ΜΙΚΗΣ

ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ

Ο ΜΟΥΣΙΚΟΣ
ΓΑΛΑΞΙΑΣ ΤΟΥ

ΜΑΡΙΝΤΙΝΑ ΘΕΟΦΙΛΟΠΟΥΛΟΥ
ΜΑΡΙΑ ΜΗΝΑΚΑΚΗ
ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΤΣΙΡΙΓΩΤΗ
1Ο ΛΥΚΕΙΟ ΣΠΑΡΤΗΣ – Α1 2017-18
 `

Είναι ένας από ολιγάριθμους Έλληνες καλλιτέχνες που

διέδωσε σ’ όλο τον κόσμο τη νεοελληνική μουσική τέχνη.
Κορυφαία προσωπικότητα της
Σύγχρονης Ελλάδας, που κατατάσσεται
στους μεγάλους κλασικούς δημιουργούς
της Ευρώπης, με αδιάλειπτη πολιτική
δράση, σε μια πορεία ζωής, που καθόρισαν
το Χρέος και η Τέχνη.

Μέγιστος συνθέτης της κλασικής

μουσικής, με όραμα μουσικό, που
συνδυάζει αναμνήσεις από τη δημοτική και
τη βυζαντινή μουσική με τρόπο σύγχρονο
και εντελώς προσωπικό, γι’ αυτό και
τραγουδήθηκε σχεδόν από το σύνολο του
ελληνικού λαού.
Τα παιδικά του χρόνια…
 O Μιχαήλ (Μίκης) Θεοδωράκης, κρητικής
καταγωγής, γεννήθηκε στη Χίο, στις 29
Ιουλίου 1925.
 Ξεκίνησε να γράφει μουσική πολύ πριν τις

μουσικές σπουδές του.

 Ανακάλυψε μόνους του τις μουσικές
κλίμακες!
 Σε ηλικία 7-8 χρονών γράφει τα πρώτα του

τραγούδια σε ποίηση Παλαμά, Σολωμού,

Βαλαωρίτη.
Η φυσαρμόνικα ήταν το πρώτο όργανο που έπαιζε παιδί.
Τα παιδικά του χρόνια…
 Αυτό που τον συγκλόνισε να ακολουθήσει
μουσικές σπουδές ήταν το πρωτόγνωρο
αίσθημα από την 'Ενάτη' του Μπετόβεν.
 Στην Τρίπολη της Αρκαδίας οργάνωσε την
πρώτη του χορωδία, έδωσε το πρώτο του
κονσέρτο σε ηλικία 17 ετών.

Ξεκίνησε τις μουσικές του σπουδές με βιολί στη Πάτρα.

Μουσική προσφορά

Ήθελα να σμίξουν με το
μεγάλο ελληνικό κοινό
τρία στοιχεία:
Πρώτον η ποίηση.
Δεύτερον η μουσική που
πηγάζει μέσα από την
ποίηση και
Tρίτον οι δημιουργοί
(ο ποιητής και ο συνθέτης)
μαζί με τους ερμηνευτές.
 Είναι μέρος της ζωής μας…

 Η μουσική του και η φιγούρα του

βρίσκεται παντού και είναι
συνδεδεμένη με ευχάριστες και όχι τόσο
ευχάριστες στιγμές μας.
 Η πρωτοπορία του και το όραμα του για
την ελληνική μουσική επηρέασε τις
επόμενες γενιές Ελλήνων συνθετών,
κίνησε τον ελληνικό λαό και άλλαξε το
τοπίο της ελληνικής μουσικής
πραγματικότητας.
 Η μουσική του βρίσκει χώρο παντού,
από τις φιλικές παρέες ένα καλοκαιρινό
βράδυ μέχρι στις μεγάλες αίθουσες
όπερας και συναυλιών όλου του
κόσμου.
 Είδη μουσικής

Το μουσικό του έργο είναι

πολύπλευρο και πλουσιότατο.
Έγραψε όλα τα είδη της
μουσικής: όπερες, ορατόρια,
συμφωνική μουσική, μουσική
δωματίου, μπαλέτα,
χορωδιακή εκκλησιαστική
μουσική, μουσική για
αρχαίο δράμα, θέατρο,
κινηματογράφο, έντεχνο λαϊκό
τραγούδι, και μετασυμφωνικά
Επίσης έχει γράψει πολλά βιβλία, που έχουν
μεταφραστεί σε διάφορες γλώσσες.
έργα.
 Περίοδοι μουσικής δημιουργίας I
 Πρώτη περίοδος (1940-53): περιλαμβάνει τραγούδια,
ορατόρια, μουσική δωματίου, μπαλέτα και συμφωνικά
έργα.
Κορυφαίο έργο η Πρώτη Συμφωνία (1944)
https://www.youtube.com/watch?v=uuSjN2c1MaE

 Δεύτερη περίοδος, η Παρισινή (1954-59) με έργα

μουσική δωματίου, μπαλέτα και συμφωνικά. Κορυφαίο
έργο η Αντιγόνη, μπαλέτο που ανέβηκε to 1959 στο
Covent Garden (Βασιλική Όπερα του Λονδίνου).
https://www.youtube.com/watch?v=_-KusSwtR7Y
Περίοδοι μουσικής δημιουργίας II
 Τρίτη περίοδος (1960-80): είναι αφιερωμένη στο
κίνημα της έντεχνης λαϊκής μουσικής με
κυριότερες συνθέσεις τα ορατόρια Άξιον εστί
και Canto General, το έργο-σύμβολο της
ελευθερίας σε ποίηση Πάμπλο Νερούδα.
https://www.youtube.com/watch?v=TrXeUIeShYk

https://www.youtube.com/watch?v=mMp5PF7jems

To Canto General ακούστηκε για πρώτη φορά στην

Ελλάδα στις μεγάλες συναυλίες της Μετα-
πολίτευσης, στο Στάδιο Καραϊσκάκη και στο Γήπεδο
του Παναθηναϊκού, τον Αύγουστο του 1975.
Περίοδοι μουσικής δημιουργίας IIΙ
 Τέταρτη περίοδος (1961-1988): συνθέτει κύκλους
τραγουδιών και επιστρέφει στη συμφωνική μουσική με
κύρια έργα την Τρίτη Συμφωνία, την Έβδομη
Συμφωνία, την πρώτη του Όπερα «Κώστας
Καρυωτάκης: Οι μεταμορφώσεις του Διόνυσου»
και το μπαλέτο Ζορμπάς.

 Πέμπτη περίοδος (1989 έως σήμερα): συνθέτει τις
όπερες Μήδεια, Ηλέκτρα, Αντιγόνη και
Λυσιστράτη. Με τα έργα αυτά εγκαινιάζει την εποχή
του Λυρικού Βίου.
Επιτάφιος - Άξιον Εστί - Επιφάνια

Το 1960 ηχογραφείται για πρώτη φορά ο Επιτάφιος του Γιάννη Ρίτσου (γράφτηκε το
1958). Ο Επιτάφιος υπήρξε μια «πολιτιστική επανάσταση», όπως χαρακτηρίστηκε, για
την Ελλάδα, που άνοιξε έναν καινούργιο δρόμο για το ελληνικό τραγούδι. Η πρώτη
εκδοχή του ηχογραφήθηκε από τη Νάνα Μούσχουρη σε ενορχήστρωση και διεύθυνση
ορχήστρας Μάνου Χατζιδάκι.
Την ίδια χρονιά ο Μίκης Θεοδωράκης αρχίζει και, σχεδόν, τελειώνει το Άξιον Εστί
του Οδυσσέα Ελύτη. Η πρώτη εκτέλεσή του έγινε στα τέλη του 1964.
Το 1960, επίσης, ο Μίκης Θεοδωράκης γράφει τη μουσική για τα Επιφάνεια, σε
ποίηση Γιώργου Σεφέρη, και συνθέτει δεκάδες κύκλους τραγουδιών που βρίσκουν
βαθύτατη απήχηση μέσα στον ελληνικό λαό.
 Όταν οι Beatles τραγούδησαν Μίκη

Ο Μίκης Θεοδωράκης είναι

ο μόνος Έλληνας συνθέτης
που άκουσε τους Beatles να
τραγουδούν το 1963, δική
του δημιουργία.
Οι Λένον και Μακ Κάρτνεϊ
τραγούδησαν το “Αν
θυμηθείς τ’ ονειρό μου”
ή “Ηoneymoon song” από
την ομώνυμη ταινία. Συνθέσεις
Συνθέσεις του
του έχουν
έχουν ερμηνευτεί
ερμηνευτεί καικαι από
από
άλλους
άλλους καλλιτέχνες
καλλιτέχνες παγκοσμίου
παγκοσμίου φήμης,
φήμης,
https://www.youtube.com/watch?v=BpzHE05jgJw
όπως
όπως ηη Σίρλεϊ
Σίρλεϊ Μπάσεϊ
Μπάσεϊ και
και ηη Εντίθ
Εντίθ Πιάφ.
Πιάφ.
 Το Ολυμπιακό Τραγούδι!
«Δόξα και Τιμή στον Νικητή, στην
Πατρίδα του τη ζηλευτή. Δόξα και στους
άλλους που νικήθηκαν. Στον καλό αγώνα
όλοι νίκησαν».
https://www.youtube.com/watch?
CANTO OLYMPICO
Συμφωνικό έργο του
Μίκη αφιερωμένος στους
Ολυμπιακούς Αγώνες
της Βαρκελώνης (1992).
Ένας μουσικός ύμνος
στην ελληνική αθλητική
ιδέα που ανέκαθεν ήταν
άρρηκτα συνδεδεμένη με
την ιδέα της ειρήνης.
Συρτάκι…
O αναγνωρίσιμος ρυθμός διεθνώς.
Το 1964 αποκτά διεθνή
αναγνώριση με τη σύνθεση
της μουσικής για την ταινία
του Μιχάλη Κακογιάννη,
Αλέξης Ζορμπάς (Zorba the
Greek) και το βασικό θέμα,
γνωστό σαν το Ελληνικό
Συρτάκι, βασισμένο σε
παραδοσιακή κρητική μουσική,
είναι ο πιο αναγνωρίσιμος
ελληνικός ρυθμός διεθνώς.

https://www.youtube.com/watch?
Μουσική για αρχαίο δράμα

Έγραψε μουσική για

τις παραστάσεις:
Ορέστεια
(Αγαμέμνων,
Χοηφόροι, Ευμενίδες),
Αντιγόνη, Ιππής,
Λυσιστράτη, Αίας,
Προμηθεύς Δεσμώτης,
Οιδίπους Τύραννος,
Εκάβη, Ικέτιδες,
Τρωάδες, Φοίνισσες.
Τι να πω όμως για το συνθέτη, που τους ψυχρούς φθόγγους του, τους
γραμμένους πάνω σε ένα χαρτί, μπορείς να τους ακούσεις να
ζωντανεύουν και να πετούν σαν σμήνη πουλιών που διαπερνούν τα
τείχη του πραγματικού κόσμου και γίνονται αυλοί, ήχοι ενός θεϊκού
κόσμου που είναι το μουσικό του έργο, καθώς εισβάλλει σε χιλιάδες
ψυχές, σκέψεις, αισθήματα, καρδιές του κάθε Ανθρώπου χωρίς
διάκριση. «Νίκος Γαλάτης - 26 Μαρτίου 2017»
Διακρίσεις
 1o βραβείο Φεστιβάλ Μόσχας (1957) για την σουίτα Νο.1 για πιάνο και
ορχήστρα.
 Copley Music Prize (1959): "Καλύτερος Ευρωπαίος συνθέτης της
χρονιάς" για την Αντιγόνη.
 Α΄ βραβείο Φεστιβάλ Ελληνικού Τραγουδιού (1961) για την «Απαγωγή»
 Βραβείο Sibelius (1963) στο Λονδίνο
 Bafta (1970) για την μουσική της ταινίας Z
 Βραβείο Λένιν για την Ειρήνη (1983)
 Grammy (1975) για τo θέμα της ταινίας Serpico
 Βραβείο Olympiart (2004)
 Διεθνές Βραβείο 2005 για τη Μουσική του Διεθνούς Συμβουλίου
Μουσικής και της UNESCO.
Έχει
Έχει τιμηθεί
τιμηθεί με
με πολλά
πολλά βραβεία
βραβεία για
για την
την προσφορά
προσφορά του
του στη
στη δημοκρατία
δημοκρατία και
και τον
τον
πολιτισμό
πολιτισμό και
και έχει
έχει αναγορευθεί
αναγορευθεί επίτιμος
επίτιμος διδάκτωρ
διδάκτωρ στα
στα Πανεπιστήμια
ΠανεπιστήμιαΑθηνών,
Αθηνών,
Θεσσαλονίκης,
Θεσσαλονίκης, Μακεδονίας,
Μακεδονίας, Κρήτης
Κρήτης καικαι Θεσσαλίας.
Θεσσαλίας.
Υποψήφιος για το Νόμπελ Ειρήνης

Το 2000 είναι υποψήφιος για το

Νόμπελ Ειρήνης

Σύσσωμη η πολιτική και η

πνευματική ηγεσία Ελλάδας και
Κύπρου στηρίζουν την
υποψηφιότητα.
Στη Νορβηγία, στα γραφεία της
Επιτροπής για το Νόμπελ, φθάνουν
συνεχώς επιστολές από όλα τα μέρη
του κόσμου από προσωπικότητες,
φορείς και απλούς ανθρώπους.
Πολιτική δραστηριότητα
 Στο πολιτικό επίπεδο η παρουσία του ήταν έντονη.
 Ασίγαστη ψυχή, μουσικός και αγωνιστής.
Προσχώρησε στις γραμμές της ΕΠΟΝ, κατά την
διάρκεια της Κατοχής, συνελήφθη και διώχθηκε κατά
την διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου καθώς και την
Απριλιανή δικτατορία το 1967.
 Υπήρξε πολιτικός, πρώην υπουργός, 4 φορές
βουλευτής του ελληνικού κοινοβουλίου και
ακτιβιστής τιμημένος με το Βραβείο Ειρήνης Λένιν
(1983). «Ο Μίκης θα μπει στην αιωνιότητα όπως μπήκαν
η Σαπφώ, ο Πλάτωνας, ο Ευριπίδης…».
Ingemar Rhedin
Βιβλιογραφία
 Μίκης Θεοδωράκης - Εκ βαθέων II http://www.mikis-crete.gr/bio/biography/284-mikistheodorakis
 Μίκης Θεοδωράκης Α΄ μέρος http://thehistoryofgreece.blogspot.gr/2013/08/blog-post_17.html
 Μίκης Θεοδωράκης https://el.wikipedia.org/wiki/Μίκης_Θεοδωράκης
 ΟΓΔΟΝΤΑ ΠΕΝΤΕ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ
http://www.os3.gr/arhive_afieromata/gr_afieromata_mikis_theodorakis.html
 Μίκης Θεοδωράκης http://digma.mmb.org.gr/Collection.aspx?cid=1
 Μίκης Θεοδωράκης: Σαν τη θάλασσα που κυματίζει https://www.anoixtoparathyro.gr/μίκης-θεοδωράκης
-σαν-τη-θάλασσα-που-κυ/
 91 χρόνια Μίκης Θεοδωράκης http://www.kulturosupa.gr/index.php/musicmania/91-theodorakis-xronia-15140/#.WQDjazclFdg
 Ο καινοτόμος Θεοδωράκης, μέσα από ντοκουμέντα του Αρχείου του
http://www.mmb.org.gr/megaro/page/default.asp?la=1&id=3153
 Θεοδωράκης Μίκης Εγκυκλοπαίδεια ΥΔΡΙΑ - CAMBRIDGE - ΗΛΙΟΣ, Εκδόσεις «Τέσσερα Έψιλον» , 1992
 Το πεντάγραμμο της ζωής του Περιοδικό ’Άωτον

ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΑΚΟΥΣΤΗΚΕ Η ΜΟΥΣΚΗ:

Με το λύχνο του άστρου Ποίηση: Οδυσσέας Ελύτης, Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης Δίσκος: Άξιον εστί
Μέγας δημιουργός,
μέγας Έλληνας,
είναι παγκόσμιος μέγας.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ
ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ