You are on page 1of 56

Republika e Kosovs/

Republika Kosova/Republic of Kosovo


Qeveria - Vlada - Government
Zyra e Kryeministrit Ured Premijera Office of the Prime Minister
Agjencia e Statistikave t Kosovs - Agencija Statistike Kosova Kosovo Agency of Statistics

Seria 2: Statistikat e Bujqsis dhe Mjedisit

Disa fakte mbi mjedisin


2012

Republika e Kosovs/Republika Kosova/Republic of Kosovo


Qeveria - Vlada Government
Zyra e Kryeministrit Ured Premijera Office of the Prime Minister
Agjencia e Statistikave t Kosovs - Agencija Statistike Kosova Kosovo Agency of Statistics

Seria 2: Statistikat e Bujqsis dhe Mjedisit

Disa fakte mbi mjedisin


2012

Botuesi: Agjencia e Statistikave s Kosovs (ASK)


Data e botimit: Qershor 2013
: Agjencia e Statistikave s Kosovs
Riprodhimi autorizohet nse tregohet burimi.
E shtypur nga: K.G.T, Prishtin, Kosov
Informata t shumta jan n dispozicion n internet, ku
mund t qaseni prmes veb-faqes s ASK-s n internet:
http://esk.rks-gov.net/

DisaFaktembiMjedisin2012

Hyrje
Ky sht publikimi i tret Disa Fakte mbi Mjedisin, i cili ka pr qllim
informimin statistikor t prdoruesve t ndryshm mbi statusin e mjedisit
n Kosov. Gjithashtu n mnyr modeste, publikimi synon t
kontribuoj n krijimin e nj informacioni t qndrueshm mbi situatn e
mjedisit n Kosov. Publikimi sht realizuar nga Agjencioni i Statistiks
s Kosovs nprmjet prdorimit t t gjitha burimeve t disponueshme
t t dhnave. Ato jan vendosur s bashku n nj mnyr pr t
lehtsuar portretizimin e statusit t mjedisit.
Ky publikim sht rezultat i bashkpunimit t ngusht t Agjencionit t
Statistiks s Kosovs me Ministrin e Mjedisit dhe Planifikimit
Hapsinor, AKMM, Instituti Hidrometeorologjik i Kosovs, IKSHP,
Agjencioni Pyjor i Kosovs KEK-u (si ofrues i t dhnave).
Falenderime t veanta i shkojn Statistikave Suedeze pr ofrimin e
asistencs teknike, si edhe pr Agjencin Suedeze pr Bashkpunim
dhe Zhvillim Ndrkombtar (SIDA) dhe konsultantes afatgjat t
Statistikave Suedeze Zonja Milva Ekonomi.
Ky publikim sht prgatitur nga personeli i Departamentit t
Statistikave t Bujqsis dhe Mjedisit n ASK :
Bajrush Qevani Drejtor DSBM
Mr.sc.Haki Kurti, Shef DSBM
Teuta Ademi, zyrtare DSBM

Tel: +381(0) 38 200 31 120


Ueb faqe : www.esk.rks-gov.net,
Interpretimet e shprehura n kt publikim jan trsisht t autorve
dhe nuk duhet t'i atribuohen, n ndonj mnyr, ASK, ose ndonj
institucioni tjetr.
Sugjerimet, propozimet dhe vrejtjet lidhur me kt publikim jan t
mirseardhura dhe na ndihmojn ne q t jemi m efektiv ndaj
prdoruesve .

Qershor, 2013

Kryeshefi Ekzekutiv, ASK-s


Isa Krasniqi

DisaFaktembiMjedisin2012

Shkurtesat dhe Akronimet


ABESH
AESHB
ADSH
AFP
AMSJ
BE
AER
BPV
ASK
IKSHP
KEK
KFOR
MBPZHR
MMPH
MSHP
MSH
NAG
NPK
URE
UNMIK
SIDA
ZRRUP
IUCN
LKSH
LKSH
UNDS
EUROSTAT

Anketa e Buxhetit t Ekonomive Shtpiake (ASK)


Anketa e Ekonomive Shtpiake Bujqsore (ASK)
Anketa Demografike dhe e Shndetit (AKS)
Anketa e Fuqis Puntore (ASK)
Anketa e Matjes s Standardit t Jetess
Bashkimi Evropian
Agjencioni Evropian pr Rindrtim
Bruto Prodhimi Vendor
Agjencia e Statistikave t Kosovs
Instituti Kombtar pr Shndetin Publik
Korporata Elektroenergjetike e Kosovs
Forcat e Kosovs
Ministria e Bujqsis, Pylltaris dhe Zhvillimit Rural
Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapsinor
Ministria e Shrbimeve Publike
Ministria e Shndetsis
Plehra minerale (Nitrati i amonit glqeror)
Plehra minerale (Azot, Fosfor, Kalium)
Plehra minerale (Plehra minerale azotike)
Misioni i Kombeve t Bashkuara n Kosov
Agjencia Suedeze pr Zhvillim dhe Bashkpunim
Ndrkombtar
Zyra Rregullatore e Ujit dhe Plehrave
Organizata Botrore e Konservimit t Natyrs
Libri i Kuq Shqiptar
Ligji i Gjuetis s Kosovs, 1973.
Divizioni i Kombeve t Bashkuara pr Statistik
Zyra Statistikore e Bashkimit Evropian

Simbolet
:
.
0
ha
kg
g m
t
%

Zero
Asnj e dhn
Jo e aplikueshme
E dhna sht m e vogl se gjysma e njsis s prdorur
Hektar
Kilogram
Mikrogram m
Ton
Prqindje

Disa Fakte mbi Mjedisin 2012


_________________________________________________________

Prmbajtja
1. Informacion i prgjithshm pr Kosovn............................................9
2. Indikatort Ekonomiko-Social...........................................................12
3. Energjia.............................................................................................16
4. Bujqsia............................................................................................17
5. Pylltaria.............................................................................................22
6. Transporti..........................................................................................24
7. Ajri.....................................................................................................27
8. Uji......................................................................................................37
9. Biodiversiteti.....................................................................................42
10. Mbeturinat.........................................................................................44

DisaFaktembiMjedisin2012

T dhnat e prgjithshme

Modeli DPSIR1 sht nj shtrirje e modelit PRS (Presioni, Gjendja,


Prgjigjia) e adoptuar nga grupi i Shteteve t Mjedisit (SoE) t OECD-s
dhe Agjencia Europiane pr Mjedisin (EEA), e prdorur gjithashtu edhe
nga EUROSTAT pr organizimin e statistikave t mjedisit. Ky kuadr
analitik lejon organizimin e informacionit dhe integrimin e elementve
socio-ekonomik dhe ekologjik, duke adresuar marrdhniet ndrmjet
pes kategorive t treguesve: Forcat drejtuese (p.sh., praktikat
bujqsore, prodhimi industrial, teknologjia) dhe Presionet prcaktuese
(p.sh., emisionet toksike, emisionet e CO2), t cilat pr pasoj po
prkeqsojn Gjendjen e mjedisit (p.sh., prqendrimin e merkurit n
tokat pyjore, temperatura mesatare globale), t cilat ndikojn (p.sh.,
acidifikimin e pyjeve, efektet prarse t endokrins mbi gjitart), duke
imponuar prgjigjie t shoqris (p.sh., masa legjislative, taksa,
programe krkimi).
D Treguesit e Forcave Drejtuese nuk jan shum prgjegjse/reaguese
(elastike): fenomeni i monitoruar, p.sh., trafiku rrugor, drejtohet nga
1

Burimi: http://www.esl.jrc.ec.europa.eu, DPSIR model Presioni Gjendja -Prgjigja

DisaFaktembiMjedisin2012
forcat e fuqishme ekonomike, dhe rrjedhimisht vshtir se mund t pritet
se kto tendenca do t ndryshojn shum n t ardhmen. Pr shembull,
politikant nuk mund t sugjerojn me seriozitet pr shkatrrimin/heqjen
e makinave private, nse ata duan t qndrojn n zyr. Megjithat,
treguesit e Forcave Drejtuese jan t dobishme n lidhje me:
a) llogaritjen e nj shumllojshmrie treguesish t presionit, p.sh., duke
shumzuar kilometrazhin e makinave me koeficientet specifik si
mesatarja e CO2 pr makin dhe km;
b) ndihmon vendimmarrsit pr planifikimin e veprimeve (prgjigjeve)
t nevojshme pr shmangien e problemeve n t ardhmen
(presionet), pr shembull kapacitetin e rrugve;
c) shrbejn si nj baz pr skenart e zhvillimit dhe planifikimin
afatgjat.
P Treguesit e Presionit tregojn n mnyr t drejtprdrejt shkaqet e
problemeve. Nj tipar specifik i treguesve t presionit sht se ato duhet
t jen reaguese, d.m.th, nj vendimmarrs ka m t vrtet nj shans
pr t reduktuar treguesin (dhe kshtu problemin), duke lanuar veprime
t prshtatshme. Ato do t shrbejn gjithashtu si nj incentiv pr
zgjidhjet racionale, qkur ato tregojn efektivitetin e veprimit politik
mjaftueshm hert n koh pr t mbajtur prgjegjs ata t cilt kan
lanuar nj veprim t till.
Gj Treguesit e Gjendjes, n t kundrt, shpesh jan shum t ngadalt.
Pr shembull, nj tregues i gjendjes i cili tregon aciditetin e tokave pyjore
tregon pr emisionet e NO x dhe SO2 n dhjet vitet e fundit; personat e
prgjegjshm politikisht mund t ken dal n pension gjat ksaj kohe.
Nga ana tjetr, treguesit e gjendjes mund t shrbejn pr t br nj
vlersim t situats (cila sht gjendja aktuale e tokave pyjore? Ku
duhet t aplikohen masat korrektuese?), dhe ato jan instrumente t
prshtatshme pr t planifikuar restaurimin e habitatit dhe aktiviteteve t
ngjashme pastruese.
N Treguesit e Ndikimit reagojn edhe m ngadal sesa treguesit e
gjendjes. Aty ku ndjehen ndikimet, shpesh sht shum von pr
veprim. Pr m tepr, rrall sht e mundur pr t vendosur lidhje t
fort statistikore ndrmjet presioneve, gjendjes dhe ndikimeve, pr shkak
t vonesave t mdha dhe t influencs s variablave jomjedisore.

DisaFaktembiMjedisin2012
Qllimi kryesor i treguesve t ndikimit sht tregimi i modeleve DPSIR,
n veanti: zinxhirt shkak-efekt, dhe pr t lehtsuar diskutimet e
informuara rreth veprimeve pr t shmangur ndikimet negative n t
ardhmen. N kt kuptim, ato nuk jan tregues statistikor, por modele
shkencore diskutimi.

DisaFaktembiMjedisin2012

Kapitulli I
1. Informacion i prgjithshm mbi Kosovn
Kosova sht nj territor i cili gjindet n qendr t Gadishullit Ballkanik,
pa dalje n det. Kosova kufizohet me Serbin n Verilindje, Maqedonin
(FYROM), Shqiprin n jugperndim dhe Malin e Zi n Veriperndim.
Territori i Kosovs sht 10908 km2. Klima e Kosovs sht kontinentale
me ver t ngroht dhe me dimr t ftoht. Kosova sht e populluar me
rreth 193 persona pr km2, dhe e ndar n 37 komuna. Kryeqyteti i
Kosovs sht Prishtina.
Figura 1. 1: Harta e dendsis s popullsis n Kosov

Burimi: ASK, Hartografia

DisaFaktembiMjedisin2012
Tabela 1. 1: Koordinatat gjeografike
Shkalla0

Minutat'

Gjrsia veriore

43

16

Gjrsia jugore

41

53

Gjrsia jugore

21

16

Gjatsia Perndimore

19

59

Kordinatat

Burimi: ASK, Hartografia

Kosova shtrihet n pjesn jugore t kufirit gjeografik t gjysm sfers


veriore dhe ka kryesisht klim kontinentale me disa influenca
mesdhetare dhe alpine. Faktort lokal kryesor t cilt influencojn
klimn e Kosovs jan: relievi i saj, ujrat, toka dhe bimt.
N Kosov jan t pranishme t gjitha format e reshjeve atmosferike.
Reshjet m t rndsishme jan n formn e shiut n lugina dhe reshjet
n formn e bors n male. N Kosov ka mesatarisht 160 dit me shi
n vit. Komuna e Prishtins sht 572 km dhe shtrihet n veriperndim
t Kosovs.
Tabela 1.2 tregon se n vitin 2009 temperatura maksimale n Gusht ka
qen 28.6 C, n Gusht 2010 ka qen 30.4 C, n Gusht 2011 ishte
30.4 C, n gusht 2012 ishte 31.8 C, prderisa temperatura minimale ka
qen n Janar 2009, - 3.8 C, n shkurt 2010, 1.1 C, n shkurt 2011,
- 4.2 C, dhe n shkurt 2012, - 7.9 C .

10

DisaFaktembiMjedisin2012
Tabela 1. 2: Temperaturat e ajrit n Prishtin, 2009 2012. C
2009
Muaji

Max

2010

Min

Max

2011

Min

Max

2012

Min

Max

Min

Janar

3.3

-3.8

4.4

2.5

4.3

-4.1

2.3

-5.2

Shkurt

5.5

-2.3

7.2

1.1

5.3

-4.2

0.0

-7.9

Mars

10.1

0.6

11.8

1.3

11.1

1.0

13.6

1.1

Prill

18.8

6.4

20.1

6.1

17.1

5.0

16.8

4.9

Maj

23.5

9.7

21.4

9.8

20.8

9.0

20.7

9,4

Qershor

24.3

12.7

25.3

12.9

25.4

12.8

28.5

13.7

Korrik

28.2

14.3

28.0

15.1

28.5

14.5

31.7

16.6

Gusht

28.6

14.8

30.4

15.0

30.4

14.0

31.8

15.0

Shtator

24.1

11.2

23.4

10.0

28.1

12.9

27.6

12.1

Tetor

16.5

6.1

14.7

5.5

16.5

3.6

21.6

7.5

Nntor

13.6

2.4

15.8

5.1

10.5

-2.7

14.1

4.7

Dhjetor

7.8

0.7

6.7

-1.5

5.8

-1.7

3.0

-3.0

Burimi: Instituti Hidrometeorologjik i Kosovs

Tabela 1.3: Moti n Prishtin, 2009 2012. Numri i ditve

Muaji

Janar
Shkurt
Mars
Prill
Maj
Qershor
Korrik
Gusht
Shtator
Tetor
Nntor
Dhjetor

2009

2010

2011

2012

M shi/M Bor

M shi/M Bor

M shi/M Bor

M shi/M Bor

Ditt

Ditt

Ditt

Ditt

16
14
17
11
10
13
7
7
11
14
11
18

17
19
17
17
15
7
7
5
9
17
15
20

8
10
8
10
9
17
9
7
3
5
7
3

16
14
4
17
12
5
5
1
7
7
8
17

Burimi: Instituti Hidrometeorologjik i Kosovs

Tabela 1.3 n vijim tregon gjithsej numrin e ditve me t reshura n


Prishtin sipas viteve, ku n shkurt 2010 numri i ditve me t reshura
ishte 19 dit dhe n dhjetor 2010 ishte 20 dit.
11

DisaFaktembiMjedisin2012

Kapitulli II
Indikatort Ekonomiko Social
Tabela 2.1. tregon vlersimet e popullsis pr vitin 2002-2010.
Vlersimet jan t bazuara n metodat statistikore t prdorura pr
vlersimet, prognozat dhe projeksionet. Popullsia rezidente n Kosov
n vitit 2011 sht 1 739 825 banor, ndrsa gra jan 863 925 e burra
875 900 sipas Regjistrimit t Popullsis 2011.
Tabela 2. 1: Popullsia gjithsej n Kosov, 20022011 (n mij)
Vitet

Gjithsej Popullsia

Grat

Burrat

2002

1 985

982

2003

2 016

988

1 003
1 028

2004

2 041

1 004

1 037

2005

2 070

1 010

1 060

2006

2 100

1 039

1 060

2007

2 126

1 052

1 074

2008

2 153

1 066

1 088

2009

2 181

2010

2 007

2011

1 739

863

875

Burimi: ASK

Tabela 2. 2: Popullsia sipas grupmoshs dhe gjinis, 2011, n


prqindje
Sipas moshs
<15
15-24
25-54
55-64
65+
Gjithsej

Meshkuj
252405
174798
336290
57815
54592
875900

%
28,8
20,0
38,4
6,6
6,2
100

Femra
235172
161601
344187
60772
62193
863925

%
27.2
18,7
39,8
7,0
7,2
100

Gjithsej
487577
336399
680477
118587
116785
1739825

%
28,0
19,3
39,1
6,8
6,7
100

Burimi: ASK, Regjistrimi i Popullsis 2011

Kosova ka nj popullsi relativisht t re me 28% popullsis nn moshn


15 vje, dhe nga mosha 15 deri 54 vjet 58.4% t popullsis.

12

DisaFaktembiMjedisin2012
Tabela 2. 3: T punsuarit sipas aktiviteteve ekonomike, 20022009
n prqindje
Aktivitetet ekonomike

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Bujqsi
Miniera
Industri
Energjetike
Ndrtimtaria
Tregtia
Hoteleria
Transporti
Financa
Biznes
Administrat publike
Arsim
Shndetsi
T tjera

10.3
1.6
10.7
4.9
11.2
17.0
3.9
4.1
0.8
0.7
8.7
11.2
5.7
9.2

17.3
1.4
10.5
3.5
11.3
13.9
3.0
4.4
0.9
0.8
9.4
12.0
5.1
6.5

24.7
1.1
8.6
4.3
8.0
13.9
3.3
4.7
1.1
2.2
6.7
10.6
4.6
6.4

18.8
1.6
9.6
3.2
7.9
13.8
3.5
4.2
1.1
2.4
8.2
10.8
5.2
9.7

21.4
1.5
7.3
3.6
8.1
16.4
2.8
3.7
1.4
2.1
7.8
11.7
5.4
7.0

14.6
1
10.4
2.7
6.6
16.9
3.9
4.5
1.1
1.4
9.6
12.1
7.0
8.3

8.0
1.5
8.7
5.2
8.6
17.1
4.5
5.6
1.8
2.6
9.7
13.6
6.5
6.7

6.2
1.1
9.9
4.5
7.9
17.4
4.6
5.8
2.2
2.9
9.8
13.4
7.0
7.5

Burimi: ASK, Anketa e Fuqis Puntore

Tabela 2.3 tregon ndryshimin e prqindjes n punsim sipas viteve dhe


aktivitetit ekonomik.
T punsuarit n bujqsi n vitin 2002 kan arritur ngritje n 10.3 %,
ndrsa n vitin 2008 ishte 8.0 % kemi nj rnie, por n vitin 2009 kemi
edhe nj rnie n 6.2 %.
N Sektorin e Administrats Publike jan punsuar m shum persona
n vitin 2009 krahasuar me vitin 2002.
Sektort m t vegjl n Kosov jan shrbimet financiare, minierat dhe
patundshmria, biznesi, q tregojn se territori ende sht shum prapa
n zhvillim drejt nj ekonomie moderne t orientuar n shrbime.
Numri m i madh i njerzve t punsuar n Administratn Publike,
punojn n Sektorin e Arsimit.

13

DisaFaktembiMjedisin2012
Tabela 2. 4: Gjithsej t punsuar n Administratn Publike
Sektort
Shrbimet e
prgjithshme
Rregullat dhe siguria
publike
Arsimi
Shndetsia
Ekonomia
Kultur dhe Rekreacion
Strehimi
Ambienti
Gjithsej

2003
%

2004
%

2005
%

2006
%

2007
%

2008
%

2009
%

2010
%

12.0

12.6

12.3

11.8

10.9

10.7

11.4

13.8

18.9

20.8

21.7

23.4

23.5

23.4

22.3

21.8

45.2
19.5
1.9
0.6
1.6
0.3
100

43.4
18.4
2.1
0.7
1.7
0.4
100

42.7
17.9
2
0.7
2.3
0.4
100

42.7
17.6
1.4
0.6
2.1
0.3
100

43.4
17.8
1.7
0.4
2.0
0.3
100

43.8
17.6
1.8
0.4
2.0
0.3
100

44.2
18.2
1.8
0.4
1.5
0.3
100

43.2
17.5
1.7
0.3
1.4
0.4
100

Burimi: MSHP

Ndrsa n sektorin e mjedisit sht shkalla m e ult e punsimit pr


vitet 2003-2009. Jan vetm 0.3 % e numrit gjithsej t t punsuarve t
cilt punojn n kt sektor (shiko tabelen 2.4).
N vitin 2005 dhe 2010 prqindja e t punsuarve n sektorin e mjedisit
ka arritur n 0.4 %.
Ka psuar rnie t leht, rreth 0.3 % n numrin e prgjithshm t
punsuarve n sektorin pr Kultur dhe Rekreacion n vitin 2010.

14

DisaFaktembiMjedisin2012
Tabela 2.5: Bruto Produkti Vendor sipas shpenzimeve me
mime aktuale 2004-2010
2004
BPV me mime aktuale

2005

2006

2008

(n milion Euro)
2009
2010

3393.7 3851.4 3912.4

4215.6

Shpenzimet e konsumit final


3,212.7 3,367.6 3,466.2 3,810.6 4,344.6 4,301.0
Shpenzimet e konsumit final te ekonomive shtpiake 2,487.6 2,638.4 2,770.8 3,145.9 3,646.7 3,605.4
Shpenzimet e konsumit final t Qeveris
701.5 705.5 670.6
641.6 674.4 670.5
Qeveria e Kosovs
355.5 329.2 340.8
327.3 372.6 409.7
Donatort (pagat)
346.0 376.3 329.8
314.3 301.8 260.8
T punesuar te huaj
247.8 258.4 213.2
196.9 196.9 178.7
T punesuar vendor
98.2 117.9 116.6
117.4 104.9
82.1
Shpenzimet e konsumit final t IJPSHESH
23.5
23.7
24.8
23.1
23.6
25.0
701.2 722.2 798.3
892.5 1,093.9 1,164.1
Formimi i bruto kapitalit
Formimi i bruto kapitalit fiks
583.6 592.8 657.1
744.3 937.9 1,026.5
Ndryshimet n inventar
117.7 129.4 141.2
148.3 156.0 137.6
-1,001.4 -1,086.9 -1,144.1 -1,309.4 -1,587.1 -1,552.7
Eksporti neto
310.6 332.8 441.4
512.2 569.0 605.8
Eksporti i mallrave dhe shrbimeve
Eksporti i mallrave
63.8
67.8 122.5
177.2 217.5 177.2
Eksporti i shrbimeve
246.8 265.0 319.0
335.0 351.6 428.6
1,312.0 1,419.7 1,585.5 1,821.7 2,156.1 2,158.5
Importi i mallrave dhe shrbimeve
Importi i mallrave
1,046.9 1,146.3 1,295.6 1,545.2 1,885.7 1,850.6
Importi i shrbimeve
265.1 273.3 289.9
276.5 270.5 307.8

4,557.2
3,821.9
709.3
482.7
226.6
157.4
69.2
26.0
1,368.9
1,219.5
149.4
-1,710.5
780.5
305.0
475.6
2,491.0
2,081.0
410.0

BPV pr kok banori (Euro)

2912.5 3002.9 3120.4

2007

1,822

1,845

1,882

2,013

2,249

2,247

2,383

Burimi: ASK, Statistikat Ekonomike, Llogari Kombtare

BPV n Kosov pr vitet 2004-2010 sht rrit n vlern prej 2.912,5 n


4.215,6 milion euro.
BPV pr kok banori sht rrit prej 1.822 euro n vitin 2004 , n 2.383
euro n vitin 2010.

15

DisaFaktembiMjedisin2012

Kapitulli lll
Energjia
N Kosov prodhimi i thngjillit sht rritur nga viti n vit si p.sh n vitin
2006 ka qen 6 532 348 ton, ndrsa ne vitin 2011 ka arritur ne 8 212
104 ton (tabela 3.1)
Tabela 3. 1: Prodhimi i thngjillit dhe i energjis elektrike, importi,
eksporti dhe konsumi i energjis elektrike, 2006-2011
Prodhimi i
thengjillit
milion /ton

Viti

Norma e
prodhimit nga
viti ne vit (%)

Elektriciteti/GWh
Importi

Eksporti

Konsumi/GWh
Publik

Komercial

2006

6,532,348

3,970,602

537,816

253,297

1,458,606

696,511

2007

6,715,352

4,309,399

623,389

359,908

1,503,530

887,869

2008

7,842,037

4,505,692

647,475

234,976

1,666,940

1,273,998

2009

7,870,727

5,348,620

767,542

274,015

1,768,724

1,431,950

2010

7,991,031

5,596,415

818,387

352,471

1,873,209

1,607,083

2011

8,212,104

5,621,022

816,199

371,164

2,007,719

1,677,190

Burimi: ASK, Statistikat Ekonomike (Bilanci i Energjis n Kosov, TM1-2011)

Tabela 3.2: Prodhimi i thngjillit (milion ton) dhe norma e prodhimit

Viti
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011

Prodhimi i
thengjillit
5,528
6,465
5,658
6,391
6,532
6,715
7842
7871
7991
8212

Norma e prodhimit
nga viti ne vit (%)
0.0
17.0
-12.5
13.0
2.2
2.8
16.8
0.4
1.5
2.8

%
%
%
%
%
%
%
%
%

Burimi: KAS, Statistikat Ekonomike (Bilanci i Energjis n Kosov, TM1-2011)

16

DisaFaktembiMjedisin2012

Kapitulli IV
Bujqsia
Tabela 4.1 paraqet prdorimin e llojeve t ndryshme t plehrave
minerale sipas grupit t kulturave.Sipas kulturave sasia me e madhe e
plehut mineral sht prdorur nga kulturat e drithrave 46 664 ton.

Tabela 4.1. Prdorimi i plehut mineral sipas grupit t kulturave bujqsore


n ton n vitin 2009
Grupi i kulturave
Drithra
Perime
Pem
Bim foragjere

NPK
ton

NAG
ton

Plehu mineral
URE
ton

T tjer
ton

Gjithsej
ton

24.772

5.585

15.263

1.044

46.664

2.836

2.280

629

154

5.899

356

19

180

163

718

5.610

779

3.302

760

10.451

T tjera

20

57

85

Gjithsej

33.594

8.669

19.377

2.178

63.818

Burimi: ASK. AESHB 2009

Tabela 4.2: Prdorimi i plehut organik sipas grupit t kulturave bujqsore


n ton n vitin 2009
Pehu organik
ton

Grupi i kulturave
Drithra
Perime
Pem
Bim foragjere
T tjera
Gjithsej

167.426
28.716
3.983
132.894
1.126
334.145

Burimi: ASK. AESHB 2009

17

DisaFaktembiMjedisin2012
Tabela 4.2 paraqet prdorimin e plehut organik sipas grupit t kulturave
bujqsore. Plehrat minerale prdoren nga shumica e fermerve.
NPK, shpesh i shfrytzuar pr plehrim themelor gjat mbjelljes, sht
m i shfrytzuari prej t gjitha plehrave joorganike. Shumica e pjess
tjetr jan NAG dhe URE, t cilat kryesisht prdoren pr riplehrim pas
mbirjes s bims.

Tabela 4.3: Numri i kafshve shtpiake Nntor 2009


Numri i kafshve
gjithsej

Lloji i kafshve
Gjedhe

344.079

Via deri 6 muaj


Mzet dhe
Mshtjera

74.167
6 muaj deri 1 vit
1 vit deri 2 vjet
Mbi 2 vjet

Lop qumshtore
Qe
Buallica
Derra
Gica deri n 6 muaj
Dosa pr mbarsim
Hara pr riprodhim
Dele dhe Dhi
Qengja
Dele pr mbarsim
Desh pr riprodhim
Dhi
Kuaj dhe Gomar
Kuaj
Gomar
Shpez
Pula
Shpez t tjera
Blete

45.348
25.890
6.077
190.216
2.125
255
50.580
35.390
12.201
2.989
217.166
27.003
158.122
14.032
18.010
4.429
4.213
216
2.390.025
2.219.795
127.072
43.159

Burimi: ASK. AESHB 2009

Numrat e kafshve shtpiake t paraqitura n tabeln 4.3 jan nga


nntori 2009. Gjedht jan kafsht shtpiake m t rndsishme, prej t
cilave 60% jan lop qumshtore. Ekonomit shtpiake kan nj numr
t vogl t buallicave rreth 255, pastaj kemi rnie t qengjat, delet pr
mbarsim, rnie kemi te kuajt dhe t kosheret e bletve.

18

DisaFaktembiMjedisin2012
Tabela 4.4: Shfrytzimi i toks
LandUse/Shfrytzimiitoks

Area(ha)/Sip(ha)

Utilised Arable Land and Kichen Gardens /


Ara dhe kopshte
Orchard / Pemishte

142.574.2

39.5

3.908.8

1.1

1.400.6

0.4

294.8

0.1

88.426.9

24.5

236.605.3

65.6

3.813.2

1.1

26.728.2

7.4

267.146.8

74

Foresty / Male

69.264.8

19.2

House yard / Oborre shtpish


Other (Rented and other) / T tjera ( t
marrura me qira dhe tjera)

15.359.7

4.3

9.095.0

2.5

360.866.2

100.0

Vinyard / Vreshta
Ghreenhouse / Sera
Meadow / Livadhe
Total Cultivated Land / Gjithsej tok e
kultivuar
Pasture / Kullosa
Left Fallow / Djerrina
Total Agricultural Land / Gjithsej tok
bujqsore

Total / Gjithsej
Burimi: ASK. AESHB 2009

Toka bujqsore n pronsi ose q kultivohet nga ekonomit shtpiake,


z rreth 65.6 % t siprfaqes totale t ekonomive shtpiake bujqsore.

19

DisaFaktembiMjedisin2012

Tabela 4.5: Ujitja e toks s kultivuar sipas rajoneve

Rajonet

Irrigated area/
Sip. e ujitur

Not Irrigated area/


Sip. e pa ujitur

Total / Gjithsej

(ha)

(ha)

(ha)

Pristina

6.273.5

50.799.9

57.073.4

Mitrovica

3.211.3

30.402.6

33.613.9

Peja

5.184.4

22.421.2

27.605.6

11.498.7

16.467.4

27.966.1

Prizreni

3.191.9

22.310.0

25.501.9

Ferizaji

1.741.4

14.710.3

16.451.7

Gjilani

1.292.1

30.798.4

32.090.5

Total

32.393.2

187.909.9

220.303.1

Gjakova

Burimi: ASK. AESHB 2009

Ujitja, si sht raportuar nga fermert, shfrytzohet n rreth 32.393.2


ha. Pr nga rajoni, pjesa m e madhe e toks s ujitur sht n Gjakov,
Prishtin dhe Pej.

20

DisaFaktembiMjedisin2012

Tabela 4.6: Toka bujqsore sipas madhsis s ferms


Fermat e mdha dhe t
specializuara

Fermat e vogla
Madhsiae
ferms

Gjithsej

Nr. i
%e
Nr. i
%e
Nr. i
Sip.(ha)
Sip.(ha)
fermave
fermave fermave
fermave fermave

Sip.(ha)

%e
fermave

0.010.5ha

37093

8839

20.6

43

14

0.9

37136

8852

20.6

0.511ha

45849

32786

25.4

56

42

1.2

45905

32828

25.4

1.011.5ha

43442

52466

24.1

38

46

0.8

43480

52511

24.1

1.512ha

13671

23464

7.6

29

49

0.6

13700

23513

7.6

2.013ha

23055

55198

12.8

48

117

23103

55315

12.8

3.014ha

6729

22915

3.7

45

153

6774

23068

3.8

4.015ha

3197

14021

1.8

25

111

0.5

3222

14132

1.8

5.016ha

2328

12551

1.3

21

112

0.5

2349

12663

1.3

6.018ha

2459

16463

1.4

29

196

0.6

2488

16659

1.4

8.0110ha

1163

10287

0.6

22

198

0.5

1185

10486

0.7

Mbi10ha

1187

18796

0.7

98

3603

2.1

1285

22399

0.7

180174 267785

100

454

4640

9.8 180628

272425

100

Gjithsej

Burimi: ASK. AESHB 2009

Tabela 4.6 tregon shprndarjen e fermave pr nga madhsia. Fermat


klasifikohen n 11 grupe n baz t siprfaqes s toks s tyre
bujqsore.

21

DisaFaktembiMjedisin2012

Kapitulli V
PYLLTARIA
Tabela 5.1: Aktivitetet pr prmirsimin e gjendjes s pyjeve gjat
2009
Lloji i aktivitetit

Siprfaqja n ha

Ngritja e pyjeve t reja-pyllzim

129.00 ha

Prtritja e pyjeve- meliorim

40.00 ha

Kultivim i pyjeve

30,326.00 ha

Shfrytzim i pyjeve

22,523.00 ha

Burimi: Agjencioni Pyjor i Kosovs

Sipas tabels 5.1 dhe t dhnave t Agjencioni Pyjor i Kosovs, jan


ndrmarr aktivitete te ndryshme pr prmirsimin e gjendjes se pyjeve
publike. Aktiviteti m i rndsishm pr pyllzimin e siprfaqeve t
zhveshura ishte projekti nj fidan nj banor, n kuadr t cilit jan
pyllzuar toka pyjore t zhveshura dhe t degraduara me nj siprfaqe
rreth 700 ha.
Tabela 5.2: Aktivitetet pr prmirsimin e gjendjes s pyjeve gjat
2010
Lloji i aktivitetit

Siprfaqja n ha

Ngritja e pyjeve t reja-pyllzim

238.50 ha

Prtritja e pyjeve- meliorim


Kultivim i pyjeve

2.091,64 ha

Shfrytzim i pyjeve

15.149,00 m

Burimi: Agjencioni Pyjor i Kosovs

22

DisaFaktembiMjedisin2012

Tabela 5.3: Aktivitetet pr prmirsimin e gjendjes s pyjeve gjat


2011
Lloji i aktivitetit

Siprfaqja n ha

Ngritja e pyjeve t reja-pyllzim

302, 00 ha

Prtritja e pyjeve- meliorim

134, 00 ha

Kultivim i pyjeve

1.062,10 ha

Shfrytzim i pyjeve

35.790,67 m

Burimi: Agjencioni Pyjor i Kosovs

Tabeln 5.3 tregon se bazuar ne llojin e aktivitetiteve pr prmirsimin e


gjendjes se pyjeve gjate vitit 2011 sht kryer prtritja e pyjeve
meliorim 134.00 ha, ndrsa ngritja e pyjeve te reja ka qene 302.00 ha
Tabela 5.4: Siprfaqet e Pyllzuara
Vitet
Siprfaqet e Pyllzuara n ha

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012


18

390

196

67

512

830 238.5 302

545

Burimi: Agjencioni Pyjor i Kosovs

N tabeln 5.4 vrehet se siprfaqet e pyllzuara n vitin 2012 kan


qen 545.00 ha.

23

DisaFaktembiMjedisin2012

Kapitulli Vl
Transporti
Indikator i rndsishme i ndotjes se ajrit sht edhe transporti rrugor.N
Kosov do vit regjistrohen afrsisht 350 000 vetura. N tr territorin e
Kosovs sipas t dhnave nga viti 2010 numri i prgjithshm sht
406.050.
Tabela 6.1: Rrugt e Kosovs sipas kategorive
Viti

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

0,0

0,0

0,0

0,0

0,0

0,0

38,0

Magjistrale

630.4

630.4

630.4

630.4

630.4

630.4

630.4

Regjionale

1.294,7

1.294,7

1.294,7

1.294,7

1.294,7

1.294,7

1.294,7

Totali

1.925,1

1.925,1

1.925,1

1.925,1

1.925,1

1.925,1

1.963,1

Ndrkombtare

Burimi: Drejtoria e rrugve t Kosovs

Tabela 6.2: Transporti Hekurudhor


Vitet

Numri i pasagjerve n
mij

Sasia e mallrave te
transportuera n mij
ton.

Sasia e mallrave te
transportuera n milion ton
- km.

2005

317

298

20

2006

401

357

24

2007

417

592

31

2008

339

823

49

2009

375

914

46

2010

377

1,129

67

Burimi: Hekurudhat e Kosovs

24

DisaFaktembiMjedisin2012
Tabela 6.2 t transporti hekurudhor kemi rritje t numri i pasagjerve n
377 mij, t sasia e mallrave t transportuara n 1,129 mij ton dhe t
sasia e mallrave t transportuara n 67 milion ton-km 67.
Tabela 6.3. Numri i fluturimeve sipas muajve pr periudhn 20052011.
2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

Janar

397

356

329

357

392

464

557

Shkurt

301

247

252

296

326

373

420

Mars

338

282

299

344

375

413

461

Prill

352

308

323

329

437

397

545

Maj

364

293

324

383

450

499

504

Qeshor

394

333

372

396

474

535

567

Korrik

674

508

507

589

698

709

775

Gusht

679

532

531

635

738

712

743

Shtator

424

368

388

438

493

540

585

Tetor

384

302

340

402

463

503

550

Nentor

315

263

276

354

408

443

484

Dhjetor

363

288

380

405

455

555

547

4,985

4,080

4,321

4,928

5,709

6,143

6,738

Muajt/vite

Totali

Burimi: Aeroporti i Kosovs

N kt tabel vrejm rritje t numrit t fluturimeve sidomos gjat


muajve t vitit 2011.

25

DisaFaktembiMjedisin2012
Tabela 6.4: Numri i udhtarve sipas muajve pr periudhn 20052011
Vitit/Muajt

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

Janar

71,880

65,983

67,947

77,824

82,511

96,731

107,749

Shkurt

51,163

48,688

55,741

69,243

70,802

76,734

81,837

Mars

59,490

57,564

67,644

85,577

80,400

87,045

90,585

Prill

66,846

70,148

74,101

81,457

88,950

83,548

112,116

Maj

68,553

63,908

72,173

88,828

95,103

102,349

103,870

Qeshor

73,694

70,788

86,781

92,521

97,198

111,614

120,058

Korrik

130,369

116,589

125,976

140,912

151,225

169,720

185,811

Gusht

134,292

123,670

132,556

151,602

160,378

164,054

172,810

Shtator

83,216

85,227

89,787

94,168

96,590

116,555

122,949

Tetor

69,046

64,819

76,878

87,356

93,367

104,381

115,071

Nentor

57,070

54,234

60,161

76,022

80,960

86,474

96,409

Dhjetor

65,460

61,113

80,544

85,129

94,494

106,327

113,037

Totali

931,079

882,731

990,289

1,130,639 1,191,978 1,305,532 1,422,302

Burimi: Aeroporti i Kosovs

N kt tabel vrejm rritje t numrit t udhtarve sidomos gjat tr


vitit 2011.

26

DisaFaktembiMjedisin2012

Kapitulli Vll
Ajri
Tabela 7.1: T dhnat mesatare mujore, t cilsis s ajrit sipas
pikave matse pr vitin 2010
T dhnat PM10 PM2.5 PM10
PM10 NO2 NO2 NO2
O3
O3
O3
SO2 SO2 SO2 CO CO
mesatare (g/m3) (g/m3) (g/m3) (g/m3) (g/m3) (g/m3) (g/m3) (g/m3) (g/m3) (g/m3) (g/m3) (g/m3) (g/m3) (g/m3) (g/m3)
mujore, t Rilindja Rilindja IHKM Drenas IHKM Rilindja Drenas IHKM Rilindja Drenas IHKM Rilindja Drenas KHMI Drenas
cilsis s
station
ajrit
Janar
72.3
26.3
36.9
5382
27.9
52.8
Shkurt
6246

14.33
19.92
19.61
20.55
34.26
51.36

44.5
37.2
36.2
43.3
47.1
44.9
40.5
42.7
78.8

101.34

Mars
Prill
Maj

Dhjetor

53.56
57.14
68.09
52.22
65.477
105.01
128.73

Mesatarja

75.74 37.34 48.75

Qershor
Korrik
Gusht
Shtator
Tetor
Nntor

21.8
23
18
17.8
21.3
19.3
14
18.8

20.82

64.3
77.8
77.9
65
81.1
65.2
74.3
49.7
50.1

4902

63.19

2506.6

926
929
909
52.3
1069
1407
2285
3466

Burimi: Instituti Hidrometeorologjik i Kosovs, 2010

Bazuar nga te dhnat e tabels 7.1 vrehet se vlera me larte e PM10


dhe PM25 sht arritur gjate muajit Dhjetor ne piken matse
Rilindja.Gjithashtu edhe mesatarja mujore e cilsis se ajrit ka qene me
e larte ne kt pike matse pr te njjtn periudhe kohore. Ndrsa te
dhnat pr vitin 2011 (tabela 7.2), tregon se vlera me e larte e PM10
dhe PM25 sht regjistruar gjate muajit Janar dhe Shkurt 2011.

27

DisaFaktembiMjedisin2012
Tabela 7.2: T dhnat mesatare mujore, t cilsis s ajrit 2011
T dhnat PM10
mesatare (g/m3)
mujore, t Rilindja
cilsis s
ajrit
Janar
129.59

PM2.5 PM10 PM10 NO2 NO2


NO2
O3
O3
O3
SO2
SO2
SO2
CO
CO
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
(g/m ) (g/m ) (g/m ) (g/m ) (g/m ) (g/m ) (g/m ) (g/m ) (g/m ) (g/m ) (g/m ) (g/m ) (g/m ) (g/m )
Rilindja IHKM Drenas IHKM Rilindja Drenas IHKM Rilindja Drenas IHKM Rilindja Drenas KHMI Drenas
station

Dhjetor

106.48
76.18
55.83
41.94

49.73
35.31*
70.15*
42.39
47.12
60.11

106.62
75.26
45.9
26.72
20.83

15.73
11.5*
31.68*
25.59
33.41
47.29

Mesatarja

64.98

40.04 57.83 45.35

Shkurt
Mars
Prill
Maj
Qershor
Korrik
Gusht
Shtator
Tetor
Nntor

56
45.2
37.2
38.9
78.6
41.7
52.3
58.1
112.5
/

40
39.54
36.954
39.247
36.036
50.902
40.004
84.3
41.2

43.2
50.9
51.5
54.6
53.3
50.8
64.7
42.9
32.8
/

78
0
73.06
84.679
83.27
77.513
49.46
34.2
32.14

23.8
25
23.8
23.6
26
28.9
10.7
5.3
9.3
/

8.1
0
6.105
6.882
14.307
14.809
17.949
22.52
24.34

0.24
0.29
0.31
0.39
1.13
0.95

12.67 49.41

56.92

19.6

12.78

0.53

12.9
0
11.265
8.886
7.956
6.056
12.26
22.87
19.23

0.4
0.4

Burimi: Instituti Hidrometeorologjik i Kosovs, 2011

Tabela 7.3: Paraqitja e vlerave mesatare pr aerosediment dhe


metaleve te rnda n fabrikn e Feronikelit pr vitin 2009 dhe 2010
2

As_mes mg/m /dit


Nr.

2009

347* 403*

265

262

2010

Fe_mes(mg/l)

Ni_mes(mg/l)

Co_mes(mg/l)

Cr_mes(mg/l)

2009

2010

2009

2010

2009

2010

2009

2010

0.025

0.024

0.014

0.015

0.018

0.015

0.02

0.021

299

0.023

0.023

0.014

0.016

0.018

0.016

0.025

0.024

292

0.027

0.022

0.016

0.016

0.022

0.018

0.023

0.023

234

233

0.022

0.023

0.02

0.016

0.022

0.017

0.021

0.023

308*

259

0.019

0.023

0.018

0.012

0.02

0.018

0.022

0.022

147

204

0.026

0.021

0.02

0.015

0.018

0.017

0.018

0.02

114

176

0.021

0.02

0.017

0.015

0.019

0.016

0.02

0.019

144

147

0.022

0.026

0.022

0.015

0.016

0.016

0.023

0.024

144

158

0.02

0.023

0.019

0.015

0.017

0.016

0.021

0.025

Burimi: MMPH-AKMM 2010


28

DisaFaktembiMjedisin2012
Tabela 7.4: Disa tregues t ndikimit t ANP-s n cilsin e ajrit
2008-2010
Treguesi

2008

2009

2010

Numri i udhtarve

1,185,064

1,266,993

1,305,532

Numri i fluturimeve

7484

7473

6143

Sasia e kerozins s prdorur

19.222.538 litra

Sasia e shpenzuar e karburanteve

331034.6 litra

23.036.800 litra
15,818,825
4636.43 litra benzin
115940 litra naft
277608.92 litra naft 287292 litra benzin

Burimi: APN dhe AIR BP Kosova,

N kt tabel vrejm rritje tek numri i udhtarve n vitin 2010 n


krahasim m vitet tjera, numri i fluturimeve ka rnie n vitin 2010,
gjithashtu kemi rnie tek sasia e kerozins s prdorur n vitin 2010.
Tabela 7.5: Burimet e gazrave ser sipas sektorve pr vitin 2008
dhe 2009
Njsia Gg (Giga Gram)
Burimet e gazrave ser
sipas sektorve
CO2

2008
CH4

N2O

Energjia

6,221,976.11

5,388.79

252.56

Industria

11,054.45

1.32

0.18

11,474.52

1.37

0.18

Transporti

1,073.30

0.15

0.07

1,110.44

0.15

0.07

CO2

2009
CH4

7,040,831.31 5,578.54

N2O
269.94

Burimi: Agjencia pr Mbrojtjen e Mjedisit t Kosovs

N tabeln 7.5 vrejm se n baz t kalkulimeve pr gazrat CO2, CH4


dhe N2O pr vitet 2008 dhe 2009, sektori i Energjis sht burimi m i
madh i gazrave serr. Pastaj vjen sektori i Industris dhe ai i Transportit,
ndrkoh q nuk ka t dhna t llogaritura pr sasin e gazrave ser q
vijn nga sektori i Bujqsis dhe nga gjenerimi i mbeturinave komunale.

29

DisaFaktembiMjedisin2012
T dhnat jan prpunua me softuerin CRFR dhe jan ngarkuar n
portalin EIONET ne vitin 2011.
Tabela 7.6: Emisionet aktuale dhe limitet sipas Memorandumit t
Athins
Ndotsi

TCA

TCB

Limiti

T arrihet

Pluhur

902.32

156.35

50

31 Dhjetor 2017

SO2

251.42

208.55

400

31 Dhjetor 2017

NOx

705.75

835.08

500

31 Dhjetor 2017

Raporti nga Vlersimi Strategjik Mjedisor dhe Social pr Termocentralin Kosova e re

Si shihet nga tabela 7.6, emisionet e pluhurit, n krahasim me limitet


sipas krkess se Memorandumit t Athins jan shum t larta,
sidomos TCA. Po ashtu edhe emisioni i NOx sipas kalkulimeve sht mbi
nivelet e krkuar.Emisionet e SO2, edhe pse sipas kalkulimeve dalin m
t ulta se sa limiti i Direktivs.
Tabela 7.7: Emisionet e CO2 nga TC Kosova A dhe TC Kosova B
Temocentrali

Blloqet

Emertimet e CO2 (t/vit)

Kosova A

A1,A3,A5

1,532,930

Kosova B

B1,B2

3,608,876

Burimi: Raporti nga Vlersimi Strategjik Mjedisor dhe Social pr Termocentralin Kosova e
re, MEM 2008

Tabela 7.8: Paraqitja e vlerave mesatare t emisioneve mg/Nm3 n


zonn e fabriks s imentos Sharrcem 2010
Vitet

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

Emisioni mesatar i SO2

470

420

350

350

182

234

306

56.15

Emisioni mesatar i Nox

820

548

590

580

564

593

536

447.93

Emisioni mes. i pluhrit

250

108

120

100

60

77

61

67.60

Burimi: Fabrika e imentos Sharrcem 2010

30

DisaFaktembiMjedisin2012
Duke u bazuar nga t dhnat konstatohet se ka vlera t larta t pluhurit,
por nuk ka tejkalim t vlerave t lejuara t SO2 sidomos ne vitin 2010
shihet vler e ult n krahasim me vitet paraprake dhe poashtu pr NOx
n vitin e fundit ka ulje t vlerave
Tabela 7.9: Lokacionet dhe rezultatet pr ndotjen e dheut me metale
t rnda n zonn e NewCo "Ferronikeli Comlex"
Lokacionet e vendmarrjes s
mostrave

Metalet e rnda/njsia
Hekuri-Fe
%

Nikeli-Ni
mg/kg

Kobalti-Co
mg/kg

Kromi-Cr
mg/kg

N perndim t shkritores

4.05

628.0

20.0

204

N jug-perndim t shkritores

3.50

557.0

3.0

102

N afsi t stacionit t
zjarrfiksve t Drenasit

2.96

136.5

gjurm

40

Trstenik afr mullirit

2.96

72.5

gjurm

13

ikatov

2.88

308.5

gjurm

54
66

Nn deponi t skories

2.50

334.0

gjurm

Suka

3.81

648.0

gjurm

158

Rezervuart e ujit t fabriks

2.59

140.0

gjurm

n.d.

Burimi: NewCo "Ferronikeli Comlex"

Tabela 7.10: Emisionet e matura t Pluhurit n furrat rrotulluese t

Ferronikelitgjatvitit2011

Muajt

Emisionimg/m3 270
VLM

II

III

IV

VI

VII

VIII

IX

180 172 141 112 127

90.1

142 107 80.75

XI

XII
102.1

50mg/Nm3

Burimi: NewCo "Ferronikeli Comlex"

Nga te dhnat e tabels 7.10 vrehet se kemi tejkalim te emisioneve te


matura te pluhurit ne furrat rrotulluese ne Ferronikel krahasuar me VLM
gjat tr vitit 2011.

31

DisaFaktembiMjedisin2012
Tabela 7.11: Emisionet e matura t SO2 n furrat rrotulluese t
Ferronikelitgjatvitit2011

Muajt

Emisionimg/m3

1.58 1.91 1.93 1.75 619 <1.00 <1.00 1.44 390

VLM

II

III

IV

VI

VII

VIII

IX

XI

977

XII
841.4

800mg/Nm3

Burimi: NewCo "Ferronikeli Comlex"

Duke u bazuar ne te dhnat e tabels 7.11 vrehet se vlera me e larte e


SO2 ne furrat rrotulluese ne Ferronikel sht arritur ne muajin dhjetor
2011.
Tabela 7.12: Emisionet e matura t NOx n furrat rrotulluese t
Ferronikelitgjatvitit2011

Muajt

VI

VII

Emisionimg/m3

227 222 188 262 131

124

156 157 311

VLM

II

III

IV

VIII

IX

X
69

XI

XII
85.4

400mg/Nm3

Burimi: NewCo "Ferronikeli Comlex" 2011

Nga te dhnat nga tabela 7.12 vrehet se emisionet e NOx, shkallen me


te larte e kane arritur ne muajin shtator, ndrsa gjate muajve tjer te vitit
ka pasur vlere te ulet te emisioneve te NOx.

32

DisaFaktembiMjedisin2012
Tabela 7.13: Mesatarja vjetore PM2.5 n stacionin monitorues

RilindjaPrishtin20102011
PM2.5Mesatarjavjetore
2010
VleraKufitarevjetore/Niveliprmbrojtjeneshndetittnjeriut

25g/m

PrishtinRilindja

2011
3

37.34

40.04

Burimi: IHMK, Raporti vjetor pr cilsin e ajrit 2010, 2011

Nga tabela 7.13 vrehet se kemi ngitje t prqendrimit t PM2.5 nga


37.34 g/m3 sa ishte gjat vitit 2010 n 40.04 g/m3 gjat vitit 2011,
d.m.th. nuk e tejkalon vlern kufitare vjetore (25g/m3)
Tabela 7.14: Numri i tejkalimeve t mesatares ditore, pragut t

informimitdhepraguttalarmit20102011

OzoniO3Numriitejkalimeve
Objektivi
Pragui
afatgjat,pr
informacionit,
mbrojtjeneshndetit mesatarenj
tnjeriutmesatare orshe
ditore8orshe,
d.m.th.brendavitit
kalendarik

>120g/m3
PrishtinIHKM

DrenasKomuna

>180g/m3

Pragui
alarmit,
mesatarenj
orshe

>240g/m3

Burimi: IHMK, Raporti vjetor pr cilsin e ajrit 2010-2011

Tabela 7.14 tregon tejkalimet e pragut t informacionit dhe pragut t


alarmit si dhe tejkalimin e mesatares ditore n stacionet PrishtinsIHKM dhe Drenas gjat periudhs monitoruese.
33

DisaFaktembiMjedisin2012
Tabela 7.15: Mesatarja vjetore(g/m3) e Ozonit n stacionin e

monitorimitnDrenasdhePrishtin20102011

Ozoni(O3)Mesatarjavjetore
2010
40g/m

Niveliprmbrojtjenematerialeve

2011

PrishtinIHKM

63.19

49.41

DrenasKomuna

Burimi: IHMK, Raporti vjetor pr cilsin e ajrit 2010-2011

56.92

Nga tabela 7.15 vrehet se vlera mesatare vjetore (40 g/m3) pr


mbrojtjen e materialeve sht tejkaluar n t dy stacionet e monitorimit
Prishtine dhe Drenas.

Tabela 7.16: Mesatarja vjetore (g/m3) e NO2 n stacionet e

monitorimitnDrenasdhePrishtin20102011

DioksidiiAzotit(NO2)Mesatarjavjetore2010dhe2011
2010
Vleramesatarevjetore
Niveliprmbrojtjenmaterjaleve

2011

40g/m3

PrishtinIHKM

20.82

DrenasKomuna

11.26

Burimi: IHMK, Raporti vjetor pr cilsin e ajrit 2010, 2011

Tabela 7.16 paraqet se mesatarja vjetore e dioksidit te azotit nuk ka


pasur rritje mbi normat e lejuara, krahasuar me vlerat mesatare vjetore
t prqendrimit t NO2, nga monitorimi ne stacionet Prishtin-IHKM dhe
Drenas gjat periudhs monitoruese 2010-2011.

34

DisaFaktembiMjedisin2012
Tabela 7.17: Mesatarja vjetore SO2 n stacionet e monitorimit n

DrenasdhePrishtin

DioksidiiSulfuritSO2Mesatarjavjetore(prfshiredhedimrin01.1031.03)2010dhe
2011
2010

2011

Niveliprmbrojtjenevegjetacionit
Mesatarevjetore((prfshiredhedimrin01.1031.03)20g/m3
PrishtinIHKM
DrenasKomuna

11.23

12.78

Burimi: IHMK, Raporti vjetor pr cilsin e ajrit 2010, 2011

N tabeln 7.17 jan prezantuar vlerat mesatare vjetore t prqendrimit


t SO2 ne raport te vlers mesatare vjetore t lejuar, nga monitorimi n
stacionet Prishtin-IHKM dhe Drenas.Prandaj nuk ka pasur tejkalim te
vlers mesatare te lejuar.
Tabela 7.18: Emisionet e llogaritura
Mesatare pr TCA dhe TCB 2011, (mg/Nm3) dhe diferenca e tyre ne(%) ne
krahasim me 2010
1

A3

Pluhur
625 (-39.1%)

SO2
587 (+2.7%)

NOx
689 (-2.7%)

A4

887 (-43.4%)

600 (-16%)

685 (-1.8%)

A5

10439 (-26.2%)

661 (-1.5%)

692 (-2.0%)

B1

463 (-26.2%)

635 (+3.5%)

788 (-2.9%)

B2

466 (-33.6%)

606 (-15.1%)

793 (-2.8%)

EU

50

400

500

Burimi: Korporata Energjetike e Kosovs

Nga kjo Tabel (krahasimi i niveleve te emisioneve ne mes viteve 2011


dhe 2010 te shprehura ne %) shihet arte se ne vitin 2011 sht br
nj tentimi evident pr rritjen e shkals s shfrytzimit t pajisjeve dhe

35

DisaFaktembiMjedisin2012
harxhimi sa m racional i lndve t para dhe repromaterialit, si
preventiv m t mir pr reduktime t ndotseve.
Tabela 7.19: Emisionet aktuale (mg/Nm3 6%O2 i that) dhe limitet
sipas Memorandumit t Athins

Ndotsi

Limiti

T arrihet

Pluhur

50

31-Dec-17

SO 2

400

31-Dec-17

NOx

500

31-Dec-17

Sipas Memorandumit pr themelimin e Unionit Energjetik (Memorandumi


i Athins), i nnshkruar edhe nga Kosova (22 mars 2005), krkesat e
Direktivs 2001/80/EC duhet t prmbushen deri m 31 dhjetor 2017.
Emisionet aktuale t termocentraleve t KEK-ut sipas direktivs
2001/80/EC.

36

DisaFaktembiMjedisin2012

Kapitulli VIII
Uji
Tabela 8.1: Vlerat maksimale, minimale dhe mesatare vjetore t
prurjeve (Q=m3/s) pellgjeve lumore
NR

PELLGU/basin

STACIONI/stations
Berkov

LUMI/river

QMIN

QMES

QMAX

Istogut

0.48

3.75

186

Drelaj

Bistrica Peja

0.32

4.20

83.50

Gryk

Bistrica Peja

0.46

5.95

194

Klin

Klina

000

1.49

49.20

Mirush

Mirusha

0.02

1.21

23.30

Dean

Bistrica Deanit

0.60

4.28

58.00

Rakovin

Drini i Bardh

0.80

24.64

358

Gjakov

Ereniku

0.06

12.33

542

Piran

Toplluha

0.04

3.47

55.40

10

Gjonaj

Drini i Bardh

0.10

48.8

1118

11

Prizren

Bistrica e Prizrenit

0.03

4.47

424

12

Drenas

Drenica

0.02

1.52

32.80

13

Lluzhan

Llapi

0.90

5.01

63.80

14

Nedakovc

Sitnica

0.50

13.62

328

15

Miloshev

Llapi

0.00

4.48

82.70

16

Prelez

Ibri

0.80

13.39

452.80

17

Leposaviq

Ibri

0.50

30.85

667

18

Konul

Morava e Bins

0.03

9.21

1012

Domaroc

Kriva Reka

0.2

2.6

30.8

20

Viti

Morava e Bins

0.05

1.06

18.70

21

Kaanik

Nerodime

0.15

4.17

17.50

Hani Elezit

Lepenci

0.10

10.49

184

19

22

DRINI I BARDH

IBRI

MORAVA E BINQS

LEPENCI

Burimi: Instituti Hidrometeorologjik i Kosovs, 2008

37

DisaFaktembiMjedisin2012
Hidrografia e rrjedhave ujore t Kosovs ndahet n katr pellgje lumore:
Drini i bardh, Ibri, Morava e Bins, dhe Lepenci. N kt tabel 8.1
kemi vlerat minimale, mesatare dhe maksimale vjetore t prurjeve.
Tabela 8.2: Pellgjet ujmbledhs, siprfaqja, sasia rrjedhse e ujit
dhe vend derdhja

Nr

Pellgu/basins

S[km ]

Q[m /s]

Rrjedha
Kahja e
vjetore
rrjedhs/Directi
q[1/s*km ]
3
[mil.m ]/Annu
on of flow
al flow
2

Drini i Bardh

4649

61.0

14.6

2,200

Deti Adriatik

Ibri

4009

32.6

8.13

771

Deti i Zi

Morava e Bins

1564

6.1

4.35

330

Deti i Zi

Lepenci

0.685

8.7

12.7

307

Deti Egje

Burimi: Gjendja e mjedisit n Kosov, AKMM 2008

Tabela 8.2 tregon rrjedhn lumore t Kosovs q derdhn n tre


ujmbledhs detar: Deti i Zi, Deti Adriatik dhe Deti Egje.N kt tabel
vrehet siprfaqja(km2) rrjedha ujit Q(m3/s) kalkulime dhe rrjedhja
vjetore.
Tabela 8.3: Akumulacionet kryesore n Kosov, siprfaqja, rrjedha
ujore dhe vllimi
Emri i
akumulacionit/Name of
reservoir

Ujrrjedhja
(lumi)/Rivers

Siprfaqja e
Rrjedhja
pellgut
mesatare/Averag
2
[km ]/Watershed
e flow [m3/sec.]
area

Vllimi i akumulacionit Milion


3
[m ]/Volume Million reservoir
Shfytzues

Gjithsej/Total

Gazivoda

Ibr

1060

13.5

350

390

Pridvorci

Ibr

0.435

0.49

Batllava

Batllav

226

1.06

25.1

30

Badovci

Grank

103

1.05

27.0

31.6

Livoi

Livo
Lumbardhi i
Deanit

53.6

130

0.16

102

113

Radoniqi

Burimi: MMPH - Departamenti i ujrave, 2008

38

DisaFaktembiMjedisin2012
Tabela 8.4: Karakteristikat
planifikuara pr ndrtim

Nr

Akumulimi

Lumi/Rrjedha

themelore

akumulacioneve

Sipfaqja e
[Km2]

Rrjedhjet
mesatare
3
(m /s)

Derdhjet
vjetore
3
mil m /vit

Vllimi
milion
3
m
84.5

Drelaj

Bistrica e Pejs

173

4.65

146.6

Krstovc

Lumi i Bins

118

3.20 (2.16)

100.96

40

Mov

Lumi i Klins

239

1.2

37.80

34

Morin

Llabenica

26

2.25 (0.73)

70.78 (22.87)

38

Ripaj

Lumi Trava

59

2.38 (1.35)

74.88 (42.65)

36

Rean

Bistrica e Prizrenit

155

4.55

143.32

68

Dragain

Lumi Dragain

36

0.25

7.92

6.76

Kremenata

Lumi Kremenat

56

15.90

8.75

Bin

Lumi i Madh

72

0.63

19.49

10

Konqul

Morava e Bins

1632

6.86

216.03

120

11

Firaj

Lumi Lepenc

229

5.34

168.30

16.5

12

Shtime

Lumi Topill

102

0.66

20.91

113

13

Cecelija

Lumi i Zi

47

0.41

12.92

21

14

Makovc

Lumi Prishtevka

26

0.19

6.01

10

15

Majanc

Lumi i Kaandollit

88

0.68

21.35

30

16

Vaganic

Lumi i Lushta

46

0.23

7.24

17

Mira

Lumi Trstena

31

0.20

6.30

18

Dobroshevc Lumi Drenica

35

1.38

43.4

23.2

19

Pollata

Lumi Llap

111

1.23

38.63

37.5

20

Bistrica

Bistric e Prizrenit

159

1.40

44.24

25

karakteristika

Burimi: IHMK, 2008

N tabeln vijuese 8.4 jan prezantuar disa


akumulacioneve t planifikuara pr ndrtim.

39

DisaFaktembiMjedisin2012
Tabela 8.5: Karakteristikat fiziko-kimike t disa burime terminale t
Kosovs
Q
I/sec

Mineralizimi
g/l

pH

Nr

Lokaliteti

Banja e
Pejs

4.00

48.9

6.9

2.04

Banja e
Kllokotit

10.00

32.0

6.6

3,601

Banjska

2.50

50.0

6.7

1,356

Banja e
Runikut
Burimi i
Nxeht i
Runikut
Gojbulla

15.00

24.8

7.1

0.598

5.00

23.0

7.2

0.61

12.0

6.3

2,193

Uji i
Lluzhanit

0.01

14.0

6.3

1,144

Studenica

1.0

25.0

7.1

0.670

Dean

2.00

12.5

6.3

1,433

10

0.1

9.0

6.6

2,539

11

Getnja e
Siprme
Poneshi

0.03

13.0

6.3

12

Pokleku

1.00

13.0

13

Uglari

6.00

14

Zhitija

15

Dobrani

6
7

t C

Komponentet
specifike

Prmbajtja
Gazore

H2SiO,Ra

CO2

CO2Ra,H2

CO2

H2SiO3

CO2
CO2-N2

RA

CO2-N2

CO2

CO2

Ra,H2SiO3

CO2

CO2

CO2-N2

CO2

3,539

CO2, Fe

CO2

6.3

3.52

Fe,Ra,CO2 H2S CO2

25.00

6.8

0.688

CO2-N2

0.3

20.0

6.5

5,126

Fe,CO2

26.8

6.4

CO2, H2S

CO2

CO2

Burimi: Energjia gjeotermale n Kosov

Tabela 8.5 na tregon vendin e burimeve t ujrave termale dhe


minerale. Burimet e ujrave termale dhe minerale n Kosov kan
prmbajtje t sulfateve, hidrokarbureve, kalciumit dhe magnezit.

40

DisaFaktembiMjedisin2012

Tabela 8.6: Monitorimi i Ujit

Uji nga bunaret

Nr. i
Mostra
mostrave
totale
bakter.

Jo mire

jo

Nr. mostrave
kimike

Nr.

Nr.

Komentet

Risku

Shkolla

60

30

15

50%

30

15%

total/feacal cont
turbiditi, NO2, NO3

mesem

Ambulanta

22

11

54%

11

63%

total/feacal cont.
NO2

lart

Bunare
private

50

25

13

52%

25

36%

total/feacal cont
NH4, NO2, NO3

Sh. Lart

Total

132

66

34

51

66

21

32%

60% jasht
standardit

70% mesme

Burimi: IKSHP, 2010

41

DisaFaktembiMjedisin2012

Kapitulli IX
Biodiversiteti
Tabela 9.1:Hotspotet mjedisore sipas lokacioneve, aktivitetit,
siprfaqesdheburimevepotencialetndotjes

Burimet potenciale t ndotjes

Nr
1

2
4
5
6
7
8
9
10
11
12

13
14
15
16
17

Lokacioni

Aktiviteti n t kaluarn

Objekti i ish Ndrmarrjes s AgroKulturave n Shirok-Komuna e


Therands

21

26

0.04 ha

Tjetr

8.72 ha

Deponi e mbeturinave

4.85 ha

Deponi e mbeturinave

20.50 ha

Deponi e mbeturinave

20.94 ha

Deponi e mbeturinave

33.65 ha

Deponi e mbeturinave

3.6 ha

Mbetje t vajrave dhe


kontaminimi i toks

17.17 ha

Parku Idustrial Mitrovic

Deponit industriale

115.10 ha

Deponia Industriale e Feronikelitikatov-Drenas

Deponia e Skories
industriale t Feronikelit

24 ha sip, zona
e ndikimit 71.37
ha

Deponia e Miniers afr pends,


Badovc
Deponia e materialit steril
n Kishnic
Deponia e Marecit 1, prroji i
djaloshit, Miniera Artan

Deponia m metale
rnda
Deponia m metale
rnda
Deponia m metale
rnda
Deponia m metale
rnda
Deponim i materieve
radioaktive t
Nitratoriumit

Deponia n Kelmend- Mitrovic


Materiet radiaktive n kombinatin
industriale n Trep-Mitrovic
Tuneli i

Deponit industriale n
Zvean
Deponit industriale n
Leposaviq
Deponit e Hirit i TEC A
Deponia e Hirit i TEC B

25

Depo pr mbeturina t
pesticideve dhe
fertilizues

Meterie
organike

0.12 ha

22
23
24

Kemik-alie Vajra

Depo pr kemikale t
rrezikshme industriale

Materiet radiaktive t
par, Mitrovic

20

Metale t
rnda

Deponi e mbeturinave

Objekti i ish Fabriks s


automjeteve n Pej
Deponia Sanitare Komunale n
Podujev
Deponia Sanitare Komunale n
Pej
Deponia Sanitare Komunale n
Gjilan
Deponia Sanitare Komunale n
Prizren
Deponia Sanitare Komunale n
Mirash-Obiliq
Deponia Sanitare Komunale n
Mitrovic
Fabrika pr prodhim t gomave
dhe trakteve-Suharek

18

19

Siprfaqja

Rezervuare me fenole
Deponia e Miniers n
Deve-Gjakov
Miniera n Golesh-Komuna
Lipjanit

Hani i Elezit, Kompleksi industrial


SharrCem

t
t
t
t

Deponim m materie
radioaktive, Stroncium,
Torium dhe Americium
Deponi e metaleve t
rnda
Deponi e metaleve t
rnda
Deponit industriale
termoenergjetike
Deponit industriale
termoenergjetike dhe
areali i ndikimit
Rezervuare me fenole
Deponi m metale t
rnda
Eksploatimi dhe
prpunimi i metaleve t
rnda
Dy deponi m materie
t asbestit

2.85 ha

10.23 ha

2.38 ha

23.78 ha

0.04 ha

0.03

62.28 ha

20.31 ha

181.97 ha

192.94 ha

177.64 ha

5.23 ha

15.13 ha

0.6ha

Burimi:AMMK

42

DisaFaktembiMjedisin2012
N t dhnat e prezantuara 9.1 vrehet se hotspotet potencial jan nga
veprimtarit industriale dhe minierave, disa jan aktive disa nuk jan por
kan n pronsi materie t rrezikshme ose zona te kontaminuara.

Tabela 9.2: Tabela e prgjithshme e hotspoteve me aktivitet,


siprfaqendheprqindjen

Nr Aktiviteti

Sipfaqjan
km2

Prqindjangatotalii Sipfaqjaembuluar
hospoteve
nnivelKosovkm2

1 Deponiminerale

2.66

26.6

0.024

2 Deponiaehirit

3.01

30.1

0.027

3 Deponiaindustriale

2.7

27.08

0.024

4 Deponiaembeturinave

0.93

9.3

0.008

5 Materieradioaktive

0.67

6.7

0.006

Total

9.97

100

0.091

Burimi:AMMK

Nga tabela 9..2 vrehet se pjesa ma e madhe e ktyre hotspoteve jan


djeponit e hirit 30.1%, deponia industriale 27.08% dhe deponia minerale
26.6%.Gjithsej hospotet zn nj siprfaqe t mbuluar 0.091%

43

DisaFaktembiMjedisin2012

Kapitulli X
Mbeturina
Tabela 10.1: Lloji dhe sasia e mbeturinave t rrezikshme sipas
lokacionit dhe Komunave
Lloji i mbeturinave
Mbeturina dhe substanca kimike t ngurta

Sasia/Njsia
3

Lokacioni

Komuna

Kosova A

Obiliq

Kosova A

Obiliq

Mbeturina dhe substanca kimike t ngurta

49045 m
186 ton

Burime radioaktive

34 njsi

Mbeturina dhe substanca kimike t ngurta


Hipoklorur kalciumi

25505 m
6.5 ton

Mbeturina dhe substanca kimike t ngurta

6300 ton dhe 165 fuqi

Metarlugjia

Mitrovic

Mbeturina dhe substanca kimike t lngta

600 litra

Metarlugjia

Mitrovic

Mbeturina dhe substanca kimike t lngta

2000 litra

Industria Kimike

Mitrovic

Mbeturina dhe substanca kimike t ngurta

10 ton

Tuneli i par

Mitrovic

Burime radioaktive

3 fuqi

Tuneli i par

Mitrovic

Mbeturina dhe substanca kimike t ngurta

8500 kg

Parku industrial

Mitrovic

Mbeturina dhe substanca kimike t lngta

42900 litra

Parku industrial

Mitrovic

Kosova A

Obiliq

Shkritorja Trepa

Mitrovic

Shipol

Mitrovic

Vajrat PCB

4 trafo

Fabrika e plumbit

Zvean

Mbeturina dhe substanca kimike t ngurta

136 ton

Fabrika e plumbit

Zvean

Tretsira t ndryshme

2 ton

Metalac Vranjev

Lipjan

Mbeturina dhe substanca kimike t ngurta

Metalac Vranjev

Lipjan

Mbeturina e filmave fotografik

7.0 m
3000 kg

IMK - Fabrika

Ferizaj

Koka t rntgenit

3 cop

IMK - Fabrika

Ferizaj

Mbeturina dhe substanca kimike t lngt

20 ton

Fabrika Kmbyese

Ferizaj

Mbeturina e filmave fotografik

2.5 ton

Fabrika e veglave

Ferizaj

Ngjyra tekstili, substanca kimike

9100 kg

Sharr - Tex

Sharr

Mbeturina dhe substanca kimike t ngurta

4370 kg

Sharr - Tex

Sharr

Vajra t prdorura

1200 litra

'Adi"

Lipjan

Mbeturin radioaktive

184 unaza amerciumi

Pallati i Rinis

Prishtin

Mbeturina dhe substanca kimike t ngurta

85 ton

Flotacioni - Trep

Leposaviq

Mbeturina kimike t ngurta

22.2 ton

Fabrika e lkur - kpucve

Pej

Mbeturina dhe substanca kimike t lngt

17340 litra

Fabrika e auto - pjesve

Pej

Mbeturina dhe substanca kimike t ngurta

200 kg

Fabrika e auto - pjesve

Pej

Mbeturina dhe substanca kimike t ngurta

6180 kg

Fabrika e Sharr- Tex

Sharr

Mbeturina dhe substanca kimike t lngt

3265 litra

Fabrika e Sharr- Tex

Sharr

Substanca kimike t ngurta

231.8 kg

Laboratori n Kishnic

Prishtin

Fuqi plastike me acide

9 fuqi

Laboratori n Kishnic

Prishtin

Kuti t plastiks t panjohura

9 fuqi

Laboratori n Kishnic

Prishtin

Substanca shishe pa etiket

15 cop

Laboratori n Kishnic

Prishtin

Mbeturina dhe substanca kimike t ngurta

5 ton

Fabrika e tekstilit

Gjakov

Burimi:AMMK

44

DisaFaktembiMjedisin2012
Tabela 10.2: Deponit sanitare si burime potenciale t ndotjes n

Kosov

T je r a

M a t e r je
o r g a n ik e

P ro d u k te
t v a jr a v e

Su b sta n ca
k im ik e

Aktiviteti

M e t a le
t r n d a

Nr LokacioniVendi

S ip r f a q ja

Burimetpotencialetndotjes

Deponiasanitaren Deponiaprmbetu
Podujev
rinaurbane

8.72ha

Deponiasanitaren Deponiaprmbetu
SferktThatPej
rinaurbane

4.85ha

Deponiasanitaren Deponiaprmbetu
20.50ha
Gjilan
rinaurbane

Deponiasanitaren Deponiaprmbetu
20.94ha
Prizren
rinaurbane
Deponiasanitaren Deponiaprmbetu
33.65ha
Obiliq
rinaurbane

Deponiasanitaren Deponiaprmbetu
Mitrovic
rinaurbane

3.60ha

Burimi:AMMK

Numri i deponive komunale dhe regjionale t evidentuara si: hotspote


nga deponit sanitare jan gjasht t lokalizuara n Prizren, Podujev,
Obiliq, Mitrovic Gjilan dhe Pej.

45

DisaFaktembiMjedisin2012

Tabela 10.3: Fabrikaprprodhiminegomavedheshiritave,Ballkanii

M a t e r je
o r g a n ik e

T je r a

Mbetjetnga
vajratdhe
17.17ha
shiritate
goms

P ro d u k te
t v a jr a v e

Fabrikae
Ballkanitt
Suhareks

Aktiviteti

S u b sta n ca
k im ik e

Vendi

Burimetpotencialetndotjes
M e t a le
t r n d a

Nr

S ip r fa q ja

Suhareks

Burimi:AMMK

Kjo industri ka trashguar lloje t ndryshme t mbeturinave t


rrezikshme si vajra t prdorura, shirita gome, kemikale dhe mbeturina
tjera, t cilat kan kontaminuar hapsirn 17.17 ha.

Tabela 10.4: Deponiaindustrialemembetjeteskoriesniktovet

P ro d u k te
t v a jr a v e

M a t e r je
o r g a n ik e

T je r a

Aktiviteti

S u b sta n ca
k im ik e

Vendi

Burimetpotencialetndotjes
M e t a le
t r n d a

Nr

S ip r f a q ja

Re,Gllogoc

ikatoveRe, Mbeturinate 24haZona


Komuna
skorjess
endikimit
Gllogovc
Feroniklit
71.37ha

Burimi:AMMK

Mbetjet nga prodhimi i Feroniklit hedhen n deponi 24 ha zona e


ndikimit 71.37 ha si burim potencial i ndotjes.

46

DisaFaktembiMjedisin2012

Produkte
tvajrave

M aterje
organike

Tjera

Aktiviteti

Substanca
kim ike

Vendi

Burimetpotencialetndotjes
M etale
trnda

Nr

Siprfaqja

Tabela 10.5: Deponit industriale me metale t rnda dhe materiet


radioaktivetdeponuaranMitrovic

PIM

Mbetjetmetalevet
rndangametalurgjiae
zinkut,procesiIjarositit,
implantiprplehra
115.10ha
artificial,baterielektroliz
ezinkut,djegjaepiritit
dhembetjetefosfogipsit

PIM

Deponimmematerie
radioaktivetNitrat
Toriumit

0.04ha

TuneliiPar

Deponimmematerie
radioaktive:Stroncium,
ToriumdheAmericium

0.03ha

Deponiaemetalevet
rnda

62.28ha

Deponiaemetalevet
rnda

20.31ha

Deponia
industrialen
Zvean
Deponia
industrialen
Leposaviq

Burimi:AMMK

N kto deponi grumbullohen mbeturinat t rrezikshme pr mjedisin si


mbetje t zinkut, piritit, fosfogjipsit, materie radioaktive t Nitrat Torium
dhe materie tjera.

47

DisaFaktembiMjedisin2012

Tabela 10.6: DeponitehiritdherezervartmefenolnKEK

Deponiaehiritnga
termocentraliKosovaA

Deponiaehirit

Deponiaehiritdhe
TermocentraliKosovaB
TermocentraliKosova 192.94ha
B
Rezervuaretmefenole,TEC Rezervuaretme
177.64ha
Adhearealiindikimit
fenoledhendikimi

T je r a

181.97ha

P ro d u k te
t v a jr a v e
M a t e r je
o r g a n ik e

S u b sta n ca
k im ik e

Aktiviteti

M e t a le
t r n d a

Vendi

S ip r f a q ja

Nr

Burimetpotencialetndotjes

Burimi:AMMK

Deponit e hapura t hirit me siprfaqe t mdha n TCA ka si pasoj


shprndarjen e pluhurit n ajr si dhe ndotjen e ujrave siprfaqsor dhe
nntoksor.

Tabela 10.7: Prmbajtja e hirit t deponive t KEKut sipas


komponentveprbrse

Analizaehirit

SiO2

38

Al2O3

6.8

Fe2O3

5.4

CaO

35

MgO

18

SO3

8.3

Burimi: Raporti, Gjendja e Mbeturinave n Kosov, AMMK 2009

Tabela 10.7 tregon prmbajtjen e hirit te KEK-ut sipas komponentve


perberes prqindje me te larte ka SiO2, dhe tabela 10.6 ka nj siprfaqe
t mdha t deponimit, prandaj si pasoje e transportimit te hapur te hirit
prmes shiritave nga TC_A n deponi ka si pasoj shprndarjen e
pluhurit n ajr si dhe ndotjen e ujrave siprfaqsore dhe nntoksor
n kt zon.
48

DisaFaktembiMjedisin2012
Tabela 10.8: DeponitehiritngaprocesiindustrialenergjetiktKEK

ut
Emriideponis

Siprfaqja

Sasiavjetore

Vllimi

Peshanmil.ton

DeponiteTCA

181.97ha

0,87mil.m3/vit

25mil.m3

34mil.t

DeponiteTCB

192.92ha

0,93mil.m3/vit

14mil.m3

20mil.t

Burimi:Shrbimet e KEK-ut,Departamenti i mjedisit-Raporti2009

Tabela 10.8 n lokacionet n zonn e KEK-ut jan impianti i par i TC_A


dhe TC_B, ku ka koncentrik t lart t metaleve t rnda, substanca
kimike dhe vajrave t prdorura.
Tabela 10.9: DeponiaeflotacionittminiersnDev,Gjakov

Nr

Vendi

Aktiviteti

Siprfaqja

M etale
trnda

Substanca
kim ike

Produkte
tvajrave

M aterje
organike

Tjera

Burimetpotencialetndotjes

Flotacioniiminierss
kromitnDev

Deponiae
metalevet
rnda

5.23ha

Burimi: Departamenti i mjedisit Raporti 2009

Xeheroret e kromit n Dev tabela 10.9, vlersohen se jan deponi q


paraqesin burim potencial t ndotjes me metale te rnda dhe paraqet
krcnim pr mjedis dhe rrjedhat ujore n kt zon.

49

DisaFaktembiMjedisin2012
Tabela 10.10: MbetjetngaminieraeGoleshitnMagur

Nr

Vendi

Aktiviteti

S ip rfa q ja

M e ta le
t r n d a

S u b sta n ca
k im ik e

P ro d u k te
t v a jra v e

M a te rje
o rg a n ik e

T je ra

Burimetpotencialetndotjes

MinieranGolesh,
KomunaLipjan

Minieremagnezitdhe
metalevetrnda

15.13ha

Burimi:www.kosovomining.org

N Golesh dhe Strezovc ndodhen dy miniera t magnezit (MgCO3) jan


eksploatuar dhe shfrytzuar deri ne mbyllje 1999. Kjo minier ka nj
siprfaqe prej 15.13 ha dhe paraqet burim potencial t ndotjes me
metale t rnda, magnez dhe me mbetje t vajrave t prdorura.

50

DisaFaktembiMjedisin2012
Mbeturinat komunale 2011
N Kosov t dhnat e vitit 2011 tregojn se mesatarja e mbeturinave
komunale t gjeneruara kan qen 335 kg pr banor n vit. Ndrsa
dallime t theksuara vrehen ndrmjet regjioneve, si p.sh.n regjionet
tjera n Kosov sasia e mbeturinave komunale t grumbulluara ka qen
278 kg pr banor n vit.
N Kosov grumbullimi i mbeturinave der m der ishte 58 prqind,
ndrsa n banimin kolektiv ka qen 42 prqind.
N regjionet tjera n Kosov grumbullimi i mbeturinave komunale ishte
n raport 41 prqind n banim kolektiv dhe 59 prqind n banim der m
der.
N Prishtin dhe regjionin e saj sasia e mbeturinave komunale ka qen
1,3 kg n dit pr banor (Tabela 2).
Tabela 12.11: Sasia e mbeturina komunale t grumbulluara sipas
vendit t hedhjes 2011
Vendi i Grumbullimit

Banesa
Kolektive

DMD

Njsia

Gjithsej

1000 ton

Prishtina dhe regjioni2

97

133

230

Regjionet tjera n
Kosov

145

207

352

Kosova Gjithsej

242

340

582

Burimi:ASK, AMK 2011

Gjithsej sasia e mbeturinave komunale t grumbulluara n Kosov pr


vitin 2011, ka qen 582 000 ton.

Prishtina, Obiliqi, Gllogoci, Fush Kosova, Lipjani, Graanica, Podujeva dhe Novobrda

51

DisaFaktembiMjedisin2012
Grafiku 1: Struktura e mbeturinave t grumbulluara n vitin 2011

Kosova

Banesa
Kolektive
42%

DermDer
58%

Tabela 12.13 : Sasia e mbeturinave komunale pr person n vitin


2011

Vendiigrumbullimit
Njsia

Sasiae
grumbulluar

Popullsia

kg/banor/vit

1000/ton

Mbeturina/banorn
dit
kg/banor

Prishtinadheregjioni

230

470,583

488

1.3

RegjionettjeranKosov

352

1,269,242

278

0.8

Kosovagjithsej

582

1,739,825

335

0.9

Burimi:ASK, AMK 2011

_____________________
3

ASK t dhnat prfundimtare nga Regjistrimi i Popullsis Ekonomive Familjare dhe


Banesave n Kosov 2011.
4 Kosova gjithsej; Nuk jan prfshir t dhnat pr komunat; Zvean, Zubin Potok,
Leposaviq dhe nj pjes e komuns s Mitrovics n regjistrimin e popullsis 2011.

52

DisaFaktembiMjedisin2012

53

Agjencija e Statistikave t Kosovs prshkrim i


shkurtr
Agjencija e Statistikave t Kosovs, sht institucion
profesional, i cili vepron q nga viti 1948 dhe ka kaluar disa faza
historike, i strukturuar sipas rregullimit shtetror t asaj kohe.
M 2 Gusht 1999, Agjencioni ka rifilluar punn profesionale, si i
pavarur n kuadr t Ministris s Administrats Publike.
Agjencioni financohet nga Buxheti i Konsoliduar i Kosovs dhe
donator pr projekte t veanta.
Agjencia e Statistikave t Kosovs vepron sipas Ligjit Nr.
04/L-036 i cili ka hyr n fuqi me 12.12.2011. Plani zhvillimor
strategjik 2009-2013 sht n implementim afatmesm pr
zhvillimin e sistemit statistikor n korrelacion me Statistikat e
Bashksis Evropiane (EUROSTAT-it).
Misioni i Entit, sht q t prmbush nevojat e prdoruesve me
t dhna statistikore objektive dhe analiza t rregullta n mnyr
q t prkrah departamentet qeveritare, tu siguroj informata t
duhura pr vendim-marrsit si dhe prdoruesit tjer n Kosov.
Adresa: Agjencia e Statistikave t Kosovs
Rr.Zenel Salihu Nr.4, Prishtin
Telefonat: +381 (0) 31 104
Kryeshefi ekzekutiv : +381 (0) 38 200 31 132
Fax: +381 (0) 38 235 033
E-mail: agricultural@ks-gov.net
Ueb-faqe: http://esk.rks-gov.net/

You might also like