Βιολογία Α’ Λυκείου

ΑΙΜΑ ΚΑΡΔΙ ΑΓΓΕΙΑ

Α
 ΣΩΜΑ
 Καρδιακός μυϊκός ιστός
 Καρδιά  αντλία
 Αναρροφητική (;) ΣΩΜΑ
 Συμπιεστική (;)
 2 κόλποι – 2 κοιλίες
(τετράχωρη καρδιά)ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ
 ΚΟΛΠΟΙ: υποδέχονται αίμα ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ
 ΚΟΙΛΙΕΣ: προωθούν αίμα
 Μεσοκοιλιακό διάφραγμα
 Δεξιός κόλπος  Αίμα από
ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ
σώμα (CO2) ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ
 Δεξιά κοιλία  Αίμα σε
πνεύμονες (CO2) [πνευμονική
αρτηρία]
 Αριστερός κόλπος  Αίμα από
πνεύμονες (O2)
 Αριστερή κοιλία  Αίμα σε
σώμα (O2) [αορτή]
 Βαλβίδες  εμποδίζουν
παλινδρόμηση αίματος

ΣΩΜΑ
 ΣΩΜΑ

ΣΩΜΑ
ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ
ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ
ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ

ΣΩΜΑ
 Συνεχής
λειτουργία
(συσπάσεις
μυοκαρδίου)
 ~60-80
παλμοί/λεπτό
 ♂<♀
 ~130 νεογέννητο
 Ρυθμός ;
 Εξαρτάται από
σωματική
δραστηριότητα 
ΑΥΤΟΡΡΥΘΜΙΣΗ
ΑΡΤΗΡΙΕΣ
•Παχύτερα τοιχώματα – μικρότερη
διάμετρος – περισσότερος μυϊκός
ιστός
•Παροχή αίματος (καρδιά) 
διεύρυνση τοιχωμάτων (σφυγμός)
•Ταχύτητα – πίεση αίματος
•2 μεγαλύτερες:
• ΑΟΡΤΗ
• ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΑΡΤΗΡΙΑ
ΦΛΕΒΕΣ
•Περισσότερες
•Όχι σφυγμός
•Βαλβίδες
•2/3 αίματος
ΤΡΙΧΟΕΙΔΗ
•Μεταξύ αρτηριών – φλεβών
•Λεπτότερα – πολυπληθέστερα
•Λεπτά τοιχώματα
• Ανταλλαγή ουσιών – αερίων
• Διαπερατά από λευκά
αιμοσφαίρια (άμυνα)
• Πίεση αίματος στα
τοιχώματα των αγγείων
• Συστολή καρδιάς  110-
150 mm Hg (μεγάλη)
• Χαλάρωση καρδιάς 
~80 mm Hg (μικρή)
• Μεγαλύτερη πίεση στις
αρτηρίες  μεγαλύτερη
ταχύτητα
• Υπέρταση – υπόταση (;)
• ΜΙΚΡΗ/ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ
• Πνεύμονες (=αποβολή CΟ2 – πρόσληψη Ο2)
• Πνευμονική αρτηρία
• Πνευμονικές φλέβες
• ΜΕΓΑΛΗ/ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ
• Σώμα (=πρόσληψη O2/θρεπτικών – αποβολή CO2/άχρηστων)
• Αορτή
• Άνω & κάτω κοίλες φλέβες
• Νεφροί (=αποβολή τοξικών ουσιών + νερού)
• Νεφρικές αρτηρίες
• Νεφρικές φλέβες
• Ήπαρ (=πρόσληψη O2/θρεπτικών – αποβολή CO2/άχρηστων &
παραλαβή θρεπτικών ουσιών πεπτικού - διοχέτευση)
• Ηπατική αρτηρία + Πυλαία φλέβα
• Ηπατική φλέβα
• ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ
• Καρδιά (=πρόσληψη O2/θρεπτικών – αποβολή CO2/άχρηστων)
• Στεφανιαία αρτηρία
• Στεφανιαία φλέβα
ΕΜΜΟΡΦΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ
•Ερυθρά αιμοσφαίρια
(ερυθροκύτταρα)
•Λευκά αιμοσφαίρια
(λευκοκύτταρα)
•Αιμοπετάλια
ΠΛΑΣΜΑ
•Νερό
•Ανόργανα άλατα
•Οργανικές ουσίες
Ερυθρά αιμοσφαίρια
Λευκά αιμοσφαίρια
Αιμοπετάλια
 Μεταφορά: Ο2  ιστούς  CO2
 Απουσία πυρήνα & οργανιδίων
 Αιμοσφαιρίνη
 2α+2β πολυπεπτιδικές αλυσίδες
 4 ομάδες αίμης – περιέχουν Fe
1. Δημιουργία: μυελός των οστών
2. Διάρκεια ζωής: 4 μήνες
3. Καταστροφή: ήπαρ – σπλήνα
 Αιμοσφαιρίνη + O2   Αιμοσφαιρίνη + CO2 /
οξυαιμοσφαιρίνη διαλυμένα HCO3-
 Δέσμευση στο Fe της  Από τους ιστούς στους
αίμης της πνεύμονες
αιμοσφαιρίνης  Σκούρο κόκκινο
 Από τους πνεύμονες χρώμα
στους ιστούς
 Λαμπερό κόκκινο
χρώμα
• Εμπύρηνα
• Άμυνα
• Διαπίδυση/Φαγοκυττάρωση
• Αντισώματα
• Λιγότερα από ερυθρά
• Κοκκιώδη
• Βασεόφιλα
• Ηωσινόφιλα
• Ουδετερόφιλα/Πολυμορφοπ
ύρηνα
• Μη κοκκιώδη
• Λεμφοκύτταρα
• Μονοκύτταρα 
Μακροφάγα
 Λιγότερα από ερυθρά/λευκά
 Κυτταρικά θραύσματα
 Ακανόνιστο σχήμα
 Απύρηνα
 Άχρωμα
 Μικρή διάρκεια ζωής
 Πήξη του αίματος
 90% νερό
 Ανόργανα άλατα
 Θρεπτικές ουσίες
 Ορμόνες
 Πρωτεΐνες
 Ουσίες προς αποβολή
1. Αλβουμίνες
 Διατήρηση ωσμωτικής πίεσης
 Θολό, κολλώδες
2. Σφαιρίνες
 Καταστροφή μικροοργανισμών
 Μεταφορά ουσιών
 Ένζυμική δράση
 Πήξη αίματος
3. Ινωδογόνο
 Πήξη αίματος
 Ορός αίματος: Πλάσμα χωρίς ινωδογόνο
4. Συμπλήρωμα
 20 πρωτεΐνες
 Αντιμετώπιση παθογόνων μικροοργανισμών
1. Μεταφορά O2/CO2/θρεπτικά/άχρηστα
συστατικά/ορμόνες
2. Πήξη/παρεμπόδιση απώλειας υγρών
3. Έλεγχος ποσότητας υγρών
4. Θερμορρύθμιση
ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟΙ
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
•Ασβέστιο
•Βιταμίνη Κ
•Αιμοπετάλια

•*Μη πήξη 
αιμορροφιλία
 Rhesus

Genotype Phenotype

RR, Rr Rhesus +

rr Rhesus -
a. Πρώτος τοκετός
 Παράγοντας
Rhesus ξένος προς
τη μητέρα 
Αντίδραση
ανοσοποιητικού
b. Ανοσοποιητική
μνήμη μητέρας
c. Αντισώματα σε
επόμενη επαφή με
παράγοντα Rhesus
(αιμοσφαίρια
εμβρύου) 
απόρριψη
 Μειωμένα ερυθροκύτταρα
 Κούραση, ατονία
 Λόγοι
1. Ανεπάρκεια σιδήρου (σιδηροπενία) 
διατροφή
2. Μη απορρόφηση Β12 από λεπτό έντερο  μη
ωρίμανση ερυθροκυττάρων
3. Αυξημένος ρυθμός καταστροφής
ερυθροκυττάρων (αιμόλυση)
ΔΡΕΠΑΝΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ

 Κληρονομική ασθένεια  Κληρονομική ασθένεια

 Μη φυσιολογική  Μεγάλη συχνότητα σε
αιμοσφαιρίνη χώρες «μεσογειακού
 Ερυθροκύτταρα με τύπου»
δρεπανοειδή μορφή  Μειωμένη παραγωγή β/α
 Απόφραξη αγγείων αλυσίδας
 Αυξημένη καταστροφή