KAYNAK

KAYNAKKAVRAMI
KAVRAMI
VE
VE
HAVACILIKTA
HAVACILIKTAKAYNAK
KAYNAK
 Kaynak kavramı nedir?
Kaynak kavramı
Havacılıkta kaynak
Havacılık Sektöründeki Kaynaklar
İnsan kaynakları
Finansal kaynaklar
Fiziksel kaynaklar

İÇİNDEKİLER Teknolojik kaynaklar

Doğal kaynaklar
Shell Modeli
Havacılık sektöründe kaynakların tedariki
Havacılık sektöründe kaynak yönetiminin önemi
Haavacılık sektöründe kaynak yönetiminde karşılaşılan zorluklar
Havacılık sektöründe kaynak talepleri
Havacılık sektöründe kaynak yönetiminde geleceğe yönelik trendler
Kaynakça
 KAYNAK KAVRAMI
KAYNAK KAVRAMI
NEDİR?
NEDİR?
 KAYNAK KAVRAMI

Kaynak, görevin planlanma aşamasında araştırma ve incelemede

yararlanılan araçları, görevin yapılabilmesi için gerekli olan
unsurları içerir. Bu unsurların farkına varılması ve etkin
kullanılması görevin başarısının ya da başarısızlığının temelini
oluşturur. Bir görevin icrası için gerekli olan ve görevin başarı ile
yapılıp yapılmamasını etkileyen insan, bilgi, beceri, alet, makine,
çevre gibi akla gelebilecek her şey kaynakları oluşturmaktadır.
KAYNAK KAVRAMI

Çalışmada insan kaynağı üzerinde durularak insan kaynağını

içeren temel unsur pilotlar üzerinde yoğunlaşılacaktır. İnsan
kaynağı olarak pilotların, etkin ve emniyetli bir uçuş görevinin
icrası için diğer insan kaynakları pilot, uçuş ekibi, bakım ekibi,
trafik ekibi gibi unsurları içeren insan ile çevre, yazılım ve
donanım kaynaklarını kullanma becerileri üzerinde durulacaktır.
 HAVACILIKTA KAYNAK

Bir uçuş görevinin emniyetli ve etkin olarak yerine

getirilebilmesi için havacılıkta kullanılan kaynakları
yazılım, donanım, çevre, insan ve bilgi olmak üzere beş ana
grupta toplayabiliriz. Uçuşu etkileyen tüm kaynakların
farkına varılması, bu kaynakların yönetimi ve kullanımı,
emniyetli ve etkin bir uçuş için anahtar becerileri oluşturur.
Bu yüzden bir uçuş ortamında kaynakların ne olduğu tüm
ekip tarafından çok iyi bilinmelidir.
HAVACILIKTA KAYNAK

Eğer kaynaklar iyi değerlendirilirse, belki de çok basit

olarak kabul edilebilecek bir saat arızası veya titreşimin
büyük bir arızanın habercisi olduğu erken farkedilebilir,
görülen bir arızanın domino efekti etkisiyle büyümeye
başlamadan engellenmesi sağlanabilir. Dolayısıyla hızlı
bir analiz yaparak kaynakların farkına varılıp
yönetilmesi, iyi kullanılması problemlerin
şiddetlenmesini önleyecektir.
HAVACILIK SEKTÖRÜNDEKİ KAYNAKLAR
• Finansal Kaynaklar: Uçak alımı, filo genişletme, bakım ve operasyonel maliyetler gibi
finansal gereksinimler için kullanılan fonlar.

• İnsan Kaynakları: Pilotlar, kabin ekibi, bakım teknisyenleri ve diğer personel gibi nitelikli
iş gücü.

• Fiziksel Kaynaklar: Uçaklar, havalimanları, hangarlar, bakım tesisleri ve diğer altyapı.

• Teknolojik Kaynaklar: Havacılık endüstrisinde kullanılan teknolojiler ve sistemler,

özellikle uçuş güvenliği, navigasyon ve iletişim alanlarında.

• Doğal Kaynaklar: Yakıt gibi uçuş operasyonlarında kullanılan doğal kaynaklar.Bu

kaynaklar, havacılık endüstrisinde operasyonları sürdürmek, büyümek ve rekabet avantajı
elde etmek için kritik öneme sahiptir.
 İNSAN KAYNAKLARI
Görevin başarılı olmasında etken olan kaynaklar, aynı şekilde görevin başarısız olarak
sonuçlandırılmasında ve kötü olaylarla birlikte kazalarda da rol oynayabilmektedir. Dolayısıyla
havacılık sektöründe meydana gelen uçak kaza ve olayları ile bunların sonuçlarının araştırılmasında
mevcut kaynakların kullanımı çok önemlidir. Bununla ilgili olarak, uçuş emniyet yetkilileri son
yıllarda kazalarda insan faktörünü araştırılırken evlere kadar incelenmiştir. İnsan kaynağı
kapsamında yer alan faktörler şu şekilde sıralanabilmektedir.

• Pilotlar ve uçuş ekipleri

• Uçuş planlayıcıları(dispatch)

• Hava trafik kontrolörleri

• Radar kontrolörleri

• Hava aracı bakım ekibi

• Uçuş emniyet görevlileri

• Uçuş sağlık ekipleri

• Personel aileleri
FİNANSAL KAYNAKLAR
• Havacılık sektöründe finansal kaynaklar genellikle şu şekillerde sağlanır:

• Kredi ve Borçlanma: Havayolu şirketleri genellikle uçak alımları, bakım maliyetleri veya diğer
operasyonel giderler için bankalardan veya finansal kurumlardan kredi alırlar. Bu kredi,
genellikle uçakların teminatı olarak kullanılır.

• Kiralamalar: Havayolu şirketleri, uçak almak yerine kiralama yoluyla filolarını genişletebilirler.
Bu, kısa vadeli likiditeyi artırabilir ve filo esnekliği sağlayabilir.

• Hisse Senedi ve Öz Sermaye: Havayolu şirketleri halka açık olarak hisse senedi satabilir veya
özel yatırımcılardan sermaye sağlayabilirler. Bu, şirketlerin büyümesini destekleyebilir ve
finansal esneklik sağlayabilir.

• Varlık Satışı: Havayolu şirketleri, gereksiz varlıkları satarak ek gelir elde edebilirler. Örneğin,
arazi, tesis veya eski uçakları satarak nakit akışını artırabilirler.

• Devlet Yardımları: Kriz durumlarında veya özel durumlarda, hükümetler havayolu şirketlerine
mali yardım sağlayabilirler. Bu, sektördeki istikrarı korumak veya belirli hedeflere ulaşmak için
yapılabilir.Bu finansal kaynaklar, havacılık endüstrisinde şirketlerin operasyonlarını
sürdürmek, büyümek ve rekabet etmek için kritik öneme sahiptir.
 FİZİKSEL KAYNAKLAR
• Uçaklar: Havayolu şirketlerinin en önemli fiziksel kaynağıdır. Bu uçaklar, yolcu taşıma, kargo hizmetleri veya diğer
hava taşımacılığı faaliyetleri için kullanılır.

• Havalimanları ve Terminal Binaları: Yolcuların ve kargoların taşındığı tesislerdir. Havalimanları, iniş ve kalkış pistleri,
apronlar, terminaller, gümrük tesisleri ve diğer altyapıyı içerir.

• Bakım Tesisleri: Uçakların bakımı ve onarımı için kullanılan tesislerdir. Bu tesislerde motor bakımı, aviyonik
sistemlerin onarımı, gövde bakımı ve diğer teknik işlemler gerçekleştirilir.

• Hava Trafik Kontrol Sistemleri: Havacılık endüstrisinde güvenli uçuşları sağlamak için kullanılan sistemlerdir. Bu
sistemler, hava trafik kontrol kuleleri, radarlar, iletişim sistemleri ve uçuş takip sistemlerini içerir.

• Yer Hizmet Ekipmanları: Uçakların yerdeki operasyonlarını desteklemek için kullanılan ekipmanlar, örneğin uçak itici
traktörler, yer hizmeti araçları ve bagaj taşıma sistemleri.

• Hangarlar: Uçakların bakımı, onarımı ve depolanması için kullanılan büyük kapalı tesislerdir. Bu hangarlar genellikle
uçakların korunması ve teknik işlemlerin yapılması için kullanılır. Bu fiziksel kaynaklar, havacılık endüstrisinde
operasyonların etkin bir şekilde yürütülmesi ve müşterilere güvenli ve verimli hizmet sunulması için kritik öneme
sahiptir.
 TEKNOLOJİK KAYNAKLAR
• Uçuş Kontrol Sistemleri: Uçakların uçuşunu kontrol etmek ve
yönlendirmek için kullanılan otomatik pilot sistemleri, uçuş yönetim
bilgisayarları ve diğer uçuş kontrol sistemleri.

• Navigasyon ve İletişim Sistemleri: Uçakların güvenli bir şekilde seyahat

etmelerini sağlamak için kullanılan GPS, VOR, ILS gibi navigasyon
sistemleri ve radyo iletişim sistemleri.

• Uçuş Emniyet Sistemleri: Uçakların çarpışmaları önlemek için

kullanılan çarpışma önleme sistemleri (TCAS), hava trafik kontrol
sistemleri ve hava durumu tahmin sistemleri gibi uçuş emniyeti
sistemleri.

• Kablosuz Bağlantı ve İnteraktif Eğlence Sistemleri: Yolculara kablosuz

internet erişimi, uçuş bilgileri ve eğlence içeriği sunmak için kullanılan
kablosuz iletişim ve eğlence sistemleri.

• Yakıt Verimlilik Teknolojileri: Uçak motorlarındaki gelişmeler ve

aerodinamik tasarım iyileştirmeleri gibi teknolojilerle yakıt tüketimini
azaltan ve çevresel etkileri en aza indiren yakıt verimlilik teknolojileri.

• Veri Analitiği ve Yapay Zeka: Uçuş verilerinin analizi ve operasyonel

iyileştirmeler için kullanılan veri analitiği ve yapay zeka teknolojileri.Bu
teknolojik kaynaklar, havacılık endüstrisinde operasyonel verimliliği
artırırken aynı zamanda güvenliği ve müşteri memnuniyetini sağlamak
için önemlidir.
 DOĞAL KAYNAKLAR
• Yakıt (Petrol Ürünleri): Havacılık sektöründe kullanılan en önemli doğal
kaynaklardan biri jet yakıtıdır. Jet yakıtı genellikle petrol
rafinerilerinden elde edilir ve uçak motorlarında yakılarak itme gücü
üretir.

• Su: Uçaklarda içme suyu sağlamak ve bazı uçuş operasyonlarında

kullanılan hidrolik sistemlerde su kullanımı bulunmaktadır.

• Hava: Uçakların uçuşu için doğal bir kaynak olan atmosferik hava, uçuş
kontrolü ve kabin basıncı gibi önemli işlevleri yerine getirir.

• Doğal Işık ve Güneş Enerjisi: Kabin aydınlatması ve uçakların elektrik

enerjisi sağlanmasında kullanılan doğal ışık ve güneş enerjisi
kaynakları.Havacılık endüstrisi, doğal kaynakların verimli ve
sürdürülebilir bir şekilde kullanılması konusunda çalışmalar yaparak
çevresel etkileri en aza indirmeye yönelik çabaları artırmaktadır. Bu
çabalar, daha verimli uçak motorları, yakıt tasarrufu teknolojileri ve
alternatif enerji kaynakları gibi alanlarda yoğunlaşmaktadır.
SHELL MODELİ

Havacılık sektöründe
insan faktörlerini,
havacılık ve çevre arasında
ilişkiyi, sistem
kaynaklarını açıklamak
için geliştirilmiş kavramsal
bir yaklaşımdır
• Bunlara yönelik örnek bir olay vermemiz gerekirse;

• Boeing 737 MAX krizi, 29 Ekim 2018’de Endonezya’nın

Cakarta kentine giden Lion Air uçuşunun düşmesiyle
başladı.

• Bu kazada 189 kişi hayatını kaybetti.

• Kazada 737 MAX uçağının, uçuş sırasında ani ve

kontrolden çıkan burun aşağı trim hareketi nedeniyle
düştüğü belirlendi. Bu olay, uçağın Manevra
Karakteristiği yazılımının hatalı çalışmasına ve
pilotların bu sistemi etkisizleştirecek yeterli eğitime
sahip olmamasına bağlandı.

• Boeing’un 737 MAX uçaklarının tümü uçuşa yasaklandı.

 Havacılık Sektöründeki Kaynakların Tedariki

• Tedarikçi Seçimi: Kaliteli ve güvenilir

hammadde sağlayıcıları seçimi

• İşbirlikçi İlişkiler:Tedarikçilerle uzun

vadeli karşılıklı fayda temelli ilişkilerin
geliştirilmesi.

• Lojistik Planlama:Ürün temini,depolama

ve dağıtım için optimize edilmiş lojistik
ağların kurulması.
 Havacılık Sektöründe Kaynak Yönetiminin Önemi

• Etkinlik:Kaynakların etkin kullanımı,işletmelerin rekabet

avantajı sağlar.

• Operasyonel Güvenlik:Kaliteli kaynak yönetimi,uçuş

operasyonlarının güvenliği için hayati öneme sahiptir.

• Verimlilik:Kaynak yönetimi stratejik bir avantaj olabilir ve

maliyetleri azaltabilir.

• Personel Gelişimi:İyi kaynak yönetimi,personel eğitimi ve

gelişimine destek olabilir.
 Havacılık Sektöründe Kaynak Yönetiminde
Karşılaşılan Zorluklar
• Küresel Tedarikçi Sorunları: Küresel ekonomik ve politik faktörler nedeniyle tedarikçi
sorunlarının yaşanması.

• Değişen Teknolojiler:Yeni teknolojilerin hızlı değişimi,kaynak yönetimini zorlaştırması.

• Operasyonel Maliyetler:Kurumsal kaynaklarla verimli bir şekilde ekomomik dengenin

sağlanması.

• Rekabet Baskısı:Piyasalardaki rekabetin yarattığı baskı ve talep dalgalanmaları.

Havacılık Sektöründe Kaynak Talepleri
• Personel İhtiyacı: Havacılık sektöründeki büyüme, tecrübeli personel
talebini artırmıştır. Uzman pilotlar, mühendisler ve teknisyenlerin
yetiştirilmesi önemlidir.

• Yenilikçi Teknoloji: Uçak tasarımı, havacılık yazılımları ve diğer teknolojik

gelişmeler, doğru kaynak yönetimine dayalıdır.

• Bakım ve Onarım: Uçakların zamanında bakımı, güvenilir ve verimli kaynak

yönetiminin bir parçasıdır.
Havacılık Sektöründe Kaynak Yönetiminde Geleceğe
Yönelik Trendler
• SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK: Yeşil teknolojiler ve sürdürülebilir kaynak
kullanımı trend haline geliyor

• OTOMASYON: Yapay zeka ve otomatik süreçler, kaynak yönetiminde

yaygınlaşıyor.

• İNOVASYON: Teknolojik ve operasyonel inovasyonlar, kaynak

yönetiminde belirleyici olacak.
 KAYNAKÇA
• https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&ved=2ahUKEwjfwuu2-
O6EAxUya_EDHR4xB1YQFnoECBIQAw&url=https://sahinhuseyin.weebly.com/kaynak-
nedir-5hafta.html#:~:text=KAYNAK%20KAVRAMI%20VE%20HAVACILIKTA%20KAYNAK&text=Kaynak%2C%20g
%C3%B6revin%20planlanma%20a%C5%9Famas%C4%B1nda%20ara%C5%9Ft%C4%B1rma,ya%20da%20ba%C
5%9Far%C4%B1s%C4%B1zl%C4%B1%C4%9F%C4%B1n%C4%B1n%20temelini%20olu%C5%9Fturur.&usg=AOv
Vaw2klprXVZPBhq6Q8oU192rO&opi=89978449

• https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&ved=2ahUKEwjds_XK-
O6EAxVwSvEDHQVeD40QFnoECAYQAQ&url=https://tr.pinterest.com/&usg=AOvVaw23jMqkfdoKyitB-
XhziLZx&opi=89978449

• https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&ved=2ahUKEwjD8NLV-
O6EAxWubPEDHcqIB70QFnoECCYQAQ&url=https://www.aviationturkey.com/tr/icerik/boeing-in-tum-
dengelerini-alt-ust-eden-kriz-737-max-281&usg=AOvVaw1XMWWIBT1NIngYwpxwbtt7&opi=89978449

• https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&ved=2ahUKEwjf8MXp-
O6EAxVOYPEDHcJpDPIQFnoECCcQAQ&url=http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/TEZ/
ET000599.pdf&usg=AOvVaw3xKuNKNqESjOUxa0OY_LR9&opi=89978449
BİZİ
DİNLEDİĞİNİZ
İÇİN TEŞEKKÜR
EDERİZ…