HUKUM

ADAT
DAN
UNDANG-
UNDANG
 PENGERTIAN HUKUM ADAT DAN UNDANG-UNDANG

Adat merujuk peraturan tertentu yang telah menjadi

amalan secara turun-temurun.
Hukum adat ialah sesuatu peraturan yang berasal
daripada adat resam, amalan atau kebiasaan yg telah
lama wujud.
Bertujuan membentuk peraturan dalam kehidupan
manusia.
 HUKUM ADAT

 Adat pepatih dan Adat Temenggung

 Istilah ‘Adat Pepatih’ berasal dari gelaran Sultan Balun iaitu Datuk
Perpatih Nan Sebatang.
 Istilah ‘ Adat Temenggung’ berasal daripada gelaran kakanda tiri
Sultan Balun iaitu Datuk Ketemenggungan.
 Kedua beradik ini menjadi pengasas kpd institusi adat Melayu, iaitu
sistem sosial yang mengembangkan cara hidup aristocrat patrilineal
(Adat Temenggung) sosial kerajaan yang bercorak demokrasi
matrilineal (Adat Pepatih).
 BENTUK DAN PELAKSANAAN ADAT PEPATIH

Adat pepatih diamalkan

Merupakan satu peraturan
oleh masyarakat Melayu di
/undang-undang yang tidak
Negeri Sembilan dan
bertulis dalam bentuk
beberapa buah daerah di
pepatah yang dihafal.
Melaka.

Mengandungi susunan Memberi panduan tentang

peraturan yang lengkap susunan pentadbiran dan
meliputi setiap sudut pembahagian kuasa politik,
kehidupan individu dan aturan keluarga dan
masyarakat. perkahwinan dll.
POLITIK

PEMERINTAHAN UNDANG-UNDANG JENAYAH

• Bercorak demokrasi
• Pemerintah patuh undang2
• Orang lelaki tiada hak kecuali hak
mentadbir
– Hukuman dilakukan untuk
memperbaik keadaan & tak
menghukum pesalah
– Menekankan sifat bertimbang rasa

• Ketua pentadbir = Yang Dipertuan – Pesalah didenda mengikut

Besar / Yamtuan Besar (Raja) kesalahannya & mangsa diberi ganti
rugi
• Diikuti oleh Undang, Lembaga,
Buapak dan Anak Buah
• Yamtuan Besar dilantik oleh empat
Undang
 EKONOMI

PEMBAHAGIAN HARTA Harta

Carian
• Memberatkan kaum wanita dengan
menurunkan harta melalui
keturunan wanita
• Kalau ibu tiada anak P, harta HARTA
diwariskan kepada adik P, anak adik- Harta PASANGAN Harta
Sebelah SUAMI Dapatan
adiknya atau cucu ISTERI
• Kalau berlaku penceraian, harta
diuruskan oleh waris terdekat pihak
isteri hingga diselesaikan oleh
Buapak Harta
Pembawaan
SOSIAL

KEKELUARGAAN DAN PERKAHWINAN

– Setiap suku ada nama tersendiri dan dipecahkan kepada beberapa bahagian kecil
iaitu Perut.
– Perkahwinan sesama suku tidak dibenarkan kerana dianggap bersaudara
– Sistem perkahwinan esogami berperanan
1. Mengekalkan hubungan persaudaraan dalam suku
2. Eratkan hubungan antara suku
3. Mengawal kelakuan sumbang yang melibatkan suku lain
– Perkahwinan menekankan kerjasama & jalinan kekeluargaan yang rapat
SOSIAL

KEMASYARAKATAN
• Amalan muafakat ditekankan
• Masyarakat harus bertimbang rasa & menekankan nilai
kemasyarakatan
• Menekankan peraturan hidup yang berlandaskan kepentingan
hidup bersama
• Setiap masyarakat dianggap mempunyai kebolehan dan
kemampuan tertentu
• Takde seorang pun boleh disisihkan walaupun dia cacat