UNIVERZITET U NIU

PRIRODNO-MATEMATIKI FAKULTET
DEPARTMAN ZA BIOLOGIJU I EKOLOGIJU

Vegetacija sveta
Zonobiom venozelene etinarske vegetacije
(tajga) na podzolu u hladnoj borealnoj klimi

Jenakovi Dragana
 Rasprostranjenje etinarskih uma

U severnom delu Severne Hemisfere etinarske ume obrazuju

ogromnu cirkumpolarnu vegetacijsku zonu. etinarske ume
javljaju se i u planinskim oblastima gde se u obliku visinskih
pojaseva nalaze i daleko na jugu (Alpi, Karpati, Kavkaz).
 Klima

Prema Valteru Borealni tip

klime.
Borealna klimatska zona
prostire se u vidu
kontinuiranog prstena izmeu
50 i 60 severne geografske
irine. Na ovim prostorima su
leta blaga, dok su zime surovo
hladne i duge. U toku godine
padne umerena koliina
vodenog taloga (300-600mm),
i to najvie za vreme leta.
 Zemljite-podzol

Zbog nepovoljnih higrotermikih uslova usporeni su procesi

mineralizacije tako da dolazi do nagomilavanja sirovog humusa
koji je kisele reakcije. U ovakvim uslovima dolazi do mobilizacije i
ispiranja rastvorenih organskih supstanci zajedno sa Al-silikatima i
gvoem iz humusno-akumulativnog i eluvijalnog horizonta i
njihovog taloenja u ilivujalnom B horizontu.
 Karakteristike vegetacije

etinarske ume su, posebno u severnim delovima Evroazije,

oligodominantne ili monodominantne. Pored sprata drvea, u
etinarskim umama uoava se sprat niskih bunova i prizemni sprat
koji obrazuju zeljaste biljke, mahovine i liajevi.
 Karakteristike vegetacije

Fiziognomija etinarskih uma prvenstveno zavisi od morfolokih,

fiziolokih i ekolokih osobina pojedinih vrsta etinara koje ih
izgrauju. Na osnovu navedenih osobina izdvajaju se tri tipa
etinarskih uma: tamne, svetle i listopadne etinarske ume.
 Tamne etinarske ume

Tamne etinarske ume predstavljaju najkarakteristiniji tip

vegetacije u borealnoj zoni. Ovaj tip uma poznat je pod nazivom
tajga. etinari koji izgrauju tamne etinarske ume imaju
piramidalnu krunu, a zbog posebnog naina grananja i gustine,
odnosno rasporeda grana i etina do slojeva ispod sprata drvea
dospeva mala koliina svetlosti.
 Svetle etinarske ume

Svetle etinarske ume obrazuju venozelene vrste iz roda Pinus. U

ovom tipu uma postoji relativno velika koliina svetlosti u
spratovima ispod sloja drvea.
 Listopadne etinarske ume

Listopadne etinarske ume obrazuju razliite vrste roda Larix.

Arieve ume, takoe, spadaju u svetle etinarske ume, ali se zbog
svoje periodine listopadnosti otro izdvajaju od ostalih.
Karakteristini predstavnici flore

Picea obovata

Abies sibirica
Karakteristini predstavnici flore

Pinus sibirica

Linnaea borealis
Karakteristini predstavnici flore

Oxalis acetosella

Monotropa hypopitys
Karakteristini predstavnici flore

Goodyera repens

Veronica officinalis
Karakteristini predstavnici flore

Galeobdolon luteum

Pyrola minor
Karakteristini predstavnici flore

Skimmia repens

Moneses uniflora
Karakteristini predstavnici flore

Vaccinium vitis idaea

Vaccinium myrtillus
Karakteristini predstavnici flore

Ilex rugosa

Lycopodium clavatum
Karakteristini predstavnici flore

Pinus silvestris

Larix sibirica