο μέρος επιδρά περίσσεια μεταλλικού νατρίου , οπότε
ελευθερώνονται 5,6 L αερίου μετρημένα σε πρότυπες συνθήκες. Το δεύτερο μέρος
προστίθεται σε περίσσεια αλκαλικού διαλύματος Ιωδίου (NaOH + I2), οπότε
σχηματίσθηκαν 39,4g κίτρινου στερεού. Ζητούνται οι συντακτικοί τύποι των
οργανικών ενώσεων Α και Β καθώς και η μάζα του αρχικού μείγματος. (17)

Γ2. Να συμπληρωθούν οι χημικές εξισώσεις που περιγράφουν αντιδράσεις των

ενώσεων Α και Β του προηγούμενου ερωτήματος : (8)
(1) ………………. + …………… (υδρόλυση του ενδιάμεσου προϊόντος) → (Β) +
Mg(OH)Cl
(2) (A) + H2CO2  ……………… + H2O
(3) (A) (παρουσία H2SO4, 170oC) → …………………. + H2O
(4) (B) + SOCl2 → ………….. + ……………….+ ……………..
Δίνονται οι σχετικές ατομικές μάζες: Ar(C)=12, Ar(H)=1, Ar(O)=16, Ar(I)=127.

Θ Ε Μ Α 4 : (25 μόρια)

Για την πλήρη εξουδετέρωση 50mL υδατικού διαλύματος κορεσμένου μονοκαρβοξυλικού

οξέος (Διάλυμα Δ) καταναλώθηκαν 450mL πρότυπου διαλύματος NaΟΗ 1/9Μ
Δ1. Να υπολογισθεί η συγκέντρωση του διαλύματος (Δ) του οξέος. (6)
Δ2. Να βρεθεί ο συντακτικός τύπος του οξέος, αν είναι γνωστό ότι στο διάλυμα (Δ) είναι
διαλυμένα 2,3g του οξέος. (7)

Δ3. Αν το pH του αρχικού διαλύματος (Δ) του οξέος είναι ίσο με 2, να υπολογισθεί το pH
του διαλύματος στο ισοδύναμο σημείο της ογκομέτρησης. (6)

Δ4. Πόσα mol NaOH πρέπει να προστεθούν στο διάλυμα (Δ) προκειμένου να σχηματισθεί
ρυθμιστικό διάλυμα με pH=4; (6)

Δίνονται: Κw=10-14 , οι σχετικές ατομικές μάζες Ar(C)=12, Ar(H)=1, Ar(O)=16.

Όλα τα διαλύματα βρίσκονται σε θερμοκρασία θ=25°C . Τα δεδομένα του
προβλήματος επιτρέπουν τις γνωστές προσεγγίσεις.

26
 ’-

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ

Γ’ ΛΥΚΕΙΟΥ (ΕΠ.14) (Ύλη ...Κορωνοϊού)

Θ Ε Μ Α 1 : (25 μόρια)

Α. Επιλέξτε τη σωστή απάντηση για τις ερωτήσεις που ακολουθούν: (20)

1) Από τα μόρια που δίνονται, αζύζευκτο (μονήρες) ηλεκτρόνιο διαθέτει το: α) CO2, β) ΟΗ,
γ) H2O, δ) NH3 . (Δίνονται οι ατομικοί αριθμοί Ζ(C)=6, Z(O)=8, Z(N)=7, Z(H)=1)
2) Από τα παρακάτω κινούμενα σωματίδια μεγαλύτερο μήκος κύματος κατά de Broglie
έχει:
α) Ηλεκτρόνιο που κινείται με ταχύτητα u.
β) Πρωτόνιο που κινείται με ταχύτητα u.
γ) Ηλεκτρόνιο που κινείται με ταχύτητα 2u.
δ) Πρωτόνιο που κινείται με ταχύτητα 2u.
3) Η αντίδραση NO2(g) + CO(g) → CO2(g) + NO(g) ακολουθεί τον μηχανισμό:
ΝΟ2(g) + ΝΟ2(g) → NO3(g) + NO(g) (αργή)
ΝΟ3(g) + CO(g) → CO2(g) + NO2(g) (γρήγορη)
Ο νόμος ταχύτητας είναι ως προς CO:
α) πρώτης τάξης, β) μηδενικής τάξης, γ) δεύτερης τάξης, δ) τάξης 1/2. (Π.Δ.Χ. 2002)
4) Ρυθμιστικό διάλυμα ΗΑ 0,1Μ - NaA 0,008M έχει pH: α) ίσο με 7, β) μεγαλύτερο του 7,
γ) μικρότερο του 7, δ) Πρέπει να γνωρίζουμε την θερμοκρασία και σταθερές ιοντισμού για
να απαντήσουμε .
5) Σε διφασικό σύστημα ίσων όγκων νερού και τετραχλωράνθρακα έχει αποκατασταθεί
ισορροπία της αμμωνίας που είναι διαλυμένη και στους δύο διαλύτες:
ΝΗ3(νερό) ↔ ΝΗ3(τετραχλωράνθρακας).
Στο δοχείο προσθέτουμε νερό μέχρι να διπλασιάσουμε τον όγκο της υδατικής στιβάδας,
οπότε:
α) Η συγκέντρωση της ΝΗ3 στην στιβάδα του τετραχλωράνθρακα αυξάνεται.
β) Η μάζα της ΝΗ3 στην στιβάδα του τετραχλωράνθρακα μένει αμετάβλητη.
γ) Η μάζα της ΝΗ3 στην στιβάδα του νερού αυξάνεται.
δ) Η συγκέντρωση της ΝΗ3 στην στιβάδα του νερού αυξάνεται. (Π.Μ.Δ.Χ. 1996)
6) Ποιο από τα ακόλουθα μόρια, ή ιόντα βρίσκεται σε μεγαλύτερη συγκέντρωση σε αραιό
διάλυμα θειικού οξέος;
α) H2SO4, β) HSO4- , γ) SO42- , δ) H3O+ . (Π.Μ.Δ.Χ. 1996)
7) Κατά την ογκομέτρηση διαλύματος οξέος ΗΑ με πρότυπο διάλυμα NaOH σε
θερμοκρασία 25 oC για το ισοδύναμο σημείο θα ισχύει ότι: α) [Η3Ο+]=[ΟΗ-], β) [Η3Ο+]=10-7Μ,
γ) [Η3Ο+]<10-7Μ, δ) [Η3Ο+]>10-7Μ,
8) Από την αντίδραση 2ΝΗ3(g) ↔ N2(g) + 3H2(g), ΔΗ>0 παράγεται άζωτο. Οι καλλίτερες
συνθήκες για να πάρουμε το άζωτο γρήγορα και σε μεγαλύτερες ποσότητες είναι: α)
Χαμηλή θερμοκρασία και υψηλή πίεση, β) Υψηλή θερμοκρασία και χαμηλή πίεση, γ)
Χαμηλή θερμοκρασία και χαμηλή πίεση, δ) Υψηλή θερμοκρασία και υψηλή πίεση.
9) Κατά την φωτοσύνθεση τα φυτά μπορούν να παράγουν μόρια Γλυκόζης σύμφωνα με
την εξίσωση:
6CO2(g) + 6H2O(l) → C6H12O6(s) + 6O2(g) με ΔΗ=+2815kJ.

27
 ’-

Πόση ενέργεια χρειάζεται να απορροφήσει το φυτό για να παράγει 20g γλυκόζης (Μr=180);
α) 469kJ, β) 313kJ, γ) 293kJ , δ) 141kJ.
10) Για την αντίδραση 2Α(g) + B(s) → προϊόντα προκύπτει πειραματικά ότι η σταθερά
ταχύτητας k είναι ίση με 0,8 min-1 . Επομένως όταν η συγκέντρωση του Α διπλασιασθεί η
στιγμιαία ταχύτητα αντίδρασης : α) Διπλασιάζεται, β) τριπλασιάζεται, γ)
τετραπλασιάζεται, δ) υποδιπλασιάζεται.

Β) Είναι σωστές ή λανθασμένες οι προτάσεις που δίνονται παρακάτω; (5 μόρια)

1) Το υπεροξείδιο του Υδρογόνου (Η-Ο-Ο-Η) περιέχει δύο πολικούς και δύο μη πολικούς
ομοιοπολικούς δεσμούς.
2) Αν είναι γνωστό ότι το κρυσταλλικό ιώδιο (Ι2) εξαχνώνεται (δηλαδή μετατρέπεται άμεσα
από την στερεά στην αέρια κατάσταση) εύκολα , τότε συμπεραίνουμε ότι πρέπει να έχει
υψηλή τάση ατμών και ασθενείς διαμοριακές δυνάμεις.
3) Η αμμωνία (ΝΗ3) έχει σε ίδια θερμοκρασία μεγαλύτερη τάση ατμών από την φωσφίνη
(PH3).
4) Ο μέγιστος ατομικός αριθμός στοιχείου που σε Θ.Κ. έχει 3 μονήρη ηλεκτρόνια με n=3
είναι 23.
5) Η προσθήκη υδατικού διαλύματος CH3NH2 1M σε υδατικό διάλυμα ΝΗ3 1Μ ίδιας
θερμοκρασίας θα προκαλέσει ελάττωση του pOH του διαλύματος της ΝΗ3.

Θ Ε Μ Α 2 : (25 μόρια)

Α. Να συγκρίνετε τις ενέργειες ιοντισμού ενός ηλεκτρονίου των ιόντων Be+ και 11Νa+
4

αιτιολογώντας πλήρως την απάντησή σας. (5)

Β. Η αντίδραση - -
Ο + e → O έχει ΔΗ<0 , ενώ η αντίδραση
- - 2-
Ο + e → O έχει ΔΗ>0. Προτείνατε εξήγηση. (5)
Γ. Δίνεται το στοιχείο Χ με ατομικό αριθμό Ζ=34. Να βρείτε τους πιθανούς ατομικούς
αριθμούς στοιχείου Ψ με τον ίδιο αριθμό μονήρων ηλεκτρονίων που να ανήκει στον τομέα
d και στην ίδια περίοδο με το Χ. (Τα στοιχεία Χ και Ψ αναφέρονται σε Θ.Κ.) (5)
Δ. Το pH υδατικού διαλύματος HCOONa μετρήθηκε σε θερμοκρασία θοC και βρέθηκε ίσο
με 6 . Να συγκρίνετε την θερμοκρασία θ με την θερμοκρασία των 25οC αιτιολογώντας την
απάντησή σας. (5)
Ε. Αντιστοιχίστε το καθένα από τα φαινόμενα της πρώτης στήλης με τις μεταβολές
ενθαλπίας της 2ης στήλης. (Π.Μ.Δ.Χ. 2000) (5)
ΔΗ (kJ.mol-1) Αντιστοίχηση

1. H2(g) + 1/2 O2(g) → H2O(l) Α. -44 1-

2. CaCO3(s) → CaO(s) + CO2(g) Β. -242 2-

3. H2O(g) → H2(g) + 1/2 O2(g) Γ. +572 3-

4. H2(g) + 1/2O2(g) → H2O(g) Δ. -286 4-

5. H2O(g) → H2O(l) Ε. +242 5-

28
 ’-

Θ Ε Μ Α 3 : (25 μόρια)

Α. Η αντίδραση σύνθεση ενός οργανικού οξέος αποδίδεται από την θερμοχημική εξίσωση:
vC + O2 + vH2 → CvH2vO2, ΔΗ=-20kJ
Αν είναι γνωστό ότι για την σύνθεση 9,2g οξέος ελευθερώθηκαν 4kJ να βρεθεί ο
συντακτικός τύπος του οξέος. (6)
Β. Η παραπάνω ποσότητα του οξέος διαλύθηκε σε νερό και παράχθηκε διάλυμα Δ1 το pH
του οποίου σε 25οC ήταν ίσο με 2. Να υπολογισθεί ο όγκος του διαλύματος Δ1. (6)
Γ. Πόσα mol ΝaΟΗ πρέπει να προστεθούν στο διάλυμα Δ1 δίχως μεταβολή του όγκου ,
προκειμένου να παραχθεί διάλυμα Δ2 του οποίου το pH θα διαφέρει κατά 2 μονάδες από
το pH του Δ1. (6)
Δ. Στο διάλυμα Δ2 προσθέτουμε 50mL διαλύματος Mg(OH)2 συγκέντρωσης 1Μ και νερό
οπότε σχηματίζεται διάλυμα Δ3 όγκου 2L. Να υπολογισθεί το pH του διαλύματος Δ3. (7)
Δίνονται: Κw=10-14 , Κa(οξέος)=10-4, οι σχετικές ατομικές μάζες Ar(C)=12,
Ar(H)=1, Ar(O)=16. Όλα τα διαλύματα βρίσκονται σε θερμοκρασία θ=25°C . Τα
δεδομένα του προβλήματος επιτρέπουν τις γνωστές προσεγγίσεις.

Θ Ε Μ Α 4 : (25 μόρια)

Α. Σε κλειστό δοχείο όγκου V έχουν αποκατασταθεί σε θ C οι ισορροπίες :

ο

Ι) CaCO3(s) ↔ CaO(s) + CO2(g) με σταθερά ισορροπίας Kc, και

ΙΙ) CO2(g) + C(s) ↔ 2CO(g) με σταθερά ισορροπίας Kc'=4Kc.
Αν η συνολική μάζα των αερίων στο δοχείο είναι σε ισορροπία ίση με 10 g ζητούνται τα mol
των αερίων στην κατάσταση ισορροπίας. (8)
Β. Να υπολογισθεί ο όγκος του δοχείου, αν η σταθερά της πρώτης ισορροπίας Kc=10-2. (8)
Γ. Αν στο δοχείο είχαν τοποθετηθεί αρχικά 1mol CaCO3 και 1mol C να βρεθεί η μάζα του
CaO στην χημική ισορροπία. (9) Δίνονται: Ar(C)=12, Ar(O)=16, Ar(Ca)=40.

29
 ’-

15ο ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ

Γ’ ΛΥΚΕΙΟΥ (ΕΠ.15) (Ύλη ...Κορωνοϊού)
………………………………………………………………………………………………………………………………..

(ΣΗΜ: Στην ιστοσελίδα έχετε ένα χαρακτηριστικό δείγμα από το βιβλίο. Για πλήρη
έκδοση ηλεκτρονική ή έντυπη, μπορείτε να μεταβείτε στον ιστοχώρο των εκδόσεων
«ΛΕΥΚΟ ΜΕΛΑΝΙ» στον παρακάτω σύνδεσμο:
https://lefkomelani.gr/product/ximeia-gama-lykeiou-epanalipsi/

30
 ’-

4. ΣΤΟ … ΠΑΡΑ ΠΕΝΤΕ

(ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑΣ ΜΕΡΑΣ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ)

(Σημείωση: Σε ορισμένες επισημάνσεις δίνεται και μία σχετική ερώτηση με σκοπός μια
τελευταία ανάκληση και επεξεργασία της σχετικής υπόδειξης)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΟΞΕΙΔΟΑΝΑΓΩΓΗ
1.1 Ένα στοιχείο οξειδώνεται όταν :
α) Ενώνεται με οξυγόνο ή άλλο ηλεκτραρνητικότερο από το ίδιο στοιχείο.
β) Αυξάνεται ο αριθμός οξείδωσής του.
γ) "Αποβάλλει" ηλεκτρόνια
δ) Μειώνεται η ηλεκτρονιακή του πυκνότητα
ε) Προκαλεί αναγωγή σε κάποιο άλλο στοιχείο δηλ. δρά σαν αναγωγικό μέσο.

1.2 Ο αριθμός οξείδωσης του άνθρακα σε οργανικές ενώσεις υπολογίζεται από τον
συντακτικό τύπο της ένωσης και χωριστά για κάθε άτομο άνθρακα και όχι από τον μοριακό
τύπο συνολικά για όλα τα άτομα άνθρακα.
Να υπολογισθεί ο Α.Ο. των ατόμων του άνθρακα στην καρβονυλική ένωση C2H4O.

1.3 Είναι δυνατόν το ίδιο στοιχείο σε μια οξειδοαναγωγική αντίδραση (ιδιαίτερα σε

οργανικές αντιδράσεις προσθήκης) εν μέρει να οξειδώνεται και εν μέρει να ανάγεται.
Να αναγνωρίσετε στην αντίδραση CH3CH=CH2 + HCl  CH3CHClCH3 ποιο άτομο άνθρακα
οξειδώνεται και ποιο ανάγεται.

1.4 Όσο πιο ηλεκτροθετικό είναι ένα μέταλλο , τόσο ισχυρότερο αναγωγικό χαρακτήρα
έχει , επομένως τόσο πιο εύκολα οξειδώνεται. Τα αντίστροφα ισχύουν για τα
ηλεκτραρνητικά αμέταλλα.
α) Να συγκρίνετε τον αναγωγικό χαρακτήρα των στοιχείων 19Κ και 12Mg.
β) Ποιο από τα στοιχεία 17Cl και 8Ο είναι ισχυρότερο οξειδωτικό μέσο;

1.5 To οξειδωτικό μέσο ΚMnO4 αποχρωματίζεται σε μια οξειδοαναγωγική αντίδραση μόνο

όταν αντιδρά πλήρως, δηλ. δεν είναι σε περίσσεια.

1.6 Κάθε αντίδραση που περιλαμβάνει ελεύθερο στοιχείο είναι οπωσδήποτε αντίδραση
οξειδοαναγωγής. Υπάρχουν όμως και αντιδράσεις οξειδοαναγωγής δίχως να
περιλαμβάνουν ελεύθερο στοιχείο. Επίσης μπορούν να δοθούν οξειδοαναγωγικές
αντιδράσεις μεταξύ ιόντων.
Να εντοπίσετε τις οξειδοαναγωγικές αντιδράσεις μεταξύ των παρακάτω:
1) Cl2 + 2 KI  I2 + 2 KCl
2) H+ + OH-  H2O

31
 ’-

3) Na + H2O  NaOH + ½ H2.

4) NaOH + HF  NaF + H2O
5) Ag + NO3- + H+  Ag+ + NO + H2O
6) 2 MnO4- + 5 SO2 + 2 H2O  2 Mn2+ + 5 SO42- + 4 H+

32
 ’-

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΘΕΡΜΟΧΗΜΕΙΑ

2.1 Σε εξώθερμες αντιδράσεις π.χ καύσεις : α) Ελευθερώνεται ενέργεια με την μορφή

θερμότητας προς το περιβάλλον και β) Η ενθαλπία του συστήματος ελαττώνεται (Δηλ.
ΔΗ<0)
Σε ενδόθερμες αντιδράσεις π.χ θερμική διάσπαση CaCO3 : α) Απορροφάται
ενέργεια με την μορφή θερμότητας από το περιβάλλον και β) Η ενθαλπία του συστήματος
αυξάνεται (Δηλ. ΔΗ>0)

2.2 Η θερμοκρασία είναι διαφορετικό φυσικό μέγεθος από την θερμότητα. Αποτελεί μέτρο
της κινητικότητας των δομικών μονάδων της ύλης και δεν είναι ενέργεια όπως η θερμότητα.

2.3 Η θερμότητα δεν είναι το ίδιο φυσικό μέγεθος με την ενθαλπία αν και οι δύο αποτελούν
μορφές ενέργειας και μετρούνται σε μονάδες ενέργειας. Μπορούμε να πούμε ότι ένα σώμα
έχει ενθαλπία, όχι όμως και θερμότητα.

2.4 Προσοχή στις μεταβολές φυσικής κατάστασης

ενός σώματος . Οι μετατροπές από στερεό σε υγρό και από
υγρό σε αέριο απαιτούν ενέργεια και είναι ενδόθερμες.
Αναγνωρίστε εξώθερμες και ενδόθερμες μεταβολές:
Πήξη νερού, Εξάτμιση αλκοόλης, τήξη παραφίνης,
υγροποίηση υδρατμών.

2.5 Η Ενθαλπία είναι καταστατική ιδιότητα, δηλαδή δεν εξαρτάται από την "διαδρομή" με
την οποία περνάμε από μία αρχική Ενθαλπία σε μια τελική.

2.6 Σχηματίστε πλήρεις θερμοχημικές εξισώσεις από θερμοχημικά δεδομένα:

Π.χ. Αν δίνονται ΔΗοf (HNO3)=-a kcal/mol και ΔΗοc (C4H10O)=-b kcal/mol τότε οι
αντίστοιχες θερμοχημικές εξισώσεις είναι :

2.7 H πρότυπη ενθαλπία εξουδετέρωσης ισχυρού οξέος από ισχυρή βάση έχει πάντα
σταθερή τιμή ίση με -57,1 kJ
Όταν το οξύ ή η βάση που εξουδετερώνονται είναι ασθενές, τότε ένα μέρος της εκλυόμενης
ενέργειας δαπανάται για τον ιοντισμό του, άρα η ΔΗ θα είναι μεγαλύτερη (π.χ. -10 kJ)
Aν τα mol του νερού που παράγονται από την εξουδετέρωση είναι 2 τότε θα διπλασιάζεται
και η τιμή της ενθαλπίας εξουδετέρωσης.
Π.χ 2ΗCl + Ca(OH)2 → CaCl2 + 2 H2O , ΔΗ= -114,2kJ

2.8 Ας θυμηθούμε τη σχέση: ΔΗο=ΣΔΗοf(προϊόντων)-ΣΔΗοf(αντιδρώντων)

Π.χ. για την αντίδραση 2 ΝΗ3(g) + 3 Cl2(g) ®N2(g) + 6 HCl(g)
Θα είναι: ΔΗ=6ΔΗοf(HCl) – 2ΔΗοf(NH3)

33
 ’-

2.9 H ειδική θερμοχωρητικότητα c δεν εξαρτάται από τη μάζα της ουσίας, αλλά μόνο από
τη φύση της.
Η θερμοχωρητικότητα C όμως εξαρτάται τόσο από τη φύση, όσο και από τη μάζα της
ουσίας.

34
 ’-

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΧΗΜΙΚΗ ΚΙΝΗΤΙΚΗ

3.1 Η χημική εξίσωση δεν παρέχει καμία πληροφορία για την ταχύτητα της αντίδρασης, ή
τον μηχανισμό της για τα οποία παίρνουμε πληροφορίες από πειραματικά δεδομένα.

3.2 Για να συγκρουσθούν αποτελεσματικά τα μόρια πρέπει να έχουν α) κατάλληλες

ταχύτητες και β) κατάλληλο προσανατολισμό.

3.3 Η Ενέργεια που πρέπει να αποκτήσουν τα μόρια των αντιδρώντων για να γίνει μια
αντίδραση λέγεται Ενέργεια Ενεργοποίησης. Υψηλή Ενέργεια Ενεργοποίησης (Εa)έχει σαν
αποτέλεσμα μικρή ταχύτητα αντίδρασης.

3.4 Για την αντίδραση Ν2 + 3 Η2 → 2 ΝΗ3 ισχύουν για την μέση ταχύτητα αντίδρασης τα
εξής:
1) uαντ=1/2 (ΔCNH3/Δt) = -1/3(ΔCH2/Δt) = -(ΔCN2/Δt)
2) Ρυθμός μεταβολής Η2: uH2=-(ΔCH2/Δt)
3) uH2=3 uαντ.

3.5 Για την στιγμιαία ταχύτητα ισχύουν ανάλογες σχέσεις όπου αντί ΔC τίθενται απειροστές
μεταβολές συγκέντρωσης dC. H στιγμιαία ταχύτητα σε ορισμένη χρονική στιγμή μπορεί να
προσδιορισθεί από την γραφική παράσταση C=f(t) για ορισμένο προϊόν ή αντιδρόν σώμα.
Αρκεί να δίνονται οι απαραίτητες τιμές στην παράσταση. Κάντε εφαρμογή στο παρακάτω
γράφημα, προσδιορίζοντας : α) την στιγμιαία ταχύτητα για την χρονική στιγμή t=4s , β) την
στιγμιαία ταχύτητα την χρονική στιγμή του 12ου δευτερολέπτου και γ) την μέση ταχύτητα
κατά την διάρκεια των 12 πρώτων δευτερολέπτων.

3.6 Οι ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ

1.ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ (αντιδρώντων, c) Þ Αύξηση της C προκαλεί αύξηση της
ταχύτητας.
2. ΠΙΕΣΗ (Ρ) Þ Αύξηση της Ρ προκαλεί αύξηση της ταχύτητας μόνο εφ’ όσον
υπάρχουν αέρια μεταξύ των αντιδρώντων .
3. ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΕΠΑΦΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ Þ Μεγάλη επιφάνεια επαφής (Λεπτός
διαμερισμός) προκαλεί αύξηση της ταχύτητας.
4. ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ (Θ) Þ Αύξηση της Θ προκαλεί αύξηση της u. (Αύξηση της Θ
κατά 10 οC προκαλεί περίπου διπλασιασμό της ταχύτητας)

35
 ’-

5. ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΕΣ Þ Αυξάνουν την ταχύτητα ορισμένων μόνο

αντιδράσεων.
6. ΚΑΤΑΛΥΤΕΣ Þ Δρούν σε πολύ μικρές ποσότητες, αυξάνουν την ταχύτητα και
στο τέλος παραμένουν ουσιαστικά αμετάβλητοι.

3.7 Για την αντίδραση α Α + β Β ® γ Γ + δ Δ ο νόμος ταχύτητας θα δίνεται από μια

σχέση της μορφής: υ= k . [Α]χ . [Β]ψ
( k) είναι η ΣΤΑΘΕΡΑ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ που εξαρτάται από τη θερμοκρασία και τη φύση των
αντιδρώντων και δείχνει την ταχύτητα της αντίδρασης όταν οι συγκεντρώσεις των
αντιδρώντων είναι ίσες με 1Μ.
Η ΤΑΞΗ της αντίδρασης είναι το άθροισμα (χ+ψ). Αν χ=α και ψ=β, τότε η αντίδραση είναι
ΑΠΛΗ.
Τα στερεά δεν μπαίνουν στο νόμο ταχύτητας. Οι μονάδες της k ποικίλουν ανάλογα με την
τάξη της αντίδρασης.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΧΗΜΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ

……………………………………………………………………………….
(ΣΗΜ: Στην ιστοσελίδα έχετε ένα χαρακτηριστικό δείγμα από το βιβλίο. Για πλήρη
έκδοση ηλεκτρονική ή έντυπη, μπορείτε να μεταβείτε στον ιστοχώρο των εκδόσεων
«ΛΕΥΚΟ ΜΕΛΑΝΙ» στον παρακάτω σύνδεσμο:
https://lefkomelani.gr/product/ximeia-gama-lykeiou-epanalipsi/

36
 ’-

5. ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΧΘΟΥΝ ΛΙΓΟ ΠΡΙΝ ΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

(ΥΠΟΔΕΙΞΗ: Μην διαβάσετε τις απαντήσεις πριν να τις επεξεργαστείτε οι ίδιοι. Στο τέλος
μπορείτε να δείτε τις απαντήσεις και να συγκρίνετε με τις δικές σας απαντήσεις)
ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ

α/α ΘΕΜΑ-ΕΡΩΤΗΣΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

1 Το πλήθος των ατομικών τροχιακών στη στιβάδα Μ και n2=32=9 και 5.

υποστιβάδα 3d είναι αντίστοιχα:

2 Πόσα το πολύ ηλεκτρόνια στο ίδιο άτομο χαρακτηρίζονται από n l ml

τους κβαντικούς αριθμούς n=3 και ml=-1;
3 0 0

3 1 -1, 0, 1

3 2 -2,-1,0, 1,2

Δηλαδή έχουμε 2 επιτρεπτές τριάδες

κβαντικών αριθμών (3, 1, -1) και (3, 2, -1)
που αντιστοιχούν σε 4 το πολύ ηλεκτρόνια.

3 Να γράψετε τις τετράδες κβαντικών αριθμών για τα ηλεκτρόνια
σθένους του 20Ca.
Η ηλ. Δομή του 20Ca είναι:
1s2, 2s2, 2p6, 3s2, 3p6, 4s2 , έχει δηλ. 2
ηλεκτρόνια σθένους στην υποστιβάδα 4s.
Επομένως οι τετράδες κβαντικών αριθμών
των είναι: (4,0,0,+1/2) και (4,0,0,-1/2)

4 Από τις παρακάτω δομές να εντοπίσετε αυτές που αναφέρονται Σε διεγερμένη κατάσταση αναφέρονται οι
σε διεγερμένη κατάσταση, δεν υπακούουν στην απαγορευτική δομές γ και δ. Δεν υπακούουν, στην
απαγορευτική αρχή του Paulli η δομή γ, και
αρχή του Paulli, ή στον κανόνα του Hund. στον κανόνα του Hund η δομή α.

1s 2s 2p

α. (↑↓) (↑↓) (↑↓) (↑↓) ( )

β. (↑↓) (↑↓) (↑↓) ( ↑ ) ( ↑ )

γ. (↑↓) ( ↑ ) (↑↑) (↑↑) ( ↑ )

δ. ( ↑ ) ( ↑ ) (↑↓) (↑↓) (↑↓)

5 Να γραφεί ο ηλεκτρονικός τύπος του όξινου ανθρακικού νατρίου Αλάτι, άρα ιοντική ένωση.
(NaHCO3) Δίνονται οι ατομικοί αριθμοί Na, H, C, O ίσοι με 11,
1, 6 και 8 αντίστοιχα.

6 Να συγκρίνετε τις ατομικές ακτίνες και τις ενέργειες πρώτου
ιοντισμού των στοιχείων 8O, 16S και 9F. Επίσης τις ατομικές
ακτίνες των ιόντων 8O2- και 9F-
Α) rS>rO>rF , ενώ EiS<EiO<EiF
Β) rO2->rF- (Μεταξύ ισοηλεκτρονιακών ιόντων
μικρότερη ατομική ακτίνα έχει όποιο έχει
μεγαλύτερο δραστικό πυρηνικό φορτίο, δηλ.

37
 ’-

ατομικό αριθμό)

7 Να γίνει η ηλεκτρονιακή κατανομή σε στιβάδες και υποστιβάδες Το άτομο του 22Ti έχει ηλ. δομή:
για το ιόν 22Ti2+
1s2, 2s2, 2p6, 3s2, 3p6, 3d2, 4s2

Στο ιόν 22Ti2+ έχουν αποβληθεί 2 ηλεκτρόνια

από τη στιβάδα σθένους δηλ. από την 4η,
επομένως η δομή του θα είναι:

1s2, 2s2, 2p6, 3s2, 3p6, 3d2 .

8 Να συγκρίνετε τα σημεία ζέσεως των αλάτων CaCl2 και ZnCl2
αιτιολογώντας την απάντησή σας. Δίνονται οι ατομικοί αριθμοί
Ca και Zn ίσοι με 20 και 30 αντίστοιχα
Το Ca και ο Zn ανήκουν στην ίδια περίοδο
του Π.Π. με το Ca να είναι πιο δραστικό
διότι η ηλεκτροθετικότητα αυξάνεται στην
ίδια περίοδο, καθώς ελαττώνεται ο ατομικός
αριθμός. Επομένως ο ιοντικός δεσμός στο
αλάτι CaCl2 είναι πιο ισχυρός και αυτό έχει
σαν αποτέλεσμα αυξημένο Σ.Ζ.

9 Από τις παρακάτω 4 τριάδες κβαντικών αριθμών αποδεκτή είναι Γ, 2p, 2py.
η ….., η οποία αναφέρεται σε ηλεκτρόνιο της υποστιβάδας …..
και ειδικότερα του τροχιακού …..

α/ n l ml
α
Α 3 3 -2
Β 2 1 2
Γ 2 1 -1
Δ 1 0 1
10 Στοιχείο Χ έχει σε θεμελιώδη κατάσταση 4 ηλεκτρόνια σθένους, 1s2, 2s2, 2p6, 3s2, 3p2 .
ένα από τα οποία έχει τετράδα κβαντικών αριθμών (3,1,1,+1/2).
Να γραφεί ηλεκτρονιακή δομή του Χ.

11 Ο μέγιστος αριθμός ηλεκτρονίων που έχουν κύριο κβαντικό Κάθε επιτρεπτή τριάδα κβαντικών αριθμών
αριθμό 4, δευτερεύοντα κβαντικό αριθμό 2 και μαγνητικό n,l,ml, ορίζει ένα και μοναδικό τροχιακό,
επομένως δύο ηλεκτρόνια το πολύ.
κβαντικό αριθμό –2 είναι: 0, 1, 2, 3. (Επιλέξτε την ορθή)

12 Το στοιχείο Ψ έχει συμπληρωμένα όλα τα τροχιακά της στιβάδας 29.

Μ, σε θεμελιώδη κατάσταση. Επομένως έχει ελάχιστο ατομικό
αριθμό: 10, 18, 29, 30. (Επιλέξτε την ορθή)
Διότι η δομή 1s2, 2s2, 2p6, 3s2, 3p6, 4s2, 3d9,
μεταπίπτει στην σταθερότερη 1s2, 2s2, 2p6,
3s2, 3p6, 3d10, 4s1, στην οποία όλα τα
τροχιακά της τρίτης στιβάδας είναι τελικά
συμπληρωμένα.

13 Στοιχείο Χ έχει ατομικό αριθμό 16. Επομένως το στοιχείο Χ είναι 16η (VIA), p, 3η, 10, 2, όξινο.
στοιχείο της ….. ομάδας του περιοδικού πίνακα, ανήκει στον
….τομέα, την ….. περίοδο και φέρει συνολικά ….. ηλεκτρόνια σε
p τροχιακά. Το Χ θα φέρει ….. μονήρη ηλεκτρόνια, ενώ η ένωσή
του με οξυγόνο θα εμφανίζει ……. χαρακτήρα.

14 Ένα άτομο σε θεμελιώδη κατάσταση διαθέτει 4 ηλεκτρόνια σε 1

υποστιβάδα 2p. Επομένως το άθροισμα των κβαντικών αριθμών

38
 ’-
του spin είναι: 0, 1/2, 1, 3/2. (Επιλέξτε την ορθή)
15 Ο μέγιστος αριθμός ηλεκτρονίων με ομόρροπα spin που μπορεί
να δεχθεί η υποστιβάδα 4f είναι: 3, 5, 7, 9 (Επιλέξτε την ορθή)
16 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας τη
λέξη "Σωστό", ή "Λάθος" δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε
κάθε πρόταση.
α. Στα υδρογονοειδή ιόντα οι ενεργειακές στάθμες των
υποστιβάδων της ίδιας στιβάδας ταυτίζονται.
β. Ο μαγνητικός κβαντικός αριθμός καθορίζει
προσανατολισμό του τροχιακού.
γ. Η ενέργεια δεύτερου 19Κ ιοντισμού του είναι μικρότερη από
την ενέργεια δεύτερου ιοντισμού του 20Ca.
ο Δ-Σ (Διότι , επειδή ο ιοντισμός είναι
δ. Στη θερμοκρασία 60 C, υδατικό διάλυμα NaCl έχει pH ενδόθερμο φαινόμενο, αύξηση της
μικρότερο του 7.
ε. Διάλυμα προπινίου έχει σε 25οC pH<7.
Στ. Σε υδατικό διάλυμα πρωτολυτικού δείκτη ΗΔ, επικρατεί το
χρώμα του ΗΔ όταν ισχύει pH < pKa(ΗΔ)–1.
ζ. Η προσθήκη αντιδραστηρίου Grignard στην καρβονυλική
ένωση C2H4O και υδρόλυση του παραγόμενου προϊόντος μπορεί
να οδηγήσει σε σχηματισμό τριτοταγούς αλκοόλης
η. Υδατικό διάλυμα HCℓ συγκέντρωσης 10-8 Μ στους 25 °C έχει
pH=8.
θ. 1 mol HCl απαιτεί για πλήρη εξουδετέρωση ίδια ποσότητα
NaOH με αυτή που απαιτείται για εξουδετέρωση 1 mol HCOOH.
Ι. Όταν σε ένα λίτρο διαλύματος ΝΗ3 που έχει pH=11 αραιώσω
με νερό μέχρι πάρω νέο διάλυμα όγκου 10 λίτρων, τότε το pH του Ζ-Λ (Προσθήκη αντιδραστηρίου Grignard σε
νέου διαλύματος θα γίνει 10.
Ια. Η προσθήκη στερεού HCOONa σε διάλυμα HCOOH θα
προκαλέσει αύξηση του pH του διαλύματος.
Ιβ. Στοιχείο με δομή εξωτερικής στιβάδας 4s2 θα ανήκει
οπωσδήποτε στη δεύτερη ομάδα του Π.Π.
Ιγ. Όταν προστεθεί νερό σε υδατικό διάλυμα ΗF o βαθμός
ιοντισμού του θα αυξηθεί.
39
7 (Η υποστιβάδα f έχει 7 τροχιακά)
Α-Σ (Η ενέργεια στην περίπτωση αυτή
εξαρτάται μόνο από τον κύριο κβαντικό
αριθμό και όχι και από τον δευτερεύοντα,
δεδομένου ότι δεν υπάρχουν ηλεκτρονιακές
απώσεις από άλλα ηλεκτρόνια)
Β-Σ
τον Γ-Λ (διότι το δεύτερο ηλεκτρόνιο στο κάλιο
θα αποσπασθεί από την τρίτη στιβάδα, ενώ
στο ασβέστιο από την τέταρτη, κάτι που
απαιτεί πολύ μεγαλύτερη ενέργεια λόγω
ισχυρότερων ελκτικών δυνάμεων από τον
πυρήνα).
θερμοκρασίας προκαλεί αύξηση της Kw. Αν
επομένως θεωρήσουμε ότι στους 60oC η
Κw=10-12 για παράδειγμα, τότε επειδή
αναφερόμαστε σε καθαρό νερό και θα πρέπει
pH=pOH, προφανώς 2pH=12, άρα το pH=6.
Ε-Λ (Τα αλκίνια με ακραίο τριπλό δεσμό, αν
και εμφανίζουν ιδιότητες υποκατάστασης του
ακραίου ατόμου υδρογόνου που είναι δίπλα
στον τριπλό δεσμό, εν τούτοις, δεν διασπούν
το νερό και τα υδατικά τους διαλύματα έχουν
ουδέτερο χαρακτήρα)
Στ-Σ (Φυσικά αυτό δεν είναι απόλυτο, αλλά
προκύπτει από μια γενικευμένη παραδοχή ότι
το χρώμα της μιας μορφής του δείκτη
(π.χ.ΗΔ) υπερισχύει όταν η συγκέντρωσή της
είναι περίπου δεκαπλάσια, ή και μεγαλύτερη
της άλλης (Δ-))
αιθανάλη, θα οδηγήσει σε σχηματισμό
δευτεροταγούς αλκοόλης).
Η-Λ (Πρέπει να ληφθεί υπόψη και ο
ιοντισμός του νερού διότι η συγκέντρωση του
οξέος είναι πολύ μικρή. Το pH θα είναι και
πάλι μικρότερο του 7 αν και πολύ κοντά σ’
αυτό).
Θ-Σ (Η εξουδετέρωση είναι ποσοτική
αντίδραση, ανεξάρτητα από την ισχύ των
ηλεκτρολυτών).
Ι-Λ (Αυτό ισχύει στην περίπτωση που
αραιώνουμε ισχυρά μονοπρωτικά οξέα ή
ισχυρές μονοϋδροξυλιακές βάσεις και με την
 ’-
17 Σε αραιό υδατικό διάλυμα ΝΗ3 όγκου V με βαθμό ιοντισμού α1
προσθέτουμε νερό σε σταθερή θερμοκρασία, μέχρι ο τελικός
όγκος του διαλύματος να γίνει 4V. Η σχέση α1:α2 είναι ίση με ..
(Δεχόμαστε ότι α1, α2<0,1)
18 Οι δείκτες Δ1, Δ2 και Δ3 έχουν σταθερές ιοντισμού 10-5, 2.10-9
και 10-7 αντίστοιχα. Ποιόν θα επιλέγατε για κάθε μια από τις
ογκομετρήσεις:
Α) HF με πρότυπο διάλυμα ΚΟΗ
Β) Μεθυλαμίνης με πρότυπο διάλυμα HCl
Γ) ΝαΟΗ με πρότυπο διάλυμα ΗΙ
19 Σε ρυθμιστικό διάλυμα ΝΗ3 0,1Μ – ΝΗ4Cl 1M προστίθενται
σταγόνες του δείκτη ΗΔ που έχει σταθερά ιοντισμού ka=10-6. Αν
το χρώμα του ΗΔ είναι πορτοκαλί και του Δ- κόκκινο, ποιο
χρώμα θα επικρατήσει στο διάλυμα; Η σταθερά της αμμωνίας
είναι Κb=10-5.
20 Σημειώστε τα οξέα και τις βάσεις στην ισορροπία
H2PO4- + NH4+  NH3 + H3PO4
Αν η σταθερά ιοντισμού του Η3ΡΟ4 είναι μεγαλύτερη από την
σταθερά ιοντισμού του ΝΗ4+ προς ποια κατεύθυνση είναι
μετατοπισμένη η ισορροπία αυτή;
21 Διάλυμα ΝΗ4ΝΟ2 έχει στους 25 οC pH<7. Επομένως: α) Η
σταθερά ιοντισμού του οξέος ΝΗ4+ είναι μεγαλύτερη από τη
σταθερά ιοντισμού της βάσης ΝΟ2-, β) Η σταθερά ιοντισμού
του οξέος ΗΝΟ2 είναι μεγαλύτερη από τη σταθερά ιοντισμού της
βάσης ΝΗ3, γ) Η [ΝΗ4+]<[ΝΟ2-], δ) Αληθεύουν όλες οι
προηγούμενες.
40
προϋπόθεση ότι το αρχικό pΗ δεν είναι κοντά
στο 7)
Ια-Σ (Διότι το HCOONa είναι αλάτι με
βασικό χαρακτήρα, διότι εμπεριέχει την
ασθενή βάση HCOO-)
Iβ-Λ. (Τα περισσότερα στοιχεία του τομέα d
της τέταρτης περιόδου έχουν δομή
εξωτερικής στιβάδας 4s2 και δεν ανήκουν
στην 2η ομάδα).
Ιγ-Σ (Λόγω του νόμου αραίωσης του
Ostwald)
½ (Στο αρχικό διάλυμα ισχύει η
προσεγγιστική σχέση α12=Κb.C1. Στο
αραιωμένο διάλυμα ισχύει η προσεγγιστική
σχέση α22=Κb.C2. Αλλά C2=C1/4. Διαιρώντας
κατά μέλη καταλήγουμε α12/α22=1/4 =>
α1/α2=1/2).
Α- Δ2, Β-Δ1, Γ-Δ3
Κόκκινο.
(Το Ρ.Δ. NH3-NH4Cl έχει pH=8 που μπορεί
να υπολογισθεί εύκολα από τη σχέση:
pH=14-pOH=14-pKb-logCοξ/Cβασ=
14-5-1=8. Ο δείκτης παίρνει το κόκκινο
χρώμα του Δ- σε pH>pKa+1 δηλαδή του 7)
Οξέα: ΝΗ4+ , Η3ΡΟ4
Βάσεις:ΝΗ3, Η2ΡΟ4-
Προς τα αριστερά διότι το ΝΗ4+ είναι
ασθενέστερο οξύ του Η3ΡΟ4.
δ
 ’-

22 Αν σε υδατικό διάλυμα ασθενούς οξέος ΗΑ προστεθεί μικρή pH, [OH-], [A-]

ποσότητα στερεού άλατός του NaA, δίχως να μεταβληθεί ο όγκος
του διαλύματος , τότε ποια από τα παρακάτω μεγέθη θα
αυξηθούν με τη προσθήκη;

Ka:………………, α:………….., pH:…………..,

[ΟΗ-]:………………… [Α-]:……………

23 Διάλυμα ασθενούς οξέος HA θερμαίνεται από τους 25οC στους
60oC. Πως θα μεταβληθούν τα μεγέθη Κa, α, pH και [Η3Ο-]; Η
απάντηση να αιτιολογηθεί.
O ιοντισμός είναι ενδόθερμη αντίδραση
επομένως η σταθερά ιοντισμού Ka θα
αυξηθεί. Επειδή η ισορροπία του ιοντισμού
θα μετατοπισθεί προς τη κατεύθυνση των
ιόντων, θα αυξηθούν επίσης η [Η3Ο+] και ο
βαθμός ιοντισμού α, ενώ θα μειωθεί το pH.

24 Σε ρυθμιστικό διάλυμα ΝΗ3-ΝΗ4Cl προστίθεται μικρή ποσότητα Η βάση που προσθέσαμε θα αντιδράσει με το
ΚΟΗ. Να γραφούν αναλυτικά όλες οι αντιδράσεις που θα οξύ ΝΗ4+ του Ρ.Δ.

πραγματοποιηθούν (διαστάσεις ή ιοντισμοί, εξουδετερώσεις) Αντιδράσεις:

μετά την προσθήκη.
ΝΗ4Cl → NH4+ + Cl-

KOH → K+ + OH-

NH4+ + OH- → NH3 + H2O

25 Να γραφούν οι εξισώσεις ιοντισμού του αμφιπρωτικού ιόντος Σαν οξύ: HCO3- + H2O  CO32- + H3O+
HCO3- .
Σαν βάση: HCO3- + H2O  H2CO3 + HO-

26 Να συμπληρώστε τα διάστικτα ώστε τα παρακάτω ζεύγη να NH3

αποτελούν συζυγιακές μορφές οξέος-βάσης
H2SO3
+
ΝΗ - …….
4

……. – HSO3-

……………………………………………………………………………………………………………..
(ΣΗΜ: Στην ιστοσελίδα έχετε ένα χαρακτηριστικό δείγμα από το βιβλίο. Για πλήρη
έκδοση ηλεκτρονική ή έντυπη, μπορείτε να μεταβείτε στον ιστοχώρο των εκδόσεων
«ΛΕΥΚΟ ΜΕΛΑΝΙ» στον παρακάτω σύνδεσμο:
https://lefkomelani.gr/product/ximeia-gama-lykeiou-epanalipsi/

41
 ’-

6. ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΤΕΣΤ
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΘΕΩΡΙΑ (…ΨΙΛΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ)

Είναι σωστές ή λανθασμένες οι προτάσεις που ακολουθούν;

1) Η αποδοχή της αρχής της αβεβαιότητας οδηγεί αυτομάτως στην κατάρριψη όλων
των πλανητικών προτύπων, συμπεριλαμβανομένου και του ατομικού πρότυπου
Bohr.
2) Αν στη θέση Α η κυματοσυνάρτηση ηλεκτρονίου παίρνει τη τιμή ψ = 0,1 ενώ στη
θέση Β: ψ = -0,3, τότε η πιθανότητα να βρίσκεται το ηλεκτρόνιο στη θέση Β είναι
τρεις φορές μεγαλύτερη από όσο στη θέση Α.
3) Το –eψ2, όπου –e το φορτίο του ηλεκτρονίου) εκφράζει την κατανομή ή την
πυκνότητα του ηλεκτρονιακού νέφους στο χώρο γύρω από τον πυρήνα
4) Ο κβαντικός αριθμός του spin δεν συμμετέχει στη διαμόρφωση της τιμής της
ενέργειας του ηλεκτρονίου, ούτε στον καθορισμό του τροχιακού.
5) Το ηλεκτρονιακό νέφος είναι είναι πυκνότερο σ΄ εκείνες τις περιοχές που το μέσο
αρνητικό φορτίο είναι μεγαλύτερο.
6) Δεν υπάρχουν ηλεκτρόνια σε υποστιβάδες 5g ή 6f κλπ σε μη διεγερμένα άτομα.
7) Στο υδρογόνο και τα υδρογονοειδή ιόντα οι ενεργειακές στάθμες των
υποστιβάδων, που ανήκουν στην ίδια στιβάδα, ταυτίζονται.
8) Μονάδα της ενέργειας ιοντισμού μπορεί να είναι η kJ.mol-1
9) Το καθαρό HCl εκδηλώνει όξινο χαρακτήρα.
10) Τα πρωτόνια είναι πολύ δραστικά σωματίδια και αντιδρούν εύκολα με νερό.
11) Το οξικό οξύ σε υγρή αμμωνία συμπεριφέρεται σαν ισχυρό οξύ.΄
12) Στο νερό δεν υπάρχουν ιόντα της μορφής Η9Ο4+
13) Το Ο2- είναι ισχυρή βάση κατά Broensted-Lowry.
14) Υδατικό διάλυμα μεθανόλης έχει pH=7 σε θερμοκρασία 25oC.
15) Διάλυμα ΗF 0,25M – NaF 0,25M έχει μεγαλύτερη ρυθμιστική ικανότητα από
διάλυμα HF 0,5M – NaF 0,5M.
16) Ο δεσμός σ είναι πάντοτε κυλινδρικής συμμετρίας.
17) Υπάρχουν υβριδικά τροχιακά στα οποία μετέχουν και ατομικά τροχιακά d.
18) Όταν σε μια ένωση ένα άτομο άνθρακα συνδέεται με διπλό δεσμό με άλλο
άτομο άνθρακα και ταυτόχρονα με υδροξύλιο, τότε η ένωση αυτή βρίσκεται σε
ισορροπία με καρβονυλική ένωση η οποία είναι σταθερότερη και υπερισχύει.
19) Το μεθυλοχλωρίδιο είναι δραστικότερο του μεθυλοιωδιδίου.
20) Οι εστέρες διασπώνται από το θερμό διάλυμα ΝaΟΗ.

42
 ’-

7. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

7.1 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΩΝ TESTS

1o ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ TEST

1) A) 1s2, 2s2, 2p6, 3s2, 3p6, 4s2, 3d10, 4p6, 5s2, 4d10, 5p6, 6s2.
B) 2η, 6η, S,
Γ) ΧΟ, Βασικό, ΧΟ + Η2Ο → Χ(ΟΗ)2
2) Α-Σ, Β-Λ , Γ-Λ, Δ-Λ (θα ίσχυε μόνο αν είχαμε ισχυρή μονοπρωτική βάση) ,
Ε-Σ, Στ-Σ
3) 1) K2Cr2O7 + 14 HCl → 3 Cl2 + 2 KCl + 2 CrCl3 + 7 H2O
2) 6 HCOOK + 2 K2Cr2O7 + 11 H2SO4 → 6 CO3 +2Cr2(SO4)3 + 5 K2SO4 + 14 H2O
4) Α-β, Β-γ, Γ-α, Δ-ε, Ε-δ
5) α) κατεβαίνει, β) κατεβαίνει, γ) ανεβαίνει, δ) κατεβαίνει, ε) κατεβαίνει, στ) μένει
σταθερό.
6) Γ>Β>Ζ>Ε> Η=Θ >I>Δ>Α
7) Σώματα με χαρακτήρα οξέος: C6H5OH, CH4O, NH4+, CH2O2
Σώματα με χαρακτήρα βάσης: CH3COO-, CH3-, C2H5ONa
8) γ
9) Β, Γ, Δ, Ε.
10) Δεξιά, δεξιά.
11) Α) Σ (Η αντίδραση 2ΝΗ3 ↔ Ν2 + 3Η2 θα «κινηθεί» προς την αντίθετη πλευρά
της ΝΗ3 , δηλ, προς τα περισσότερα mol, άρα προκλήθηκε ελάττωση της πίεσης με
αύξηση του όγκου)
Β) Λ (Θα σχηματισθεί ρυθμιστικό διάλυμα ΝΗ3 – ΝΗ4Cl στο οποίο θα ισχύει ότι
pOH=5+log1=5 , άρα pH=9)
Γ) Λ) Ο αυτοκαταλύτης είναι προϊόν)
Δ) Σ (Η αύξηση της θερμοκρασίας προκαλεί αύξηση της Kw διότι ο ιοντισμός είναι
ενδόθερμη αντίδραση. Αν π.χ. το Kw στην υψηλότερη θερμοκρασία πάρει τιμή
10-12, τότε ένα ουδέτερο διάλυμα θα έχει pH=6 και στην τιμή 7 θα αντιστοιχεί βασικό
διάλυμα.
Ε) Σ ( Στον τριπλό δεσμό έχουμε sp υβριδισμό που είναι γραμμικός)
Στ) Σ (Διότι ανάγεται από +2 σε 0)
Ζ) Λ (Συνεισφέρει δύο spυβριδικά τροχιακά)
Η) Σ (Οι μεταβολές συγκέντρωσης είναι ανάλογες των αντίστοιχων συντελεστών, και
θετικές για προϊόντα , αλλά αρνητικές για αντιδρώντα)
Θ) Λ ( Κc=Ka/55,5 βλέπε απόδειξη της σχέσης στην θεωρία)
Ι) Σ ( Διότι η ΝΗ3 σαν βάση που είναι έλκει τα πρωτόνια του οξέος και το αναγκάζει
να τα αποβάλλει πλήρως)

12) Α) 2-μέθυλο-2-βουτανόλη, Β) 1-πεντίνιο, ή 3-μέθυλο-1-βουτίνιο

Γ) 2-Πεντανόνη ή 3-μέθυλο-2-βουτανόνη Δ) Μεθανικός αιθυλεστέρας.

43
 ’-

13) α) CH3CH(CH3)CH2COONa + CH3CHClCH3 →

CH3CH(CH3)CH2COOCH(CH3)CH3 +H2O
β) CH3CH(CH3)CH2OH → CH3C(CH3)=CH2 + H2O
γ) CH3CH(CH3)ZnI + CH3COCH2CH3 → CH3CH(CH3) C(OH)
(CH3)CH2CH3+ Zn(OH)I
δ) CH3C≡CH + H2O → CH3COCH3
14) Α) Λ (Μόνο αν είναι ενδόθερμη η αντίδραση),
Β) Σ ( Διότι δεν μπορεί ο χαλκός να προσφέρει το απαιτούμενο για την μετατροπή σε
οξύ επιπλέον οξυγόνο),
Γ) Σ ( Διότι και οι δύο εξωτερικές μεταβολές οδηγούν την ισορροπία προς τα δεξιά ),
Δ) Λ ( Εξαρτάται από τις συγκεντρώσεις των διαλυμάτων).
E) Σ (Διότι η Kf>Kb),
Στ) Λ (L/(mol.min)
15) A:Προπένιο, Β: 2-προπανόλη, Γ: 2-χλωροπροπάνιο, Δ:
Ισοπροπυλομαγνησιοχλωρίδιο, Ε:2-προπανόνη, Ζ: 2,3-διμεθυλο-2-βουτανόλη.

2o ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ TEST

1) 1.1-Δ, 1.2-Β, 1.3-Γ, 1.4-Γ, 1,5-Δ, 1,6-Γ, 1.7-Γ, 1.8-Γ, 1.9-Δ, 1.10-Β, 1.11-δ,
1.12-δ.
2) Α-Λ, Β-Σ, Γ-Λ, Δ-Λ, Ε-Σ, Στ-Σ, Ζ-Λ, Η-Λ, Θ-Λ, Ι-Σ, Ια-Σ
3) 1)Λ, 2) Σ, 3) Λ, 4) Λ, 5)Λ, 6) Σ, 7) Λ (αντίθετα)
4) Α-α, Β-γ, Γ-β
5)
ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΟΜΑΔΑ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΑ ΜΟΝΗΡΗ
ΣΘΕΝΟΥΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΑ

13Χ 13η 3η p 3 1
46Ψ 10η 5η d 2 2
17Ζ 17η 3η p 7 1
7Κ 15η 2η p 5 3

6) A)-iii, B)-iii
7) A) sp, 3p, B) ασθενούς μονοπρωτικού οξέος π.χ. CH3COOH, Γ) μεγαλύτερο,
αλκαλιμετρία, Δ) CH3CH(CH3)CH=O, CH3CH(CH3)CH(OMgCl)CH3 E) 4η
8) α) Α: 3-μεθυλο-2-βουτανόλη, Β: 3-μεθυλο-βουτανόνη, Γ: Ισοπροπυλο-
αλογονίδιο, Δ: Ισοπρόπυλο-μαγνησιο-αλογονίδιο, Ε: Αιθανάλη.
β) β1) Με νάτριο η Α ελευθερώνει αέριο υδρογόνο,
β2) Η Ε με αμμωνιακό διάλυμα νιτρικού αργύρου σχηματίζει «καθρέφτη» αργύρου.
γ) 0,004 mol
9) Α: Μεθανικός ισοπροπυλεστέρας, Β: μεθανικό οξύ, Γ: 2-προπανόλη, Δ: αιθανικό
νάτριο, Ε: αιθανικό οξύ, Ζ: 2-χλωροπροπάνιο, Η: αιθανικός ισοπροπυλεστέρας.

44
 ’-

10) Α: 1,2-διχλωρο-3-μεθυλο-βουτάνιο, Β: (-CH(CH3CHCH3)-CH2-)v Γ: 3-μεθυλο-

βουτίνιο, Δ: 3-μεθυλο-βουτανόνη, Ε:3-μεθυλο-2-βουτανόλη, Ζ: 2-μεθυλο-
προπανικό νάτριο, Θ: 2-μεθυλο-προπανικό οξύ, Ι:
CH3CH(CH3)COOCHCH3)CH(CH3)CH3
11) A: 3-πεντανόλη, Β: αιθανικός τριτοτ. Βουτυλεστέρας, Γ: 3-πεντανόνη,
Δ: 3-μεθυλο-2-βουτανόνη
12) Α) Προπανικό οξύ, Β) 10-7, Γ) 10-4 mol
13) Α) 2,4-διμεθυλο-3-πεντανόλη, Β) 2-πεντανόλη, ή 3-πεντανόλη
……………………………………………………………………………………
(ΣΗΜ: Στην ιστοσελίδα έχετε ένα χαρακτηριστικό δείγμα από το βιβλίο. Για πλήρη
έκδοση ηλεκτρονική ή έντυπη, μπορείτε να μεταβείτε στον ιστοχώρο των εκδόσεων
«ΛΕΥΚΟ ΜΕΛΑΝΙ» στον παρακάτω σύνδεσμο:
https://lefkomelani.gr/product/ximeia-gama-lykeiou-epanalipsi/

45