Pomiary i wykresy

W jakich jednostkach podajemy

odległości między miastami temperaturę na dworze

a) w Polsce? a) w Polsce?

kilometry
ometry
metry (km
(km) stopnie
opnie
pnie Celsjusza (°C)

b) w Wielkiej Brytanii? b) w Wielkiej Brytanii?

mile
ile (mi
(mi) stopnie
opnie Fahrenheita (°F)

czas masę
ę
a) w którym sportowiec a) ziarenek pieprzu?
pokonuje dystans 100 m?

sekundy
kundy
ndy (s)
(s gramy
amy
my (g)

b) w którym pokonujemy ach?

b) cementu w workach?
samolotem odległość
między Warszawą
a Londynem?

godziny
odziny ((h)
(h kilogramy
logramy (kg
(kg)

Niepewność pomiarowa suwmiarka

Trzy osoby mierzą grubość tej samej deski (w tym sa-

mym miejscu). Pierwsza i druga tą samą szkolną linijką,
trzecia suwmiarką (przyrząd mierniczy). Otrzymują na-
5

stępujące wyniki:
4

I II III
3

2,5 cm 2,6 cm 2,53 cm

2
1

Dlaczego wyniki tych osób się różnią?

0

Dokładność przyrządu to najmniejsza wielkość, jaką

można nim zmierzyć obiekt. Szkolna linijka ma do-
kładność 0,1 cm, natomiast suwmiarka ma dokładność
0,01 cm (lub większą), stąd różnica między wynikiem
pierwszej/drugiej osoby a trzeciej.
Różnica między odczytem pierwszej a drugiej osoby
wynika z niepewności pomiarowej. W tym wypadku
przyczyną może być niewielka zmiana kąta patrzenia
lub niedokładne ustawienie linijki.
Zobacz więcej
4
 Jak tworzymy wykresy?
Przeprowadzono doświadczenie, w którym mierzono siłę ciężkości działającą na pudełka o różnych masach.
Dane z doświadczenia przedstawiono w tabeli.

1 Analizujemy dane w zaprezentowanej tabeli – zależność

siły ciężkości F działającej na pudełko od masy tego pu- m 200 g 30 dag 0,1 kg 400 000 mg
dełka m.
F 2N 3000 mN 0,001 kN 4N

2 Przekształcamy tabelę:
a) porządkujemy dane – ustawiamy wartości masy m (kg) 0,1 0,2 0,3 0,4
w kolejności rosnącej,
b) zapisujemy dane w tych samych jednostkach F (N) 1 2 3 4
(masę w kg, siłę w N).

3 Rysujemy dwie prostopadłe do siebie osie i oznacza-

my je na końcach symbolami zmierzonych wielkości 4 Nacięcieobydwu osiach zaznaczamy podziałkę – zwykle prze-
osi oznaczamy jako 0, następnie w równych odle-
oraz użytych jednostek. głościach zaznaczamy kolejne liczby tak, aby blisko koń-
ców osi znalazły się największe wartości z naszej tabeli.

Fc (N) Fc (N)

m (kg) 0 0,1 0,2 0,3 0,4 m (kg)

5 Naa naosiosipoziomej znajdujemy wartość masy z tabeli,

pionowej wartość odpowiadającej jej siły. Pro- 6 Łączymy zaznaczone punkty i otrzymujemy linię.
Tę linię nazywamy wykresem.
wadzimy pomocnicze linie pionowe i poziome. Na ich W tym wypadku wykresem jest linia prosta.
przecięciu zaznaczamy punkt.

Fc (N) Fc (N)

4 4

3 3

2 2

1 1

0 0,1 0,2 0,3 0,4 m (kg) 0 0,1 0,2 0,3 0,4 m (kg)

Wniosek
Wraz ze wzrostem masy pudełka wzrasta sił
siła
ciężkości
ści oddziałująca na nie.
nie Oznacza to, że te
dwie wielkości
elkości są wprost proporcjonalne
proporcjonal .
5
 ZA M I A N A J E D N O S T E K

-eĤOL pr]ed na]Zċ MednRVtNL

VtRL pr]edrRVteN, a chcem\ Rtr]\maþ Z\nLN RpLVan\
MednRVtNċ pRdVtaZRZċ, pRZLnnLĤm\ pRmnRİ\þ pRdanċ
OLc]EĐ pr]e] RdpRZLednL mnRİnLN, c]\OL ZLeORNrRtnRĤþ
OLc]E\ 10 pr]\pLVanċ dR NRnNretnegR pr]edrRVtNa

kilo de k a
PR Z ED RO S T KI M IA R
Zobacz więcej

'8į(/,&=%< 0$á(/,&=%<

pr]edroVteN VNryt mnoİnLN SU]HGURVWHN VNryt PQRİQLN

dHNa da 10 dec\ d 0,1

hHNWR h 100 cent\ c 0,01

NLOR N 1000 mLOL m 0,001

mega M 1 000 000 mLNrR Ă 0,000001

gLga G 1 000 000 000 nano n 0,000000001

tera T 1 000 000 000 000 pLNo p 0,000000000001

ZAMIANA JEDNOSTEK MASY

. 1000
. 100 . 10 . 1000
5 kg = 500 dag = 5000 g = 5 000 000 mg

: 100 : 10 : 1000
: 1000

6 mikro
 =$0,$1$-('1267(.&=$68,2%-ď72ģ&,
. 24 . 60 . 60 . 1000

1 d= 24 h= 1440 min = 86 40
400 s = 86 400 000 ms

: 24 : 60 : 60 : 1000
. 1 000 000
. 1 000 000 000 . 1000 . 1000

3 km3 = 3 000 000 000 m3 = 3 000 000 000 000 dm 3 = 3 000 000 000 000 00
000 cm 3

: 1 000 000 000 : 1000 : 1000

: 1 000 000

Zobacz więcej

g Ng

1
m 0,001 Nm 1 cm 3 = 1000 m3
s 1
h
3600

g
1 cm
0,001 Ng
m Nm
1 s
= 3,6 h
3 0,000001 m3

Ng g
1
Nm 100 000 cm 1 m3
= 1
dm 3
mLn 1
h
60

Ng
1m
1000 g
Nm cm
1 = 1000 dm3
3
6 000 000
mLn h