NOAA Uyduları

040090251 H. ANIL AKYILDIZ

040090257 ERHAN YILMAZ
040090265 BAHAR EKER
• NOAA (National Oceanic and Atmospheric
Administration) Ulusal okyanus atmosferik
teşkilatı küresel okyanuslar, atmosfer, uzay ve
güneş ile ilgili bütün çalışmaları yapan, verileri
toplayan ve bu elde etmiş olduğu verileri
bilime uygulayan bir teşkilattır. NOAA şiddetli
hava hadiseleri için planlar yapmakta, denizler
ve gökyüzü için haritalar çıkarmakta, okyanus
ve deniz kaynaklarının kullanımı ve korunması
için gerekli önlemleri almakta ve doğayı
anlamamız konusunda geliştirici araştırmalar
yapmaktadır
NOAA Uyduları
NOAA uyduları yerden yaklaşık 830–870km. yükseklikteki yörüngelerinde yer
almaktadır. Bu Uydular kutupsal yörüngeli uydulardır. Yani kutuptan kutba dünya
etrafında tur atmakta ve taradığı bölgelerin görüntülerini dünya üzerindeki alıcı
merkezlerine ulaştırmaktadır. Dünyanın da kendi etrafında dönmesi sebebiyle her
turda değişik alanı tarayabilirler.
Tarihsel Gelişim
•1894: William Eddy uçurtma kullanarak kayıt yapabilen termometreler geliştirdi
•1898: Başkan William McKindey, kasırga erken uyarı ağının kurulması talimatını verdi
•1900: Avrupada kablolu hava uyarı bilgisi aktarımı başladı. Aynı yıl Texas’taki kasırga önceden
tahmin edilebildi ancak büyük sellere neden olan gelgit tahmin edilemedi.
•1902: Hava tahminleri kablosuz telgraf ile gönderilmeye başlandı
•1904: Uçaklarıla üst hava atmosferik araştırmalar başladı
•1905: İlk kez New York’ta bir gemiye kablosuz hava tahmin raporu yollandı
•1907: Fenerbahçe kuruldu
•1914: Tarımsal tahminler yapılmaya başlandı.
•1921: Radyotelgraf ile hava tahmin raporu yayını başladı
Tarihsel Gelişim
•1944: Normandy çıkarması sırasında gelgit ve rüzgar tahminlerinden yararlanıldı
•1948: Hava tahminlerinde bilgisayar kullanılmaya başlandı.
•1958: Explorer I uydusu uzaya fırlatıldı.
•1959: Vanguard II uydusu fırlatıldı. Uydunun üzerindeki 2 alıcı bulutlardan yansıyan güneş
ışınlarını algılayabiliyordu.
•1960: İlk kutupsal yörüngeli meteoroloji uyduları TIROS I ve TIROS II uzaya fırlatıldı.
•1963: Otomatik fotoğraflama kapasitesine sahip TIROS III uzaya fırlatıldı
•1969: Neil Armstrong aya ilk ayak basan insan oldu.
•1970: ESSA (Çevre Bilim Araştırma Teşkilatı), NOAA olarak değiştirildi.
•1976: Gerçek zamanlı hava tahmin ve uyarı sistemli 3. nesil radar çalışmaları başladı
 Tarihsel Gelişim
• 1978: NOAA ilk uydu serisi olan TIROS-N serisini uzaya fırlattı
• 1979: NOAA-6 • 1993: NOAA-13
• 1981: NOAA-7 • 1994: NOAA-14
• 1983: NOAA-8 • 1998: NOAA-15
• 1984: NOAA-9 • 2000: NOAA-16
• 1988: NOAA-10 • 2002: NOAA-17
• 1991: NOAA-11 • 2005: NOAA-18
• 1992: NOAA-12 • 2009: NOAA-19
NOAA Programları
• Polar Operational Environmental Satellites (POES) : Bulut haraketlerini izleyen, deniz ve kara
yüzey sıcaklıklarını ölçen, detaylı görüntüler verebilen uydular.
• Geostationary Operational Environmental Satellites (GOES) : Tüm yer küreyi izleyebilen uydular
• Defense Meteorological Satellite Program(DMSP) : Askeri amaçlı atmosferik olayları izleyen
uydular
• Ocean Surface Topography Mission (OSTM)/JASON-2 : Okyanus ve denizleri izleyen uydular
• Joint Polar Satellite System (JPSS) : Hava tahminleri ve ilkim ölçümlerini yapan uydular
 Polar Operational Environmental Satellites
(POES)
POES dünya yüzeyinin yaklaşık 830 km üzerinde, günde 14.1 kutupsal yörünge tamamlayan bir
uydu sistemidir.
Bir turu tamamlama süresi yaklaşık 90 dakikadır.
Dünyanın kendi ekseni etrafındaki hareketinden dolayı her turda farklı boylam üzerinden geçer ve
böylece şekilde görüldüğü gibi bütünüyle bir küresel tarama alanı sağlar.
POES in taşıdığı bazı algılayıcılar:

• 4 veya 5 kanallı yüksek çözünürlüklü radyometre alıcıları

(AVHRR)

• Gelişmiş mikrodalga algılayıcısı (AMSU)

• Yüksek çözünürlüklü kızılötesi algılayıcısı (HIRS)

Bu sayede uydular görünür, kızılötesi ve mikrodalga

bölgelerindeki verileri alır.

POES yaklaşık 50 yıldır veri toplar ve iklim değişiklikleri için

geniş ölçüde bilgi birikimi sağlamıştır.
POES uydularından alınan verilerin araştırma ve uygulama alanları:
• Hava analizi ve tahmini
• İklim araştırmaları
• Deniz yüzeyinin sıcaklık ölçümleri
• Atmosferik derinliklerin sıcaklık ve nem ölçümleri
• Okyanus araştırmaları
• Volkanik patlamaları gözlemleme
• Orman yangını tespiti
• Bitki örtüsü analizi
Yangından dolayı oluşan duman bulutu Deniz yüzey sıcaklığı ölçümleri
 Geostationary Operational Environmental Satellites
(GOES)

Bu uydular dünyanın 35.800 km üzerinde ‘geosynchronous’

adı verilen yörüngede dünya ile eşzamanlı olarak dönerler.
Imager ve Sounder adı verilen iki temel sensörü bulunur.
Taşıdığı Solar X-Ray Imager (SXI) alıcısı ile X-Ray bölgede de
veri alabilir.
GOES uydu sistemi hava tahminlerinde ve yeryüzünü,
okyanusları, atmosferi ve iklim değişikliklerini anlayabilmek
için yapılan bilimsel araştırmalarda kullanılır.
Yüzeyde sabit bir görüş açıları vardır böylece atmosferdeki değişimleri kolaylıkla inceleyebilmek için gereken
veriyi sağlarlar.

Meteorolojik olayların tespiti için sürekli olarak ölçüm ve gözlem yaparlar.

Hortum, kasırga, dolu fırtınaları gibi olayların değişimlerini anlık gözlemleyebilmesinin yanısıra gökgürültüsü
ve kasırgaların neden olabileceği sel olayları hakkında da tahmin verisi sağlarlar.

Kar yağışının yüzeydeki birikimini ve karın kapladığı alanı tespit edebilirler.

Bu veriler ile meteoroloji uzmanları olası fırtınaları,

kar veya buz tabakasının erimesi ile oluşabilecek
olumsuz durumları tahmin edebilirler.
 Defense Meteorological Satellite Program
(DMSP)
Dünya yüzeyinin 830 km üzerinde kutupsal yörüngeye yakın konumlanmış güneş ile senkronize
yörüngede dönen uydulardır.
Yörünge periyotları 101 dakikadır ve günde iki kere küresel kapsamlı tarama yaparlar.
Görünür ve kızılötesi sensörleri ile 3000 km uzağına kadar veri toplayabilirler.

Askeri amaçlı veri toplamak için atmosferik olayları

inceleyen uydulardır.

Görünür ve kızılötesi spektrumda bulutların

özelliklerini, kar, yangın gibi olayları , okyanusların
yapısını ve kirliliği gözlemler.
Bu uydulardan alınan tarama verileri meteoroloji uzmanları tarafından işlenir.

• 3 boyutlu bulut analizi

• Bulutların yükseklikleri
• Yeryüzünün ve su yüzeyinin sıcaklığı
• Su akıntıları
• Okyanusların yüzey özellikleri
• Buz ve kar tabakası

gibi bilgilere ulaşılır.

Bu bilgiler ışığında Amerika Birleşik Devletleri askeri operasyonlarını planlar.

Bulut hareketlerini gözlemde kullanılan OLS(Operational Linescan System) sensörü ve fırtına tespiti gibi
hava tahminleri için veri toplayan SSMIS(Special Sensor Microwave Imager/Sounder) en önemli algılayıcı
sensörleridir.
OLS alıcısından elde edilen bir görüntü
 Ocean Surface Topography Mission
(OSTM)/JASON-2

Okyanus akıntılarını, su seviyesini ve suyun sıcaklığını gözlemleyen, su yüzeyinin yüksekliğini

ölçen uydulardır.
Ekvatorun 1336 km uzağında 66 derece eğik açıyla dönerler.
Bu uydulardan alınan verilerle okyanustaki sirkülasyonların iklim değişikliklerini nasıl etkilediği
araştırılır.
Ayrıca gemilerin yön bulmasında, balıkçılıkta, denizdeki atıkların tespitinde, açık deniz
ticaretinde de bu veriler kullanılır.
 Joint Polar Satellite System (JPSS)

Kutupsal yörüngeli uyduların yeni nesil versiyonu olan uydu sistemidir.

İlk JPSS uydusu 2011’de fırlatılmıştır ve ikinci uydunun çalışmalarının 2017’de bitmesi
planlanmaktadır.
JPSS önemli teknolojik ve bilimsel gelişmeler sunan uydulardır.
JPSS programı 5 uydulu, yüksek hassasiyetli sensörlerden oluşur. Dünya yüzeyini, atmosferi,
okyanusları gözlemleyerek meteorolojik ve iklimsel araştırma verileri üretir.
Uzun süreli hava tahminleri yapabilmektedir.
Elde edilen ölçümler ile yangınlar ve volkanlar analiz edebilir.
Atmosferik sıcaklık nem ve basınç profilleri çıkarılır.
NOAA Uydularında Yer Alan Algılama
Sistemleri
Yüksek Çözünürlükte Kızılötesi Işınım
Algılayıcısı (HIRS)
HIRS dünyadan yayılan enerjiyi algılayan
sistemlerdir.
HIRS algılayıcı öncelikli olarak 1975 yılında Nimbus
6 uydusunda kullanıldı ve geliştirildi. Nimbus 6
yörüngesel veri alımı ve sistem çalışmaları
neticesinde, atmosferik algılama çalışmalarının
yapılabileceği hususunda beklentiler arttı. Daha
sonra Nimbus 6 uydusu üzerindeki HIRS algılayıcısı
yenilenerek TIROS-N serisi uydularına monte
edildi.
Gelişmiş Mikrodalga Çevirici Ünitesi
(AMSU)
Bu yeni tip pasif mikrodalga algılayıcısı, NOAA’ nın
atmosferik alıcı takımlarına gelen sinyali anlamlı
bir şekilde arttırmıştır. AMSU özellikle bulutlar, su
buharı profili ve yere düşen kar ve su miktarı ile
ilgili bilgi ve buz çalışmaları için dizayn edilmiş ve
TIROS-N serisi uydularda bulunan mikrodalga
çevirici ünite (Microwave Sounding Unit: MSU)
detektörüne göre çok daha hassastır. AMSU
ünitesi değişik amaçlarla algılama yapan 2
algılayıcıdan oluşur. Bunlar AMSU-A ve AMSU-
B’dir.

AMSU-A parlaklıkları ölçmek için, AMSU-B su

buharı seviyesini ölçmek için kullanılır
Çevresel Uzay Monitörü (SEM)
SEM-2, uydunun bulunduğu yükseklik
civarında yüklü parçacıkların akışını
algılayabilen yüklü-parçacık spektrometresidir.
Katı Siyah Saçıcı Ultraviyole Radyometresi
(SBUV-2)
SBUV/2 üzerinde iki adet modül taşıyan
ultraviyole radyometresidir. İki modül üzerinde
de optiksel dedektörler ve elektronik yapılar
bulunmaktadır. Ölçülen değerle, gözlenen yerin
ne kadarı bulutla kaplandığı tespit edilmektedir.
Ayrıca güneş ışınlarını ve dünya üzerinden
yansımaların ultraviyole spektrumlarını
ölçmektedir.
Çok Yüksek Çözünürlüklü Gelişmiş
Radyometre (AVHRR)
AVHRR alıcıları NOAA uydularının taşıdığı en
önemli algılayıcıdır. Elektromanyetik
spektrumun görülebilir, yakın, orta, kızılötesi
ve termal kızılötesi bölgelerdeki ışınımları
tespit eder. Radyasyon detektörü, yüzey
sıcaklığı ve bulut kaplı alanların tespitinde
kullanılmaktadır. Çok küçük bir görüş açısı ile
dünyayı bir ufkundan diğer ufkuna düzgün bir
tarayıcı ayna ile tarayabilir.
Mart 1993 – «Asrın Fırtınası»
Buzul Kırılmaları
Sandy Kasırgası