SAPUNET

Punoi: Jurgen CAMA

HYRJE MBI SAPUNET
 Ne kimi, sapunet jane kripera ose ndryshe
jane quajtur “acide yndyrore” (fatty acids).

 Sapunet perdoren kryesisht per larje dhe

pastrim por ato jane te perdorura dhe ne
tjerrjen tekstile dhe jane perberes te
rendesishem te lubrifikanteve.

 Sapunet e larjes dhe pastrimit krijohen nga

reaksionet e vajrave dhe yndyrnave shtazore
me nje perberje te forte alkaline
 2 IMAZHE EKUIVALENTE TE
STRUKTURES KIMIKE TE NJE
SAPUNI TIPIK
SAPUNIFIKIMI
 Perberja alkaline sjell nje reaksion te quajtur
“sapunifikim”. Ne sapunifikim, yndyrnat
hyjne kthehen ne aicide yndyrore te lira, qe
me pas kombinohen me alkilet per te
formuar sapune te paperpunuar.
MEKANIZMI I PASTRIMIT
 Kur perdoret per pastrim, sapuni sherben si
nje perberje qe ul tensionin e veprimit ne
siperfaqe te nje lengu, dy lengjeve ose nje
lengu me nje trup te ngurte (surfactant), ne
lidhme me ujin.

 Veprimi pastrues eshte per shkak te “micelle-

ve”, sfera te vogla te lidhura jashte grupeve
hidrofilike polare, duke bere qe papastertirat
te humbasin ne uje. Dhe detergjentet
sintetike kane thuajse te njejtin mekanizem
me sapunet.
STRUKTURA E NJE
“MICELLE”, E NGJASHME
ME STRUKTUREN E
QELIZAVE, E FORMUAR
NGA NJE GRUMBULL NEN-
NJESISH SI STEREAT
NATRIUMI. PJESA E
JASHTME ESHTE
HIDROFILIKE (TERHIQET
NDAJ UJIT), NDERSA
BRENDA ESHTE LIPOFILIKE
(TERHIQET NDAJ VAJRAVE)