NADZOR NAD BOLNIKIM INFEKCIJAMA

1. as-uvod u studiju prevalencije

Doc.dr Gorana osi

 Osnovna aktivnost u zdravstvenim ustanovama je kontinuirano poboljanje kvaliteta usluga i stvaranje sigurnog radnog okruenja. U sreditu te aktivnosti je delotvorna strategija kontrole infekcija koja spreava sticanje infekcija u zdravstvenoj ustanovi.

 Epidemioloki nadzor nad bolnikim infekcijama podrazumeva sistematsko prikupljanje, analiziranje i tumaenje podataka o bolnikim infekcijama, kao i dostavljanje povratne informacije onima koji uestvuju u prikupljanju podataka ili njihovom korienju, Osnovni cilj je spreavanje i suzbijanje poremeaja zdravlja i smanjenja trokova leenja.

BOLNIKE INFEKCIJE NOZOKOMIJALNE INFEKCIJE

KUNE INFEKCIJE

BOLNIKA, NOZOKOMIJALNA ILI KUNA INFEKCIJA JE... svaka infekcija steena u bolnici ili drugim zdravstvenim
institucijama (stacionarnog ili ambulantnog tipa)
povezana sa primenom zdravstvenih usluga nege, dijagnostike i terapije Ili samo sa boravkom u ustanovi.

 To je infekcija koja nije bila prisutna kod pacijenta u vreme prijema u bolnicu ili drugu zdravstvenu ustanovu, niti je bila u inkubacionom stadijumu, ve je postala evidentna nakon najmanje 48 h.

 esto se manifestuje nakon otpusta iz bolnice i registruje od strane ordinirajueg lekara u primarnoj zdravstvenoj zatiti, polivalentne patronae ili poliklinike slube. Biva prijavljena jedino ukoliko se pacijent rehospitalizuje zbog infekcije.

Bolnikim infekcijama se smatraju i infekcije osoblja nastale kao posledica rada u zdravstvenoj ustanovi (VHB,VHC, HIV, herpes simplexs, Norwalk virusna infekcija...)

INFEKCIJOM SE NE SMATRAJU

stanja kolonizacije, odnosno prisustvo

mikroorganizama na koi, sluzokoama, u otvorenim ranama, sekretima ili ekskretima a bez klinikih simptoma Kolonizacija se ne lei, ali se nadzire jer moe da bude uvod u infekciju kod istog pacijenta ili izvor zaraze za druge pacijente

ZNAAJ I UESTALOST BOLNIKIH INFEKCIJA

Poveanje morbiditeta i mortaliteta pacijenata Kompromitovanje osnovne bolesti i poveanje trokova leenja U razvijenim zemljama incidencija BI se kree od 510%, prevalencija 7-12% U zemljama u kojim sistem nadzora nije uspostavljen ili je neadekvatan i do 25%.

Prema rezultatima druge nacionalne studije BI 2005. godine, u Novom Sadu je prevalencija pacijenata sa BI iznosila 8,1%.

Najee bolnike infekcije su:

Infekcije mokranih puteva (povezane sa urinarnim kateterima, cistoskopijama) Infekcije respiratornog trakta (povezane sa meh.ventilacijom; inhalacijama) Infekcije krvi (septikemije, bakterijemije povezane sa parenteralnim procedurama) Infekcije rana (povezane sa operacijom, previjanjem, primenom kontaminiranih aseptika) Infekcije koe i mekih tkiva (kod nas)

KLASIFIKACIJA BOLNIKIH INFEKCIJA

Na osnovu definicija i meunarodno priznatih preporuka CDC, bolnike infekcije se klasifikuju u 13 grupa: 1) Infekcije operativnog mesta 2) Infekcije mokranog sistema 3) Pneumonija 4) Infekcije krvi 5) Infekcije kotano-zglobnog sistema 6) Infekcije kardiovaskularnog sistema 7) Infekcije centralnog nervnog sistema 8) Infekcije oka, uha i nosa 9) Infekcije sistema za varenje 10)Infekcije sistema za disanje 11)Infekcije polnog sistema 12)Infekcije koe i mekih tkiva 13)Sistemske infekcije

ZAKONSKA REGULATIVA

1986.

Pravilnik o merama za zatitu od irenja zaraze unutar zdravstvenih organizacija *elementi nadzora kunih infekcija *komisija 1997. Odluka o merama za zatitu od irenja zaraznih bolesti unutar zdravstvenih ustanova *epidemioloki nadzor kunih infekcija *komisija (epidemiolog)

2002. Uredba o zatiti stanovnitva od zaraznih bolesti Program zdravstvene zatite stanovnitva od zaraznih bolesti od 2002-2010.
NADZOR NAD BOLNIKIM INFEKCIJAMA

Za celu bolnicu: studija prevalencije - sve BI, korienje antibiotika * nacionalna studija prevalencije: svake tree godine Za odeljenja sa visokim rizikom: studije incidencije: 1-3 meseca tokom godine

NADZOR NAD BOLNIKIM INFEKCIJAMA ADMINISTRATIVNO UREENJE

Komisija za nadzor nad BI Radni tim (lekar i/ili sestra- epidemioloki praktiar i drugo odgovorno osoblje) Prate se BI prema protokolu i njihova obrada, analiza, evaluacija i Izrada izvetaja i predloga mera spreavanja BI Protokoli dobre medicinske prakse

VRSTE EPIDEMIOLOKOG NADZORA

Prema nainu prikupljanja podataka: pasivni, pasivno-aktivni i aktivni Prema vremenu izvoenja: studije prevalencije i incidencije Prema obimu prikupljanja podataka - sveobuhvatni (sve BI, sva odeljenja BI) - ciljani (odreene lokalizacije, pojedina odeljenja po prioritetima)

PASIVNI NADZOR
Baziran na podacima mikrobioloke laboratorije
pogodan za sepse, urinarne infekcije,praenje rezistentnih bakterija; niska senzitivnost (oko 50%): ne uzimaju se uzorci kod svih pacijenata, nekad se uzronici ne iskultiviu

Baziran na pregledu istorija nakon otpusta Baziran na prijavama infekcija od strane kliniara

AKTIVNI NADZOR
Praenje BI na osnovu klinikih podataka (istorije bolesti, dekurzusi odeljenskih i konzilijarnih lekara, temperaturne liste) na osnovu uvida u mikrobioloke rezultate na osnovu administrativnih podataka (datum hospitalizacije, prethodne hospitalizacije, transfer)

VRSTE EPIDEMIOLOKOG NADZORA prema obimu prikupljanja podataka

SVEOBUHVATNI NADZOR (sve BI, sva odeljenja) CILJANI (infekcije odreene lokalizacije npr operativnog mesta, infekcije povezane sa invazivnim procedurama) PRIORITETAN (JIN, hirurgija,

neonatologija...)

VRSTE EPIDEMIOLOKOG NADZORA prema vremenu izvoenja STUDIJA PREVALENCIJE (studija preseka: jedno odeljenje jedan dan, cela bolnica za jednu nedelju) STUDIJA INCIDENCIJE (prospektivno prikupljanje podataka najmanje jedan mesec, optimalno tri meseca po odeljenju, idealno godinu dana u kontinuiteturotiranje)

STUDIJA PREVALENCIJE
BRZ, JEFTIN I JEDNOSTAVAN METOD

OMOGUAVA SAGLEDAVANJE VELIINE PROBLEMA DAJE INDIKACIJE ZA DALJA CILJANA ISTRAIVANJA MOTIVIE OSOBLJE ZA RAD NA PROBLEMU BI NAIN IZVOENJA

EPIDEMIOLOKI UPITNIK
PACIJENT (ime i prezime)_____________________________________ o Kod odeljenja............................................................................... Datum roenja..................................................... Pol 1=Muki 2=enski................................................................. Datum poetka hospitalizacije u bolnici............ Datum poetka hospitalizacije na odeljenju ..... Infekcija prisutna na prijemu 0=Ne 1=Da 9=Nepoznato............ Pacijent premeten iz druge bolnice 0=Ne 1=Da 9=Nepoznato. Imunosupresija 0=Ne 1=Da 9=Nepoznato................................. INVAZIVNE PROCEDURE Hirurka intervencija 0=Ne 1=Da (U poslednjih 30 dana) 3=Nepoznato................................................................................... Datum operacije....................................... ..... Vesta hirurke intervencije ...______________________________ Klasa kontaminacije operativnog mesta (od 1 do 4) ..................... Koliko je trajala operacija (min.)............................................ Skor ASA (od 1 do 5) .................................................................... Skor IGS (za pacijente na reanimaciji)........................................... Periferni vaskularni kateter (na dan studije) 0=Ne 1=Da.............. Ako Da , broj dana noenja..................................................... Centralni vaskularni kateter (na dan studije) 0=Ne 1=Da............ Ako Da , broj dana noenja..................................................... Urinarni kateter (u poslednjih 7 dana) 0=Ne 1=Da...................... Ako Da , broj dana noenja..................................................... Vetaka ventilacija 0=Ne 1=Da.............................................. Ako Da , broj dana vetake ventilacije................................. ANTIBIOTICI Antibiotici (na dan studije) 0=Ne 1=Da........................................

Antibiotik 1 Za bilo koju infekciju Za bolniku infekciju U profilaksi

Antibiotik 2

Antibiotik 3

BOLNIKA INFEKCIJA 0=Ne 1=Da............................................. UZORAK ZA mikrobioloka ispitivanja uzet 0=Ne 1=Da ............. Bolnika infekcija 1 Lokalizacija infekcije........................................................ Kriterijum............................................................................. Datum dijagnoze BI................................... Mikroorganizam 1.......................................................... Senzitivnost 1 . .................................................................... Mikroorganizam 2.......................................................... Senzitivnost 2 . .................................................................... Bolnika infekcija 2 Lokalizacija infekcije........................................................ Kriterijum............................................................................. Datum dijagnoze BI................................... Mikroorganizam 1.......................................................... Senzitivnost 1 . ....................................................................

Izraunavanje prevalencije
Br. BI Prev.BI=-------------------- u trnutku studije x 100 Uk.br.pacijenata

Br.pacijenata sa BI

Prev.pac.=----------------------- u trnutku studije x 100

sa BI Uk.br.pacijenata

STUDIJA INCIDENCIJE
PRECIZNIJA, OTKRIVA FAKTORE RIZIKA ZA NASTANAK BI MOE DA UOI EPIDEMIJE UNUTAR ODELJENJA ZAHTEVA VIE VREMENA I KADROVA TE JE I SKUPLJA

Izraunavanje incidencije :
stopa incidencije = pacijenata sa BI
Broj pacijenata sa novonastalom u posmatranom BI periodu Ukupan broj pacijenatau istom vremenskom periodu

x 100

gustina incidencije =

Ukupan broj novonastalih u posmatranom periodu BI Ukupan broj pacijent -dana hospitalizacije uistom periodu

x 1000

gustina incidencije za pacijente sa invazivnim procedurama =

Ukupan broj novonastalih povezanih sa BI invazivnom proceduromu posmatranom periodu Ukupan broj invazivna procedura -dana u istom periodu

x 1000