Professional Documents
Culture Documents
Prishtinë, 2022
Botues: Agjencioni i Statistikës së Kosovës (ASK)
Data e botimit: Mars, 2023
© Agjencioni i Statistikës së Kosovës
Riprodhimi autorizohet nëse tregohet burimi.
Informata të shumta janë në dispozicion në internet,
ku mund të qaseni përmes ueb-faqes së ASK-së:
http://ask.rks-gov.net
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022
Parathënie_________________________________________________
Publikimi “Disa Fakte mbi Mjedisin”, ka për qëllim informimin e përdoruesve të ndryshëm mbi gjendjen
e mjedisit në Kosovë. Publikimi është realizuar nga Agjencia e Statistikave të Kosovës, përkatësisht nga
Divizioni i Statistikave të Mjedisit, nëpërmjet përdorimit të të gjitha burimeve të disponueshme të të
dhënave. Të dhënat janë vendosur së bashku në një mënyrë për të lehtësuar portretizimin e gjendjes së
mjedisit.
Interpretimet e shprehura në këtë publikim janë tërësisht të autorëve dhe nuk duhet t'i atribuohen, në
ndonjë mënyrë, ASK, ose ndonjë institucioni tjetër.
Sugjerimet, propozimet dhe vërejtjet lidhur me këtë publikim janë të mirëseardhura dhe na ndihmojnë
ne që të jemi më efektiv ndaj përdoruesve.
5
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022
Lista e shkurtesave
Simbolet
- - Zero
: - Asnjë e dhënë
. - Jo e aplikueshme
0 - E dhëna është më e vogël se gjysma e njësisë së përdorur
ha - Hektarë
kg - Kilogram
µg m³ - Mikrogram m³
t - Ton
% - Përqindje
SO2 - Dyoksidi i Sulfurit
PM - Grimcat e Suspenduara në Ajër
CO - Monoksidi i Karbonit
NO2 - Dyoksidi i Azotit
O3 - Ozoni
Ktoe - Kilo ton oil ekuivalent
GWh - Giga wat orë energji
MWh - Mega wat orë energji
6
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022
Përmbajtja
ENERGJIA ........................................................................................................................................... 20
PYLLTARIA ......................................................................................................................................... 26
TRANSPORTI ..................................................................................................................................... 27
AJRI ...................................................................................................................................................... 29
UJI ......................................................................................................................................................... 32
BIODIVERSITETI ............................................................................................................................... 34
MBETURINAT ..................................................................................................................................... 35
7
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022
Të dhënat e përgjithshme
Modeli DPSIR1 është një shtrirje e modelit PRS (Presioni, Gjendja, Përgjigjia) e adoptuar nga grupi i
Shteteve të Mjedisit (SoE) të OECD-së dhe Agjencia Europiane për Mjedisin (EEA), e përdorur
gjithashtu edhe nga EUROSTAT për organizimin e statistikave të mjedisit. Ky kuadër analitik lejon
organizimin e informacionit dhe integrimin e elementëve socio-ekonomik dhe ekologjikë, duke adresuar
marrëdhëniet ndërmjet pesë kategorive të treguesve: Forcat drejtuese (p.sh., praktikat bujqësore,
prodhimi industrial, teknologjia) dhe Presionet përcaktuese (p.sh., emisionet toksike, emisionet e CO2),
të cilat për pasojë po përkeqësojnë Gjendjen e mjedisit (p.sh., përqendrimin e merkurit në
tokat pyjore, temperatura mesatare globale), të cilat ndikojnë (p.sh., acidifikimin e pyjeve, efektet
përçarëse të endokrinës mbi gjitarët), duke imponuar përgjigjie të shoqërisë (p.sh., masa legjislative,
taksa, programe kërkimi).
D - Treguesit e Forcave Drejtuese nuk janë shumë përgjegjëse/reaguese (“elastike”): fenomeni i
monitoruar, p.sh., trafiku rrugor, drejtohet nga forcat e fuqishme ekonomike, dhe rrjedhimisht vështirë
se mund të pritet se këto tendenca do të ndryshojnë shumë në të ardhmen. Për shembull, politikanët
nuk mund të sugjerojnë me seriozitet për shkatërrimin/heqjen e makinave private, nëse ata duan të
qëndrojnë në zyrë. Megjithatë, treguesit e Forcave Drejtuese janë të dobishme në lidhje me:
1
Burimi: http://www.esl.jrc.ec.europa.eu, DPSIR model –Presioni –Gjendja -Përgjigja
8
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022
P - Treguesit e Presionit tregojnë në mënyrë të drejtpërdrejtë shkaqet e problemeve. Një tipar specifik
i treguesve të presionit është se ato duhet të jenë reaguese, d.m.th, një vendimmarrës ka më të vërtetë
një shans për të reduktuar treguesin (dhe kështu problemin), duke lançuar veprime të përshtatshme.
Ato do të shërbejnë gjithashtu si një incentivë për zgjidhjet racionale, që kur ato tregojnë efektivitetin e
veprimit politik mjaftueshëm herët në kohë për të mbajtur përgjegjës ata të cilët kanë lançuar një veprim
të tillë.
Gj - Treguesit e Gjendjes, në të kundërt, shpesh janë shumë të ngadaltë. Për shembull, një tregues i
gjendjes i cili tregon aciditetin e tokave pyjore tregon për emisionet e NO x dhe SO2 në dhjetë vitet e
fundit;
personat e përgjegjshëm politikisht mund të kenë dalë në pension gjatë kësaj kohe. Nga ana tjetër,
treguesit e gjendjes mund të shërbejnë për të bërë një vlerësim të situatës (cila është gjendja aktuale e
tokave pyjore? Ku duhet të aplikohen masat korrektuese?), dhe ato janë instrumente të përshtatshme
për të planifikuar restaurimin e habitatit dhe aktiviteteve të ngjashme pastruese.
N - Treguesit e Ndikimit reagojnë edhe më ngadalë sesa treguesit e gjendjes. Aty ku ndjehen ndikimet,
shpesh është shumë vonë për veprim. Për më tepër, rrallë është e mundur për të vendosur lidhje të
fortë statistikore ndërmjet presioneve, gjendjes dhe ndikimeve, për shkak të vonesave të mëdha dhe të
influencës së variablave jomjedisore.
Qëllimi kryesor i treguesve të ndikimit është tregimi i modeleve DPSIR, në veçanti: zinxhirët shkak-efekt,
dhe për të lehtësuar diskutimet e informuara rreth veprimeve për të shmangur ndikimet negative në të
ardhmen. Në këtë kuptim, ato nuk janë “tregues” statistikor, por “modele shkencore diskutimi”.
9
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022
Kapitulli I
INFORMACION I PËRGJITHSHËSH PËR KOSOVËN
Territori shtrihet brenda gjerësive gjeografike 41° 51’ dhe 43° 16’, dhe brenda gjatësisë gjeografike 19°
59’ dhe 21° 47’.
Territori i Republikës së Kosovës karakterizohet me lartësi të ndryshme mbidetare. Pika më e ulët e
Kosovës ndodhet në luginën e lumit Drini i Bardhë, në kufi me Shqipërinë dhe arrin lartësinë 270 m mbi
nivelin e detit, e ajo më e lartë ndodhet në perëndim të Kosovës, në Gjeravicë, 2.656 m.
Në aspektin hidrografik, Kosova ndahet në pellgje lumore: Drini i Bardhë, Ibri, Morava e Binçës dhe
Lepeneci. Rrjedhat lumore të Kosovës derdhën në tre ujëmbledhës detarë: Deti i Zi, Deti Adriatik dhe
Deti Egje.
Klima e Republikës së Kosovës në pjesën më të madhe është kontinentale, duke rezultuar me verë të
ngrohtë dhe dimra të ftohtë, me ndikime mesdhetare dhe kontinentale (temperatura mesatare brenda
vendit luhatet nga + 30 °C në verë, në – 10 °C në dimër). Megjithatë, për shkak të ngritjeve të
pabarabarta në disa pjesë të vendit, ka ndryshime në temperaturë dhe shpërndarjen e reshjeve.
Faktorët lokalë kryesorë të cilët influencojnë klimën e Kosovës janë: relievi i saj, ujërat, toka dhe bimët.
Në Kosovë janë të pranishme të gjitha format e reshjeve atmosferike. Reshjet më të rëndësishme janë
në formën e shiut në lugina dhe reshjet në formën e borës në male.
10
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022
11
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022
Vazhdim
Tabela 1 tregon se në vitin 2021 temperatura mesatare maksimale ka qenë në muajin Korrik dhe Gusht
30 °C, ndërsa temperatura mesatare më e ulët ka qenë në Shkurt - 0.7 °C.
12
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022
Tab. 2: Moti në Prishtinë, 2003 – 202, numri i ditëve me shi dhe borë
2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022
Muaji
Ditët me shi dhe borë
Janar 15 10 19 14 10 10 17 6 17 8
Shkurt 14 5 12 14 6 18 6 10 7 11
Mars 17 15 14 14 7 23 2 14 12 7
Prill 11 19 6 7 10 6 19 8 14 14
Maj 16 15 10 17 15 11 16 14 8 10
Qershor 14 10 12 12 8 17 9 16 14 12
Korrik 4 15 3 8 9 21 9 11 7 8
Gusht 3 5 5 10 4 10 5 15 4 11
Shtator 9 18 11 8 11 4 9 9 8 14
Tetor 7 11 14 18 8 7 3 11 13 6
Nëntor 9 12 8 10 14 10 16 2 9 17
Dhjetor 4 13 2 1 12 13 14 12 13 17
Vazhdim
2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022
Janar 15 10 19 14 10 10 17 6 17 8
Shkurt 14 5 12 14 6 18 6 10 7 11
Mars 17 15 14 14 7 23 2 14 12 7
Prill 11 19 6 7 10 6 19 8 14 14
Maj 16 15 10 17 15 11 16 14 8 10
Qershor 14 10 12 12 8 17 9 16 14 12
Korrik 4 15 3 8 9 21 9 11 7 8
Gusht 3 5 5 10 4 10 5 15 4 11
Shtator 9 18 11 8 11 4 9 9 8 14
Tetor 7 11 14 18 8 7 3 11 13 6
Nëntor 9 12 8 10 14 10 16 2 9 17
Dhjetor 4 13 2 1 12 13 14 12 13 17
Burimi: Instituti Hidrometeorologjik i Kosovës, 2021
13
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022
18 17 17 17
16
16 15
14 1414 14 14 14
14 13 13
12 12 12
12 11 11 11 11
10 10
10 9 9
8 8 8 8 8
8 7 7 7
6 6
6
4
4
2
2
0
Janar Shkurt Mars Prill Maj Qershor Korrik Gusht Shtator Tetor Nëntor Dhjetor
Tabela 2 tregon gjithsej numrin e ditëve më të reshura në Prishtinë sipas viteve, në vitin 2021 numri më
i madh i ditëve më të reshura ishte në Janar, 17 ditë, ndërsa në vitin 2022 ka qenë në muajt Nëntor
dhe Dhjetor, 17 ditë.
14
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022
1000
906,9
900 853
782,1 809,1
800 730,2
701,1 711,2 696,9 711,3
646,5 671,7 663,3
654,9 650,0
700 629,4
591,9 569,8
600 561,9
500
400
300
200
100
0
2017 2018 2019 2020 2021 2022
15
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022
Kapitulli II
INDIKATORË EKONOMIKO SOCIAL
Tabela 4. tregon vlerësimet dhe regjistrimet e popullsisë për vitet 1948-2021. Vlerësimet 2 janë të
bazuara në metodat statistikore të përdorura për vlerësimet, prognozat dhe projeksionet. Sipas
Regjistrimit të Popullësis 3 2011 popullsia rezidente në Kosovë ishte 1.798.021 banorë. Bazuar në
vlerësimin e popullsisë në Kosovë për vitin 2020, numri i përgjithshëm i popullsisë rezidente është
1.798.186 banorë ndërsa për vitin 2021 ishte 1.773.971 banorë rezident.
1) Të dhënat e vitit 2011 përfshijnë Regjistrimin e Popullsisë 2011, si dhe vlerësimin e pjesës veriore të Kosovës
16
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022
17
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022
Tab. 6: Indikatorët kryesor të tregut të punës në përqindje, sipas vitit dhe gjinisë, 2020
dhe 2021
Sipas AFP-së, në vitin 2020, shkalla e papunësisë në Kosovë ishte 25.9 %, më e lartë ishte tek femrat
me 32.3% se sa te meshkuj, 23.5 %.Në vitin 2021 shkalla e papunësisë në Kosovë, ishte 20.7%.
Tab. 7: Punësimi sipas aktiviteteve ekonomike 2020-2021 (në përqindje dhe në mijëra)
2020 2021
Aktivitetet ekonomike (në
(në mijëra)
mijëra) (%) (në mijëra) (%)
Gjithsej
Gjithsej Gjithsej Gjithsej Gjithsej
Bujqësi, pylltari dhe peshkim 19,7 5,2 10,8 2,8
Minierat dhe xehroret 4,0 1,1 4,3 1,1
Prodhimi 48,7 13,0 40,0 10,3
Furnizimi me elektricitet, gaz, avull dhe klimatizim 10,5 2,8 8,9 2,3
Furnizimi me ujë, ujërat e zeza, menaxhim i mbetjeve 4,0 1,1 3,8 1
Ndërtimtari 41,7 11,1 40,6 10,5
Tregti me shumicë dhe pakicë, riparime automjetesh dhe motoçikletash 57,4 15,3 64,8 16,8
Transport dhe depozitim 13,5 3,6 13,4 3,5
Aktivitete akomodimi dhe shërbimesh ushqimi 24,4 6,5 24,8 6,4
Informim dhe komunikim 12,8 3,4 12,4 3,2
Aktivitete financiare dhe sigurimesh 7,0 1,9 8,9 2,3
Aktivitete me prona të paluajtshme 0,4 0,1 0,6 0,2
Aktivitete profesionale, shkencore dhe teknike 12,4 3,3 12,3 3,2
Aktivitete administrative dhe shërbime mbështetëse 15,4 4,1 20,2 5,2
Administrata publike dhe mbrojtja, sigurimi i detyrueshëm social 27,4 7,3 24,7 6,4
Arsimi 37,2 9,9 39,0 10,1
Aktivitetet e shëndetit njerëzor dhe punës sociale 20,8 5,5 24,1 6,2
Arti, zbavitja dhe rekreacioni 4,2 1,1 5,1 1,3
Aktivitete të shërbimeve të tjera 9,8 2,6 13,6 3,5
Aktivitete të punësimit shtëpiak 2,2 0,6 8,15 2,1
Aktivitete të institucioneve dhe organizatave jashtë-territoriale 1,5 0,4 5,6 1,5
Burimi: ASK, Anketa e Fuqisë Punëtore 2020 - 2021
18
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022
Tabela 7, tregon ndryshimin e përqindjes në punësim sipas viteve dhe aktivitetit ekonomik.
Sipas aktiviteteve ekonomike përqindja e të punësuarve në bujqësi në vitin 2020 kanë qenë 5.2% ,
ndërsa në vitin 2021 ka qenë 2.8%.
Tregtia, ndërtimtaria, prodhimi dhe arsimi punësonin më shumë se gjysmën e personave të punësuar
në vitin 2020 (tab.7). Në vitin 2020 tregtia punësonte 15.3%, ndërsa 16.8%, në vitin 202, duke vazhduar
me ndërtimtarinë me 11.1%, në vitin 2020, dhe me 10.5%, në vitin 2021
prodhimin me 13.0%, në vitin 2020 dhe me 10.3%, në vitin 2021, arsimi me 9.9 %, në vitin 2020 dhe
me 10.1%, në vitin 2021 të personave të punësuar në Kosovë.
Siç vërehet nga tabela 8 BPV për kokë banori ka pësuar rritje prej 3.772 euro sa ishte në vitin 2020, në
4.486.euro në vitin 2021.
19
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022
Kapitulli lll
ENERGJIA
Siç vërehet në tabela 9, sasia e përgjithshme (bruto) e energjisë në dispozicion për shfrytëzim (konsum)
në vitin 2020 ishte 2.733.89, ndërsa 2.813.51 ktoe, në vitin 2021.
Në tabelën në vijim janë paraqitur llojet e burimit të energjisë.
1.800,00
1.600,00
1.400,00
1.200,00
1.000,00
800,00
600,00
400,00
200,00
-
(20 0,00)
2020 2021
20
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022
Tab. 10: Pasqyra e sasisë së thëngjillit si burim primar në dispozicion (ktoe) 2017-2021
Në tabelën 11 janë paraqitur të dhënat për sasinë e energjisë në dispozicion nga produktet e naftës.
21
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022
22
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022
Kapitulli IV
BUJQËSIA
Sipas të dhënave të AEB 2020, gjithsej sipërfaqja e shfrytëzuar e tokës bujqësore në vitin 2020 ishte
420.209, ndërsa në vitin 2021 ishte 420.326 hektarë, pjesa më e madhe i përket livadheve dhe kullosave
(përfshirë tokën e përbashkët) 217.106,91 ha (51.9 %), ishte në vitin 2021, ndërsa tokë e punueshme –
ara, në vitin 2021 ishte, 188 374.71 ha (44.8 %), nga të cilat perime në fushë të hapur dhe perimet në
serra janë përfshirë në këtë kategori të tokës.
Tab. 14: Përdorimi i plehut mineral sipas grupit të kulturave bujqësore në kg /kg/ha në
sipas viteve 2020-2021
Tabela 14. paraqet përdorimin e llojeve të ndryshme të plehrave minerale sipas grupit të kulturave
bujqësore. Në vitin 2020 sasia mesatare e plehut mineral e përdorur ishte 459, ndërsa ne vitin 2021
ishte, 455 kg/ha (tab.14).Sasia mesatare e plehut organik e përdorur, në vitin 2020 ishte 14.5, ndërsa
në vitin 2021 ishte, 14.1 ton /ha (tab.15).
23
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022
Tab. 15: Përdorimi i plehut organik sipas grupit të kulturave bujqësore në ton për vitet
2020-2021
Numri i kafshëve, i prezantuar në këtë tabelë i referohet 1 nëntorit të vitit referues (tabela 16) .
24
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022
300
261,389
260,528 262,541
250
212,131
211,354 219,077
200
150
100
47,384
45,394
50 30,039
29,557
1,8041,864
0
Gjedhe Dhi Dele Derra Koshere bletësh Njëthundrakë
2020 2021
Tab. 17: Sipërfaqja e ujitur e tokës bujqësore dhe sipërfaqja që mund të ujitet, 2020,
2021/ha
ha
Gjithsej sipërfaqja e tokës bujqësore, që mund të ujitet 46.025.14 46.100.12
Sipërfaqja e ujitur të pakten një herë gjatë periudhës referuese 32.009.57 32.040.14
Burimi: ASK. AESHB 2020, 2021
Të dhënat e vitit 2020 tregojnë se sipërfaqja e ujitur të paktën një herë gjatë periudhës referuese ishte
32.009.57, ndërsa në vitin 2021 ishte, 32.040.14 ha.
Gjithsej sipërfaqja e tokës bujqësore, që mund të ujitet në vitin 2021 ishte 46.100.12/ha.
Sipërfaqja e shfrytëzuar e tokës bujqësore, në të cilën janë përdorur pesticidet4 gjatë vitit 2020 ishte
122.090 /ha, ndërsa në vitin 2021 ishte, 122.138.02 / ha.
4
Pesticidet (herbicide, fungicide, insekticide, pesticide të tjera: rodenticide- kundër brejtësve, akaricide - kundër
merimangave, etj.)
25
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022
Kapitulli V
PYLLTARIA
Pyjet e Kosovës janë të ndara në pyje të larta, pyje të ulëta, shkurre dhe pyje të degraduara. Pjesën më
të madhe të pyjeve të Kosovës e përbejnë pyjet e ulëta (42 %), ndërsa pjesën më të vogël e përbejnë
pyjet e larta (15 %).
Tab. 19: Pyjet e Kosovës sipas llojit dhe pronësisë ne ha dhe % (APK)
Pronësia
Ljoji i pyjeve %
Shtetërore Private Gjithsej
Sipas inventarizimit kombëtar të pyjeve që është realizuar në vitin 2003, është vlerësuar se sipërfaqja
totale pyjore është 464,800 ha apo 42% e sipërfaqes së përgjithshme të Kosovës. Rreth 278,880 ha
janë toka pyjore në pronësi publike, që menaxhohen nga Agjencioni Pyjor i Kosovës (APK), dhe është
e organizuar në gjashtë rajone gjeografike. Pyjet gjetherënëse përfaqësojnë 90 % të pyjeve të Kosovës
dhe janë të dominuar nga dushqet dhe ahu, kurse pyjet halore mbulojnë rreth 7 % te pyjeve dhe janë të
dominuar nga pisha, bredhi dhe hermoqi.
Sipas të dhënave të vitit 2020 gjithsej sipërfaqja pyjore është 481,000 ha.
140.000
120.000 116.000
100.000
80.000
67.000
63.000
60.000 51.000 48.000
20.000 15.000
-
Pyje të larta Pyje të ulëta Pyje të degraduara Shkurre kaçuba
26
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022
Kapitulli Vl
TRANSPORTI
Indikator i rëndësishme i ndotjes së ajrit është edhe transporti rrugor. Në tabelat në vijim janë prezantuar
të dhënat për rrugët e Kosovës, transportit hekurudhor sipas viteve.
3000.0
2000.0
1,509.5 1,494.9 1,494.9
1500.0
500.0
137.2 137.2 137.15
0.0
2019 2020 2021
Sipas të dhënave vërehet se në vitin 2021, në territorin e Republikës së Kosovës kemi pasur gjithsej
2,385.4 km rrugë (sipas kategorive të lartpërmendura).
27
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022
Nga të dhënat në tabelën 21, vërehet se në vitin 2021 numri i pasagjerëve ka qenë 60 mijë, ndërsa në
vitin 2022 ka qenë 73 mijë.. Sasia e mallrave të transportuara në vitin 2021 ka qenë 553 mijë ton, ndërsa
në vitin 2022 ka qenë 21 mijë ton.
28
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022
Kapitulli Vll
AJRI
Rrjeti nacional i monitorimit të cilësisë së ajrit në Kosovë posedon 12 stacione fikse dhe një stacion
mobil të monitorimit automatik të cilësisë së ajrit..
Monitorimi i cilësisë së ajrit në Kosovë bëhet sipas dy zonave si vijon: Aglomerat-AKS1 (Prishtina IHMK
dhe Rilindja, Obiliqi, Dardhishtë dhe Palaj) dhe Zona tjetër monitoruese-ZKS1 (Gjilani, Peja, Prizreni,
Drenasi, Brezovica, Mitrovica dhe Hani i Elezit).
Të dhënat në tabelën në vijim janë të prezantuara sipas pikës monitoruese -Aglomeracioni5AKS1 2021
(Zona e Prishtinës).
Gjatë vitit 2021 dhe 2022 kishte vlera tё larta tё pluhurit nё formë PM10 dhe PM2.5, në disa lokalitete
të vendit. Tejkalime tё theksuara tё Vlerave Kufitare (VK) kishte pothuajse në shumicën e stacioneve
monitoruese, përveç nё Brezovicё. Këto tejkalime ishin
gjatë muajit janar, shkurt, tetor, nëntor dhe dhjetor. Në fakt niveli i ndotjes se ajrit në tёrë territorin e
Kosovës gjatë viteve 2021 dhe 2022 nuk dallon nga niveli i ndotjes sё ajrit nё vitet paraprak, për faktin
se burimet sektorialë tё ndotjes sё ajrit janë pothuaj tё njëjta.
Sa u takon parametrave SO2, CO dhe O3 mund të konstatohet se nuk kishte tejkalim tё VML gjatë vitit
2021 dhe 2022.
Vlera tё rritura tё përqendrimit tё NO/NO2 kishte nё Aglomeracionin AKS1 nё stacionet e monitorimit
nё IHMK, Rilindje, Obiliq, Dardhishtë dhe Palaj.
Në tabelën në vijim janë të prezantuara të dhënat e monitorimit të cilësisë së ajrit, sipas zonës
monitoruese –ZKS1, 2021.
5
Aglomeracioni i AKS1 përfshin 5 pika monitoruese tё cilësisë sё ajrit. Dy stacione monitoruese janë tё vendosura nё Prishtinë: njëra nё
oborrin e ish Rilindjes dhe tjetra nё oborrin e IHMK. Tri stacione monitoruese janë tё vendosura nё: Obiliq (QMF), nё Dardhishtë (Shkolla
Fillore) dhe njё nё Palaj (Objekt i Kosovomontit nё zonën e KEK-ut).
29
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022
6
Zona ZKS1 përfshin territorin e monitoruar për cilësinë e ajrit nё këto qendra: Drenasi, Mitrovica, Prizreni, Hani i Elezit, Peja, Brezovica
dhe Gjilani.
30
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022
60
50
40
30
20
10
0
PM 10 PM 2.5 O3 NO2 SO2 CO
Të dhënat në tabelën në vijim (Tab.25) janë të prezantuara sipas zonës monitoruese –ZKS1, viti
2022.
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
Drenas Mitrovicë Pejë Prizren Hani Elezit Gjilan Brezovicë
31
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022
Kapitulli VIII
UJI
1) Të dhënat e ujit të shpenzuar janë nga ARRU nga viti 2011- 2021.
2) Të dhënat për vitin 2011 ekonomit familjare dhe popullsia në ekonomi familjare janë nga Regjistrimi i Popullsisë.
60.000
50.000
40.000
30.000
20.000
10.000
0.000
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021
32
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022
Tab. 27: Furnizimi publik i ekonomive familjare më ujë të pijshëm në Kosovë, 2014-2021
(njësia=106 m³)
Sasia e ujit të shpenzuar për vitin 2021 nga ekonomitë familjare ishte 53.13 mil. m³.
Në vitin 2021 sasia e ujit të prodhuar për sektorin publik ishte 156.4 mil.m³.
33
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022
Kapitulli IX
BIODIVERSITETI
Kosova shquhet për një biodiversitet të pasur. Pozita gjeografike, faktorët gjeologjik, pedologjik,
hidrologjik, relievi dhe klima, janë disa prej faktorëve që kanë mundësuar që Kosova të ketë një diversitet
të pasur biologjik dhe peizazhor me një llojllojshmëri të mirë floristike, vegjetative dhe faunistike’
Në vitin 2020 Kosova kishte 248 zona të mbrojtura me sipërfaqe 126 023.2 ha.
Në vitin 2022 Kosova kishte 260 zona të mbrojtura me sipërfaqe 126. 115 .75 ha.
Sqarim:
- Mospërputhja e sipërfaqes totale me sipërfaqet sipas kategorive I-V( tab.29 dhe 30), vjen nga
fakti se brenda sipërfaqes së njëjtë mund të ketë dy kategori të zonave të mbrojtura p.sh. nga 19
rezervatet strikte 18 prej tyre ndodhen brenda parqeve kombëtare prandaj sipërfaqja e tyre nuk futet ne
sipërfaqen e përgjithshme.
7
Sqarim: kjo sipërfaqe e zonave të mbrojtura nuk përfshinë zonat e mbrojtura që gjenden në kuadër të Parqeve Kombëtare
“Sharri” dhe “Bjeshkët e Nemuna”.
8
Sqarim: kjo sipërfaqe e zonave të mbrojtura nuk përfshinë zonat e mbrojtura që gjenden në kuadër të Parqeve Kombëtare
“Sharri” dhe “Bjeshkët e Nemuna”.
34
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022
Kapitulli X
MBETURINAT
Në Kosovë për vitin 2020 dhe 2021 janë grumbulluar gjithsej 456 mijë ton përkatësisht 485 mijë ton
mbeturina komunale.
Të dhënat e vitit 2020 dhe 2021 tregojnë se mesatarja e mbeturinave komunale të grumbulluara në
Kosovë ka qenë 253 përkatësisht 273 kg për banorë në vit ose 0.69 përkatësisht 0.75 kg mbeturina për
banorë në ditë.
Tab. 31: Sasia e mbeturinave komunale te grumbulluara në vitin 2012-2021
2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021
Njësia në 1000 ton
Prishtina dhe regjioni 249 255 95 105 105 115 110 139 142 151
Regjionet tjera 358 320 152 214 289 294 297 313 314 334
Kosova gjithsej 607 575 247 319 395 409 407 452 456 485
Njësia në kg/banorë, v
Prishtina dhe regjioni 515 517 193 214 221 235 221 282 285 305
Regjionet tjera 269 242 119 163 224 225 224 242 241 261
Kosova gjithsej 334 317 140 177 223 228 227 253 253 273
Njësia në kg/banorë, d
Prishtina dhe regjioni 1.4 1.4 0.5 0.6 0.6 0.6 0.60 0.77 0.78 0.84
Regjionet tjera 0.7 0.7 0.3 0.5 0.6 0.6 0.61 0.66 0.66 0.71
Kosova gjithsej 0.9 0.9 0.4 0.5 0.6 0.6 0.62 0.69 69 0.75
Burimi: ASK, AMK 2020, 2021.
400
352 358
350 334
320 313 314
293 289 294 297
300
249 255
250 218 222 230
214
198 187
200 182
148 153 152 142 151
139
150 115
105 105 110
95
100
50
0
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021
35
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022
600
511 515 517
488
500
436
396
400 364
224
224 225 305
278 269 282 285
300 261
226 242 235 242 241
214 221 221
193
200 163
117 119
93 96
100
0
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021
1.6
1.4 1.4 1.4
1.4 1.3
1.2
1.2 1.1
1.0 0.61
1.0
0.6 0.6 0.84
0.8 0.77 0.78
0.8 0.7 0.71
0.6 0.7 0.6 0.66 0.66
0.6 0.6 0.60
0.6 0.5 0.5
0.0
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021
36
Disa Fakte mbi Mjedisin 2021-2022
Tab. 32: Gjithsej sasia e mbeturinave industriale të gjeneruara nga sektorët e industrisë
A.B.C.D.E.F.G-U, 2020
Mbeturina te Gjiethsej
Mbeturina te Mbeturina te Te
NACE Rev2 Te deponuar/ton derguara diku mbeturina te
gjeneruara /Ton djegura /ton ricikluara/ton
tjeter/ton përpunuara
Ton
B 516.599 306 177.626 327.004 11.599 516.535
CA 217.174 0 : 211.06 6.114 217.174
CB 196 : 5 180 11 196
CC 2.800 87 1.021 1.469 281 2.858
CD 1.100 : : 1.100 : 1.1
CE 550 : : 550 : 550
CF : : : : : :
CG 10.933 40 424 6.248 4.281 10.993
CH 9.392 19 301 3.641 5.431 9.392
CI : : : : : :
CJ 37 : 26 : 11 37
CK 436 201 : 235 436
CL : : : : : :
CM 1.196 66 1.120 10 1.196
D 1.361.595 : : 1.351.610 9.985 1.361.595
E 7.666 : 111 7.515 66 7.692
F 4.440 0 202 4.110 128 4.44
G-U 2.900 40 2.850 10 2.9
Gjiths ej 2.137.015 452 180.022 1.918.457 38.163 2.137.095
Rezultatet nga AMI 2020 tregojnë se gjithsej sasia e mbeturinave industriale të gjeneruara ka qenë
2.137.015 ton, ndërsa sasia e mbeturinave të dërguara diku tjetër është 38.163 ton, mbeturina të
deponuara 1.918.457 ton, mbeturina të ricikluara 180.022 ton, mbeturina të djegura 452 ton dhe gjithsej
mbeturina të përpunuara 2.137.095 ton.
Tab. 33: Gjithsej sasia e mbeturinave industriale të gjeneruara nga sektorët e industrisë
A.B.C.D.E.F.G-U, 2021
Mbeturina te Gjiethsej
Mbeturina te Mbeturina te Te
NACE Rev2 Te deponuar/ton derguara diku mbeturina te
gjeneruara /Ton djegura /ton ricikluara/ton
tjeter/ton përpunuara
Ton
A 51 : 18 : 32 51
B 562.343 131 89.820 4.638 465.730 560.319
CA 3.246 : 12 4 3.224 3.240
CB 117 0,3 17 6 115 138
CC 215.941 1.110 190 23 214.614 215.937
CD 9.0 : 2.5 3.0 3.5 9.0
CE 45.054 : 44.049 : 1.005 45.054
CF 1.0 : : : 1.0 1.0
CG 23.151 6.0 8.034 2.863 12.188 23.090
CH 36.079 32 10.993 195 24.867 36.086
CJ 255 : 80 175 0.3 256
CK 355 : 119 1.0 234 355
CM 1.600 42 1.102 226 289 1.659
D 1.267.879 2.0 : 1.165.866 102.011 1.267.879
E 40.067 : 536 35.822 3.711 40.069
F 17.441 103 4.569 11.062 1.721 17.455
G-U 1.340 20 60 79 1.171 1.330
Gjithsej 2.214.928 1.446 159.602 1.220.962 830.917 2.212.927
Burimi: ASK, AMI, 2021
Rezultatet nga AMI 2021 tregojnë se gjithsej sasia e mbeturinave industriale të gjeneruara ka qenë
2.214.928 ton, ndërsa sasia e mbeturinave të dërguara diku tjetër është 830.917 ton, mbeturina të
deponuara 1.220.962 ton, mbeturina të ricikluara 159.602 ton, mbeturina të djegura 1.446 ton dhe
gjithsej mbeturina të përpunuara 2.212.927 ton.
37
Katalogimi në botim – (CIP)
Biblioteka Kombëtare e Kosovës “Pjetër Bogdani”
911.2:311(496.51)”2021/2022”
Disa fakte mbi mjedisin : 2021-2022 / publikimi është përgatitur nga : Bajrush Qevani, Haki
Kurti, Flutura Shosholli,. Ismet Ahmeti - Botim elektronik. - Prishtinë : Agjencioni i
Statistikës së Kosovës, 2023. - (40 f.) : ilustr. ; 28 cm. - (Statistikat e Bujqësisë dhe Mjedisit;
Seria 2)
Qevani, Bajrush
Haki Kurti
Flutura Shosholli
Ismet Ahmeti
ISBN 978-9951-22-870-1
Agjencia e Statistikave te Kosovës:
Përshkrim i shkurtër
Agjencia e statistikave të Kosovës është institucion profesional i cili merret me grumbullimin,
përpunimin dhe publikimin e të dhënave zyrtare të statistikave. Si i tillë vepron që nga viti 1948 i cili ka
kaluar nëpër disa faza historike, i strukturuar sipas rregullimit shtetëror të asaj kohe.
Më 2 Gusht 1999, Agjencioni ka rifilluar punën e vet profesionale (pas 9 viteve të ndërprerjes të të gjitha
serive statistikore në dëm të interesit të Kosovës), si institucion i pavarur në kuadër të Ministrisë së
Administratës Publike. Që nga data 12.12.2011 ky Agjencion vepron në kuadër të Kryeministrisë së
Kosovës. Agjencioni financohet nga Buxheti i Republikës së Kosovës por edhe nga donatorët për
projekte të veçanta dhe për ndihmë teknike profesionale.
Agjencia e Statistikave të Kosovës vepron sipas Ligjit Nr. 04/L-036 i cili ka hyrë në fuqi me 12.12.2011
si dhe Ndryshim Plotësimin e Ligjit Nr. 06/L-058 i cili ka hyrë në fuqi me 17.01.2019. Programi i
Statistikave Zyrtare, 2018/2022 është në implementim për zhvillimin e sistemit statistikor në korrelacion
me Statistikat e Bashkësisë Evropiane (EUROSTAT-it).
Të punësuar janë gjithsej 156 punëtorë, prej tyre, 115 në seli të Agjencionit, gjersa në Zyrat Rajonale,
41 Agjencioni ka ketë strukture kualifikuese, 123 me shkollim universitar, 15 me shkollim të lartë, ndërsa
18 me shkollim te mesëm.
Kemi bashkëpunim profesional dhe teknik me të gjitha Ministritë e Qeverisë së Kosovës, sidomos me
Ministrin e Ekonomisë dhe Financave, Bankën Qendrore të Kosovës, me institucionet ndërkombëtare,
EUROSTAT-in, Fondin Monetar Ndërkombëtare, Bankën Botërore, SIDA e Suedisë, DFID, UNFPA,
UNDP, UNICEF, dhe me statistikat e shteteve në rajon.
Agjencia e Statistikave të Kosovës mbulon gati krejtësisht territorin e Republikës së Kosovës, duke
u organizuar në strukturimin e qarqeve statistikore dhe njësive raportuese si njësi bazë dhe të vetme në
shkallë vendi nga të cilat merr informatat e dorës së parë. Te gjitha anketat e zhvilluara në terren
përdorin shtrirjen e mostrës në këto qarqe statistikore por edhe metodologjinë sipas rekomandimeve
ndërkombëtare. Gjatë grumbullimit të të dhënave statistikore dhe raporteve nga njësitë raportuese
angazhohen; profesionistë, teknikë, administratorë, civilë të zyrave të vendit, regjistrues terreni nga
Zyrat Rajonale etj.
Në vitin 2011 është realizuar me sukses projekti i Regjistrimit të Popullsisë Ekonomive Familjar dhe
Banesave, ndërsa në vitin 2014 është realizuar po ashtu me sukses Regjistrimi i Bujqësisë. Rezultatet
e fituara nga këto regjistrime do të kenë një rol të rëndësishëm për hartimin e Politikave zhvillimore.