第 1 页

BAB 1: KERAJAAN ALAM MELAYU (马来世界王国)

1.1 Konsep Alam Melayu （马来世界概念）

- Alam Melayu meliputi 涵盖 gugusan kepulauan 群岛 dan tanah besar 大陆 di bahagian

tenggara 东南部分 benua Asia 亚洲大陆.
- Alam Melayu juga dikenali 被认识 dengan pelbagai istilah 词 seperti Kepulauan
Melayu 马来群岛 dan Dunia Melayu 马来世界. Istilah ini berbeza-beza 有差别 mengikut
根据 peredaran zaman 时代的循环.
- Pada masa dahulu 以前, gugusan tanah luas 宽阔的土地群集 terbentang 被摊开 yang
menghubungkan 连接 kawasan daratan 内陆地方 dengan kepulauan 群岛 di Alam Melayu
dikenali sebagai Pentas Sunda.
- Kawasan di Pentas Sunda ini mempunyai ciri-ciri fizikal 物理性质 dan hidupan
生活 yang hampir sama 接近.
- Manusia yang tinggal di kawasan ini berkongsi 分享 tamadun yang sama 共同的文明
seperti kepercayaan 信仰, asal usul keturunan 遗传起源, bahasa 语言, budaya 文化 dan
masyarakat 社会.
- Oleh itu, konsep Alam Melayu 马来世界概念 ini boleh dilihat dari sudut geografi
地理角度, bahasa 语言 dan budaya 文化.

(A) Geografi
- Terdapat pelbagai pendapat 看法 tokoh-tokoh tempatan 本地 dan luar negara 外国
berkaitan aspek geografi 地理方面 Alam Melayu. Pendapat mereka menjadi rujukan
参考 dalam perbincangan 讨论 tentang konsep Alam Melayu 马来世界概念.

i. Profesor Emeritus 荣誉退休教授 Dato’ Dr. Nik Hassan Shuhaimi Nik Abdul Rahman,

ahli arkeologi 考古学家.

- Alam Melayu meliputi kawasan dari Madagaskar 马达加斯加 ke Tanah Melayu 马来亚,
Papua New Guinea 巴布亚新几内亚, Australia 澳洲, New Zealand 纽西兰, Kepulauan
Pasifik 太平洋 dan sampai ke Taiwan 台湾.

ii. Abdul Hadi Haji Hassan, ahli akademik 学者.

- Alam Melayu merupakan suatu lingkungan geografi yang luas 宽阔的地理环境 meliputi
Kepulauan Melayu 马来岛 hingga selatan Thailand 泰国南部.

iii. Profesor Emeritus 荣誉退休教授 Tan Sri Dato’ Pendeta (Dr.) Ismail Hussein, ahli

bahasa dan budayawan 语言和文化学家.

- Dunia Melayu meliputi selatan Vietnam 越南南部, Kemboja 柬埔寨, selatan Myanmar
缅甸南部, Segenting Kra 克拉地峡, Malaysia 马来西亚, Indonesia 印尼, Brunei 文莱 dan
Filipina 菲力宾.
 第 2 页

iv. Alfred Russel Wallace, sarjana Barat 西方学者.

- Kepulauan Melayu meliputi Tanah Melayu 马来亚 hingga Tenasserim 德林达一 dan
Kepulauan Nicobar 尼科巴群岛, Filipina 菲力宾 dan Kepulauan Solomon 所罗门群岛
hingga Papua New Guinea 巴布亚新几内亚.

v. Profesor 教授 Dr. Ding Choo Ming, pengkaji manuskrip Melayu 马来语文与文学专家.

- Dunia Melayu merupakan sebuah kawasan yang luas 宽阔的地方 meliputi Malaysia
马来西亚, Indonesia 印尼, Brunei 文莱, Singapura 新加坡, selatan Thailand 泰国南部
dan Filipina 菲力宾.

(B) Bahasa 语言
- Konsep Alam Melayu juga boleh dilihat dari aspek penggunaan bahasa serumpun 使
用同源语言方面 yang dikaitkan dengan bahasa Melayu 马来语.
- Bahasa Melayu tergolong 属于 dalam bahasa Austronesia 奥地利语 yang merupakan
antara 200 bahasa yang dipertuturkan 被说话 di Alam Melayu.

i. Profesor Emeritus Dato’ Dr. Asmah Haji Omar, tokoh bahasa 语言家.

- Bahasa serumpun 同源语言 di Alam Melayu mempunyai perkaitan 关联 dengan bahasa

etnik peribumi 原住民部族语言.
- Persamaan 共同点 ini boleh dikenal pasti 被确定 melalui kata-kata tertentu 特定
词语.
- Apabila membuat perbandingan 比较 bahasa-bahasa serumpun ini, terdapat pertalian
kekeluargaan 家族关联 bahasa-bahasa ini dengan bahasa Melayu.

ii. Sutan Takdir Alisjahbana, tokoh bahasa 语言家.

- Bahasa Melayu telah digunakan secara meluas 广泛被使用 di Alam Melayu sejak awal
Masihi lagi.
- Sifat orang Melayu yang gemar belayar 喜欢航海 telah mengembangkan 发展 lagi
bahasa Melayu ke Alam Melayu.
- Tambahan pula sifat bahasa Melayu yang sederhana 中等 dan mudah dipelajari 容易
被学习 membolehkan bahasa ini diterima 被接受 di Alam Melayu

Persamaan bunyi perkataan 共同词汇发音 bagi beberapa etnik 种族 di Alam Melayu.

Bahasa Melayu (Malaysia)： Empat, Lima
Bahasa Jawa (Indonesia) ： Papat, Limo
Bahasa Melayu (Brunei)： Ampat， Lima
Tagalog (Filipina)： Apat， Lima
Melanau (Sibu, Sarawak)： Pat， Limah
Kadazandusun (Sabah)： Apat， Limo

(C) Budaya 文化
- Penduduk 居民 di Alam Melayu mempunyai budaya serumpun 同源文化 yang merangkumi
涵盖 bahasa dan tulisan 语言和书写, persuratan 文学, struktur sosial 社会结构,
 第 3 页

kesenian 艺术, kepercayaan 信仰 dan adat 习俗.

i. Dato’ A. Aziz Deraman, budayawan 文化家.

- Sejak awal lagi 很早以前, budaya 文化 di Alam Melayu ini telah berkembang maju
发展进步 dengan munculnya 出现 beberapa kepandaian tertentu 特定技艺 dalam bidang
kesenian 艺术方面.
- Antaranya termasuklah pembuatan gangsa 制作铜器 dan seni mempertahankan diri
武术. Kedua-dua kepandaian ini merupakan ciptaan asli 原创 di Alam Melayu.
- Selain itu, nilai-nilai serumpun 同源价值观 wujud dalam masyarakat Alam Melayu
terutamanya gotong-royong 分工合作.
- Dalam aspek seni persembahan pula, muncul wayang kulit 皮影戏 di Kelantan dan Pulau
Jawa.

1.2 Kewujudan Kerajaan di Alam Melayu (出现王国在马来世界)

- Kerajaan Alam Melayu 马来世界王国 telah bermula 开始 daripada petempatan kecil 小

住区 yang berkembang menjadi 发展成为 pelabuhan 码头.
- Pelabuhan ini seterusnya berkembang menjadi 发展成为 kerajaan 王国.
- Kerajaan ini muncul 出现 seawal abad pertama 第一世纪. Antara kerajaan tersebut
termasuklah Funan 扶南, Champa 占婆, Srivijaya 室利佛逝, Angkor 吴哥, Majapahit 满
者伯夷, Kedah Tua 老吉打 dan Gangga Nagara 刚迦.

i. Kerajaan Funan 扶南王国

- Lokasi: Lembah Sungai Mekong

- Masa: Abad Pertama
- Pusat Kerajaan: Vyadhapura

ii. Kerajaan Champa 占婆王国

- Lokasi: Selatan dan tengah Vietnam

- Masa: Abad Kedua
- Pusat Kerajaan: Indrapura

iii. Kerajaan Kedah Tua 老吉打王国

- Lokasi: Sungai Mas dan Sungai Bujang

- Masa: Abad Kelima
- Pusat Kerajaan: Sungai Mas dan Pangkalan Bujang.

iv. Kerajaan Gangga Nagara 刚迦王国

- Lokasi: Pantai barat bahagian tengah Tanah Melayu

- Masa: Abad Keenam
- Pusat Kerajaan: Pangkalan

v. Kerajaan Srivijaya 室利佛逝王国

 第 4 页

- Lokasi: Lembah Sungai Musi, Sumatera

- Masa: Abad Ketujuh
- Pusat Kerajaan: Palembang

vi. Kerajaan Angkor 吴哥王国

- Lokasi: Lembah Sungai Mekong

- Masa: Abad Kesembilan
- Pusat Kerajaan: Hariharalaya

vii. Kerajaan Majapahit 满者伯夷王国

- Lokasi: Lembah Sungai Brantas, Jawa Timur

- Masa: Abad Ke-13
- Pusat Kerajaan: Kota Trowulan

1.3 Kerajaan Alam Melayu yang Mashyur (著名马来世界王国)

- Antara kerajaan Alam Melayu yang masyhur 著名马来世界王国 termasuklah Funan 扶

南, Champa 占婆, Srivijaya 室利佛逝, Angkor 吴哥, Majapahit 满者伯夷, Kedah Tua 老
吉打 dan Gangga Nagara 刚迦.
- Kemasyhuran kerajaan ini dapat dilihat dalam aspek pemerintahan 政体, ekonomi
经济, agama 宗教 dan kemunculan pelabuhan 港口的出现.

(A) Kerajaan Funan 扶南王国

- Kerajaan Funan yang berpusat 集中在 di Vyadhapura. Diasaskan oleh 被创立 seorang
Brahmin 婆罗门 bernama Kaundinya. Beliau berkahwin 结婚 dengan Soma, pemerintah
wanita 女君主 di Sungai Mekong dan membentuk 成立 kerajaan Funan.
- Kerajaan Funan masyhur 著名 semasa diperintah oleh Fan Shih-man. Beliau telah
meluaskan 扩张 empayar Funan 扶南帝国 ke Sungai Mekong hingga Teluk Camranh di
sebelah timur 东部. Kemudian, beliau menguasai 控制 selatan Myanmar 缅甸南部 dan
Segenting Kra 克 拉 地 峡 . Kejayaan 成 功 beliau menguasai 控 制 wilayah 区 域 ini
membolehkan Funan menguasai 控制 jalan perdagangan utama 主要贸易路线 antara timur
东 部 dengan barat 西 部 . Kesannya, pada abad ketiga Funan 扶 南 menjadi pusat
perdagangan utama 主要贸易中心 di Alam Melayu.
- Raja Funan terakhir 最后的扶南王 ialah Rudravarman. Serangan 攻击 kerajaan Chenla
yang terletak di utara Funan 扶南北部 telah menyebabkan kemerosotan 衰落 kerajaan
Funan.

(B) Kerajaan Champa 占婆王国

- Kerajaan Champa diasaskan oleh Chu-Lien pada tahun 192 M. Pusat 中心点 kerajaan
ini adalah di Indrapura. Champa sering berhadapan dengan serangan 攻击 dari Dai Viet
 第 5 页

越南. Chu-Lien berjaya membebaskan 成功解放 Champa daripada pengaruh China 中国影
响.
- Zaman kemasyhuran Champa 占婆的巅峰时代 bermula 开始 di bawah pemerintahan 统治
Che Bong Nga. Beliau berjaya mengatasi 成功战胜 ancaman Dai Viet 越南的威胁 dan
meluaskan empayar Champa 扩张占婆帝国 ke wilayah Dai Viet hingga Lembah Sungai Merah.
Serangan Champa 占婆的攻击 ke wilayah Dai Viet berjaya membunuh Raja Tran Due Tong,
pemerintah Dai Viet 越南王. Pemerintahan 统治 beliau mendapat pengiktirafan 得到
承认 daripada Dinasti Ming 明朝 pada tahun 1369.
- Kemerosotan 衰落 kerajaan Champa bermula 开始 apabila pemerintahnya, Indravarman
meninggal dunia 去世 pada tahun 1441. Dai Viet menggunakan peluang 利用机会 ini
dengan melancarkan 发动 beberapa serangan 几个攻击 ke atas Champa. Pada tahun 1471,
Champa ditawan oleh 被征服 Dai Viet.

(C) Kerajaan Srivijaya 室利佛逝王国

- Kerajaan Srivijaya diasaskan oleh 被创立 Dapunta Hyang Sri Jayanasa pada tahun
683 M di Palembang. Beliau telah memperkukuh 巩固 kerajaan Srivijaya dengan menakluk
占据 kawasan sekitarnya 周围地区 seperti Bangka dan Taruma.
- Semasa era pemerintahan Sangramadhananjaya pada abad kelapan, Srivijaya telah
berjaya menakluk 成功征服 Sumatera 苏门答腊, selatan Myanmar 缅甸南部, Tanah Melayu
马 来 亚 dan Segenting Kra 克 拉 地 峡 . Penaklukan ini juga membolehkan Srivijaya
menguasai 控制 jalan laut antarabangsa 国际海路, iaitu Selat Melaka dan Selat Sunda,
seterusnya menjadi kuasa perdagangan utama 主要贸易能力 di Alam Melayu. Selain
terkenal sebagai pusat perdagangan 贸易中心, Srivijaya menjadi pusat pengajian
agama Buddha 佛教宗教中心.
- Serangan tentera Chola 楚拉军队攻击 dari selatan India 印度南部 pada tahun 1025
telah menyebabkan kerajaan Srivijaya menjadi lemah 弱.

(D) Kerajaan Angkor 吴哥王国

- Kerajaan Angkor yang berpusat 中心点 di Hariharalaya diasaskan oleh Jayavarman

II dari Chenla. Beliau telah menyatukan wilayah 统一区域 di Lembah Sungai Mekong.
- Suryavarman II meluaskan empayar Angkor 扩张吴哥帝国 ke sekitar Lembah Sungai
Mekong hingga selatan Myanmar. Beliau berjaya menghalang ancaman 阻止攻击 daripada
Champa dan Dai Viet. Beliau mewujudkan jalinan perdagangan 建立贸易关系 antara
pedagang tempatan 本地贸易者 dengan pedagang luar 外地贸易者. Usaha beliau ini
diteruskan 被继续 pula oleh Jayavarman VII yang telah meluaskan empayar Angkor
扩张吴哥帝国 hingga sempadan Annam. Beliau membina 建造 Angkor Thom 吴哥城 dan
mendirikan 102 buah hospital 医院.
- Selepas kematian 死亡 Jayavarman VII, Angkor mula lemah 弱. Serangan Siam 暹罗
的攻击 pada tahun 1594 telah melemahkan kerajaan Angkor.

(E) Kerajaan Majapahit 满者伯夷王国

 第 6 页

- Kerajaan Majapahit diasaskan 被创立 oleh Raden Vijaya dengan bantuan tentera
Mongol 蒙古军队 dalam perebutan kuasa 权力争夺 di Jawa pada tahun 1294. Kerajaan ini
berpusat 中心 di Kota Trowulan.
- Kemasyhuran Majapahit 满者伯夷的卓越 bermula 开始 dengan pelantikan 委任 Patih
Gajah Mada sebagai Perdana Menteri 首相 (Majapahit) oleh pemerintah 君主 Tribuana
Tunggadewi. Patih Gajah Mada berjaya mengembalikan 成 功 恢 复 keamanan dan
keselamatan 和 平 与 安 全 kerajaan Majapahit. Beliau juga mula meluaskan tanah
jajahannya 扩张殖民地 ke timur Pulau Jawa, pesisir pantai timur Sumatera, pesisir
selatan dan barat Pulau Borneo, bahagian selatan dan timur Sulawesi, dan Kepulauan
Maluku. Hal ini menjadikan Majapahit sebagai pusat perdagangan 贸易中心 pada abad
ke-14.
- Kematian 死亡 Patih Gajah Mada dan serangan 攻击 kerajaan Demak pada tahun 1478
telah menyebabkan kerajaan Majapahit menjadi lemah 弱.

(F) Kerajaan Kedah Tua 老吉打王国

- Kemunculan 出 现 kerajaan Kedah Tua bermula 开 始 dengan penglibatan 涉 及

masyarakat 社会 di Guar Kepah yang menjalankan kegiatan perdagangan 进行贸易活动
dengan pedagang 贸易者 dari luar di Sungai Mas. Pada peringkat awal 在早期, pusat
kerajaan 王国中心 ini adalah di Sungai Mas dan Pangkalan Bujang. Kewujudan kerajaan
Kedah Tua ini diperkukuhkan 被巩固 dengan catatan 记录 golongan agama 宗教人员 dan
pedagang 贸易者 dari China, India dan Arab-Parsi. Sumber China 中国资料 menamakan
命名 kerajaan Kedah Tua sebagai Chieh Ch’a. Manakala sumber dari India 印度 dan
Arab 阿拉伯, masing-masing merujuk kerajaan Kedah Tua sebagai Kataha dan Kalah-bar.
- Kemasyhuran kerajaan Kedah Tua 老吉打王国辉煌 dikaitkan dengan kepesatan kegiatan
perdagangan 贸易活动的迅速 di Lembah Bujang. Pedagang dari timur dan barat datang
untuk menjalankan kegiatan perdagangan 进行贸易活动 dengan penduduk tempatan 本地
居 民 dan pedagang luar yang lain 其 他 外 来 贸 易 者 . Seiring dengan kemajuan
perdagangan ini, kerajaan Kedah Tua juga menjadi pusat keagamaan agama Buddha 佛
教宗教中心.
- Kemasyhuran kerajaan Kedah Tua 老 吉 打 王 国 辉 煌 ini menyebabkan 造 成 kerajaan
Srivijaya menguasai 控制 Kedah Tua. Namun begitu, serangan tentera Chola 楚拉军
队攻击 dari India pada tahun 1025 telah melemahkan kegiatan perdagangan 贸易活动
di Kedah Tua. Kerajaan Kedah Tua mula mengalami 面临 perubahan pemerintahan 政权
改变 pada abad ketujuh apabila munculnya 出现 pengasasan Kesultanan Kedah 吉打苏
丹王朝的创立 yang memulakan kerajaan baharu 新政权 di Kedah.

(G) Kerajaan Gangga Nagara 刚迦王国

- Berdasarkan kajian arkeologi 根据考古研究, kerajaan Gangga Nagara muncul 出现 pada

abad keenam. Walau bagaimanapun, kerajaan Gangga Nagara telah berfungsi 有功用
sebagai pusat pelabuhan 港 口 中 心 sejak abad kelima. Menurut sumber tradisi,
pengasas 创立者 kerajaan Gangga Nagara ialah Raja Ganji Sarjuna. Terdapat pendapat
lain yang menyatakan kerajaan Gangga Nagara ini dibuka oleh Raja Khmer dari Kemboja
 第 7 页

柬埔寨. Pada peringkat awal pusat kerajaan ini adalah di Pangkalan.

- Kemasyhuran kerajaan Gangga Nagara 刚迦王国辉煌 bermula pada abad kesembilan.
Sejak abad kelima, kerajaan Gangga Nagara sering dikunjungi 时 常 被 关 顾 oleh
pedagang luar 外来贸易者 kerana kekayaan hasil bumi 丰富的地球资源 seperti emas
金 dan bijih timah 锡 米 . Kerajaan Gangga Nagara juga berjaya mempertahankan
kedaulatannya 成功捍卫主权 daripada serangan kerajaan Srivijaya pada tahun 850 M.
- Kerajaan Gangga Nagara mulai lemah 弱 apabila diserang 被攻击 oleh tentera Chola
楚拉军队 dari India pada tahun 1025. Serangan ini telah memusnahkan 毁灭 pelabuhan
港口 Gangga Nagara.

1.4 Kerajaan Alam Melayu dan Kerajaan Luar yang Sezaman (马来世界王国
和同时代的外国王国)

- Kerajaan Alam Melayu muncul 出现 sezaman 同时代 dengan kerajaan-kerajaan luar yang
lain 其它的外来王国.
- Hal ini menunjukkan bahawa kerajaan Alam Melayu membangun 发展 dan maju 进步
setanding 匹比 dengan kerajaan tersebut.
- Kerajaan Alam Melayu juga mempunyai hubungan perdagangan 贸易关系, keagamaan 宗
教 dan diplomatik 外交 dengan kerajaan ini.

(A) Kerajaan Luar yang Sezaman 同时代的外国王国

- Pada abad pertama, kemunculan kerajaan Funan 扶南王国 sezaman dengan empayar Rom
罗马帝国, empayar Parsi 波斯帝国, empayar Kushan 古山帝国 dan Dinasti Han 汉朝.
- Pada abad kesembilan, kerajaan Champa 占婆王国, Srivijaya 室利佛逝 dan Angkor
吴哥 sezaman dengan kerajaan Abbasiyah 阿巴斯利亚王国, empayar Byzantine 拜占庭帝
国, Dinasti Tang 唐朝 dan kerajaan Chola 乔拉王国.
- Pada abad ke-14, kerajaan Champa 占婆王国, Angkor 吴哥 dan Majapahit 满者伯夷
sezaman dengan empayar Mongol 蒙古帝国, kerajaan Turki Uthmaniyah 奥斯曼土耳其王
国 dan Kesultanan Delhi 德里苏丹国.

(B) Hubungan Perdagangan 贸易关系

- Kerajaan Alam Melayu menjalinkan 促 进 hubungan perdagangan 贸 易 关 系 dengan

kerajaan luar.
- Kedudukan strategik 战略性地点 di laluan perdagangan 贸易路线 timur 东 dan barat
西 serta kekayaan hasil bumi 丰富的地球产品 mendorong 推动 pemerintah 君主 kerajaan
Alam Melayu menjalinkan hubungan perdagangan 促进贸易关系 dengan kerajaan lain.
- Perkembangan 发展 hubungan perdagangan ini menunjukkan amalan sikap keterbukaan
开放态度 para pemerintah kerajaan Alam Melayu telah membawa 带来 kemakmuran ekonomi
经济繁荣.
 第 8 页

(C) Hubungan Keagamaan 宗教关系

- Hubungan 关系 kerajaan Alam Melayu dengan kerajaan luar mendorong 推动 penyebaran

传播 agama Hindu 兴都教, Buddha 佛教 dan Islam 伊斯兰教.
-Penyebaran 传播 agama-agama ini telah mempengaruhi 影响 pelbagai aspek kehidupan
生活方面 seperti pentadbiran 行政, perundangan 法律, ekonomi 经济 dan sosiobudaya
社会文化.
- Penyebaran agama-agama ini ke Alam Melayu menggambarkan sikap keterbukaan 开放
态度 penduduk 居民 Alam Melayu. Agama Hindu dan Buddha telah dianuti oleh sebahagian
一部分 penduduk tempatan. Setelah kedatangan agama Islam, sebahagian besar 大部
分 penduduk di Alam Melayu menganut agama ini.

i. Hindu 兴都教

- Terdapat beberapa cara 方法 penyebaran 传播 agama Hindu di Alam Melayu, iaitu

melalui peranan 通过角色 pedagang 贸易者, tentera 军人 dan golongan Brahmin 婆罗门.

ii. Buddha 佛教

- Peranan Asoka 阿育王, pemerintah empayar Maurya 孔雀王朝, menghantar sami-sami 和

尚 Buddha ke Alam Melayu untuk menyebarkan 传播 agama Buddha 佛教.

iii. Islam 伊斯兰教

- Terdapat beberapa cara penyebaran agama Islam di Alam Melayu, iaitu melalui peranan
pedagang 贸易者, pemerintah 君主 dan pendakwah 传道者.

(D) Hubungan Diplomatik 外交关系

- Hubungan diplomatik 外 交 关 系 merupakan hubungan politik 政 治 关 系 antara dua

kerajaan.
- Dalam hal ini, kerajaan Alam Melayu telah menjalinkan hubungan diplomatik 促进
外交关系 dengan kerajaan di China dan India bagi mengukuhkan kedudukannya 巩固地
位 dan membuka jalan 开路 kepada perkembangan perdagangan 发展贸易.
- Kerajaan-kerajaan Alam Melayu bersifat terbuka 开放态度 dan saling menghormati
互相尊敬 dalam menjalinkan hubungan 促进关系 dengan kerajaan luar. Hubungan ini
penting untuk membantu kemajuan 帮助进步 kerajaan Alam Melayu. Jelaslah bahawa
pemerintah kerajaan Alam Melayu bijak 机智 mengurus hubungan 处理关系 kerajaannya
dengan kerajaan luar.

i. Hubungan 关系 Kerajaan Alam Melayu dengan China 中国

a) Funan

- Utusan 使者 dihantar pada abad ketiga.

- Tujuan 目的: Memohon bantuan ketenteraan 要求军队援助 untuk melawan 对抗 Dai Viet.

b) Champa
 第 9 页

- Utusan 使者 dihantar pada abad ketiga.

- Tujuan: Memulihkan hubungan 恢复关系 setelah berperang 打战 dengan sekutu China
中国盟友, iaitu Dai Viet.

c) Srivijaya

- Utusan 使者 dihantar pada abad ketujuh.

- Tujuan 目 的 : Mendapat pengiktirafan 得 到 承 认 dan memperkukuh hubungan
persahabatan 巩固友谊关系 serta perdagangan 贸易.

d) Kedah Tua

- Utusan 使者 dihantar pada abad ketujuh.

- Tujuan 目的: Memperkukuh hubungan perdagangan 巩固贸易关系.

e) Angkor

- Utusan dihantar pada abad ke-12.

- Tujuan: Memperkukuh persahabatan 巩固友谊 dan perdagangan 贸易

f) Majapahit

- Utusan dihantar pada abad ke-14.

- Tujuan: Menjalinkan hubungan persahabatan 促进友谊关系.

ii. Hubungan 关系 Kerajaan Alam Melayu dengan India 印度

a) Funan

- Utusan 使者 dihantar pada abad ketiga.

- Tujuan: Memperkukuh hubungan perdagangan 巩固贸易关系 dan keagamaan 宗教 dengan
India.

b) Srivijaya

- Utusan dihantar pada abad kesembilan.

- Tujuan: Mengeratkan hubungan persahabatan 加强友谊关系 dan hubungan keagamaan
宗教关系.

c) Angkor

- Utusan dihantar pada abad ke-12.

- Tujuan: Mengeratkan hubungan persahabatan 加强友谊关系.

d) Majapahit

- Utusan dihantar pada abad ke-14.

- Tujuan: Mengeratkan hubungan persahabatan 加强友谊关系.