KULONI DHE ZBULIMI I

ELEKTROSKOPIT
1- Kuloni 3- LIGJI I KULONIT
ESMA
2-Elektroskopi
MUSTAFA
 KULONI
 Kuloni lindi më 14 qershor 1736 në Angouleme , Francë ,
dhe vdiq në 23 gusht të vitit 1806 në Paris . Prindërit e tij
quheshin Henri Kulon (Henry Coulomb) dhe Catherine Bajet
. Ai studioi në kolegjin “Mazarin” të Parisit , ku jetonte dhe
babai i tij . Studimet e tij përfshinin filozofinë , gjuhësi dhe
letërsi . Ai mori gjithashtu një edukim të mirë në
matematikë , astronomi , kimi dhe botanikë .

 Një lidhje tjetër të ngjashme ai e vërejti edhe

për polet magnetike . Më vonë , ndër arritjet e tij ,
përmendim edhe gjetjen e forces së fërkimit tek
mullinjtë e erës .
 Emri i tij është gjithashtu ndër 72
emrat e gdhendur në Kullën Eifel .
 Kulturat e lashta rreth Mesdheut e dinin se disa objekte, të tilla si shufra
prej qelibar, mund të fshihen me leshin e maceve për të tërhequr objekte
të lehta si pupla. Thales e Miletus bëri një seri të vëzhgimeve mbi
elektricitetin statik rreth vitit 600 para erës sonë, nga i cili ai besonte se
fërkimi i dha ambalazh magnetik, ndryshe
nga mineralet si magnetit, të cilat nuk kishin nevojë për fërkim.
Thales ishte i pasaktë në besimin se tërheqja ishte për shkak të një efekti
magnetik, por më vonë
shkenca do të provonte një lidhje mes magnetizmit dhe energjisë
elektrike.

Më në fund, në vitin 1785, fizikan francez Charles-Augustin de

Coulomb publikoi tre raportet e para të energjisë elektrike dhe
magnetizmit, ku ai deklaroi ligjin e tij. Ky publikim ishte thelbësor
për zhvillimin e teorisë së elektromagnetizmit. [13] Ai përdori një
balanc të rrotullimit për të studiuar forcat tërheqëse dhe tërheqëse
të grimcave të ngarkuara dhe përcaktoi se madhësia e forcës
elektrike midis akuzave të dy pikave është në proporcion me
produktin e akuzave dhe anasjelltas proporcional me sheshin e
distancës midis tyre.
Elektroskoopët zbulojnë ngarkesën elektrike
nga lëvizja e një objekti të provës për shkak të
forcës elektrostatike të Kulombit. Meqenëse
potenciali elektrik apo voltazhi i një objekti në
lidhje me tokën është i barabartë me
ngarkesën e tij të ndarë nga kapaciteti i tij në
tokë, një elektroskoop mund të konsiderohet si
një voltmetër i papërpunuar. Megjithatë,
akumulimi i një ngarkese të mjaftueshme për
të zbuluar me një elektroskop kërkon qindra
ose mijëra volt, kështu që elektrospektorët
përdoren vetëm me burime të tensionit të
lartë, siç janë elektriciteti statik dhe makinat
elektrostatike. Electroscopes në përgjithësi
japin vetëm një tregues të përafërt, cilësor të
madhësisë së ngarkesës. Një instrument që
masat ngarkohen sasiore quhet një
elektrometër.
LIGJI I KULONIT THOTË:

Madhësia e forcës elektrostatike e

tërheqjes ose e neveritjes midis dy
akuzave të pikave është drejtpërdrejt
proporcionale me produktin e
madhësisë së akuzave dhe anasjelltas
proporcional me sheshin e distancës midis tyre.

Forca është përgjatë vijës së drejtë që bashkon ato. Nëse të dy

akuzat kanë të njëjtën shenjë, forca elektrostatike mes tyre
është e pështirë; nëse kanë shenja të ndryshme, forca ndërmjet
tyre është tërheqëse.