BAB 8 : CAHAYA DAN OPTIK

8.1 PENGGUNAAN CERMIN

 BAB 8 : CAHAYA DAN OPTIK

Pembentukan Imej Oleh Cermin Satah Dan Kanta

Imej yang Dibentuk oleh Cermin Satah

Ciri-ciri Imej yang Terbentuk Pada Cermin

Satah

Tersongsang sisi
• Bahagian kanan dan kiri bertukar

Maya
• Imej tidak boleh ditunjukkan pada skrin

Tegak
• Imej tegak seperti objek

Sama saiz dengan objek

• Tiada perubahan saiz daripada saiz objek

Jarak objek dari cermin sama dengan jarak imej dari cermin
APLIKASI CERMIN SATAH
 Aplikasi pantulan dalam
kehidupan seharian : cermin
periskop
 Pembentukan Imej Oleh Alatan Optik
Pembentukan Imej Oleh Alatan Optik -
Periskop
 Alatan optik yang digunakan untuk melihat benda yang terhalang daripada
penglihatan kita seperti tembok.
 Diperbuat daripada satu tiub panjang dengan cermin pantul atau prisma
diletakkan disetiap hujung. Permukaan pantul ini selari antara satu sama
lain, dan diatur pada sudut 45 darjah pada paksi tiub berkenaan.
 Sinar cahaya dari objek dipantulkan dua kali oleh dua cermin sebelum
memasuki mata pemerhati.
45
45

Objek Cermin
satah

Halangan
Cermin
satah
Imej (tegak dan 45
maya) 45 Mata
kaleidoskop
JAWAPAN

R
 BAB 8 : CAHAYA DAN OPTIK

8.2 SIFAT CAHAYA

 BAB 8 : CAHAYA DAN OPTIK

8.3 PANTULAN CAHAYA

 Pantulan Cahaya
• Berlaku apabila cahaya jatuh ke atas
normal
permukaan yang legap r
dan memantul
Sinar tuju i Sinar pantulan

Objek legap

• Kadar pantulan dan arahnya bergantung kepada

warna dan sifat permukaan objek
• Objek cerah menantulkan lebih cahaya
• Permukaan objek yang licin dan sekata akan
memantulkan lebih cahaya dengan selari
 BAB 8 : CAHAYA DAN OPTIK

8.4 PEMBIASAN CAHAYA

 BAB 8 : CAHAYA DAN OPTIK

Penyebaran Cahaya

Ciri-ciri Cahaya

 Cahaya bergerak dalam garis lurus.

 Cahaya dibiaskan apabila ia bergerak daripada medium kurang tumpat ke

dalam medium yang lebih tumpat dan sebaliknya.

i
Udara

i = sudut tuju
r
Kaca
r r = pembiasan

i>r
i

 Cahaya terdiri daripada tujuh warna yang berlainan dengan halaju yang
berlainan.
 Penyebaran cahaya berlaku kerana cahaya berwarna bergerak pada kelajuan
yang berbeza apabila melalui prisma kaca.
 BAB 8 : CAHAYA DAN OPTIK

8.5 PENYEBARAN CAHAYA

 BAB 8 : CAHAYA DAN OPTIK

Penyebaran Cahaya

Penyebaran Cahaya

Merah
Jingga
Spektrum
Kuning cahaya
Hijau
Biru
Cahaya Indigo
Ungu
putih Prisma kaca

 Penyebaran cahaya ialah proses pemisahan cahaya putih kepada warna-

warna komponennya yang disebut spektrum.
 Cahaya merah disebarkan paling sedikit kerana ia bergerak paling laju
manakala cahaya ungu disebarkan paling banyak kerana ia bergerak paling
perlahan.
 BAB 8 : CAHAYA DAN OPTIK

Penyebaran Cahaya

Penggabungan Spekrum Warna

 Sekiranya satu lagi prisma kaca

yang serupa diletakkan terbalik di
belakang prisma yang pertama, sinar
akan digabung semula untuk
membentuk cahaya putih semula.

 Cakera Newton terdiri daripada tujuh

komponen warna. Apabila cakera
Newton dipasang dengan kelajuan
yang tinggi, tujuh warna akan
bergabung membentuk warna putih.
JAWAPAN

a)BETUL
b)BETUL
c)PALSU
d)PALSU
 BAB 8 : CAHAYA DAN OPTIK

Penyebaran Cahaya
Pembentukan Pelangi
 Pelangi merupakan fenomena semula
jadi yang berkaitan dengan penyebaran
cahaya oleh air hujan.
 Pelangi terbentuk hasil daripada
penyebaran cahaya matahari oleh titisan
air hujan yang terampai di atmosfera.

 Pelangi boleh dilihat sekiranya matahari

berada di belakang pemerhati selepas
hujan

 Titisan hujan yang berbentuk sfera

bertindak sebagai prisma.

 Apabila cahaya putih daripada matahari

melalui titisan air hujan, cahaya itu
disebarkan oleh titisan air hujan.
JAWAPAN

A DAN C
 BAB 8 : CAHAYA DAN OPTIK

8.6 PENYERAKAN CAHAYA

 BAB 8 : CAHAYA DAN OPTIK

Penyerakan Cahaya

Penyerakan Cahaya

Penyerakan cahaya ialah proses dimana cahaya dihalang dan

dipantulkan oleh zarah-zarah seni di atmosfera. Sinar cahaya diserakkan
ke semua arah.
Kadar penyerakan cahaya bergantung kepada panjang gelombang
cahaya.
Semakin pendek panjang gelombang, semakin banyak cahaya
diserakkan.

Cahaya ungu diserakkan paling banyak kerana panjang gelombang

cahaya ungu paling kecil manakala cahaya merah diserakkan paling
sedikit kerana panjang gelombang cahaya merah paling panjang.

Paling kurang Penyerakan Cahaya Paling banyak

Merah Jingga Kuning Hijau Biru Indigo Ungu

Paling panjang Panjang Gelombang Paling pendek

 Topik 7 Cahaya, Warna Dan Penglihatan

Penyerakan Cahaya

Penyerakan Cahaya Dalam Fenomena Semula Jadi

 Pada waktu tengah hari, cahaya matahari bergerak melalui lapisan atmosfera
yang nipis.
 Cahaya biru, indigo dan ungu diserakkan lebih banyak daripada cahaya warna
lain oleh zarah-zarah di atmosfera.

 Cahaya warna yang lain terus bergerak di atmosfera apabila cahaya biru, indigo
dan ungu diserakkan, menjadikan langit kebiruan pada waktu tengah hari.

Cahaya biru, indigo

dan ungu diserakkan
Langit kebiruan
oleh molekul udara.
hasil daripada
penyerakan Cahaya jingga dan
cahaya merah terus
bergerak di
atmosfera
 BAB 8 : CAHAYA DAN OPTIK

Penyerakan Cahaya

Penyerakan Cahaya Dalam Fenomena Semula Jadi

 Pada waktu senja, matahari kelihatan berwarna merah.

 Cahaya matahari bergerak melalui lapisan atmosfera yang sangat tebal.

 Cahaya biru, indigo dan ungu dengan panjang gelombang yang pendek telah
diserakkan.

 Hanya cahaya yang mempunyai panjang gelombang yang panjang seperti

cahaya merah dan jingga kurang diserakkan kelihatan di mata kita.
JAWAPAN

D
 BAB 8 : CAHAYA DAN OPTIK

8.7 PENAMBAHAN DAN PENOLAKAN CAHAYA

 BAB 8 : CAHAYA DAN OPTIK

Penambahan Dan Penolakan Warna

Warna

Warna Primer Warna Sekunder

• Tidak boleh dihasilkan dengan • Boleh dihasilkan dengan
mencampurkan warna yang lain. mencampurkan dua warna primer.
Contoh : Merah, Hijau dan Biru Contoh : Kuning, Magenta and Cyan
Penambahan warna ialah pencampuran warna-warna yang berlainan untuk
menghasilkan warna yang baru.
Contoh : Penambahan dua warna primer menghasilkan warna sekunder.

Penambahan tiga warna primer

Merah + Hijau = Y menghasilkan cahaya putih

Kuning Merah
Merah + Biru = M Magenta
Cahaya putih
Hijau Biru

Hijau + Biru = C
Cyan
JAWAPAN

a) KUNING
b) BIRU
c) HIJAU
 BAB 8 : CAHAYA DAN OPTIK

Penambahan Dan Penolakan Warna

Penolakan Cahaya Berwarna

 Penyerapan warna oleh penapis dikenali sebagai penolakan warna.

 Penapis ialah bahan lutsinar yang membenarkan hanya warna-warna tertentu

menembusinya. Warna-warna lain diserap.
 Penapis primer (merah, hijau dan biru) hanya membenarkan warnanya sendiri
menembusi penapis., Warna-warna lain diserap.

Warna Warna hijau

Cahaya Cahaya Cahaya Warna biru
merah menembusi
putih putih putih menembusi
menembusi penapis
penapis
penapis
Penapis merah Penapis hijau Penapis biru

 Penapis sekunder (kuning, magenta, cyan) membenarkan warna sendiri serta

warna komponen yang membentuknya melalui penapis.

Warna merah, Warna hijau Warna

kuning dan dan biru merah dan
Cahaya Cahaya Cahaya
hijau menembusi biru
putih putih putih
menembusi penapis menembusi
penapis penapis
Penapis Penapis cyan Penapis
kuning magenta
 BAB 8 : CAHAYA DAN OPTIK

Penambahan Dan Penolakan Warna

Penolakan Cahaya Berwarna Oleh Lebih Daripada 2
Penapis

Apabila dua atau lebih penapis digunakan bersama, hanya warna tententu sahaja
dapat menembusi kedua-dua penapis

Cahaya Cahaya Merah

putih Hijau putih

Penapis Penapis Penapis Penapis

kuning cyan merah magenta

Cahaya Cahaya
Tiada
putih putih Tiada
cahaya
cahaya
Penapis Penapis Penapis Penapis
cyan merah biru kuning
JAWAPAN

MERAH
PEMARKAHAN
JAWAPAN
TAMAT