MAINSKI

MATERIJALI
U zavisnosti od sastava materijali
se djele na:
1. metale i legure,
2. polimere (plastini materijali ),
3. kompozitne materijale,
4. keramike materijalr i
5. pogonske materijale .
Metali i legure

Metali su najzastupljeniji mainski materijali.

Metali se u prirodi ne nalaze u elementarnom
obliku. Nalaze se u prirodi kao hemijsko
jedinjenje,pod nazivom rude. Rude se
prerauju sa ciljem da se dobiju metali. Od njih
se najee proizvode poluproizvodi koji
odlaze u fabrike i radionice na dalju preradu u
konane proizvode.
elik
elik je legura gvoa i ugljenika. Radi
poboljanja i prilagoavanja odreenoj
namjeni najee se dodaju i legirajui
elementi (Cr,Mo,Mn,Ti,V,Ni,Co i dr.).
Sirovo gvoe se dobija topljenjem rude
gvoa u visokim peima pomijeanim sa
koksom i dodacima (krenjak i dr.). Da bi
koks bolje sagorijevao ,u visoku pe se
uduvava topao vazduh. Istopljeno gvoe se
taloi na dnu pei,a iznad njega,kao laka
,izdvaja se ljaka. Kroz usta pei izlaze
sagorjeli gasovi, koji se odvode preko kupera
u dimnjak. Nakon odreenog vremena ,iz
visoke pei se isputa sirovo gvoe i ljaka.
Boja sirovog gvoa zavisi od ugljenika.Ako se
ugljenik jedini sa gvoem nastaje gvoe
karbid,koji ima bijelu boju. Ukoliko se
ugljenik izdvaja samostalno u vidu
grafita,dobija se sivo sirovo gvoe.Za
dobijanje elika se koristi bijelo sirovo
gvoe,dok se u daljem postupku prerade
sivog sirovog gvoa dobija liveno
gvoe.Za dobijanje elika iz sirovog gvoa
koristi se Simens-Martinova pe,Beserner-
Tomasov konvertor ili elektrina pe.
Podjela elika se vri:
1. Prema hemijskom sastavu:
a) ugljenini i
b) legirani.
2. Prema namjeni:
a) konstrukcioni elici,
b) alatni elici,
c) elici i legure sa naroitim fizikim
svojstima.