MAINE ZA ISKOP I UTOVAR

ZEMLJE
Vrste Parametri koji utiu na izbor
Bageri Topografija gradilita

Utovarivai Stanje transportnih puteva

Grejderi Geomehanike karakteristike tla

Dozeri Prisustvo podzemnih voda

Skreperi Vrste radova

Pouzdanost mehanizacije i dr.

KATEGORIJE TLA
I kategorija (vrlo slab teren)- pijesak,pjeskovita zemlja laka glinovita
zemlja, ljunak tucanik;
II kategorija (slab teren) srednje vlana glinovita zemlja, lake gline
srednje i poveane vlanosti
III kategorija (teren srednje tvrdoe) glinovita zemlja male vlanosti,
teka glinovita zemlja i srednje gusta glina
IV kategorija (teren poveane vrstoe) slabi pjeari sa glinom, slabi
laporci, gusta glina
V kategorija tla (vrst teren) guste karbonske gline, slabi krenjaci,
mineralne stene i zamrznuti vlani pijesak;
VI kategorija tla (vrlo vrst teren) guste gline, slabi pjeari, laporac,
zamrznuti pijesak i glina do 3C
VII i VIII kategorija tla (veoma vrsti teren) gue i vre modifikacije iz
VI kategorije, vrste stijene i zamrznuta tla do 20 C
BAGERI
Podjela prema:
konstrukciji (univerzalni, teleskopski, vedriari, rotacioni,

tunelski, refuleri)
donjem stroju (na gusjenicama, na tokovima, etajui, plovni, na

kolosjeku)
vrsti pogona (dizel, elektrini, dizel elektrini, hidraulini)

nainu rada (ciklino ili kontinualno dejstvo)

vrsti komandi (mehanike, kombinovane, hidrauline)

nainu iskopa (horizontalni, visinski, dubinski, kombinovani)

vrsti iskopa (u suvom, u vodi)

U graevinarstvu se koriste bageri sa kaikom od 0,1 do 35 m3

UNIVERZALNI BAGERI
karakteristike prema podjeli bagera
iskop i utovar zemlje u suvom

ciklino dejstvo

na gusjenicama, pneumaticima i vrlo rijetko na kolosjeku ili

etajui, a ponekad i na asiji kamiona

mogue sve vrste pogona (a elektro pogon za velike bagere)

hidraulike komande (najee)

djelovi:
osnovni bager:

donji stroj

bagerska kuica sa bagerskom mainom

prikljuna orua
VRSTE KAIKA I PRIMJENA
eona (visinska) - za iskope usjeka sa ela i kod otkopa sa
strane
Dubinska za iskope u dubini do 4, odnosno 9 m
Zahvatna (grajfer) za manji obim radova na iskopu
temelja, iskope pod vodom, za produbljivanje korita i sl.
Povlana (skreperska) za iskop kanala sa ela ili poreno
u punom ili nepotpunom iskopu i kod sikopa velikih jama
EONA KAIKA
DUBINSKA KAIKA
 SKREPERSKA KAIKA

Bager "sajla" sa korpom od 4m3 kopa do 14m

dubine
SKREPERSKA KAIKA - kinematika
GRAJFERSKA KAIKA - kinematika
GRAJFERSKA KAIKA - kinematika
TELESKOPSKA KATARKA
TELESKOPSKA KATARKA
PRORAUN UINKA

Tc ( za okret od 90 i optimalnu visinu ela iskopa) od 20 do 40

sekundi za dubinsku i eonu kaiku, a obuhvata operacije: iskop,
okretanje, odlaganje, povratak
Pored pomenutih kv, kp i kr, koriste se jo:
ko - koeficijent okreta, a mogu se primijeniti i
k - koeficijent naina istovara
i
k - koeficijent zahvatanja materijala
z
k - koeficijent usklaenosti transporta
ut
k - koeficijent optimalnosti uslova rada
u
ko - koeficijent okreta
Koriguje uinak prema visini radnog ela i uglu okretanja
bagera
Iznosi 1,0 za optimalnu visinu radnog ela i okretanje od
90
Kree se u intervalu od 0,59 do 1,26
BAGERI VEDRIARI
Maina za iskop i utovar zemlje sa rijetkom primjenom
Maina sa kontinualnim dejstvom
Sastoji se od niza kofica (vedrica od 12 do 150 l) u
beskonanom lancu na katarci koja moe da se prelama na
2 ili 3 zgloba
Kofice kopaju zemlju u tankim slojevima
Posebno pogodan za iskop kanala u zemlji bez krupnijeg
kamenja
Kretanje na gusjenicama ili kolosjeku
Prilikom iskopa i utovara bager se kree, a vozila stoje
BAGERI VEDRIARI
ROTACIONI KOPAI
kretanje na gusjenicama
esta upotreba u rudarstvu, rjee u graevinarstvu
iskop nanie ili navie
kofice (6-12 kom) na toku koji se nalazi na kraju pokretljive katarke i
transportna traka za utovar transportnih sredstava
ROTACIONI KOPAI
ROVOKOPAI
vrste
sa koficama

sa rotacionim tokom

sa glodaem (lancem)

kretanje na gusjenicama
iskop rova sa vertikalnim ili zakoenim stranama (irina rova 0,3-0,9m, pa i do
2,75 m)
odlaganje iskopa pomou transportne trake
http://www.hardrocktrenching.com/

ROVOKOPAI
OSTALE SRODNE MAINE
Kabel-bageri
kombinacija kabel krana i bagera sa povlanom kaikom

konstrukcija: fiksan toranj i pokretan anker izmeu kojih je

nosee ue po kome se kree korpa bagera i vuno ue
kojimse povlai kaika
rasponi 100- 350 m, a zapremin akaike 0,33-4m3

primjena kod eskploatacije ljunka, regulacionih radova i na

graenju brana
mogu iskop pod vodom

Kabel-skreperi
slian prethodnom, ali sa korpom bez dna koja se povlai
pomou dva ueta
rasponi od 60-130 , a kopre 0,3-3 m3
KABEL BAGER
Mini bageri
UTOVARIVAI
Maine za utovar zemlje a u lakom i sipkom materijalu
mogu da rade i iskop
Vrste
Maina sa ciklinim dejstvom

Utovarivai sa ela

Utovarivai preko glave

Maina sa kontinualnim dejstvom

Utovarivai sa koficama

Zapremina kaike od 0,5 do 7,5 m3

UTOVARIVAI SA ELA
Najei tip utovarivaa
Kretanje
na pneumaticima (najee)

na gusjenicama (znatno rjee)

Znatno manje pokretan od bagera

Znatno slabiji od bagera
Znatno vea zapremina radnog organa
Mnogo se manje koristi za kopanje, a mnogo vie za
utovar ve iskopanog ili izminiranog materijala
Vrijeme ciklusa se kree od 75 do 90 sekundi
UTOVARIVAI SA ELA
 UTOVARIVAI PREKO GLAVE
Neto rei tip utovarivaa
Prednost u odnosu na utovariva sa ela je to
ne mora da se okree
Pogodan za tunele i rudarska okna
esto na gusjenicama
Vrijeme ciklusa se kree od 60 do 75 sekundi
PRAKTINI UINAK
UTOVARIVAA SA ELA I PREKO
GLAVE

Vrijeme ciklusa
za utovariva sa ela od 1,25 do 1,5 min

za utovariva preko glave od 1-1,25 min

Negdje u literaturi se koristi i kz - koeficijent zahvatanja

materijala i zavisi od kategorije tla koje se iskopava
UTOVARIVAI SA KOFICAMA
Maina sa kontinualnim dejstvom
Za utovar sipkih materijala na deponijama
Sastoji se od niza kofica (vedrica) u beskonanom lancu
Nosa kofica noe da mijenja ugao nagiba kako bi se
prilagodio visini vozila
Kofice se pune preko spiralne zavojnice (pua)
 Kombinovane maine

<iframe width="653" height="367"

src="https://www.youtube.com/embed/I7mJEBo-J8o" frameborder="0"
allowfullscreen></iframe>
PRAKTINI UINAK
UTOVARIVAA SA KOFICAMA

q - zapremina jedne kofice [m3]

a - razmak izmeu kofica [m]
v - brzina kretanja kofica [m/h]
 MAINE ZA ISKOP POD VODOM
Mogunost iskopa
suvozemnom mehanizacijom sa obale

univerzalni bager sa skreperskom ili zahvatnom kaikom

kabel bager

kabel skreper

bageri vedriari

u dubokoj vodi ili usljed nemogunosti iskopa sa obale plovni bageri

plovni bageri sa ciklinim dejstvom za radove na raiavanju u

pristanitima i rad u stijeni
bageri (eona ili zahvatna kaika)
specijalni plovni bageri sa grajfer kaikom za dubine i do 120 m
plovni bageri sa kontinualnim dejstvom

plovni bageri vedriari

bageri refuleri
 MAINE ZA ISKOP POD VODOM
Plovni bageri sa ciklinim dejstvom
bageri (dubinska ili zahvatna kaika) obini bager montiran i
ankerovan za plovno sredstvo
specijalni plovni bageri sa grajfer kaikom za dubine i do 120 m
MAINE ZA ISKOP POD VODOM
Plovni bageri sa kontinualnim dejstvom
plovni bageri vedriari
obrnut smjer kretanja kofica u odnosu na suvozemne

upotreba kod iskopa kanala

dubina iskopa i do 24 m ispod povrine vode

isko koficama na elu katarke, a transport materijala preko kosih

ravni ili transportnih traka
MAINE ZA ISKOP POD VODOM
Plovni bageri sa kontinualnim dejstvom
plovni bageri vedriari
MAINE ZA ISKOP POD VODOM
Plovni bageri sa kontinualnim dejstvom
plovni bageri refuleri (sisavci)
za vaenje pijeska i sitnog ljunka

usisavaju smjesu materijala i vode sa dna i potiskuju je po

cijevnom plutajuem sistemu na obalu
za dubine do 25m dubine pumpe montirane u tijelu bagera, a za
dubine do 45m podvodna pumpa montirana je na usisnu cijev
kod tvrdog dna koriste se razliiti sistemi za usitnjavanje: "jet-
sistemi", rezni tokovi, strune glave i lanci.
MAINE ZA ISKOP POD VODOM
bageri refuleri (sisavci)
1. Discharge pipe
2. Control cabin
3. Suction head with jet-appliance
4. cutter wheel
5. Conveyor chain
6. Suction pipe winch
7. Derrick for the suction pipe
8. Front floaters for suction pipe
guidance
9. Suction pipe
 DOZERI
Maina za iskop zemlje U zavisnosti od pokretljivosti
Maina sa ciklinim dejstvom noa postoje:
Prenos sila buldozer - no je upravan
mehaniki (zastarelo)
na pravac kretanja traktora
hidrauliki (najee)
engldozer - no se moe
Kretanje okretati oko vertikalne
na gusenicama (najee)
osovine
na pneumaticima (znatno ree)
tiltdozer - no se moe
Konstrukcija
traktor na kome je privren no
okretati oko horizontalne
pokretanje noa gore-dolje i oko
osovine koja je u pravcu
horizontalne osovine koja je kretanja traktora
upravna na pravac kretanja
 PRIMJENA DOZERA
ienje terena i skidanje humusa
Izrada usjeka i nasipa
Nasipanje
Iskop sa nasipanjem
Razastiranje
Izrada profila i iskop na manjoj dubini
Guranje skrepera prilikom iskopa
Raskopavanje tvrdog zemljita rijaem
PRAKTINI UINAK DOZERA

Operacije

iskop
guranje
razastiranje
povratak
TUpcqkvr
Vrijeme ciklusa se kree od 90 do 150 sekundi
Vrijeme ciklusa zavisi i od daljine guranja
Ekonomino je gurati zemlju dozerom na rastojanju do 100 m
zapremina koliine zemlje q koju dozer moe da gura ispred sebe, utvruje se
na osnovu posebnog prorauna
q zavisi od snage motora dozera
GREJDERI
Maina za zemljane radove
Maina sa kontinualnim dejstvom
Kretanje na pneumaticima
Koristi se za profilisanje, planiranje i razastiranje
Radni organ je no koji se moe pomjerati:
oko vertiklane osovine

oko horizontalne osovine koja je upravna na pravac

kretanja
gore-dole
 GREJDER
Primjena
Skidanje humusa

Izrada kosina i kanala

Iskop i nasipanje na putevima

Popunjavanje iskopa

Lako skidanje materijala

ienje snijega


BpbcosBn0,2kvr
U
V
b - irina noa
d
PRAKTINI UINAK GREJDERA

B - irina trake

- ugao pod kojim je no

postavljen u odnosu na pravac
kretanja
GREJDER
GREJDER
SKREPERI
Maine za iskop, transport i istovar zemlje
Maina sa ciklinim dejstvom
Prenos sila je hidrauliki
Kretanje na pneumaticima
Kompleksna i samostalna maina
Konstrukcija
Ko sa poklopcem koji vue traktor

Ko se moe rotirati oko osovine koja je upravna na pravac kretanja

Ko ima na sebi no za zasecanje zemlje

Moe biti vueni ili samohodni (najee je traktor jednoosovinski,

kod samohodnog)
Skreper sam vri iskop, utovar, transport i istovar
SKREPERI
samohodni (moto) skreper
sa otvorenim koem
 SKREPERI

samohodni (moto) skreper sa elevatorom

SKREPERI
SKREPERI

vueni skreperi
PRIMJENA SKREPERA
Laki iskop i skidanje humusa
Iskop i nasipanje
Razastiranje
Za tvre zemljite potrebna im je pomo dozera
kao rijaa

kao guraa
PRAKTINI UINAK SKREPERA

Operacije ciklusa -pojedine Vrijeme ciklusa Tc zavisi od daljine

komponente treba sraunati ili transporta
Ekonomino je prevoziti zemlju
izmjeriti na licu mesta skreperom na rastojanju do 1000 m
T = t + t + t + t
c u v i o
za samohodne i 500 m za vuene
t vrijeme iskopa i utovara
u

tv - vrijeme vonje
ti - vrijeme istovara
to - vrijeme manevrisanja