PETROLEJ

• Kerozin je pojam grčkog porijekla, nastao od grčke riječi kéros, što u

prevodu znači – vosak, a sam pojam podrazumijeva zapaljivu tekuću
materiju koja se dobija preradom sirove nafte.

• Takođe, u narodu, kerozin je poznat i kao – petrolej, a ponegdje i kao

parafin. Upotrebljava se kao gorivo za avione i druge vrste letjelica,
kao što su rakete, helikoptere i sl.

• Kerozin je bezbojni, zapaljivi ugljovodonik koji se dobije destilacijom

sirove nafte (150-270 C), koristi se kao pogonsko gorivo turbinskih
motora
• O procesu destilacije sirove nafte prvi je pisao perzijski naučnik al-Razi
u djelu KNJIGA TAJNI
• Kerozin ima malu isparljivost, te najčešće sagorijeva raspršten u
kapljice i iz tog razloga, kerozin za potrebe aviona, mora da ima
odgovarajući viskozitet.
• Kerozin za avione se koristi za pogon motora sa unutrašnjim
sagorijevanjem. Tačka na kojoj kerozin mrzne iznosi -60˚ C, a njegova
gustina se kreće od 0,78 – 0,85 gr/cm3 .
• Osnovni uslovi koje moraju ispunjavati avionski kerozini su sljedeći:

• postojanost u slučaju niskog pritiska,

• ne smiju u sebi sadržati sumpor, zbog korozije uređaja motora,
• lako presipanje iz rezervoara u rezervoar,
• rad motora mora biti osiguran od požara i
• moraju zadovoljavati raspon radnih temperatura, koje su visoke.
• Avionskom gorivu se dodaju razni aditivi, zbog sprečavanja stvaranja
pjene prilikom točenja goriva u avion ili nagle promjene visine leta,
kada se dodaju razni inhibitori za stvaranje pjene.
• Na našem području se najčešće upotrebljava mlazno gorivo na bazi
kerozina, oznake : JET A-1.

• U većini zemalja, kerozin je sinonim za petrolej, kao što je to u

Jugoistočnoj Aziji, Velikoj Britaniji, Istočnoj i Južnoj Africi i dr.
• Kerozin se koristi, pored goriva za avionske mlazne motore i za
osvjetljenje, grijanje, kao i za pogon traktora.
• Nafta se nalazi u dubini zemlje uglavnom do 5000 m, pa i više.
• Posle utvrđivanja nalazišta geološkim, geofizičkim, seizmičkim i
drugim metodama nafta se dobija bušenjem bilo na površini zemlje
bilo na moru.
• Komplet uređaja koji se koristi prilikom bušenja na kopnu sastoji se
iz tornja, dizalice, motora, pumpi, koturača, bušećeg stola uz alat i
pribor.
• Nafta najčešće ističe iz buštine na površinu pod pritiskom koji vlada
na dubini i pritiskom usljed rastvorenog gasa u nafti

• Idući prema površini pritisak se stalno smanjuje, pa dolazi od

izdvajanja rastvornog gasa iz nafte, tako da na izlazu iz buštine
dobijamo mješavinu nafte i gasa.
• Ova mješavina se odvodi u sabirnu stanicu, gde se u takozvanim
• separatorima, odvaja tečna od gasovite faze, a odatle i nafta i
gas u zasebne rezervoare.
• Iz rezervoara se zatim nafta prevozi i cisternama, tankerima,
• naftovodima do postrojenja za preradu nafte – rafinerija
• Sirova nafta se nikad ne koristi direktno kao gorivo već se prethodno
podvrgava rafinaciji.
• Rafinacija nafte obuhvata skup operacija koje se mogu podijeliti
u sljedeće tri grupe:
• 1. Frakciona destilacija,
• 2. Hemijska prerada i
• 3. Umješavanje (poboljšanje osobina tehničkih goriva).
• U temperaturnom intervalu t=35-200 0 C, izdvaja se benzinska
frakcija i to laki benzin u opsegu 35-150 0 C I teški u opsegu od 150-
200 0C.
• U sledećem temperaturnom intervalu t=150-280 0 C, izdvaja se
petroleumska frakcija.
• U interval od 220-380 0 C, izdvaja se dizel motorska goriva, pri čemu
od 220-350C 0 C laka (D1, D2) I od 350-380 0 C teška (D2, D3) dizel
frakcija.
• Avionski benzin i visokooktanski automobilski benzin se proizvode od
primarnog benzina i prečišćenih benzina dobijenih kataličkim
krekingom sa dodatkom produkata alkiliranja.

• Destilacija je proces kojim se kroz zagrijavanje, isparavanje i

kondenzaciju prečišćavaju različite tekućine.