B CNG THNG

TRNG I HC CNG NGHIP TP.HCM

Vin cng ngh sinh hc thc phm

B MN: DINH DNG HC

DINH DNG CHO NGI

BNH TIU NG
GVHD: ThS. NGUYN TH TRANG
SVTH:
TRN THU LINH 15043651
THI QUANG HI MY 15042411
TRN TH THU NGN 15042381

1
NI DUNG TRNH BY

1. TNG QUAN V BNH TIU NG

2. MI QUAN H GIA DINH DNG V BNH TIU NG
3. K THC N CHO NGI BNH TIU NG
1.Tng quan v bnh tiu ng
1.1. Khi nim

Tiu ng (i tho ng) l mt loi bnh ri lon chuyn ho

mn tnh ton thn m c trng bi s tng ng mu do thiu ht
insulin tng i hay tuyt i gy ra.
1.Tng quan v bnh tiu ng
1.2. Phn loi

Tiu ng tup 1
Tiu ng tup 2
Bnh tiu ng do thai k (giai on thai nghn)
1.Tng quan v bnh tiu ng
1.2. Phn loi: tiu ng tup 1
1.Tng quan v bnh tiu ng
1.2. Phn loi: tiu ng tup 1

Tup 1 c c im l xut hin sm, cc triu chng thng bt u

t ngt, thng xut hin ngi tr
Bnh thng c cha tr bng cch tim insulin
Do bnh tiu ng tup 1 cn gi l tiu ng ph thuc
insulin.
1.Tng quan v bnh tiu ng
1.2. Phn loi: tiu ng tup 1

Bin chng
X va ng mch
M lo
Tn thng dy thn kinh
Chc nng thn suy gim
D nhim trng
1.Tng quan v bnh tiu ng
1.2. Phn loi: tiu ng tup 2
1.Tng quan v bnh tiu ng
1.2. Phn loi: tiu ng tup 2

Tup 2 bnh tiu ng l khng insulin

Li sng gp phn quan trng trong vic gy ra bnh tiu ng loi 2:
bo ph, li sng li vn ng v khng lnh mnh, ch dinh dng
Tiu ng tup 2 c trng ngi ln tui, cc triu chng thng
xut hin dn dn v bt u sau tui 30.
Nn kim sot cn nng v c ch dinh dng hp l hn ch
nguy c bnh tiu ng tup 2.
 1.Tng quan v bnh tiu ng
1.2. Phn loi: tiu ng tup 2

Bin chng
Nhim toan Ceton i tho ng (Diabetic ketoacidosis DKA)
Hi chng tng p lc thm thu do tng ng huyt khng nhim
cetone (Hyperosmolar hyperglycemic nonketotic syndrome)
(HHNS)
Thiu ht lng ng trong mu
1.Tng quan v bnh tiu ng
1.2. Phn loi: tiu ng tup 2

Nu khng c cha tr, c th dn n DKA v thiu insulin trong thi gian di.
T bo khng c glucose sn xut nng lng t bo dng protein v cht bo
bin i thnh nng lng
Trong
qu trnh phn gii cht bo, vi sn phm ph nh th ceton tch t trong
mu dn ti tnh trng nhim ceton (ketosis).
Nu lng ceton trong mu qu cao, s pht trin thnh DKA (Diabetic
ketoacidosis) dn n hn m v cht
1.Tng quan v bnh tiu ng
1.2. Phn loi: tiu ng tup 2

Ngoi ra, mt bin chng khc ca tiu ng tup 2 l Hi chng tng p lc

thm thu do tng ng huyt khng nhim cetone (Hyperosmolar
hyperglycemic nonketotic syndrome) (HHNS)
Khi tip tc thiu ht insulin, lng ng mu s tng , thn s phn ng bng
cch thi glucose ra khi mu vo nc tiu cng vi mt lng ln nc

Nu khng ung nhiu nc, thn s khng duy tr c kh nng thi glucose t
mu v pha long ng trong nc tiu dn n mu ngy cng c, tnh trng
ny gi l tng p sut thm thu lm nc t cc m vo mu gy mt nc
nghim trng dn n HHNS co git, hn m
1.Tng quan v bnh tiu ng
1.2. Phn loi: tiu ng tup 2

Bnh c th ph hoi cc m trong c th, tng nguy c mc bnh tim

mch
Gy tn thng vng mc mt dn n m lo
nh hng n h thn kinh
Nhim trng nng c th ct b chi
Chc nng thn suy gim
1.Tng quan v bnh tiu ng
1.2. Phn loi: bnh tiu ng do thai k

ng trong mu cao (tng ng huyt) xy ra trong qu trnh mang thai,

nhng thng ht trong vng su tun sau khi sanh.
Pht trin trong thi k mang thai, nh hng n 4% ca tt c cc ph n mang
thai
Bnh lm tng nguy c b bnh tiu ng tup 2 ca c ngi m v a tr.
C th sn sc bng cch la chn li sng lnh mnh, c th cn dng thuc
iu chnh mc ng trong mu.
 2. Mi quan h gia dinh dng v bnh tiu ng
2.1. Mi quan h chung gia dinh dng v bnh tiu ng

Cn lu rng khng c mt thc phm duy nht no p ng c nhu cu ca tt c

mi ngi.
xc nh mt ch dinh dng thch hp mi ngi bnh cn c s c vn ca
chuyn gia dinh dng hoc bc si iu tr.
S cn i ty l nng lng cung cp t ba cht dinh dng c bn: carbohydrat, cht
bo v cht m l iu rt quan trng.
2. Mi quan h gia dinh dng v bnh tiu ng
2.2. Ch dinh dng cho ngi tiu ng

Nhng loi thc phm nn n Nhng loi thc phm khng nn n

Nhng loi thc phm nn n
a) Tri cy, rau xanh, cc loi c qu:

1.Tri cy, rau xanh, cc loi c qu:

Cht x c tc dng trong vic kim sot lng ng trong mu, gim bt nhu cu
insulin v gim thiu cc bin chng ca tiu ng.
Nhng loi thc phm nn n
a) Tri cy, rau xanh, cc loi c qu:

Ngi bnh cn lu nhng thc phm cha nhiu

cacbonhydrat. M rau xanh tri cy li c hm lng
cacbonhydrat v lng calo kh thp nn c th yn tm s
dng
Mt khc n cung cp cho bnh nhn loi ng chm hp thu
nn s gip cho lng ng trong mu khng qu cao hay
qu thp.
 Nhng loi thc phm nn n
b) Thc phm cha cht bo lnh mnh:

Cht bo th nn dng nhiu loi cht bo bo ha ca thc vt hn cht

bo bo ha ca ng vt v hn ch ti a cc dng cht bo cha bo
ha.
Khi b tiu ng thng s ko theo huyt p tng nn ngi bnh cng
nn tp trung n nh huyt p bng cch gim hm lng cholesterol,
cung cp thc phm cha cht bo lnh mnh.
 Nhng loi thc phm nn n
b) Thc phm cha cht bo lnh mnh:

Nhng thc phm cha cht bo

n khng bo ha c th k n
nh: b, du oliu, du ht ci, lc,
hnh nhn.
Nhng loi thc phm nn n
c) Ng cc nguyn ht

Ng cc nguyn ht l thc phm gip

ngn chn v gim thiu hm lng
ng vt qu mc quy nh trong
mu. Ngi bnh nn n nhiu bt yn
mch, ht k, bnh m nguyn ht
Nhng loi thc phm nn n
d) C bin v hi sn

C, tm, sc cha nhiu

omega3, giu cht m nn tt
cho ngi b bnh cng nh
gip iu ha tim mch. C
th chn c hi, c mi, c thu
nu di dng hp thay v
chin xo gim thiu du
m.
Nhng loi thc phm nn n
e) Tht b

Ngi bnh ch nn n tht

nc, c bit l tht b v
tht b s cha protein, t
cht bo bo ha, gip gim
hm lng cholesterol xu.
Cho nn tht b nn b sung
mt cch tht hp l cho c
th.
 Nhng loi thc phm khng nn n
a) Thc phm ngt

Cht ngt l nguyn nhn trc tip gy bnh i

tho ng, n lm trm trng thm qu trnh
bnh l, tng cc bin chng nng n ca bnh.
Bnh nhn tiu ng nn s dng cc cht ngt
nhn to c th thay ng trong nc ung nh
Aspartam v sacharine.
 Nhng loi thc phm khng nn n
b) Thc phm nhiu tinh bt

Hn ch dng tinh bt nhiu.

Khng nhng cm m cc thc phm nh
bn ph, cho, cng cn ch khi s
dng, trnh vt qu mc cho php.
Ngoi ra nhng loi c qu nh khoai ty,
ngcng khng nn n qu nhiu.
Nhng loi thc phm khng nn n
c) Cht bo bo ho

Trnh xa thc phm cha nhiu m

nh tht heo, ni tng ng vt,
trng c bit khng nn n thc
phm ng hp nh m n lin, xc
xch, thc n nhanh. Do cha nhiu
cholesterol cng nh cht bo qun,
nh hng nghim trng n sc khe,
tng nguy c bo ph v kh kim sot
ng huyt.
 Nhng loi thc phm khng nn n
d) Sa, b, ph mai

Tuy cung cp nng lng cho c th, nhng n

li khng hon ton ph hp vi ngi b tiu
ng.

Cht bo trong nhng thc phm s lm gim

khng, hn ch s sn xut insulin trong
tuyn ty.

Do nn lu khng phi lc no cng dng

sa khi b bnh. Nu c, th nn chn loi sa
khng ng, tch bo khng lm bnh
nghim trng thm.
 Nhng loi thc phm khng nn n
e) Bia, ru, thc ung c cn

Tuyt i phi trnh xa ru bia khi

c xc nh b bnh tiu ng, nhng
thc ung nh vy s lm bnh ngy
cng tin trin theo chiu hng xu mt
cch nhanh chng v kh kim sot.
 3. K thc n cho ngi bnh tiu ng
3.1. Cc bc cn lm trc khi k n

Phi nm chc kin thc v lm sng v dinh dng c lin quan ti bnh.
Phi thm khm bnh nhn nm c: h tn, tui, gii tnh, loi bnh chnh, cc
triu chng lm sng, cc kt qu xt nghim, thc trng sc kho bnh nhn, khu v
v tp qun n ung,
Tiu chun tin n hoc kh nng kinh t ca bnh nhn.
Gi c th trng ca cc loi lng thc, thc phm.
 3. K thc n cho ngi bnh tiu ng
3.2. Cc bc k n

Bc 1: Bn hy xc nh cn nng nn c (CNNC) da trn chiu cao ang c ca bn bng cch:

CNLT = [Chiu cao(cm) 100] 0,9

y s l mc cn nng ti a nn c phng nguy c khi tng hoc gim cn khng mong mun s
a c th vo tnh trng tha cn, bo ph, hoc suy dinh dng.
Bc 2: Xc nh nhu cu nng lng (Kcal)
Lao ng Nhu cu nng lng
Nam N
Nh CNLT 30kcal/kg/ngy CNLT 20kcal/kg/ngy
Trung bnh CNLT 35kcal/kg/ngy CNLT 30kcal/kg/ngy
Nng CNLT 45kcal/kg/ngy CNLT 40kcal/kg/ngy
3. K thc n cho ngi bnh tiu ng
3.2. Cc bc k n

Bc 3: Tnh nhu cu cc cht dinh dng

Cht bt ng: 50 60% so vi tng nng lng (Vi 1g
cht bt ng cung cp 4 kcal). Chn cc thc phm
hp thu chm nh: gao mm, go tm than Sc Trng, go
ST , khoai, bp..
Cht m : 15 20% so vi tng nng lng (Vi 1g cht
m cung cp 4 kcal). Chn cc loi c, hi sn, tht nt
b da, u h
Cht bo: Khng vt qu 25% so vi tng nng lng
(Vi 1g cht bo cung cp 9 kcal). Chn cc loi du
thc vt, m c.
3. K thc n cho ngi bnh tiu ng
3.2. Cc bc k n

Vi du: Tnh nhu cu nng lng ca mt n sinh vin : cao 160cm (c xem
l lao ng mc trung bnh)
Cn nng l tng: CNLT = (160 100) x 0.9 = 54 kg
Nhu cu nng lng: NCNL = 54 x 30 Kcal/kg/ngy = 1620 Kcal.
Nhu cu cc cht dinh dng:
+ Cht bt ng: ( 1620 Kcal x 60%) / 4 = 243 gram
+ Cht m: ( 1620 Kcal x 20%) / 4 = 81 gram
+ Cht bo: ( 1620 Kcal x 20%) / 9 = 36 gram
 3. K thc n cho ngi bnh tiu ng
3.2. Cc bc k n

Theo li khuyn ca ca bc si v cc chuyn gia dinh dng th cc bnh nhn tiu ng

nn n:
Ba sng: Ba sng ca ngi bnh tiu ng nn c cc thc phm bao gm tinh bt,
tri cy chn t nhin, protein. Bn c th la chn mt t min, ph, m, khoai lang hoc
ng cc nguyn ht.
3. K thc n cho ngi bnh tiu ng
3.2. Cc bc k n

Ba tra: Ba tra, bn cn tng cng cht x t cc loi

rau c qu nh x lch, t , ng, u en, ng cc nguyn
ht, B sung thm protein t tht nc thn, tht g nn b
da. Ngoi ra cn c thc phm cha nhiu vitamin, omega-3,
magie.
3. K thc n cho ngi bnh tiu ng
3.2. Cc bc k n

Ba ti: Vo ba ti, bn nn n t hn ba tra v ba sng

v nn chn cc thc phm d tiu ha. b sung protein,
bn c th chn c hi, u ph. Cc cht dinh dng khc
nh cht chng oxy ha, magie, vitamin, cht x c th chn
mng ty, bng ci
3. K thc n cho ngi bnh tiu ng
3.3. Mt s mu thc n
Thc n 1: Nng lng 1.200 Kcal/ngy/ngi
3. K thc n cho ngi bnh tiu ng
3.3. Mt s mu thc n
Thc n 2: Nng lng 1.600 Kcal/ngy/ngi