You are on page 1of 40

Republika e Kosovës

Republika Kosova-Republic of Kosova


Qeveria - Vlada – Government
Zyra e Kryeministrit – Ured Premijera – Office of the Prime Minister
Agjencia e Statistikave të Kosovës - Agencija za Statistike Kosova – Kosovo Agency of Statistics

Seria 2: Statistikat e Bujqësisë dhe Mjedisit

Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022

Prishtinë, 2022 20 Llogaritë Ekonomike për


Republika e Kosovës
Republika Kosova-Republic of Kosova
Qeveria - Vlada – Government
Zyra e Kryeministrit – Ured Premijera – Office of the Prime Minister
Agjencia e Statistikave të Kosovës - Agencija za Statistike Kosova – Kosovo Agency of Statistics

Seria 2: Statistikat e Bujqësisë dhe Mjedisit

Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022

Prishtinë, 2022
Botues: Agjencioni i Statistikës së Kosovës (ASK)
Data e botimit: Mars, 2023
© Agjencioni i Statistikës së Kosovës
Riprodhimi autorizohet nëse tregohet burimi.
Informata të shumta janë në dispozicion në internet,
ku mund të qaseni përmes ueb-faqes së ASK-së:
http://ask.rks-gov.net
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022

Parathënie_________________________________________________

Publikimi “Disa Fakte mbi Mjedisin”, ka për qëllim informimin e përdoruesve të ndryshëm mbi gjendjen
e mjedisit në Kosovë. Publikimi është realizuar nga Agjencia e Statistikave të Kosovës, përkatësisht nga
Divizioni i Statistikave të Mjedisit, nëpërmjet përdorimit të të gjitha burimeve të disponueshme të të
dhënave. Të dhënat janë vendosur së bashku në një mënyrë për të lehtësuar portretizimin e gjendjes së
mjedisit.
Interpretimet e shprehura në këtë publikim janë tërësisht të autorëve dhe nuk duhet t'i atribuohen, në
ndonjë mënyrë, ASK, ose ndonjë institucioni tjetër.

Sugjerimet, propozimet dhe vërejtjet lidhur me këtë publikim janë të mirëseardhura dhe na ndihmojnë
ne që të jemi më efektiv ndaj përdoruesve.

Publikimi është përgatitur nga:

Bajrush Qevani - Drejtor DSBM


Haki Kurti - Shef i Divizionit të Statistikave të Mjedisit
Flutura Shosholli - Zyrtare e Statistikave të Mjedisit
Ismet Ahmeti - Zyrtar i Statistikave të Mjedisit

Prishtinë, 2023 Zv. i Kryeshefit Ekzekutiv i ASK-së,


Ilir T. Berisha

5
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022

Lista e shkurtesave

AESHB - Anketa e Ekonomive Shtëpiake Bujqësore (ASK)


AFP - Anketa e Fuqisë Punëtore (ASK)
BE - Bashkimi Evropian
BPV - Bruto Prodhimi Vendor
ASK - Agjencia e Statistikave të Kosovës
IKSHP - Instituti Kombëtar për Shëndetin Publik
MBPZHR - Ministria e Bujqësisë, Pylltarisë dhe Zhvillimit Rural
MMPH - Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor
MSH - Ministria e Shëndetësisë
NAG - Plehra minerale (Nitrati i amonit gëlqeror)
NPK - Plehra minerale (Azot, Fosfor, Kalium)
URE - Plehra minerale (Plehra minerale azotike)
UNMIK - Misioni i Kombeve të Bashkuara në Kosovë
IUCN - Organizata Botërore e Konservimit të Natyrës
UNDS - Divizioni i Kombeve të Bashkuara për Statistikë
EUROSTAT- Zyra Statistikore e Bashkimit Evropian
VML - Vlera mesatare e lejuar
AFP - Anketa e Fuqisë Punëtore

Simbolet

- - Zero
: - Asnjë e dhënë
. - Jo e aplikueshme
0 - E dhëna është më e vogël se gjysma e njësisë së përdorur
ha - Hektarë
kg - Kilogram
µg m³ - Mikrogram m³
t - Ton
% - Përqindje
SO2 - Dyoksidi i Sulfurit
PM - Grimcat e Suspenduara në Ajër
CO - Monoksidi i Karbonit
NO2 - Dyoksidi i Azotit
O3 - Ozoni
Ktoe - Kilo ton oil ekuivalent
GWh - Giga wat orë energji
MWh - Mega wat orë energji

6
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022

Përmbajtja

Të dhënat e përgjithshme ................................................................................................................... 8

INFORMACION I PËRGJITHSHËSH PËR KOSOVËN ............................................................... 10

INDIKATORË EKONOMIKO SOCIAL ............................................................................................. 16

ENERGJIA ........................................................................................................................................... 20

PYLLTARIA ......................................................................................................................................... 26

TRANSPORTI ..................................................................................................................................... 27

AJRI ...................................................................................................................................................... 29

UJI ......................................................................................................................................................... 32

BIODIVERSITETI ............................................................................................................................... 34

MBETURINAT ..................................................................................................................................... 35

7
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022

Të dhënat e përgjithshme

Modeli DPSIR1 është një shtrirje e modelit PRS (Presioni, Gjendja, Përgjigjia) e adoptuar nga grupi i
Shteteve të Mjedisit (SoE) të OECD-së dhe Agjencia Europiane për Mjedisin (EEA), e përdorur
gjithashtu edhe nga EUROSTAT për organizimin e statistikave të mjedisit. Ky kuadër analitik lejon
organizimin e informacionit dhe integrimin e elementëve socio-ekonomik dhe ekologjikë, duke adresuar
marrëdhëniet ndërmjet pesë kategorive të treguesve: Forcat drejtuese (p.sh., praktikat bujqësore,
prodhimi industrial, teknologjia) dhe Presionet përcaktuese (p.sh., emisionet toksike, emisionet e CO2),
të cilat për pasojë po përkeqësojnë Gjendjen e mjedisit (p.sh., përqendrimin e merkurit në

tokat pyjore, temperatura mesatare globale), të cilat ndikojnë (p.sh., acidifikimin e pyjeve, efektet
përçarëse të endokrinës mbi gjitarët), duke imponuar përgjigjie të shoqërisë (p.sh., masa legjislative,
taksa, programe kërkimi).
D - Treguesit e Forcave Drejtuese nuk janë shumë përgjegjëse/reaguese (“elastike”): fenomeni i
monitoruar, p.sh., trafiku rrugor, drejtohet nga forcat e fuqishme ekonomike, dhe rrjedhimisht vështirë
se mund të pritet se këto tendenca do të ndryshojnë shumë në të ardhmen. Për shembull, politikanët
nuk mund të sugjerojnë me seriozitet për shkatërrimin/heqjen e makinave private, nëse ata duan të
qëndrojnë në zyrë. Megjithatë, treguesit e Forcave Drejtuese janë të dobishme në lidhje me:

a) llogaritjen e një shumëllojshmërie treguesish të presionit, p.sh., duke shumëzuar kilometrazhin e


makinave me koeficientet specifikë si “mesatarja e CO2 për makinë dhe km”;

1
Burimi: http://www.esl.jrc.ec.europa.eu, DPSIR model –Presioni –Gjendja -Përgjigja

8
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022

b) ndihmon vendimmarrësit për planifikimin e veprimeve (“përgjigjeve”) të nevojshme për shmangien


e problemeve në të ardhmen (“presionet”), për shembull kapacitetin e rrugëve;
c) shërbejnë si një bazë për skenarët e zhvillimit dhe planifikimin afatgjatë.

P - Treguesit e Presionit tregojnë në mënyrë të drejtpërdrejtë shkaqet e problemeve. Një tipar specifik
i treguesve të presionit është se ato duhet të jenë reaguese, d.m.th, një vendimmarrës ka më të vërtetë
një shans për të reduktuar treguesin (dhe kështu problemin), duke lançuar veprime të përshtatshme.
Ato do të shërbejnë gjithashtu si një incentivë për zgjidhjet racionale, që kur ato tregojnë efektivitetin e
veprimit politik mjaftueshëm herët në kohë për të mbajtur përgjegjës ata të cilët kanë lançuar një veprim
të tillë.

Gj - Treguesit e Gjendjes, në të kundërt, shpesh janë shumë të ngadaltë. Për shembull, një tregues i
gjendjes i cili tregon aciditetin e tokave pyjore tregon për emisionet e NO x dhe SO2 në dhjetë vitet e
fundit;

personat e përgjegjshëm politikisht mund të kenë dalë në pension gjatë kësaj kohe. Nga ana tjetër,
treguesit e gjendjes mund të shërbejnë për të bërë një vlerësim të situatës (cila është gjendja aktuale e
tokave pyjore? Ku duhet të aplikohen masat korrektuese?), dhe ato janë instrumente të përshtatshme
për të planifikuar restaurimin e habitatit dhe aktiviteteve të ngjashme pastruese.

N - Treguesit e Ndikimit reagojnë edhe më ngadalë sesa treguesit e gjendjes. Aty ku ndjehen ndikimet,
shpesh është shumë vonë për veprim. Për më tepër, rrallë është e mundur për të vendosur lidhje të
fortë statistikore ndërmjet presioneve, gjendjes dhe ndikimeve, për shkak të vonesave të mëdha dhe të
influencës së variablave jomjedisore.
Qëllimi kryesor i treguesve të ndikimit është tregimi i modeleve DPSIR, në veçanti: zinxhirët shkak-efekt,
dhe për të lehtësuar diskutimet e informuara rreth veprimeve për të shmangur ndikimet negative në të
ardhmen. Në këtë kuptim, ato nuk janë “tregues” statistikor, por “modele shkencore diskutimi”.

9
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022

Kapitulli I
INFORMACION I PËRGJITHSHËSH PËR KOSOVËN

Republika e Kosovës gjendet në pjesën e Evropës jug-lindore, e kufizuar me Shqipërinë në jug-


perëndim, Malin e Zi veri-perëndim, Serbinë në veri-lindje dhe në jug me Maqedoninë.

Territori shtrihet brenda gjerësive gjeografike 41° 51’ dhe 43° 16’, dhe brenda gjatësisë gjeografike 19°
59’ dhe 21° 47’.
Territori i Republikës së Kosovës karakterizohet me lartësi të ndryshme mbidetare. Pika më e ulët e
Kosovës ndodhet në luginën e lumit Drini i Bardhë, në kufi me Shqipërinë dhe arrin lartësinë 270 m mbi
nivelin e detit, e ajo më e lartë ndodhet në perëndim të Kosovës, në Gjeravicë, 2.656 m.
Në aspektin hidrografik, Kosova ndahet në pellgje lumore: Drini i Bardhë, Ibri, Morava e Binçës dhe
Lepeneci. Rrjedhat lumore të Kosovës derdhën në tre ujëmbledhës detarë: Deti i Zi, Deti Adriatik dhe
Deti Egje.

Klima e Republikës së Kosovës në pjesën më të madhe është kontinentale, duke rezultuar me verë të
ngrohtë dhe dimra të ftohtë, me ndikime mesdhetare dhe kontinentale (temperatura mesatare brenda
vendit luhatet nga + 30 °C në verë, në – 10 °C në dimër). Megjithatë, për shkak të ngritjeve të
pabarabarta në disa pjesë të vendit, ka ndryshime në temperaturë dhe shpërndarjen e reshjeve.
Faktorët lokalë kryesorë të cilët influencojnë klimën e Kosovës janë: relievi i saj, ujërat, toka dhe bimët.
Në Kosovë janë të pranishme të gjitha format e reshjeve atmosferike. Reshjet më të rëndësishme janë
në formën e shiut në lugina dhe reshjet në formën e borës në male.

10
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022

Fig. 1: Harta e dendësisë së popullsisë në Kosovë

Burimi: ASK, Hartografia 2021

11
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022

Tab. 1: Temperaturat e ajrit në Prishtinë, 2009 – 2021 C

2009 2010 2011 2012 2013 2014


Muaji
Max Min Max Min Max Min Max Min Max Min Max Min
Janar 3,3 -3.8 4,4 2,5 4,3 -4.1 2.3 -5.2 5,3 -1.4 7,9 0,2
Shkurt 5,5 -2.3 7,2 1,1 4,0 -4.1 0.0. -7.9 7,8 1 12,7 1,6
Mars 10,1 0,6 11,8 1,3 11,1 1.0 13,6 1,1 11,7 1,4 14,6 2,5
Prill 18,8 6,4 16,7 4,1 17,1 5.0 16,8 4,9 19 6 15,7 6,2
Maj 23,5 9,7 21,4 9,8 20,8 9.0 20,7 9,4 22,8 11 20,5 8,8
Qershor 24,3 12,7 25,3 12,9 25,4 12,8 28,5 13,7 25 13 24,6 12,5
Korrik 28,2 14,3 28.0 15.0 28,5 14,5 31,7 16,6 28 13,7 27,3 14,6
Gusht 28,6 14,8 30,4 15.0 30,4 14.0 31,8 15 30,6 15,2 28,9 14,8
Shtator 24,1 11,2 23,4 10.0 28,1 12,9 27,6 12,1 23,4 9,8 22,2 11,5
Tetor 16,5 6,1 14,7 5,5 16,5 3,6 21,6 0,5 20,1 6,2 17,1 6,6
Nëntor 13,6 2,4 15,8 5,1 10,5 -2,7 14,1 4,7 13 4,1 12,2 4,3
Dhjetor 7,8 0,7 6,7 -1.5 5,8 -1,7 -3.0 -3.0 5,2 -3.9 6,3 -0,4

Vazhdim

2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022


Muaji
Max Min Max Min Max Min Max Min Max Min Max Min Max Min Max Min
Janar 4.7 -3.9 5,1 -4.9 -0.4 -9.3 6,4 -2,7 1,9 -6,0 5,8 -4,5 6,5 -0,4 5,4 -4,4
Shkurt 7,9 -2.1 12,1 4,1 10 -0.2 6,3 -0,7 8,5 -1,1 11,4 -0,9 11,8 -0,7 9,5 -0,7
Mars 9,2 0,6 10,8 2,2 15,9 2,2 11,8 1,9 16,3 2,0 12,9 1,4 10,1 -0,4 10 -1,6
Prill 15,7 6,2 19,5 7,3 17,4 4,3 22,8 8,4 18,3 6,0 17,7 3,7 14,7 3,1 15,9 4,8
Maj : : 18,8 8,4 22,1 9,6 24,9 11,1 19,7 8,3 21,7 8,9 22,2 9,5 24,5 9,7
Qershor 26,2 16,8 27,5 14,1 28,1 14,3 25,6 13,7 28,2 14,5 25,2 12,1 27,1 13,1 28,6 14,2
Korrik 31,3 17,2 29,4 14,8 30,3 15,6 27,5 15,2 29,0 14,5 28,9 13,7 31,0 16 30,5 14,7
Gusht 31,5 15,2 28,3 14,5 31,7 14,4 29,8 14,6 31,6 14,7 28,5 14,2 31,0 14,8 29,7 15,6
Shtator 27,3 13,2 23,9 10,3 24,8 11,7 25,7 9,7 25,7 10,7 26,1 9,8 24,8 10,2 22,6 10,2
Tetor 18,4 7,3 16,3 7,1 19 4,6 21,6 6,4 23,4 5,8 19,5 5,9 15,3 4,4 20,1 5,8
Nëntor 16,1 1,0 10,6 2,4 11,9 1,6 13,2 2,2 15,6 6,3 12,2 1,8 12,2 3,8 13,4 3,9
Dhjetor 7,8 -0,2 6,2 -6,1 7,8 -0,4 4,8 -3.0 6,9 -0,3 8,4 1,6 7,2 -0,2 9,3 1,3
Burimi: Instituti Hidrometeorologjik i Kosovës. 2021

Tabela 1 tregon se në vitin 2021 temperatura mesatare maksimale ka qenë në muajin Korrik dhe Gusht
30 °C, ndërsa temperatura mesatare më e ulët ka qenë në Shkurt - 0.7 °C.

12
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022

Tab. 2: Moti në Prishtinë, 2003 – 202, numri i ditëve me shi dhe borë

2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022
Muaji
Ditët me shi dhe borë

Janar 15 10 19 14 10 10 17 6 17 8
Shkurt 14 5 12 14 6 18 6 10 7 11
Mars 17 15 14 14 7 23 2 14 12 7
Prill 11 19 6 7 10 6 19 8 14 14
Maj 16 15 10 17 15 11 16 14 8 10
Qershor 14 10 12 12 8 17 9 16 14 12
Korrik 4 15 3 8 9 21 9 11 7 8
Gusht 3 5 5 10 4 10 5 15 4 11
Shtator 9 18 11 8 11 4 9 9 8 14
Tetor 7 11 14 18 8 7 3 11 13 6
Nëntor 9 12 8 10 14 10 16 2 9 17
Dhjetor 4 13 2 1 12 13 14 12 13 17

Vazhdim

2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022

Janar 15 10 19 14 10 10 17 6 17 8
Shkurt 14 5 12 14 6 18 6 10 7 11
Mars 17 15 14 14 7 23 2 14 12 7
Prill 11 19 6 7 10 6 19 8 14 14
Maj 16 15 10 17 15 11 16 14 8 10
Qershor 14 10 12 12 8 17 9 16 14 12
Korrik 4 15 3 8 9 21 9 11 7 8
Gusht 3 5 5 10 4 10 5 15 4 11
Shtator 9 18 11 8 11 4 9 9 8 14
Tetor 7 11 14 18 8 7 3 11 13 6
Nëntor 9 12 8 10 14 10 16 2 9 17
Dhjetor 4 13 2 1 12 13 14 12 13 17
Burimi: Instituti Hidrometeorologjik i Kosovës, 2021

13
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022

Fig. 1: Ditët me shi dhe borë, 2020-2022

18 17 17 17
16
16 15
14 1414 14 14 14
14 13 13
12 12 12
12 11 11 11 11
10 10
10 9 9
8 8 8 8 8
8 7 7 7
6 6
6
4
4
2
2
0
Janar Shkurt Mars Prill Maj Qershor Korrik Gusht Shtator Tetor Nëntor Dhjetor

2020 2021 2022

Tabela 2 tregon gjithsej numrin e ditëve më të reshura në Prishtinë sipas viteve, në vitin 2021 numri më
i madh i ditëve më të reshura ishte në Janar, 17 ditë, ndërsa në vitin 2022 ka qenë në muajt Nëntor
dhe Dhjetor, 17 ditë.

Tab. 3: Reshjet mesatare për vitet 2017-2022

Nr. Zonat klimatike 2017 2018 2019 2020 2021 2022


mml(l/m²)
1 Rrafshi i Kosovës 591,9 711,2 561,9 671,7 711,3 569,8

2 Rrafshi i Dukagjinit 701,1 853 696,9 654,9 906,9 730,2


Gjithsej reshjet mesatare në Kosovë 646,5 782,1 629,4 663,3 809,1 650,0

Burimi: Instituti Hidrometeorologjik i Kosovës 2020,2021

14
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022

Fig. 2: Reshjet 2017-2022, mm (l/m²)

1000
906,9
900 853
782,1 809,1
800 730,2
701,1 711,2 696,9 711,3
646,5 671,7 663,3
654,9 650,0
700 629,4
591,9 569,8
600 561,9

500
400
300
200
100
0
2017 2018 2019 2020 2021 2022

1 Rrafshi i Kosovës 2 Rrafshi i Dukagjinit Gjithsej reshjet mesatare në Kosovë

15
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022

Kapitulli II
INDIKATORË EKONOMIKO SOCIAL

Tabela 4. tregon vlerësimet dhe regjistrimet e popullsisë për vitet 1948-2021. Vlerësimet 2 janë të
bazuara në metodat statistikore të përdorura për vlerësimet, prognozat dhe projeksionet. Sipas
Regjistrimit të Popullësis 3 2011 popullsia rezidente në Kosovë ishte 1.798.021 banorë. Bazuar në
vlerësimin e popullsisë në Kosovë për vitin 2020, numri i përgjithshëm i popullsisë rezidente është
1.798.186 banorë ndërsa për vitin 2021 ishte 1.773.971 banorë rezident.

Tab. 4: Popullsia gjithsej në Kosovë, 1948–2021 (në mijë)

Viti Nr. i Popullsisë Burimi i të dhënave


1948 733.034 Regjistrim
1961 963.988 Regjistrim
1971 1.243.693 Regjistrim
1981 1.584.440 Regjistrim
1991 1.956.196 Vlerësim
20111) 1.780.021 Regjistrim
20122) 1.815.606 Vlerësim
20132) 1.820.631 Vlerësim
20142) 1.804.944 Vlerësim
2)
2015 1.771.604 Vlerësim
20162) 1.783.531 Vlerësim
20172) 1.798.506 Vlerësim
2018 1.795.666 Vlerësim
2019 1.782.115 Vlerësim
2020 1.798.186 Vlerësim
2021 1.773.971 Vlerësim

Burimi: ASK, vlerësim dhjetor 2021

1) Të dhënat e vitit 2011 përfshijnë Regjistrimin e Popullsisë 2011, si dhe vlerësimin e pjesës veriore të Kosovës

2Të dhënat për vitin 2012 - 2021 janë të dhëna të vlerësuara

16
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022

Tab. 5: Gjithsej popullsia e Kosovës e vlerësuar për vitin 2017-2021

Gjithsej Gjithsej Gjithsej Gjithsej Gjithsej


popullsia e popullsia e popullsia e popullsia e popullsia e
Kosovës e Kosovës e Kosovës e Kosovës e Kosovës e
Nr Komuna
vlerësuar vlerësuar vlerësuar vlerësuar vlerësuar
për vitin për vitin për vitin për vitin për vitin
2017 2018 2019 2020 2021
1 Deçan 41808 42070 42244 42480 42,490
2 Gjakovë 95340 94840 93740 94334 92,827
3 Gllogoc 61133 60970 60525 61145 60,721
4 Gjilan 80162 78633 76271 77145 73,518
5 Dragash 34316 34245 33983 33947 33,482
6 Istog 40380 40728 40923 41181 41,119
7 Kaçanik 34206 34396 34420 34672 34,667
8 Klinë 40122 40254 40076 40490 40,175
9 Fushë Kosovë 38607 38944 38960 39948 39,257
10 Kamenicë 30750 29454 27823 27948 26,166
11 Mitrovicë 69346 69248 68840 69331 68,238
12 Mitrovica e V. 12211 12153 12043 11994 11,882
13 Leposaviq 13587 13469 13207 13202 12,881
14 Lipjan 57733 57707 57413 57928 57,457
15 Novobërdë 7160 7172 7121 7158 7,070
16 Obiliq 19144 18660 17899 18218 17,264
17 Rahovec 59102 58023 56414 57047 55,391
18 Pejë 99568 99115 98141 98601 97,271
19 Podujevë 83445 82793 81514 82022 80,522
20 Prishtinë 211755 214688 216870 218781 219,017
21 Prizren 191565 192712 193123 194581 193,806
22 Sknderaj 52343 52475 52372 52714 52,586
23 Shtime 27654 27425 27031 27449 26,954
24 Shtërpcë 6773 6763 6670 6621 6,503
25 Suharekë 60247 59058 57203 58195 56,366
26 Ferizaj 103003 104312 105116 106286 105,663
27 Viti 47615 47681 47507 47896 47,473
28 Vushtrri 64468 63548 62026 62925 61,014
29 Zubin Potok 6616 6642 6648 6664 6,605
30 Zveçan 7376 7394 7336 7290 7,192
31 Malishevë 58269 57470 56046 57261 55,878
32 Junik 6370 6370 6364 6383 6,359
33 Mamushë 5950 5906 5834 5874 5,81
34 Hani i Elezit 9998 9985 10013 10090 10,111
35 Graçanicë 12091 12124 12186 12230 12,158
36 Ranillug 3810 3809 3785 3737 3,698
37 Partesh 1730 1739 1726 1699 1,675
38 Kllokot 2753 2691 2702 2719 2,705
Gjithsej 1.798.506 1.795.666 1.782.115 1.798.186 1773,971
Burimi: ASK, Popullsia e Kosovës, Vlerësim 2021

17
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022

Tab. 6: Indikatorët kryesor të tregut të punës në përqindje, sipas vitit dhe gjinisë, 2020
dhe 2021

Vitet 2020 2021


Indikatorët kryesorë të tregut të punës (%) Meshkuj Femra Gjithsej Meshkuj Femra Gjithsej
Shkalla e pjesëmarrjes në fuqinë punëtore 56 20,8 38,3 56,6 22 39,3
Shkalla e joaktivitetit 44 79,2 61,7 43,4 78 60,7
Raporti punësim ndaj popullsisë (shkalla e punësimit) 42,8 14,1 28,4 45,9 16,5 31,1
Shkalla e papunësisë 23,5 32,3 25,9 19 25 20,7
Shkalla e papunësisë tek të rinjtë (15-24 vjeç) 45,2 57,2 49,1 33,7 46,5 38
Përqindja e të rinjëve NEET në popullsinë e të rinjve (15-24 vjeç) 34 33,2 33,6 31,8 32,4 32,1

Përqindja e punësimit të paqëndrueshëm ndaj punësimit të përgjithshëm


19 11 17 14,9 6,8 12,7
Burimi: ASK, Anketa e Fuqisë Punëtore, 2020 dhe 2021

Sipas AFP-së, në vitin 2020, shkalla e papunësisë në Kosovë ishte 25.9 %, më e lartë ishte tek femrat
me 32.3% se sa te meshkuj, 23.5 %.Në vitin 2021 shkalla e papunësisë në Kosovë, ishte 20.7%.

Tab. 7: Punësimi sipas aktiviteteve ekonomike 2020-2021 (në përqindje dhe në mijëra)

2020 2021
Aktivitetet ekonomike (në
(në mijëra)
mijëra) (%) (në mijëra) (%)
Gjithsej
Gjithsej Gjithsej Gjithsej Gjithsej
Bujqësi, pylltari dhe peshkim 19,7 5,2 10,8 2,8
Minierat dhe xehroret 4,0 1,1 4,3 1,1
Prodhimi 48,7 13,0 40,0 10,3
Furnizimi me elektricitet, gaz, avull dhe klimatizim 10,5 2,8 8,9 2,3
Furnizimi me ujë, ujërat e zeza, menaxhim i mbetjeve 4,0 1,1 3,8 1
Ndërtimtari 41,7 11,1 40,6 10,5
Tregti me shumicë dhe pakicë, riparime automjetesh dhe motoçikletash 57,4 15,3 64,8 16,8
Transport dhe depozitim 13,5 3,6 13,4 3,5
Aktivitete akomodimi dhe shërbimesh ushqimi 24,4 6,5 24,8 6,4
Informim dhe komunikim 12,8 3,4 12,4 3,2
Aktivitete financiare dhe sigurimesh 7,0 1,9 8,9 2,3
Aktivitete me prona të paluajtshme 0,4 0,1 0,6 0,2
Aktivitete profesionale, shkencore dhe teknike 12,4 3,3 12,3 3,2
Aktivitete administrative dhe shërbime mbështetëse 15,4 4,1 20,2 5,2
Administrata publike dhe mbrojtja, sigurimi i detyrueshëm social 27,4 7,3 24,7 6,4
Arsimi 37,2 9,9 39,0 10,1
Aktivitetet e shëndetit njerëzor dhe punës sociale 20,8 5,5 24,1 6,2
Arti, zbavitja dhe rekreacioni 4,2 1,1 5,1 1,3
Aktivitete të shërbimeve të tjera 9,8 2,6 13,6 3,5
Aktivitete të punësimit shtëpiak 2,2 0,6 8,15 2,1
Aktivitete të institucioneve dhe organizatave jashtë-territoriale 1,5 0,4 5,6 1,5
Burimi: ASK, Anketa e Fuqisë Punëtore 2020 - 2021

18
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022

Tabela 7, tregon ndryshimin e përqindjes në punësim sipas viteve dhe aktivitetit ekonomik.
Sipas aktiviteteve ekonomike përqindja e të punësuarve në bujqësi në vitin 2020 kanë qenë 5.2% ,
ndërsa në vitin 2021 ka qenë 2.8%.

Tregtia, ndërtimtaria, prodhimi dhe arsimi punësonin më shumë se gjysmën e personave të punësuar
në vitin 2020 (tab.7). Në vitin 2020 tregtia punësonte 15.3%, ndërsa 16.8%, në vitin 202, duke vazhduar
me ndërtimtarinë me 11.1%, në vitin 2020, dhe me 10.5%, në vitin 2021

prodhimin me 13.0%, në vitin 2020 dhe me 10.3%, në vitin 2021, arsimi me 9.9 %, në vitin 2020 dhe
me 10.1%, në vitin 2021 të personave të punësuar në Kosovë.

Tab. 8: Bruto Produkti Vendor sipas shpenzimeve me çmime aktuale 2020-2021

(Në milion Euro)


2020 2021
BPV me çmime aktuale 6.771.601 7.957.876
Shpenzimet e konsumit final 6.691.127 7.629.126
Shpenzimet e konsumit final të ekonomive shtëpiake 5.717.999 6.572.460
Shpenzimet e konsumit final të Qeverisë 942.145 1.024.364
Qeveria e Kosovës 942.145 1.024.364
Shpenzimet e konsumit final të IJPSHESH 30.983 32.302
Formimi i bruto kapitalit 2.262.130 2.860.950
Formimi i bruto kapitalit fiks 2.011.585 2.616.607
Ndryshimet në inventar 250.545 244.343
Eksporti neto -2.181.655 -2.532.201
Eksporti i mallrave dhe shërbimeve 1.469.109 2.658.661
Eksporti i mallrave 475.106 752.682
Eksporti i shërbimeve 994.004 1.905.979
Importi i mallrave dhe shërbimeve 3.650.765 5.190.862
Importi i mallrave (FOB) 3.048.271 4.319.728
Importi i shërbimeve 602.494 871.133
BPV për kokë banori (Euro) 3.772 4.486
Burimi: ASK, Llogarit Kombëtare (BPV)

Siç vërehet nga tabela 8 BPV për kokë banori ka pësuar rritje prej 3.772 euro sa ishte në vitin 2020, në
4.486.euro në vitin 2021.

19
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022

Kapitulli lll
ENERGJIA

Siç vërehet në tabela 9, sasia e përgjithshme (bruto) e energjisë në dispozicion për shfrytëzim (konsum)
në vitin 2020 ishte 2.733.89, ndërsa 2.813.51 ktoe, në vitin 2021.
Në tabelën në vijim janë paraqitur llojet e burimit të energjisë.

Tab. 9: Pasqyra e sasisë së energjisë dhe llojet e burimeve (produkteve) primare


energjetike në dispozicion (ktoe) 2018 – 2021

Burimet e energjisë 2018 2019 2020 2021

Thëngjill 1.367,49 1.556,38 1.590,87 1.564,15

Produkte nafte 740,71 753,69 741,94 789,39

Biomasë 370,16 361,03 396,93 363,34

Hidroenergji 28,84 22,26 22,26 26,71

Energji solare 0,44 1,34 1,38 3,94

Energjia e erës 2,56 7,80 7,82 6,92

Energjia elektrike 14,13 4,60 -27,31 59,06


Gjithsej 2.524,32 2.707,11 2.733,89 2.813,51
Burim; Balanca e Energjisë së Kosovës 2020, 2021

Fig. 3: Llojet e burimit të energjisë, 2020-2021

1.800,00
1.600,00
1.400,00
1.200,00
1.000,00
800,00
600,00
400,00
200,00
-
(20 0,00)

2020 2021

20
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022

Tab. 10: Pasqyra e sasisë së thëngjillit si burim primar në dispozicion (ktoe) 2017-2021

Thëngjill 2017 2018 2019 2020 2021

Antracit 0 0,54 0,00 0,05 0,11


Thëngjill bituminoz dhe tjera 1,2 0,12 0,47 1,35 7,96
Thëngjill guri për koks 0.0 0,00 0,00 0,00 0,00
Linjit 1446,5 1366,79 1555,91 1589,47 1556,08
Koks dhe gjysmë koks 0,15 0,03 0,00 0,00 0,00
Gas thëngjilli, gaz uji etj 0.0 0,00 0,00 0,00 0,00
Koks terpentinë nga katrani 0.0 0,00 0,00 0,00 0,00
Brikete thëngjilli të murrmë 0.0 0,00 0,00 0,00 0,00
Katran 0.0 0,00 0,00 0,00 0,00
Torfë 0.0 0,00 0,00 0,00 0,00
Gjithsej 1447,85 1367,49 1556,38 1590,87 1564,15

Burim; Balanca e energjisë së Kosovës 2020, 2021


Sasia e thëngjillit në dispozicion për vitin 2020 ka qenë 1590.87 ktoe ndërsa gjatë vitit 2021, prodhimi i
thëngjillit ka qenë 1564.15 ktoe.

Në tabelën 11 janë paraqitur të dhënat për sasinë e energjisë në dispozicion nga produktet e naftës.

Tab. 11: Pasqyra e sasisë së produkteve të naftës (ktoe) 2017-2021

Produktet e naftës 2017 2018 2019 2020 2021

Benzinë 66,24 61,88 61,95 52,7 66,04

Kerozinë (Jetfuel) 5,92 5,66 2,48 2,12 2,42

Vajra të rënda /mazuti 24,77 17,69 17,54 18,98 20,00

Naftë 467,06 499,19 498,49 502,80 559,16

GLN 35,73 34,31 29,92 35,32 34,44

Koks nafte 91,87 72,21 93,03 79,10 58,91

Produkte tjera të naftës 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00

Mbetje nafte 0,00 0,00 1,00 2,00 3,00

Bitumen 33,48 41,58 44,90 45,26 42,60

Vajrat lubrifikante 3,63 5,35 5,37 5,65 5,83


Gjithsej 728,70 737,88 754,69 743,93 792,4
Burim; Balanca e energjisë së Kosovës 2020, 2021

Prodhimi i thëngjillit në termocentrale dhe i energjisë eklektike në hidrocentrale 2020-2021.

21
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022

Tab. 12: Prodhimi i thëngjillit në termocentrale dhe i energjisë elektrike në hidrocentrale,


2020-2021

Prodhimi i Prodhimi bruto i Prodhimi i energjisë Konsumi GWh ( janë


TM Thengjillit mijë energjisë elektrike TC në hidrocentrale përfshirë edhe kons.
Ton në GWh GWh 220-110 )
TM1-2020 2319,9 1817,1 67,8 1298,5
TM2-2020 1950,5 1512,0 100,2 1043,8
TM3-2020 1896,8 1537,6 43,2 914,5
TM4-2020 2370,7 1796,3 51,6 1331,2
TM1-2021 2.023.0 1.655.1 85,6 1.510.6
TM2-2021 2.275.9 1.738.9 108,2 1.302.7
TM3-2021 1.883.7 1.358.2 41,1 1.101.6
TM4-2021 2.352.8 1.833.0 70,5 1.391.2
Burim; Bilanci i Energjisë së Kosovës 2021

22
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022

Kapitulli IV
BUJQËSIA

Sipas të dhënave të AEB 2020, gjithsej sipërfaqja e shfrytëzuar e tokës bujqësore në vitin 2020 ishte
420.209, ndërsa në vitin 2021 ishte 420.326 hektarë, pjesa më e madhe i përket livadheve dhe kullosave
(përfshirë tokën e përbashkët) 217.106,91 ha (51.9 %), ishte në vitin 2021, ndërsa tokë e punueshme –
ara, në vitin 2021 ishte, 188 374.71 ha (44.8 %), nga të cilat perime në fushë të hapur dhe perimet në
serra janë përfshirë në këtë kategori të tokës.

Tab. 13: Shfrytëzimi i tokës bujqësore 2019, 2020, 2021/ha

Vitet 2020 2021


Tokë e punueshme - ara 188.371,71 188.374,71
Nga e cila me perime në fushë të hapur (kulturë e parë) 8.435,24 8.490,51

Nga e cila me perime në serra (kulturë e parë) 546,71 562,49


Kopësht 1.132,68 1.089,42
Plantacione të pemëve 10.029,31 10.144,07
Plantacione të vreshtave 3.436,92 3.471,23
Fidanishte 136,66 140,26
Livadhe dhe kullosa (përfshirë tokën e përbashkët) 217.102,26 217.106,91
Gjithsej sipërfaqja e shfrytëzuar e tokës bujqësore 420.209,54 420.326,60
Burimi: ASK. AESHB 2020, 2021

Tab. 14: Përdorimi i plehut mineral sipas grupit të kulturave bujqësore në kg /kg/ha në
sipas viteve 2020-2021

Gjithsej (NPK, NAG, URE,


Kulturat NPK NAG URE Të tjera
të tjerë)

2020 kg kg/ha kg kg/ha kg kg/ha kg kg/ha kg kg/ha


Drithëra 27.988.319 245 4.995.174 44 20.574.623 180 1.547.467 14 55.105.583 483
Kultura farogjere 2.989.854 199 743.285 50 1.500.017 100 59.803 4 5.292.958 353
Perime 3.799.895 420 1.529.346 169 520.017 58 139.590 15 5.988.849 663
Pemë 1.210.101 242 134.000 27 173.356 35 159.545 32 1.677.001 335
Livadhe dhe kullosa 3.021.227 150 711.508 35 1.660.117 83 141.158 7 5.534.011 275
Te tjera 3.437.970 378 561.436 62 1.200.106 132 258.666 28 5.458.177 601
Gjithsej 42.447.366 246 8.674.749 51 25.628.236 150 2.306.229 23 79.056.579 459
2021
Drithëra 28.245.971 241 5.046.413 43 21.402.933 183 1.810.680 15 56.505.997 483
Kultura farogjere 2.999.062 200 899.090 60 1.420.153 95 80.906 5 5.399.212 360
Perime 3.992.037 417 1.729.346 181 408.920 43 169.087 18 6.299.390 659
Pemë 1.301.873 215 157.595 26 170.537 28 145.861 24 1.775.866 293
Livadhe dhe kullosa 2.802.052 135 702.793 34 1.936.258 94 225.887 11 5.666.990 274
Te tjera 2.052.010,00 389 401.380 76 714.803 136 160.537 30 3.328.730 632
Gjithsej 41.393.005 238 8.936.617 51 26.053.604 150 2.592.958 15 78.976.185 455
Burimi: ASK. AESHB 2020, 2021

Tabela 14. paraqet përdorimin e llojeve të ndryshme të plehrave minerale sipas grupit të kulturave
bujqësore. Në vitin 2020 sasia mesatare e plehut mineral e përdorur ishte 459, ndërsa ne vitin 2021
ishte, 455 kg/ha (tab.14).Sasia mesatare e plehut organik e përdorur, në vitin 2020 ishte 14.5, ndërsa
në vitin 2021 ishte, 14.1 ton /ha (tab.15).

23
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022

Tab. 15: Përdorimi i plehut organik sipas grupit të kulturave bujqësore në ton për vitet
2020-2021

Sipërfaqja e tokës së plehruar Sipërfaqja e tokës së plehruar


Kulturat bujqësore
ha Ton Ton/ha ha Ton Ton/ha
Viti 2020 2021
Drithëra 32.243 469.119 14,5 35.949 508.468 14,1
Kultura farogjere 6.011 77.602 12,9 5.991 80.006 13,4
Perime 4.500 83.987 18,7 4.588 88.000 19,2
Pemë 3.054 42.797 14,0 5.022 69.891 13,9
Livadhe dhe kullosa 13.914 175.128 12,6 10.193 117.624 11,5
Te tjera 3.122 60.017 19,2 1.711 31.321 18,3
Gjithsej 62.844 908.650 14,50 63.454 895.310 14,1
Burimi: ASK. AESHB 2020, 2021

Tab. 16: Numri i kafshëve sipas llojeve 2016-2021

Vitet Gjedhe Dele Dhi Derra Njëthu-ndrakë Shpezë Koshere bletësh

2016 264.971 184.265 27.775 42.309 2.353 2.740.467 162.355

2017 259.729 182.278 28.410 41.086 2.326 2.811.385 163.717

2018 258.662 181.105 28.703 40.164 1.944 2.568.032 182.476

2019 257.733 189.102 27.197 40.538 2.037 2.665.262 219.831

2020 261.389 212.131 29.557 45.394 1.804 2.781.913 262.541

2021 260.528 211.354 30.039 47.384 1.864 2.788.435 219.077


Burimi: ASK. AESHB 2020, 2021

Numri i kafshëve, i prezantuar në këtë tabelë i referohet 1 nëntorit të vitit referues (tabela 16) .

24
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022

Fig. 4:Llojet e ndryshme të kafshëve 2020-2021

300
261,389
260,528 262,541
250
212,131
211,354 219,077

200

150

100

47,384
45,394
50 30,039
29,557
1,8041,864
0
Gjedhe Dhi Dele Derra Koshere bletësh Njëthundrakë

2020 2021

Tab. 17: Sipërfaqja e ujitur e tokës bujqësore dhe sipërfaqja që mund të ujitet, 2020,
2021/ha

Ujitja Sipërfaqja 2020 Sipërfaqja 2021

ha
Gjithsej sipërfaqja e tokës bujqësore, që mund të ujitet 46.025.14 46.100.12
Sipërfaqja e ujitur të pakten një herë gjatë periudhës referuese 32.009.57 32.040.14
Burimi: ASK. AESHB 2020, 2021

Të dhënat e vitit 2020 tregojnë se sipërfaqja e ujitur të paktën një herë gjatë periudhës referuese ishte
32.009.57, ndërsa në vitin 2021 ishte, 32.040.14 ha.
Gjithsej sipërfaqja e tokës bujqësore, që mund të ujitet në vitin 2021 ishte 46.100.12/ha.

Tab. 18: Pesticidet, 2019-2021

Vitet 2019 2020 2021

Pesticidet Sipërfaqja (ha)

Sipërfaqja e shfrytëzuar e tokës bujqësore e trajtuar me pesticide 119.050.93 122.090.00 122.138.02

Burimi: ASK, AEB 2020, 2021

Sipërfaqja e shfrytëzuar e tokës bujqësore, në të cilën janë përdorur pesticidet4 gjatë vitit 2020 ishte
122.090 /ha, ndërsa në vitin 2021 ishte, 122.138.02 / ha.

4
Pesticidet (herbicide, fungicide, insekticide, pesticide të tjera: rodenticide- kundër brejtësve, akaricide - kundër
merimangave, etj.)

25
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022

Kapitulli V
PYLLTARIA

Pyjet e Kosovës janë të ndara në pyje të larta, pyje të ulëta, shkurre dhe pyje të degraduara. Pjesën më
të madhe të pyjeve të Kosovës e përbejnë pyjet e ulëta (42 %), ndërsa pjesën më të vogël e përbejnë
pyjet e larta (15 %).

Tab. 19: Pyjet e Kosovës sipas llojit dhe pronësisë ne ha dhe % (APK)

Pronësia
Ljoji i pyjeve %
Shtetërore Private Gjithsej

Pyje të larta 51.000 15.000 66.000 15

Pyje të ulëta 116.000 63.000 179.000 42

Pyje të degraduara 34.000 48.000 82.000 20

Shkurre kaçuba 67.000 36.000 103.000 23


Gjithsej 268.000 162.000 430.000 100
Burimi: Agjencioni Pyjor i Kosovës

Sipas inventarizimit kombëtar të pyjeve që është realizuar në vitin 2003, është vlerësuar se sipërfaqja
totale pyjore është 464,800 ha apo 42% e sipërfaqes së përgjithshme të Kosovës. Rreth 278,880 ha
janë toka pyjore në pronësi publike, që menaxhohen nga Agjencioni Pyjor i Kosovës (APK), dhe është
e organizuar në gjashtë rajone gjeografike. Pyjet gjetherënëse përfaqësojnë 90 % të pyjeve të Kosovës
dhe janë të dominuar nga dushqet dhe ahu, kurse pyjet halore mbulojnë rreth 7 % te pyjeve dhe janë të
dominuar nga pisha, bredhi dhe hermoqi.
Sipas të dhënave të vitit 2020 gjithsej sipërfaqja pyjore është 481,000 ha.

Fig. 5:Sipërfaqja pyjore e Kosovës/ha

140.000

120.000 116.000

100.000

80.000
67.000
63.000
60.000 51.000 48.000

40.000 34.000 36.000

20.000 15.000

-
Pyje të larta Pyje të ulëta Pyje të degraduara Shkurre kaçuba

Pronësia Shtetërore Pronësia Private

26
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022

Kapitulli Vl
TRANSPORTI

Indikator i rëndësishme i ndotjes së ajrit është edhe transporti rrugor. Në tabelat në vijim janë prezantuar
të dhënat për rrugët e Kosovës, transportit hekurudhor sipas viteve.

Tab. 20: Rrugët e Kosovës sipas kategorive 2018-2021, km

2018 2019 2020 2021


Ndërkombëtare 119.1 137.2 137.2 137.15
Magjistrale 641.7 665.2 755.2 753.44
Regjionale 1.313,9 1.509,5 1.494,9 1.494,9
Gjithsej 2074,7 2.311,8 2.378,7 2.385,49
Burimi: Statistikat e Transportit, TM4 2022

Fig. 6: Rrugët e Kosovës, 2019-2021/ km

3000.0

2500.0 2,311.8 2,378.7 2,385.49

2000.0
1,509.5 1,494.9 1,494.9
1500.0

1000.0 755.2 753.44


665.2

500.0
137.2 137.2 137.15
0.0
2019 2020 2021

Ndërkombëtare Magjistrale Regjionale Gjithsej

Sipas të dhënave vërehet se në vitin 2021, në territorin e Republikës së Kosovës kemi pasur gjithsej
2,385.4 km rrugë (sipas kategorive të lartpërmendura).

27
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022

Tab. 21: Transporti Hekurudhor 2005-2022

Sasia e mallrave të Sasia e mallrave të


Numri i pasagjerëve
Vitet transportuara në mijë/ transportuara në milion
në mijë
ton ton-km
2005 317 298 20
2006 401 357 24
2007 417 592 31
2008 339 823 49
2009 375 914 46
2010 377 1.129 67
2011 358 1.001 56
2012 367 826 49
2013 369 904 43
2014 340 848 39
2015 269 736 23
2016 279 250 8
2017 156 431 14
2018 120 479 15
2019 121 550 23
2020 58 408 16
2021 60 553 23
2022 73 21 2
Burimi: Statistikat e Transportit, TM4 2022

Nga të dhënat në tabelën 21, vërehet se në vitin 2021 numri i pasagjerëve ka qenë 60 mijë, ndërsa në
vitin 2022 ka qenë 73 mijë.. Sasia e mallrave të transportuara në vitin 2021 ka qenë 553 mijë ton, ndërsa
në vitin 2022 ka qenë 21 mijë ton.

28
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022

Kapitulli Vll
AJRI

Rrjeti nacional i monitorimit të cilësisë së ajrit në Kosovë posedon 12 stacione fikse dhe një stacion
mobil të monitorimit automatik të cilësisë së ajrit..

Monitorimi i cilësisë së ajrit në Kosovë bëhet sipas dy zonave si vijon: Aglomerat-AKS1 (Prishtina IHMK
dhe Rilindja, Obiliqi, Dardhishtë dhe Palaj) dhe Zona tjetër monitoruese-ZKS1 (Gjilani, Peja, Prizreni,
Drenasi, Brezovica, Mitrovica dhe Hani i Elezit).

Të dhënat në tabelën në vijim janë të prezantuara sipas pikës monitoruese -Aglomeracioni5AKS1 2021
(Zona e Prishtinës).

Tab. 22: Të dhënat sipas zonës monitoruese AKS1, 2021

PM 10 PM 2.5 O3 NO2 SO2 CO


Lokacioni i
monitorimit Mesatare vjetore

IHMK 27.63 19.04 41.37 22.24 8.86 1.59


Rilindje 33.40 21.87 47.18 26.43 7.68 1.84
Palaj 15.06 10.38 49.76 7.68 5.32 0.29
Obiliq 22.24 15.74 41.9 16.5 9.44 1
Dardhishtë 22.77 15.88 29.69 3.68 6.06 1.13
Burimi: AMMK, IHMK, Raportet mujore për cilësinë e ajrit janar-dhjetor, 2021

Gjatë vitit 2021 dhe 2022 kishte vlera tё larta tё pluhurit nё formë PM10 dhe PM2.5, në disa lokalitete
të vendit. Tejkalime tё theksuara tё Vlerave Kufitare (VK) kishte pothuajse në shumicën e stacioneve
monitoruese, përveç nё Brezovicё. Këto tejkalime ishin
gjatë muajit janar, shkurt, tetor, nëntor dhe dhjetor. Në fakt niveli i ndotjes se ajrit në tёrë territorin e
Kosovës gjatë viteve 2021 dhe 2022 nuk dallon nga niveli i ndotjes sё ajrit nё vitet paraprak, për faktin
se burimet sektorialë tё ndotjes sё ajrit janë pothuaj tё njëjta.
Sa u takon parametrave SO2, CO dhe O3 mund të konstatohet se nuk kishte tejkalim tё VML gjatë vitit
2021 dhe 2022.
Vlera tё rritura tё përqendrimit tё NO/NO2 kishte nё Aglomeracionin AKS1 nё stacionet e monitorimit
nё IHMK, Rilindje, Obiliq, Dardhishtë dhe Palaj.

Në tabelën në vijim janë të prezantuara të dhënat e monitorimit të cilësisë së ajrit, sipas zonës
monitoruese –ZKS1, 2021.

5
Aglomeracioni i AKS1 përfshin 5 pika monitoruese tё cilësisë sё ajrit. Dy stacione monitoruese janë tё vendosura nё Prishtinë: njëra nё
oborrin e ish Rilindjes dhe tjetra nё oborrin e IHMK. Tri stacione monitoruese janë tё vendosura nё: Obiliq (QMF), nё Dardhishtë (Shkolla
Fillore) dhe njё nё Palaj (Objekt i Kosovomontit nё zonën e KEK-ut).

29
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022

Tab. 23: Të dhënat sipas zonës monitorues ZKS16, 2021

Lokacioni i PM 10 PM 2.5 O3 NO2 SO2 CO


monitorimit
Mesatare vjetore
Drenas 18.6 14.71 56.65 15.28 5.72 0.56
Mitrovicë 25.98 113.1 32.99 14.19 34.95 0.36
Pejë 29.12 21.18 60.24 17.64 3.97 0.7
Prizren 22.48 16.39 59.9 19.08 6.63 0.49
Hani Elezit 17 13.53 60.28 16.3 8.53 0.36
Gjilan 31.39 23.99 53.57 22.53 3.78 0.58
Brezovicë 11.48 8 73.3 4.57 2.63 0.68
Burimi: AMMK, IHMK, Raportet mujore për cilësinë e ajrit janar-dhjetor, 2021

Të dhënat në tabelën në vijim janë të prezantuara të dhënat e monitorimit të cilësisë së ajrit,


sipas pikës monitoruese –Aglomeracioni AKS1, viti 2022 (Zona e Prishtinës).

Tab. 24: Të dhënat sipas zonës monitoruese AKS1, 2022

Lokacioni i PM 10 PM 2.5 O3 NO2 SO2 CO


monitorimit
Mesatare vjetore
IHMK 22.46 15.42 36.20 26.91 10.48 1.48
Rilindje 32.52 20.30 46.03 16.83 9.88 0.83
Palaj 18.41 11.50 48.02 9.78 11.30 0.09
Obiliq 21.34 16.89 15.22 16.03 9.38 0.83
Dardhishtë 22.17 14.86 32.09 11.27 8.82 1.3
Burimi: AMMK, HMK, Raportet mujore për cilësinë e ajrit Janar - dhjetor 2022

6
Zona ZKS1 përfshin territorin e monitoruar për cilësinë e ajrit nё këto qendra: Drenasi, Mitrovica, Prizreni, Hani i Elezit, Peja, Brezovica
dhe Gjilani.

30
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022

Fig. 7: Zona monitoruese, ZKS1, 2022 (zona e Prishtinës)

60

50

40

30

20

10

0
PM 10 PM 2.5 O3 NO2 SO2 CO

IHMK Rilindje Palaj Obiliq Dardhishtë

Të dhënat në tabelën në vijim (Tab.25) janë të prezantuara sipas zonës monitoruese –ZKS1, viti
2022.

Tab. 25: Të dhënat sipas zonës monitorues ZKS1, 2022

Lokacioni i PM 10 PM 2.5 O3 NO2 SO2 CO


monitorimit Mesatare vjetore
Drenas 18.49 14.04 51.09 14.13 8.86 0.63
Mitrovicë 25.46 17.67 29.01 11.65 20.57 0.41
Pejë 23.56 16.63 58.22 15.48 9.33 0.63
Prizren 19.44 13.62 59.16 16.24 9.58 0.63
Hani Elezit 19.62 13.9 59.2 15.4 5.41 0.33
Gjilan 30.25 23.41 51.97 21.21 3.72 0.65
Brezovicë 10.51 6.90 78.4 5.68 5.52 0.66
Burimi: AMMK, HMK, Raportet mujore për cilësinë e ajrit Janar - dhjetor 2022

Fig.8. Zona monitoruese, ZKS1, 2022

90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
Drenas Mitrovicë Pejë Prizren Hani Elezit Gjilan Brezovicë

PM 10 PM 2.5 O3 NO2 SO2 CO

31
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022

Kapitulli VIII
UJI

Tab. 26: Uji i shpenzuar nga ekonomit familjare, 2011-2021 mil.m³/vit

Uji i shpenzuar1) Ekonomit Numri i banorëve në


Vitet
mil m³/ vit familjare 3) ekonomit familjare 4)
2) 2) 2)
2011 42,526 204,652 1,138,549
2012 43,725 222.760 1.300.918
2013 43,580 239.959 1.362.967
2014 46,720 253.517 1.424.766
2015 50,366 271.124 1.550.558
2016 52,333 290.518 1.597.849
2017 49,194 300.930 1.567.845
2018 48,300 316.276 1.549.752
2019 49,010 360.718 1.796.376
2020 50,700 335.374 1.644.920
2021 53,123 374.279 1.741.333
Burimi: Agjencia e Statistikave të Kosovës 2021

1) Të dhënat e ujit të shpenzuar janë nga ARRU nga viti 2011- 2021.
2) Të dhënat për vitin 2011 ekonomit familjare dhe popullsia në ekonomi familjare janë nga Regjistrimi i Popullsisë.

3) Ekonomit familjare janë nga ARRU, 2012 -2021.


4) Të dhënat janë llogaritur duke marr madhësinë mesatare të ekonomive familjare sipas Anketës së Fuqisë
Punëtore për vitin 2012-2021

Fig. 9: Uji i shpenzuar, 2011-2021 mil.m³/vit

60.000

50.000

40.000

30.000

20.000

10.000

0.000
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021

32
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022

Tab. 27: Furnizimi publik i ekonomive familjare më ujë të pijshëm në Kosovë, 2014-2021
(njësia=106 m³)

Vitet 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021


Njësia mil m³/ vit
Furnizimi me ujë - Ekonomit familjare 46.720 50.366 52.333 49.194 48.300 49.01 50.7 53.13
Furnizimi me ujë - Aktivitetet industriale 4.850 4.746 5.079 5.608 5.761 6.11 5.7 6.38
Furnizimi me ujë - Institucionet 4.270 4.631 4.662 5.134 6.55 6.93 6.0 6.46
Gjithsej 55.84 59.74 62.07 59.94 60.62 62.05 62.37 65.97
Burimi: ARRU, 2020, 2021

Sasia e ujit të shpenzuar për vitin 2021 nga ekonomitë familjare ishte 53.13 mil. m³.

Tab. 28: Prodhimi i ujit në sektorin publik, 2014-2021 mil.m³

Vitet 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021


Prodhimi i ujit për
sektorin publik mil/m³ vit
Gjithsej 131.8 137.0 143.7 154.2 157.8 155.8 152.3 156.4
Burimi: ARRU - Autoriteti Rregullator për Shërbimet e Ujit 2021

Në vitin 2021 sasia e ujit të prodhuar për sektorin publik ishte 156.4 mil.m³.

33
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022

Kapitulli IX
BIODIVERSITETI

Kosova shquhet për një biodiversitet të pasur. Pozita gjeografike, faktorët gjeologjik, pedologjik,
hidrologjik, relievi dhe klima, janë disa prej faktorëve që kanë mundësuar që Kosova të ketë një diversitet
të pasur biologjik dhe peizazhor me një llojllojshmëri të mirë floristike, vegjetative dhe faunistike’

Tab. 29: Zonat e mbrojtura të natyrës7, 2021 /ha


Ka t.e
Emë rtimi Nr. Sipë rfa qja
IUCN -së
I Rezervat s trikte të natyrës 19 10,882.92
II Parqet Kom btare 2 115,957
III Monum entet Natyrore 219 6,173.35
IV Park Natyror 1 5,934
V Peis azh I Mbrojtur 6 2,227
V Zonë e veqant e m brojtur e Zogjëve 1 109.5
TOTALI 248 126.023.2
Burimi: MMPH, AKMM 2021

Në vitin 2020 Kosova kishte 248 zona të mbrojtura me sipërfaqe 126 023.2 ha.

Tab. 30: Zonat e mbrojtura të natyrës8, 2022 /ha


Ka t.e
Emë rtimi Nr. Sipë rfa qja
IUCN -së
I Rezervat s trikte të natyrës 19 10,882.92
II Parqet Kom btare 2 115,957
III Monum entet Natyrore 230 6,173.90
IV Park Natyror 1 5,934
V Peis azh I Mbrojtur 7 2,319.850
V Zonë e veqant e m brojtur e Zogjëve 1 109.5
TOTALI 260 126.115.75
Burimi: MMPH, AKMM, 2022

Në vitin 2022 Kosova kishte 260 zona të mbrojtura me sipërfaqe 126. 115 .75 ha.

Sqarim:
- Mospërputhja e sipërfaqes totale me sipërfaqet sipas kategorive I-V( tab.29 dhe 30), vjen nga
fakti se brenda sipërfaqes së njëjtë mund të ketë dy kategori të zonave të mbrojtura p.sh. nga 19
rezervatet strikte 18 prej tyre ndodhen brenda parqeve kombëtare prandaj sipërfaqja e tyre nuk futet ne
sipërfaqen e përgjithshme.

7
Sqarim: kjo sipërfaqe e zonave të mbrojtura nuk përfshinë zonat e mbrojtura që gjenden në kuadër të Parqeve Kombëtare
“Sharri” dhe “Bjeshkët e Nemuna”.

8
Sqarim: kjo sipërfaqe e zonave të mbrojtura nuk përfshinë zonat e mbrojtura që gjenden në kuadër të Parqeve Kombëtare
“Sharri” dhe “Bjeshkët e Nemuna”.

34
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022

Kapitulli X
MBETURINAT
Në Kosovë për vitin 2020 dhe 2021 janë grumbulluar gjithsej 456 mijë ton përkatësisht 485 mijë ton
mbeturina komunale.
Të dhënat e vitit 2020 dhe 2021 tregojnë se mesatarja e mbeturinave komunale të grumbulluara në
Kosovë ka qenë 253 përkatësisht 273 kg për banorë në vit ose 0.69 përkatësisht 0.75 kg mbeturina për
banorë në ditë.
Tab. 31: Sasia e mbeturinave komunale te grumbulluara në vitin 2012-2021

2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021
Njësia në 1000 ton
Prishtina dhe regjioni 249 255 95 105 105 115 110 139 142 151
Regjionet tjera 358 320 152 214 289 294 297 313 314 334
Kosova gjithsej 607 575 247 319 395 409 407 452 456 485
Njësia në kg/banorë, v
Prishtina dhe regjioni 515 517 193 214 221 235 221 282 285 305
Regjionet tjera 269 242 119 163 224 225 224 242 241 261
Kosova gjithsej 334 317 140 177 223 228 227 253 253 273
Njësia në kg/banorë, d
Prishtina dhe regjioni 1.4 1.4 0.5 0.6 0.6 0.6 0.60 0.77 0.78 0.84
Regjionet tjera 0.7 0.7 0.3 0.5 0.6 0.6 0.61 0.66 0.66 0.71
Kosova gjithsej 0.9 0.9 0.4 0.5 0.6 0.6 0.62 0.69 69 0.75
Burimi: ASK, AMK 2020, 2021.

Fig. 10 : Gjenerimi i mbeturinave komunale, 2007-2021 (ton/vit)

400
352 358
350 334
320 313 314
293 289 294 297
300
249 255
250 218 222 230
214
198 187
200 182
148 153 152 142 151
139
150 115
105 105 110
95
100
50
0
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021

Prishtina dhe regjioni Regjionet tjera

35
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022

Fig. 11: Gjenerimi i mbeturinave komunale, 2007- 2021, kg/banorë/vit

600
511 515 517
488
500
436
396
400 364
224
224 225 305
278 269 282 285
300 261
226 242 235 242 241
214 221 221
193
200 163
117 119
93 96
100

0
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021

Prishtina dhe regjioni Regjionet tjera

Fig. 12: Gjenerimi i mbeturinave komunale, 2007- 2021, kg/banorë/ditë

1.6
1.4 1.4 1.4
1.4 1.3
1.2
1.2 1.1
1.0 0.61
1.0
0.6 0.6 0.84
0.8 0.77 0.78
0.8 0.7 0.71
0.6 0.7 0.6 0.66 0.66
0.6 0.6 0.60
0.6 0.5 0.5

0.4 0.3 0.3


0.3 0.3
0.2

0.0
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021

Prishtina dhe regjioni Regjionet tjera

36
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022

Tab. 32: Gjithsej sasia e mbeturinave industriale të gjeneruara nga sektorët e industrisë
A.B.C.D.E.F.G-U, 2020

Mbeturina te Gjiethsej
Mbeturina te Mbeturina te Te
NACE Rev2 Te deponuar/ton derguara diku mbeturina te
gjeneruara /Ton djegura /ton ricikluara/ton
tjeter/ton përpunuara
Ton
B 516.599 306 177.626 327.004 11.599 516.535
CA 217.174 0 : 211.06 6.114 217.174
CB 196 : 5 180 11 196
CC 2.800 87 1.021 1.469 281 2.858
CD 1.100 : : 1.100 : 1.1
CE 550 : : 550 : 550
CF : : : : : :
CG 10.933 40 424 6.248 4.281 10.993
CH 9.392 19 301 3.641 5.431 9.392
CI : : : : : :
CJ 37 : 26 : 11 37
CK 436 201 : 235 436
CL : : : : : :
CM 1.196 66 1.120 10 1.196
D 1.361.595 : : 1.351.610 9.985 1.361.595
E 7.666 : 111 7.515 66 7.692
F 4.440 0 202 4.110 128 4.44
G-U 2.900 40 2.850 10 2.9
Gjiths ej 2.137.015 452 180.022 1.918.457 38.163 2.137.095

Burimi: ASK, AMI, 2020.

Rezultatet nga AMI 2020 tregojnë se gjithsej sasia e mbeturinave industriale të gjeneruara ka qenë
2.137.015 ton, ndërsa sasia e mbeturinave të dërguara diku tjetër është 38.163 ton, mbeturina të
deponuara 1.918.457 ton, mbeturina të ricikluara 180.022 ton, mbeturina të djegura 452 ton dhe gjithsej
mbeturina të përpunuara 2.137.095 ton.

Tab. 33: Gjithsej sasia e mbeturinave industriale të gjeneruara nga sektorët e industrisë
A.B.C.D.E.F.G-U, 2021

Mbeturina te Gjiethsej
Mbeturina te Mbeturina te Te
NACE Rev2 Te deponuar/ton derguara diku mbeturina te
gjeneruara /Ton djegura /ton ricikluara/ton
tjeter/ton përpunuara

Ton
A 51 : 18 : 32 51
B 562.343 131 89.820 4.638 465.730 560.319
CA 3.246 : 12 4 3.224 3.240
CB 117 0,3 17 6 115 138
CC 215.941 1.110 190 23 214.614 215.937
CD 9.0 : 2.5 3.0 3.5 9.0
CE 45.054 : 44.049 : 1.005 45.054
CF 1.0 : : : 1.0 1.0
CG 23.151 6.0 8.034 2.863 12.188 23.090
CH 36.079 32 10.993 195 24.867 36.086
CJ 255 : 80 175 0.3 256
CK 355 : 119 1.0 234 355
CM 1.600 42 1.102 226 289 1.659
D 1.267.879 2.0 : 1.165.866 102.011 1.267.879
E 40.067 : 536 35.822 3.711 40.069
F 17.441 103 4.569 11.062 1.721 17.455
G-U 1.340 20 60 79 1.171 1.330
Gjithsej 2.214.928 1.446 159.602 1.220.962 830.917 2.212.927
Burimi: ASK, AMI, 2021

Rezultatet nga AMI 2021 tregojnë se gjithsej sasia e mbeturinave industriale të gjeneruara ka qenë
2.214.928 ton, ndërsa sasia e mbeturinave të dërguara diku tjetër është 830.917 ton, mbeturina të
deponuara 1.220.962 ton, mbeturina të ricikluara 159.602 ton, mbeturina të djegura 1.446 ton dhe
gjithsej mbeturina të përpunuara 2.212.927 ton.

37
Katalogimi në botim – (CIP)
Biblioteka Kombëtare e Kosovës “Pjetër Bogdani”

911.2:311(496.51)”2021/2022”

Disa fakte mbi mjedisin : 2021-2022 / publikimi është përgatitur nga : Bajrush Qevani, Haki
Kurti, Flutura Shosholli,. Ismet Ahmeti - Botim elektronik. - Prishtinë : Agjencioni i
Statistikës së Kosovës, 2023. - (40 f.) : ilustr. ; 28 cm. - (Statistikat e Bujqësisë dhe Mjedisit;
Seria 2)

Qevani, Bajrush
Haki Kurti
Flutura Shosholli
Ismet Ahmeti

ISBN 978-9951-22-870-1
Agjencia e Statistikave te Kosovës:
Përshkrim i shkurtër
Agjencia e statistikave të Kosovës është institucion profesional i cili merret me grumbullimin,
përpunimin dhe publikimin e të dhënave zyrtare të statistikave. Si i tillë vepron që nga viti 1948 i cili ka
kaluar nëpër disa faza historike, i strukturuar sipas rregullimit shtetëror të asaj kohe.

Më 2 Gusht 1999, Agjencioni ka rifilluar punën e vet profesionale (pas 9 viteve të ndërprerjes të të gjitha
serive statistikore në dëm të interesit të Kosovës), si institucion i pavarur në kuadër të Ministrisë së
Administratës Publike. Që nga data 12.12.2011 ky Agjencion vepron në kuadër të Kryeministrisë së
Kosovës. Agjencioni financohet nga Buxheti i Republikës së Kosovës por edhe nga donatorët për
projekte të veçanta dhe për ndihmë teknike profesionale.

Agjencia e Statistikave të Kosovës vepron sipas Ligjit Nr. 04/L-036 i cili ka hyrë në fuqi me 12.12.2011
si dhe Ndryshim Plotësimin e Ligjit Nr. 06/L-058 i cili ka hyrë në fuqi me 17.01.2019. Programi i
Statistikave Zyrtare, 2018/2022 është në implementim për zhvillimin e sistemit statistikor në korrelacion
me Statistikat e Bashkësisë Evropiane (EUROSTAT-it).

Agjencia e statistikave të Kosovës ka këtë strukture organizative: Departamentet prodhuese;


Departamenti i statistikave ekonomike dhe llogarive kombëtare, Departamenti i statistikave të bujqësisë
dhe mjedisit, dhe Departamenti i statistikave sociale. Departamentet mbështetëse; Departamenti i
metodologjisë dhe teknologjisë informative, Departamenti për politika, planifikim, koordinim dhe
komunikim, Departamentii i Regjistrimit dhe Anketimit si dhe Departamenti i administratës. Ne kuadër
të Agjencionit veprojn edhe; Zyrat Rajonale; Gjakovë, Gjilan, Mitrovicë, Pejë, Prizren, Prishtinë, dhe
Ferizaj.

Të punësuar janë gjithsej 156 punëtorë, prej tyre, 115 në seli të Agjencionit, gjersa në Zyrat Rajonale,
41 Agjencioni ka ketë strukture kualifikuese, 123 me shkollim universitar, 15 me shkollim të lartë, ndërsa
18 me shkollim te mesëm.

Kemi bashkëpunim profesional dhe teknik me të gjitha Ministritë e Qeverisë së Kosovës, sidomos me
Ministrin e Ekonomisë dhe Financave, Bankën Qendrore të Kosovës, me institucionet ndërkombëtare,
EUROSTAT-in, Fondin Monetar Ndërkombëtare, Bankën Botërore, SIDA e Suedisë, DFID, UNFPA,
UNDP, UNICEF, dhe me statistikat e shteteve në rajon.

Agjencia e Statistikave të Kosovës mbulon gati krejtësisht territorin e Republikës së Kosovës, duke
u organizuar në strukturimin e qarqeve statistikore dhe njësive raportuese si njësi bazë dhe të vetme në
shkallë vendi nga të cilat merr informatat e dorës së parë. Te gjitha anketat e zhvilluara në terren
përdorin shtrirjen e mostrës në këto qarqe statistikore por edhe metodologjinë sipas rekomandimeve
ndërkombëtare. Gjatë grumbullimit të të dhënave statistikore dhe raporteve nga njësitë raportuese
angazhohen; profesionistë, teknikë, administratorë, civilë të zyrave të vendit, regjistrues terreni nga
Zyrat Rajonale etj.

Në vitin 2011 është realizuar me sukses projekti i Regjistrimit të Popullsisë Ekonomive Familjar dhe
Banesave, ndërsa në vitin 2014 është realizuar po ashtu me sukses Regjistrimi i Bujqësisë. Rezultatet
e fituara nga këto regjistrime do të kenë një rol të rëndësishëm për hartimin e Politikave zhvillimore.

Misioni i Agjencionit; të përmbush nevojat e shfrytëzuesve me të dhëna statistikore kualitative,


objektive, në kohë dhe hapësirë në mënyrë që shfrytëzuesit të kenë bazë të besueshme që të bëjnë
analiza të rregullta në interes të planifikimit dhe zhvillimit gjatë hartimit të projekteve në shkallë
vendbanimi, komune dhe vendi. Të përkrah institucionet qeveritare, institutet, shkencën, akademinë ,
bizneset si dhe hulumtuesit e pavarur etj. në mënyrë qe t’u sigurojë informata të duhura për vendim-
marrësit si dhe përdoruesit tjerë në Kosovë.
Adresa: AGJENCIA E STATISTIKAVE TË KOSOVËS
Rr. ”Zenel Salihu”, nr. 4, 10000 Prishtinë

Telefoni: +383 (0) 38 200 31 129


Kryeshefi Ekzekutiv: +383 (0) 38 200 31 112
Fax: +383 (0) 38 235 033
E-mail: infoask@rks-gov.net
Ueb-faqe: http://ask.rks-gov.net

You might also like