KONTRAK MUSYARAKAH

Kuliah 10

Skop
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Pengenalan
Jenis Syarikat
Syarat
Hukum Syarikat
Sifat Syarikat
Pembatalan Syarikat
Syarikat yang Fasid

Pengenalan
Definisi Syarikat
Bahasa: Percampuran. Antara satu harta
dengan harat lain sehingga tidak dapat
dibezakan.
Istilah:
Hanafi: satu kontrak antara dua orang yang
berkongsi dalam modal dan untung.
Maliki: izin kedua pihak bagi pengurusan
harta bersama dengan setiap pihak
mempunyai hak pengurusan.

Pengenalan (samb...)
Syafie: sabit hak pada sesuatu bagi dua
orang atau lebih secara milik bersama.
Hanbali: bersama dalam memperolehi hak
dan pengurusan

Pengenalan
Pensyariatan
Perundangan syarikat sabith dengan dalil
al-quran, sunnah dan ijma
- An-nisa ayat 12
- Hadis riwayat Abu Daud dan al-Hakim.
- Bersepakat umat Islam akan keharusan

syarikat

Jenis Syarikat
Terbahagi dua iaitu:
i) Syarikat Milik:
- Syarikat / perkongsian yang berlaku
tanpa melalui kontrak
ii) Syarikat Uqud:
- Syarikat / perkongsian yang berlaku
secara/ melalui kontrak

Jenis Syarikat
Syarikat Milik
Terbahagi dua jenis:
i) Syarikat / perkongsian pilihan.
Barang dihadiahkan, membeli bersama,
menerima wasiat bersama.
ii) Syarikat / perkongsian tanpa pilihan.
Bersama mewarisi harta pusaka

Jenis Syarikat
Syarikat Uqud
1) Jenis syarikat uqud mengikut bentuk
modal, apa yang dikongsikan. Terbahagi
tiga:
i) Syarikat Amwal
Dua orang atau lebih berkongsi pada harta
dengan keuntungan dibahagi.
Ijma ulama mengharuskan syarikat
bentuk ini.

Jenis Syarikat
ii) Syarikat Abdan atau Amal
Dua orang atau lebih berkongsi mengambil
kerja mengikut tanggungan masing2 dan
hasil dibahagi.
Hanafi, Maliki dan Hanbali: sah
Syafie: tidak sah
- Ada gharar, bukan harta

Jenis Syarikat
iii) Syarikat wujuh
Dua orang tanpa modal bersetuju untuk
sama-sama berhutang atas tanggungan
bersama dan menjualnya (barang
perniagaan) secara tunai. Keuntungan
dibahagi.
Kesahan syarikat bentuk ini:
- Hanafi dan Hanbali: Sah
- Maliki dan Syafie: tidak sah

Jenis Syarikat
2) Mengikut sifatnya (ciri perkongsian)
pada modal perkongsian. Syarikat diatas
terbagi dua:
i) Syarikat Inan
- Dua orang atau lebih berkongsi dan
tidak disyaratkan persamaan dalam harta,
pengurusan, keuntungan, tanggungjawab,
dsb. Berbeza modal dan tanggungan.
- Kesemuanya dipersetujui mengikut
syarat yang ditetapkan oleh kedua belah
pihak.

Jenis Syarikat
- Setiap rakan kongsi tidak menjadi wakil
kepada yang lain dan tidak penjamin
kepada yang lain. Setiap rakan kongsi
tidak boleh dituntut atas perbuatan rakan
kongsinya.

Jenis Syarikat
ii) Syarikat mufawadah
- Dua orang atau lebih berkongsi dan
disyaratkan persamaan dalam semua
perkara harta, pengurusan, keuntungan,
tanggungjawab, agama, dsb. Sama dlm
modal dan tanggungan.
- Setiap rakan kongsi menjadi wakil
kepada yang lain dan adalah penjamin
kepada yang lain. Setiap rakan kongsi
boleh dituntut atas perbuatan rakan
kongsinya.
- Sighah dengan Lafaz mufawadah.

Jenis Syarikat
Inan

Mufawadah

Amwal

Amwal (Inan)

Amwal
(Mufawadah)

Abdan

Abdan(Inan)

Abdan
(Mufawadah)

Wujuh

Wujuh(Inan)

Wujuh
(Mufawadah)

Syarat
Syarat syarikat terbahagi dua:
Syarat untuk pembentukan syarikat sah:
a) Syarat Umum
Syarat yang perlu bagi syarikat uqud
secara umum.
b) Syarat khusus
Syarat khusus mengikut jenis syarikat.
.

Syarat Umum
a) Syarat Umum
Syarat yang perlu bagi syarikat uqud
secara umum. Ada 3 syarat:
i) Menerima perwakilan iaitu setiap rakan
kongsi memberi kuasa pengurusan kepada
rakan kongsinya yang lain. Oleh itu orang
bersyarikat mestilah yang layak,
bersyarikat pada perkara yang dibenarkan
syarak, dan tiada had/sekatan.

Syarat umum
ii) Diketahui bahagian keuntungan dengan
kadar ditetapkan.
iii) Kadar keuntungan bersifat umum.
(jangan khususkan nilainya)

Syarat Khusus
b) Syarat khusus
b(i) Syarat khusus syarikat amwal.
i) Modal mestilah ada. Tidak boleh hutang
atau modal tidak ada.
ii) Modal mestilah wang
- barang: boleh bagi Imam Malik
- Fulus: tidak boleh bagi Hanafi

Syarat khusus
b(ii) Jika Inan mestilah mengikut syarat
inan
- Boleh berbeza dalam semua aspek
mengikut persetujuan rakan kongsi seperti
berbeza dalam modal, tanggungan, kerja,
bahagian untung dsb.
b(iii) jika mufawadah mesti mengikut
syarat mufawadah.
- Sama dalam semua aspek iaitu modal,
tanggungan, kerja, tanggung jawab,
bahagian untung, agama dsb.

Syarat khusus
b(iv) Syarat khusus syarikat amal.
(Kongsi kerja)
- Mengikut syarat Mufawadah jika
mufawadah dan Inan jika Inan.
- Jika mengguna alat milik rakan kongsi
dan disewa maka nilai sewa adalah milik
tuan punya barang, bukan milik
syarikat.

Syarat khusus
b(v) Syarat khusus syarikat wujuh
Mengikut syarat Mufawadah jika
mufawadah dan Inan jika Inan.

Hukum Syarikat
Hukum dan peraturan meliputi 4 keadaan:
a) Hukum syarikat Inan pada harta
b) Hukum syarikat mufawadah pada harta
c) Hukum syarikat amal
d) Hukum syarikat wujuh

Hukum Syarikat
Hukum Syarikat Inan pada amwal
(harta)
- Syarat kerja
Boleh berbeza mengikut persetujuan.
a)

- Pembahagian keuntungan
Boleh mengikut kadar modal atau berlebih
kurang mengikut persetujuan.
- Kerosakan harta syarikat
Jika sebelum diguna: batal syarikat.
Selepas guna: sah dan terus syarikat

Hukum Syarikat
-

Pengurusan harta

Pada dasarnya setiap rakan kongsi bebas

mengurus. Tetapi ada beberapa keadaan
:
- Ibda dan ida: boleh. serah kepada
orang lain untuk diniagakan atau
disimpan
- Melakukan mudarabah: boleh

Hukum Syarikat
- Menggadai dan menerima gadaian:
boleh.
- Bermusafir dengan harta syarikat: ijma
kata boleh, Syafie kata tak boleh.
- Derma dengan harta syarikat: tak boleh.

Hukum Syarikat
b)

Hukum syarikat mufawadah pada

harta

Ikrar hutang: boleh untuk dirinya atau

untuk rakan kongsinya

Tanggungan hutang: wajib atas setiap

rakan kongsi

Jaminan harta: Rakan kongsi

bertanggung jawab (Hanafi sahaja).

Hukum Syarikat
-

Tuntutan kontrak jualbeli: setiap rakan

kongsi bertanggungjawab.

- Dhaman jenayah individu: Rakan kongsi

tidak bertanggungjawab

Hukum Syarikat
c) Hukum syarikat amal
- Jika amal jenis mufawadah maka
tertakluk kepada mufawadah
- Jika amal jenis inan maka tertakluk
kepada inan
- Pembahagian keuntungan adalah
berdasarkan jaminan sebagaimana
dipersetujui.
- Kerugian juga mengikut jaminan yang

Hukum Syarikat
d) Hukum syarikat wujuh
- Apa yang boleh dan tidak boleh sama
keadaannya sama ada ia berbentuk inan
atau mufawadah.
- Mengikut Mazhab Hanbali: hanya boleh
wujuh berbentuk inan sahaja. Ada banyak
gharar jika mufawadah dalam wujuh.

Sifat Syarikat
Hukum syarikat wujuh
- Keluzuman aqad syarikat:
. Luzum tetapi tidak mengikat. Setiap
rakan kongsi boleh fasak dengan
pengetahuan rakannya.
. tidak luzum
- Kuasa rakan kongsi:
adalah amanah. Kerosakkan tidak
dikenakan ganti kecuali jika dengan sebab
kecuaian.

Pembatalan /penamatan
Syarikat
Syarikat tamat dengan sebab berikut:
-

fasak.

kematian salah sorang rakan kongsi.

Murtad dan lari kenegara musuh.

gila.

Syarikat yang Fasid

Syarikat adalah fasid bagi 4 kes berikut:
i) berkongsi mengusahakan perkara
mubahat.
- Contoh: memburu, mencari kayu api,
menangkap ikan dilaut.
syarikat amal dengan setiap rakan
memberi modal berbeza dengan untung
dibahagi dua. Contoh:
Berkongsi syarikat mengangkat barang
dengan seorang modal unta dan yang
lain modal keldai.
ii)

Syarikat yang Fasid

iii) seorang memberi rakan kongsi satu
harta untuk disewakan dan sewanya
dibahagi dua. (keldai, kereta)
- Sebab hasil sewa semuanya milik pemilik
harta, pengurus ada hanya hak gaji.
iv) berkongsi dalam belian orang lain
sebelum diterima.

TERIMA KASIH