DIGITALNA SUBTRAKCIONA

ANGIOGRAFIJA

Doc.dr.sc.med.Sandra
Vegar-Zubović II
Rotaciona angiografija i rotaciona
digitalna subtrakciona angiografija

 Postavljanjem retgenske cijevi

i pojačivača slike na C – luk omogućeno je
snimanje pod različitim uglovima u brzim
serijama, dok je uvođenje kompjutorske
tehnike omogućio digitalizaciju i
postprocesing tehniku.
Na taj način je omogućen prikaz dužeg dijela
vaskularnog stabla, iz više uglova bez
pomijeranja pacijenta.
3D digitalna subtrakciona angiografija

 Ova tehnika je poznata već deceniju.

 3D model se može rotirati , zahvaljujući
softveru, pod bilo kojim uglom uključujući i
one koji su nezgodne pozicije, a bez da se
pacijenti pomijeraju.
 Danas se pojačivači slike mogu zamijeniti
sa ravnim “flat” detektorima kao i u drugim
digitalnim radiografskim snimanjima.
APARATURA

 DSA sistem koristi moderne digitalne elektronske uređaje sa

malim šumom (low- noice) i brzim (high-speed) procesorima
slike za prikaz vaskularnih struktura.
 Ovaj imaging sistem koristi sljedeću aparaturu:
-generator x zraka i rendgenska cijev,
-elektronski pojačivač slike,
-kamera i videosistem,
-procesor slike sa sistemom pohranjivanja,
-sto za pacijenta,
-radna konzola i monitori,
-dodatna zaštitna oprema.
Generator x-zraka i rendgenska cijev

 Angiografski aparati po karakteru prikaza

krvnih sudova , a u kratkom vremenskom
periodu moraju imati moćan generator koji
omogućava konstantan napon.
 U početku su korišteni šesteroventilni, potom
dvanaestoventilni,a danas multifrekventnim
generatorom konstantnog potencijala, koji je
u stanju da proizvodi kratke ekspozicije istog
intenziteta.
Generator x-zraka i rendgenska cijev

 To su generatori snage 100KW koji mogu

postići jačinu struje do 700mAs.
 Rendgenska cijev danas ima snagu 90KW
sa kontinuiranom rotacijom anode i tri
kvadratna fokusa od kojih je najmanji
veličine 0,3mm.
Elektronski pojačivač slike

 Elektronski pojačivač slike je riješio slabe svjetlosne

slike koja nastaje na klasičnom fluorescentnom
ekranu kad na njega padne inhomogeni snop
rendgenskih zraka, nakon prolaza kroz objekat.
 Elektronski pojačivač slike je staklena vakumska
cijev koja ima dva ekrana.
 Prednji ekran sa vanjske strane ima tanak
fluerescentni sloj,a sa unutrašnje fotoelektrični sloj.
 Stražnji ekran ima fluerescentni sloj.Između ova dva
kraja cijevi je raspoređen niz cilindričnih elektrona.
Elektronski pojačivač slike

 Princim rada EPS:Svjetlosna slika sa vanjske strane

prednjeg ekrana pada na fotoelektrični sloj i izbija
elektrone sa njega formirajući ingomogen snop
elektrona(elektronska slika).Prolazeći između
cilindričnih elektrona elektroni bivaju
ubrzani.Akceleracija elektrona povećava njihovu
konetičku energiju i ukupan fluks svjetlosti koji oni
proizvode na stražnjem fluorescentnom ekranu.
 Stražnji fluoroscentni sloj, osim toga, ima manju
površinu od prednjeg pa na jedinicu površine dolazi
veća količina energije.
Elektronski pojačivač slike

 Svjetlosna slika se pojačava za 500 do 5000

puta i ona se može registrirati kamerom, u
videosistem, na monitor ili digitalizirati.
 Pojačivač slike i rendgenska cijev su
postavljeni na pokretnom , plafonskom ili
podnom C-luku, sa mogućnošću pokretanja
promjenjivom brzinom rotacije C-luka.
Videosistem i kamera

 Osnovna funkcija video kamere je da

proizvede analogni elektronski signal
proporcionalan količini svjetlosti koja pada
na ploču kamere.
Procesor slike i sistem pohranjivanja

 Osnovne funkcije digitalnog procesora slike

su (1) akvizicija i digitaliziranje video slike,
(2) pohranjivanje digitalnih slika u memoriju,
(3) izvođenje aritmetičkih operacija na
podacima slike, (4)prikaz digitalnih slika na
videomonitorima i (5)pohranjivanje slika na
magnetskom mediju ili na optičkom disku.
Procesor slike i sistem pohranjivanja

 Procesor sadrži i mikroprocesor ili kontrolor

sistema koji kontrolira osnovne operacije
procesora slike, generator x-zraka i ostale
komponente, koordinirajući i kontrolirajući
operacije digitalnog imaging sistema.
 Slika se nakon logaritamske transformacije i
digitalizacije videosignala pohranjuje u
memoriju procesora slike.
Procesor slike i sistem pohranjivanja

 Svaki piksel digitalne slike se predstavljen je kao

digitalni broj koji ima minimalno 10 bitova, a
odgovara opsegu digitalizacije analogno-digitalnog
konvertera procesora slike.
 Svaki procesor ima više od jedne memorijske ravni
što je važno kod DSA , jer maska(neopacificirana
slika) akvirira u jednu memoriju, a subtrahirana od
opacificirane slike se akvirira u drugu memoriju.
Sto za pacijenta

 To je podno postavljen sto na kojem leži

pacijent, dimenzija 220X45, koji može
podnijeti težinu i preko 200kg.
 Visina stola od 75cm do 105cm.
Radna konzola i monitori

 Ona je odvojena od izvora zračenja i obično

locirana u drugoj prostoriji, uz postojanje prozora sa
zaštitinim staklom između konzole i aparata.
 Tu je najmnje jedan monitor.
 Aparati sa mogućnošću 2D i 3D rekonstrukcije bi
trebali imati dodatnu radnu stanicu koja bi
omogućila da se istovremeno radi sa pacijentom i
evaluacija već snimljenih podataka.
Dodatna zaštitna oprema

 To su zastori između aparata i operatera.

 Treba se voditi računa o zaštiti osoblja zbog
dužine vremenskog trajanja tih procedura.
Automatska šprica

 Kontrastno sredstvo se u toku procedure može

davati ručno ili pomoću automatske šprice.
 Ručno davanje je poželjno u početku pretrage
radi praćenja postavljanja katetera , a i zbog
alergijskih reakcija.
 Upotreba mehaničke šprice je neophodna za
optimalnu aplikaciju kontrasta, osobito ako je
potreban veći volumen sa velikim protokom u
sekundi(aortografija, IV DSA).
Automatska šprica

 Manja je radijacija za osoblje.

 Može biti direktno vezana za sto pacijenta ili može
biti zasebna.
 Kapacitet klipa u šprici ne smije biti manji od
150ml.
 Primarni parametri koji se programiraju prije
aplikacije su:
-Protok u mililitrima u sekundi(ml/sec) bira se na
osnovu vrste vaskularnog stabla. Npr.za a.carotis
comunis 4ml/sec, a.femoralis 6ml/sec.
Automatska šprica

 Ukupna količina kontrastnog stredstva koji se

aplicira ovisi o veličini teritorije koja se snima.Za
torakalnu i abdominalnu aortu u prosjeku je
potrebno 25 do 30ml kontrastnog sredstva, a za
selektivne i subselektivne angiografije manja
količina.
 Linearno pojačanje –je dodatni primarni parametar
injiciranja.To je vrijeme potrebno od početka
davanja kontrasta do postizanja maksimalnog već
određenog protoka.
Automatska šprica

 Danas se koriste kateteri od 4 i 5F.

 Pritisak nije primarni parametar. On zavisi
od viskoznosti kontrastnog sredstva,
programiranog protoka, prečnika katetera,
materijala od kojeg je kateter napravljen i
dužine katetera.
 Prekoračenje limita može rezultirati
raspadanjem katetera.
Automatska šprica

 U injektor kontrastnog sredstva obično je

uključen i grijač kontrasta da bi se smanjila
viskoznost istog i omogućio protok do 40ml u
sekundi.
 Automatska šprica pored aplikacije kontrasta
služi i za planiranje optimalnog početka
ekspozicije.Ekspozicija mora početi prije
dolaska kontrasta u područje koje snimamo.
 Sterilni nastavci,sterilni stopcock-ovi.