BAB 1

KERAJAAN
ALAM
MELAYU
CgCtAishah@SEMSALD2018
BANDINGKAN PETA INI DGN PETA DI HALAMAN
3 BUKU TEKS SEJARAH ANDA! #duluVSskrg

TIMUR LESTE
 Pengenalan : Kerajaan Awal di Alam Melayu
F
C
S
A
1. FUNAN 2. CHAMPA
M (Abad 2-15)
(Abad 1-6)
K
G

B
Kerajaan-
U
A 3. SRIVIJAYA Kerajaan Alam 4. ANGKOR
T (Abad 7-11) Melayu yang (Abad 9-16)
Masyhur
A
K
R
O 7.GANGGA
N 5. MAJAPAHIT
6. KEDAH NAGARA
(Abad 13-15)
I TUA (Abad 6-11)
M (Abad 5-11)
SUB 1.1
KONSEP
ALAM
MELAYU
 • Alam Melayu meliputi kwsn Madagaskar ke T.Melayu,Papua New Guinea,
Australia, New Zealand, Kepulauan Pasifik sampai ke Taiwan – Prof. Emeritus Dato’Nik
Hassan Shuhaimi Nik Abdul Rahman (Ahli Arkeologi)
• Alam Melayu merupakan suatu lingkungan geografi yang luas meliputi Kepulauan
Melayu sehingga selatan Thailand – Abdul Hadi Haji Hassan (Ahli Akademik)
• Dunia Melayu meliputi selatan Vietnam,Kemboja, selatan Myanmar, Segenting
Kra, Malaysia,Indonesia,Brunei dan Filipina – Prof. Emeritus Tan Sri Dato’ Pendeta (Dr)
A) Ismail Hussein (Ahli Bahasa dan Kebudayaan)
GEOGRAFI • Kepulauan Melayu meliputi T.Melayu hingga Tenasserimdan Kepulauan Nicobar,
Filipina, dan Kepulauan Solomon hingga Papua New Guinea - Alfred Russel Wallace
(Sarjana Barat)
• Dunia Melayu merupakan sebuah kawasan yang luas meliputi Malaysia, Indonesia,
Brunei, Singapura, selatan Thailand dan Filipina - Prof Dr Ding Choo Ming (Pengkaji
Manuskrip Melayu)
KONSEP
ALAM • Bahasa serumpun di Alam Melayu mempunyai perkaitan dgn bahasa etnik
MELAYU peribumi.
• Persamaan ini boleh dikenal pasti melalui kata-kata tertentu.
• Apabila membuat perbandingan bahasa-bahasa serumpun ini, terdapat pertalian
kekeluargaan bahasa-bahasa ini dengan bahasa Melayu - Prof. Emeritus Dato’ Dr Asmah
B) Haji Omar (Tokoh Bahasa)
• Bahasa Melayu digunakan secara meluas di Alam Melayu sejak awal Masihi lagi.
BAHASA • Sifat org Melayu gemar berlayar mengembangkan lagi B.Melayu ke Alam Melayu
• Sifat B.Melayu yg sederhana & mudah dipelajari membolehkan ia diterima di Alam
Melayu – Sutan Takdir Alisjahbana (Tokoh Bahasa)

• Penduduk Alam Melayumempunyai budaya serumpun yg merangkumi bahasa &

tulisan, persuratan,struktur sosial, kesenian,kepercayaan dan adat
• Munculnya kepandaian dlmkesenian seperti pembuatan gangsa dan seni
mempertahankan diri
C) • Wujud nilai serumpun dlm msyrkt seperti gotong-royong manakala bagi aspek
BUDAYA seni persembahan muncul wayang kulit di Kelantan & P.Jawa – Dato’ A. Aziz Deraman
(Budayawan)
Pengukuhan :

a) Jawab soalan 5 di halaman 22

buku teks sejarah anda.

~Selamat Maju Jaya~

 SUB 1.2
KEWUJUDAN
KERAJAAN
DI ALAM
MELAYU
 1.2 Kewujudan Kerajaan Awal di Alam Melayu

Petempatan kecil Pelabuhan

Kerajaan wujud
berkembang menjadi berkembang menjadi
seawal abad pertama
pelabuhan kerajaan

Kerajaan-kerajaan ini
Kerajaannya ialah Ini membuktikan telah berjaya
Funan, Champa, Alam Melayu membina
Srivijaya, Angkor, mempunyai kerajaan kegemilangan yg
Majapahit, Kedah sezaman dengan agung
Tua, Gangga Nagara tamadun lain
 1.2 Kewujudan Kerajaan Awal di Alam Melayu

• Lokasi : Lembah Sungai Mekong

FUNAN • Masa: Abad 1 - 6
• Pusat kerajaan : Vyadhapura

• Lokasi : Selatan & tengah Vietnam

CHAMPA • Masa: Abad 2 - 15
• Pusat kerajaan : Indrapura

• Lokasi : Lembah Sungai Musi, Sumatera

SRIVIJAYA • Masa: Abad 7 - 11
• Pusat kerajaan : Palembang
KERAJAAN
AWAL • Lokasi : Lembah Sungai Mekong
ANGKOR • Masa: Abad 9 - 16
ALAM • Pusat kerajaan : Hariharalaya
MELAYU
• Lokasi : Lembah Sungai Brantas, JawaTimur
MAJAPAHIT • Masa: Abad 13 - 15
• Pusat kerajaan : Kota Trowulan

• Lokasi : Sungai Mas dan Sungai Bujang

KEDAH TUA • Masa: Abad 5 - 11
• Pusat kerajaan : Sungai Mas & Pangkalan Bujang

• Lokasi : Pantai Barat bahagian tengah Tanah Melayu

GANGGA NAGARA • Masa: Abad 6 - 11
• Pusat kerajaan : Pangkalan
KBAT:
a)Pelabuhan penting kepada kerajaan
Alam Melayu. Bahaskan.
3m
b) Kerajaan Alam Melayu kebanyakkan
terbentuk di Lembah Sungai. Mengapa?
3m
 SUB 1.3
KERAJAAN ALAM
MELAYU YANG
MASYHUR
 1.3 Kerajaan Alam Melayu yang Masyhur

9. Raja terakhir 10. Merosot 1. Berpusat di

Rudravarman apabiladiserang oleh Vyadhapura
Kerajaan Chenla

8. Kesannya, Abad ke 3 2. Diasaskan oleh

Funan menjadi pusat Brahmin bernama
perdagangan utama di Alam Kaundinya
Melayu
KERAJAAN 3. Kemudian beliau
7. Ini menyebabkan FUNAN berkahwin dengan
Funan menguasai jalan Soma, pemerintah
perdagangan utama wanita di Sungai
antara Timur dan Barat Mekong dan
membentuk Kerajaan
5. Fan Shih-man Funan
6. Seterusnya, beliau meluaskan kuasa ke
Sungai Mekong hingga 4. Masyhur semasa
menguasai selatan
Teluk Camranh sebelah pemerintahan Fan Shih-man
Myanmar & Segenting
Kra Timur.
 1.3 Kerajaan Alam Melayu yang Masyhur
10. Merosot apabila
Raja Indravarman
meninggal dunia pd
1441
9. Kesannya, Pemerintahan
beliau diiktiraf oleh Dinasti
Ming pd 1369
8. Serangan ke wilayah
Dai Viet berjaya
membunuh Raja Tran
Due Tong
7. Seterusnya, beliau
meluaskan kuasa ke
wilayah Dai Viet hingga
ke Lembah Sg.Merah
11. Dai Viet 1. Berpusat di Indrapura
melancarkan serangan
dan Champa ditawan
pada 1471
2. Diasaskan oleh Chu
Lien pada 192M
3. Sering berhadapan
KERAJAAN dgn serangan Dai Viet.
CHAMPA
4. Chu Lien berjaya
bebaskan Champa dari
pengaruh China
6. Che Bong Nga
berjaya atasi serangan 5. Masyhur semasa
dari Dai Viet pemerintahan Che Bong
Nga
 1.3 Kerajaan Alam Melayu yang Masyhur

9. Merosot apabila 1. Berpusat di

8. Ia juga menjadi pusat
diserang oleh tentera Palembang
pengajian agama
Chola dari selatan India
Buddha
pada 1025 2. Diasaskan oleh
Dapunta Hyang Sri
Jayanasa pada 683M
7. Ini menjadikan
Srivijaya Kuasa
Perdagangan Utama di KERAJAAN 3. Beliau mengukuhkan
Alam Melayu SRIVIJAYA kedudukan dgn
menakluk kwsn
sekitarnya sprt Bangka
& Taruma
6. Kesannya, Srivijaya
menguasai jalan laut 5. Beliau berjaya
antarabangsa iaitu Selat menakluk Sumatera,
Melaka & Selat Sunda 4. Masyhur semasa
selatan Myanmar, Tanah
pemerintahan
Melayu & segenting Kra
Sangramadhananjaya (abad
ke8)
 1.3 Kerajaan Alam Melayu yang Masyhur

9. Merosot apabila 1. Berpusat di

jayavarman VII mati & Hariharalaya
8. Beliau membina
diserang oleh Siam pada
Angkor Thom dan 102
1594 2. Diasaskan oleh
buah hospital
Jayavarman II dari
Chenla

7. Usaha beliau 3. Beliau menyatukan

diteruskan oleh wilayah di Sungai
KERAJAAN
Jayavarman VII yg ANGKOR Mekong
meluaskan kuasa hingga
ke sempadan Annam
4. Masyhur semasa
pemerintahan Suryavarman
II dgn meluaskan kuasa
6. Beliau juga 5. Beliau berjaya empayar Angkor dari
mewujudkan jalinan menghalang ancaman sekitar Lembah Sg Mekong
perdagangan ant. dari Champa dan Dai hingga ke selatan Myanmar
Pedagang tempatan dgn Viet
pedagang luar
 1.3 Kerajaan Alam Melayu yang Masyhur

7. Merosot apabila Patih

Gajah Mada mati & diserang 1. Berpusat di Kota
oleh Kerajaan Demak pada Trowulan
1478

2. Diasaskan oleh Raden

6. Majapahit menjadi Vijaya dgn bantuan
pusat perdagangan pd tentera Mongol pd 1294
abad ke 14
KERAJAAN
MAJAPAHIT

3. Masyhur bermula dgn

perlantikan Patih Gajah
5. Beliau mula meluaskan kuasa
Mada sbg Perdana
ke Timur Pulau Jawa, persisir
Menteri oleh
pantai Timur Sumatera, Persisir 4. Beliau berjaya Pemerintahan Tribuana
selatan & barat Pulau Borneo, kembalikan keamanan Tunggadewi.
bahagian selatan & utara & keselamatan
Sulawesi dan Kepulauan Maluku Majapahit
 1.3 Kerajaan Alam Melayu yang Masyhur

8. Pd abad ke 7, 1. Berpusat di Sungai

perubahan pemerintahan Mas dan Pangkalan
7. Dikuasai oleh dgn pengasasan Bujang
Srivijaya.serangan tentera Kesultanan Kedah
Chola pd 1025 tlh
melemahkan perdagangan di 2. Muncul apabila
Kedah Tua msyrkt Guar Kepah
menjalinkan hubungan
KERAJAAN perdagangan dgn
KEDAH TUA pedagang luar
6. Menjadi pusat
keagamaan Buddha

3. Kewujudan kedah tua

5. Masyhur dgn
diperkukuhdgn catatan
kepesatan kegiatan 4. Sumber China
gol. agama &pedagang
perdagangandi Lembah menamakan Kedah Tua sbg
China, India dan Arab-
Bujang,melibatkan Cheih Ch’a, Sumber India
Parsi
pedagang Timurdan Kataha dan Arab Kalah-bar
Barat
 1.3 Kerajaan Alam Melayu yang Masyhur

9. Serangan telah 1. Berpusat di

8. Mula lemah apabila Pangkalan
memusnahkan
diserang oleh tentera
pelabuhan Gangga
Chola dr India pd 1025
Nagara 2. Muncul kerajaan pd
abad ke 6 tetapi
berfungsi sbg pusat
7. Berjaya mempertahankan pelabuhan sejak abad ke
kedaulatan dr serangan 5
Srivijaya pd 850M KERAJAAN
GANGGA
NAGARA 3. Diasaskan oleh Raja
Ganji Sarjuna

6. Pd abad ke 5 mula
dikunjungi oleh 4. Pendapat lain
pedagang luar krn 5. Mula masyhur pd abad ke menyatakan ia
kekayaan hasil bumi 9 diasaskan olehRaja
sprt emas & bijih timah Khmer dari Kemboja
KBAT:

Kemasyuran Kerajaan Alam

Melayu dipengaruhi oleh peranan
kewibawaan pemimpinnya.
Bersetujukah anda? Jelaskan
alasan anda
4m
SUB 1.4
KERAJAAN ALAM
MELAYU DAN
KERAJAAN LUAR
YANG SEZAMAN
1.4 KERAJAAN ALAM MELAYU & KERAJAAN LUAR YANG SEZAMAN

Kerajaan
Empayar Rom, Empayar Mongol,
Abbasiyah,
Empayar Parsi, Kerajaan Turki
Empayar
Empayar Uthmaniah,
Byzantine,
KERAJAAN Kushan,
Dinasti Tang, Kesultanan Delhi
LUAR Dinasti Han
Kerajaan Chola
as as

K. ALAM Funan Champa, Champa,

MELAYU (Abad 1M) Srivijaya, Angkor,
Angkor Majapahit
(Abad 9M) (Abad 14M)
 1.4 KERAJAAN ALAM MELYU & KERAJAAN LUAR YANG SEZAMAN
• FAKTOR:
i) kedudukan strategik di laluan perdagangan timur dan barat
HUBUNGAN ii) kekayaan hasil bumi
PERDAGANGAN ii) Sikap keterbukaan pemimpin Alam Melayu

• AGAMA HINDU disebar melalui peranan pedagang, tentera, &

golongan Brahmin. Bukti, penemuan artifak pengaruhHindu di Lembah
Bujang, Kedah
HUBUNGAN HUBUNGAN • AGAMA BUDDHA disebarkan melalui peranan Asoka yg menghantar
sami-sami Buddha ke Alam Melayu. Bukti, penemuan artifak pengaruh
KERAJAAN KEAGAMAAN Buddha di Lembah Bujang,Kedah
ALAM • AGAMA ISLAM disebarkan melalui peranan pedagang, pemerintah &
pendakwah. Bukti, ukiran pengaruh islam ditemui di Beruas, Perak
MELAYU
DGN
KERAJAAN
SEZAMAN • KERAJAAN CHINA:
i) Abad ke 3,Funan dan Champa memohon bantuan ketenteraan bg
melawan Dai Viet & memulihkan hubungan stlh berperang dgn
sekutu China iaitu Dai Viet
ii) Abad ke 7, Srivijaya dan KedahTua mohon mendapat pengiktirafan &
HUBUNGAN mengukuhkan hubungan persahabatan & perdagangan
iii) Abad ke 12, Angkor mengukuhkan persahabatan & perdagangan
DIPLOMATIK iv) Abad ke 14, Majapahit jalinkan hubungan persahabatan

• KERAJAAN INDIA:
i) Abad ke 3, Funan kukuhkan hubungan perdagangan & keagamaan
ii) Abad ke 9, Srivijaya eratkan hubungan persahabatan & keagamaan
iii) Abad ke 12, Angkor eratkan hubungan persahabatan
iv) Abad ke 14,Majapahit eratkan hubungan persahabatan
KBAT:

Ramalkan keadaan Kerajaan

Alam Melayu sekiranya
hubungan dengan Kerajaan luar
yang sezaman tidak terjalin.
4m
 STRUKTUR:
1. Kerajaan Alam Melayu juga merupakan kerajaan yg penting dan
mempunyai tamadun tinggi setanding dengan kerajaan luar yang lain.
a) Namakan 2 kerajaan luar yang sezaman dengan kerajaan
Alam Melayu pada abad pertama.
……………………………………………………………………(2m)
b) Nyatakan kegemilangan kerajaan Alam Melayu dalam
aspek perluasan kuasa.
……………………………………………………………………(2m)
c) Berikan 2 bukti yang menunjukkan hubungan keagamaan
berlaku antara kerajaan luar dengan kerajaan Alam Melayu.
……………………………………………………………………(2m)
 STRUKTUR:
1. Kerajaan Alam Melayu juga merupakan kerajaan yg penting dan mempunyai
tamadun tinggi setanding dengan kerajaan luar yang lain.
d) Kegemilangan tamadun kerajaan Alam Melayu mampu diteruskan
oleh kita pada masa kini. Bersetujukah anda? Bagaimanakah
kita mampu meneruskannya? Jelaskan.

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………