zalmizy@uum.edu.

my
TOPIK 7
Pembentukan Soal-Selidik

Dr Zalmizy Hussin
Pembinaan Borang Soal-Selidik
Diperlukan apabila:
• Tidak ada soal-selidik terpiawai
• Tujuan kajian yang unik
• Kaedah Tinjauan (Survey)
Steps in Questionnaire Design:
Step 1: Initial Considerations
(Pertimbangan Awalan)
Step 2: Clarification of concepts
(Penjelasan Konsep-konsep)
Step 3: Determine Question Types, Format & Sequence
(Penetapan Jenis-jenis soalan, format dan
urutan)
Step 4: Pretest the Questionnaire
(Kajian rintis untuk soal selidik)
Step 5: Administer the Questionnaire
(Pentadbiran untuk soal-selidik)
1. Pertimbangan Awalan
• Pertimbangkan perkara berikut:
• Pernyataan Masalah
• Objektif Kajian
• Persoalan Kajian
• Hipotesis
• Kerangka Sampel
• Metod Kajian
• JANGAN mulakan penyelidikan dengan mencari
soal-selidik.
2. Penjelasan Konsep-Konsep
• Jelaskan:
• Definisi konsep dan OPERASI
• Dari Konsep ke Pembolehubah
• Tentukan Skala Pengukuran untuk Pembolehubah

Konsep Operasi
Kecantikan Skala Likert 1- 5
Taraf Pendidikan Skala Ordinal
3. Jenis dan Bentuk Soalan
• Soalan terbuka
• Soalan yang tidak mempunyai pilihan tetap atau tidak
ada jawapan yang disediakan oleh penyelidik
• Soalan tertutup
• Soalan jenis berstruktur yang mempunyai pilihan yang
tetap/atau pilihan alternatifnya sudah disediakan atau
disenaraikan oleh penyelidik
Contoh Soalan Tertutup
• Soalan Dwi Pilihan (Dikotomi)
• Soalan Bentuk Senarai Semakan/ Nominal-
polytomous: jawab lebih daripada dua pilihan
jawapn yang tidak teratur (Fauzi et al, 2014, p. 102)
• Soalan yang Berkadar/ Ordinal-polytomous: jawab
lebih daripada dua pilihan bertertib (Fauzi et al,
2014, p. 102)
• Soalan Jenis Berskala (Selanjar)
• Matrix Questions
• A series of questions that concern a common theme and that
have the same response choices (Engel & Schutt, 2014, p. 184)
Soalan Terbuka
• Kelebihan
• Dapat pelbagai respon
• Memberi peluang kepada responden untuk memilih
• Apabila penyelidik kekurangan maklumat
• Kelemahan
• Kadar respon yang rendah
• Sukar untuk ditadbir berbanding soalan tertutup
• Ketidakseragaman format jawapan
• Membebankan responden kerana perlu fikir panjang
Soalan Tertutup
• Kelebihan
• Kos murah
• Jimat masa untuk dikod dalam komputer
• Mudah ditafsir
• Kelemahan
• Paksa responden pilih jawapan yang sedia ada
• Tidak pasti pemahaman responden
• Tidak ada pilihan alternatif
3. Format Soal Selidik
• Urutan dan Susunan
• Ikut kategori/bahagian
• Mula dengan soalan yang mudah
• Gabungan Soalan Positif dan Negatif
• Digunakan dalam Matrix Questions
• Untuk mengelak responden sekadar menjawab tanpa memberi
tumpuan kepada soalan
• Kekalkan fokus secara konsisten
• Seiring dengan objektif/persoalan kajian
• Bina dengan merujuk instrument sedia ada
• Jadikan soal-selidk menarik
• Rekaan layout, ruangan menjawab, arahan
3. Bahasa
• Penggunaan bahasa yang mudah
• Penggunaan ayat yang ringkas
• Penggunaan perkataan/laras bahasa yang sesuai
dengan responden yang dikaji
3. Bahasa
• Elak Soalan yang:
• Menguji ingatan tentang kekerapan,
pengalaman lama
• Berapa kali anda mengunjungi KFC pada
tahun 2005? ________________

• Berarah (mempengaruhi/Leading)
• Sebagai rakyat yang taat setia, ahli parlimen
di kawasan anda telah memberi perkhidmatan
yang terbaik.
1 Sangat Tidak Setuju 5. Sangat Setuju
Samb…
• Dwi-Maksud (Double-barreled)
• Makanan yang disediakan di restoran ABC
adalah sedap dan berkhasiat.
1 Sangat Tidak Setuju 5. Sangat Setuju

• Terlalu panjang
• Setujukah anda bahawa anda puas hati
dengan layanan staf UUM atau anda ada
suatu yang tidak suka terhadap mereka?

1 Sangat Tidak Setuju 5. Sangat Setuju

Samb…
• Kabur
• Nyatakan pendapatan anda.
____________________________
• Mendorong jawapan yang digemari oleh
masyarakat
• Remaja harus memenuhi permintaan ibu bapa

1 Sangat Tidak Setuju 5. Sangat Setuju

Samb…
• Menggunakan perkataan Negatif atau Double
Negative
• Remaja yang tidak membuat kerja sekolah
selalunya tidak membazirkan wang

• Mengandungi
1 Sangat Jargon (perkataan 5.teknikal)
Tidak Setuju Sangat Setuju

• Kaunselor menunjukan sifat empati kepada

anda

1 Sangat Tidak Setuju 5. Sangat Setuju

4. Kajian Rintis
• Tidak kira betapa berhati-hati, soal-selidk yang
dibina mesti mempunyai Kesilapan (Error)
• Error: Kabur, Sukar beri jawapan…etc
• Oleh itu, Kajian rintis perlu dijalankan ke atas
sekumpulan kecil responden yang memiliki ciri-ciri
yang sama dengan responden dalam kajian sebenar.
• Bukan Proof Reading, tetapi Menjawab setiap
soalan.
4. Kajian Rintis
• Beri perhatian tentang:
• Perkataan
• Susunan
• Layout
• Cara/pengalaman berdepan dengan responden
• Kadar respon (tinggi atau rendah)
• Kadar masa yang diperlukan untuk isi satu set
• Kebolehpercayaan dan kesahan
• Berdasarkan maklumbalas daripada kajian rintis,
buat pembetulan dan penyuntingan yang diperlukan
5. Tadbir Soal Selidik
• Simpan soal-selidik di tempat yang selamat
• Jangan dedahkan soal-selidik kepada orang
lain
• Wujudkan kod khusus untuk setiap borang
soal-selidik
• Bina master code di variable view
• Key in data di data view
5. Tadbir Soal Selidik
• Bila ada missing data
• Keluarkan responden berkenaan (paling sesuai)
• Menggunakan nilai min sebagai jawapan
• Menggunakan nilai tengah sebagai jawapan
• Menganggap missing data sebagai satu jenis respon jika
ramai responden bertindak sedemikian
• Jangan buang soal-selidik tanpa perancangan dan di
tempat yang terbuka