HCMUT CNCP GIẢI TÍCH 2 NGUYỄN QUỐC VƯƠNG

Tích phân bội 3

Chúng ta học gì trong chương tích phân bội 3
- Cách tính tích phân bội 3
- Ứng dụng
- Tọa độ cầu và trụ

1. Cách tính tính phân bội 3

Với V là hình dạng vật thể
I   f ( x, y, z )dxdydz
V
Cách giải
z1 ( x , y )

I   f ( x, y, z )dxdydz   dxdy  f ( x, y, z )dz

V D z2 ( x , y )

Với
 z1 ( x, y ) là hàm trên
 z2 ( x, y) là hàm dưới
 Miền D chính là hình chiểu của vật thể xuống mặt phẳng Oxy
- Xác định cận dx, dy giống như tích phân kép với miền D tìm được ở trên
- Việc khó nhất trọn dạng toàn này là xác định z1 (x, y), z2 (x, y)và D. Để xác
định các đại lượng đó cần phải vẽ hình hoặc tưởng tượng ra hình dạng vật thể

Ví dụ 1: Tính tích phân I   zdxdydz

V
với V như hình vẽ

KHÓA HỌC ONLINE GIẢI TÍCH 2 1

 HCMUT CNCP GIẢI TÍCH 2 NGUYỄN QUỐC VƯƠNG

Ví dụ 2: Tính tích phân I   1dxdydz , trong đó V là khối tứ diện được giới hạn bởi
V

bốn mặt phẳng x = 0, y = 0, z = 0, và x + y + z = 1.

Ví dụ 3: Tính tích phân I   xy z dxdydz trong đó V là hình hộp chữ nhật được định
2 3

nghĩa bởi -1  x  2, 0  y  3, 0  z  2

2. Ứng dụng tích phân bội 3

2.1 Ứng dụng tích vật thể
Tìm thể tích của vật thể V, đơn giản chỉ là tính tích phân sau:
V   1dxdydz
V

Ví dụ: Tính thể tích vật thể giới hạn bới z = x 2 + y 2 và z = 3

2.2 Ứng dụng tính khối lượng vật thể

Tìm khối lượng vật thể V biết hàm mật độ khối lượng là p ( x, y, z )
m   p( x, y, z )dxdydz
V

Ví dụ: Cho vật thể Ω giới hạn bởi 2 mặt z = 4, z = x 2 + y 2 , có hàm mật độ khối lượng
tại M(x,y,z) ϵ Ω là p(M) = √x 2 + y 2 . Tìm khối lượng Ω

KHÓA HỌC ONLINE GIẢI TÍCH 2 2

HCMUT CNCP GIẢI TÍCH 2 NGUYỄN QUỐC VƯƠNG

Ví dụ: Tính khối lượng riêng của vật thể giới hạn bởi z = √x 2 + y 2 và z =
√16 − x 2 − y 2 , có hàm khối lượng riêng p(x, y, z) = z

KHÓA HỌC ONLINE GIẢI TÍCH 2 3

HCMUT CNCP GIẢI TÍCH 2 NGUYỄN QUỐC VƯƠNG

3. Luyện tập trong đề thi

KHÓA HỌC ONLINE GIẢI TÍCH 2 4

HCMUT CNCP GIẢI TÍCH 2 NGUYỄN QUỐC VƯƠNG

KHÓA HỌC ONLINE GIẢI TÍCH 2 5