8.

0 KEMAHIRAN
KOMUNIKASI

8.2
8.1 8.4 8.5
KEMAHIRAN
KOMUNIKAS KEMAHIRAN TEKNOLOGI
MENDENGA
I BERUNDING MAKLUMAT
R

...@eLee2017... 1 08/05/2021
 8.1 KEMAHIRAN
KOMUNIKASI

...@eLee2017... 2 08/05/2021
 Kemahiran Komunikasi

Proses pemindahan maklumat daripada penghantar kepada

penerima melalui media tertentu bagi tujuan pencapaian
maksud yang sama. (Dalam proses komunikasi,penerima
maklumat harus menerima maksud yang sama sebagaimana
dirancang oleh penghantar maklumat)
ATAU
Kemahiran yang membolehkan seseorang menyampaikan
maklumat dengan cara yang dapat difahami oleh penerima

...@eLee2017... 3 08/05/2021
 “ Proses pertukaran idea dan maklumat
antara dua individu atau lebih,dengan
maksud untuk berkongsi maklumat dan
pengalaman bagi mencari persamaan.
Pertukaran idea ini boleh berlaku secara
lisan atau tulisan ataupun dengan
menggunakan pelbagai deria yang ada
pada manusia.”
...@eLee2017... 4 08/05/2021
 RINGKASNYA…

“ Proses menghantar dan

menerima idea atau maklumat
(proses pertukaran) antara
individu atau kumpulan manusia
melalui media tertentu”
...@eLee2017... 5 08/05/2021
...@eLee2017... 6 08/05/2021
 Proses Komunikasi
Gangguan

Penghantar Enkod Saluran Dekod Penerima

Maklum
Balas

Gangguan
 PROSES KOMUNIKASI
• (Pengirim) Orang yang mula mencetuskan idea untuk berkomunikasi
dengan orang lain. (penerima)
Penghantar • Punca sesuatu mesej

• Proses menukarkan mesej kpd simbol2 @ bahasa yang mudah

difahami
Enkod • Proses penterjemahan segala maklumat, idea atau pandangan
dalam bentuk yg dapt difahami oleh org lain sama ada
menggunakan perkataan, bahasa atau simbol

• Laluan/platform di mana mesej bergerak (penghantar – penerima)

• Media/ kaedah mesej dihantar
Saluran • Cth media : audio, visual, pergerakan badan, bertulis (lisan /tulisan)
• Cth : pengurus pemasaran menggunakan
...@eLee2017... 8 08/05/2021
 • Proses mentafsir dan cuba memahami maklumat yang diterima
spy boleh digunakan atau diambil tindakan oleh penerima
• Cth: Penyelia jualan dan jurjual cuba memahami edaran, persembahan
Dekod Powerpoint dan penerangan yg disampaikan oleh pengurus pemasaran
ttg strategi pemasaran utk menembusi pasaran baharu

• Pihak yg menerima mesej yg dihantar oleh penghantar

• Cth : Individu, kumpulan kecil, sebuah organisasi / sejumlah org
Penerima yg ramai

• Tindak balas penerima terhadap mesej yg diterima

(terima & faham mesej / maklumat yg diterima)
• Maklum balas positif/negatif, Lisan / bukan lisan
Maklum • Bergantung kpd tujuan komunikasi, sikap individu
Balas terlibat & kepentingan komunikasi

...@eLee2017... 9 08/05/2021
 Mesej
maklumat, idea atau
pandangan yang datangnya
dari minda penghantar dan
cuba sampaikan pada yang
lain.
...@eLee2017... 10
Gangguan / Bising
perkara-perkara yang
mengganggu dan menghalang
keberkesanan komunikasi.
Akibatnya maklumat yang
diterima mungkin tidak tepat
atau disalah tafsir.
08/05/2021
i. Enkod bermaksud proses menukarkan
mesej kepada simbol-simbol ataupun
bahasa yang mudah difahami oleh penerima
Maklumat boleh disimpulkan dalam bentuk
tulisan, perkataan, gambar, dan sebagainya

Contohnya, pihak pengurus menghantar

memo kepada pekerja jadual baru tentang
perubahan waktu kerja

...@eLee2017... 11 08/05/2021
ii. Dekod bermaksud proses menterjemah
atau mentafsir maklumat dan cuba untuk
memahami mesej yang disampaikan
penghantar supaya boleh digunakan /
difahami atau diambil tindakan oleh
penerima
Penerima akan menterjemahkan maklumat
berdasarkan pengalaman, pendidikan dan
sebagainya
Contohnya, pihak pekerja menerima dan
memahami memo daripada pengurus
berkaitan perubahan waktu kerja
...@eLee2017... 12 08/05/2021
 Halangan komunikasi

...@eLee2017... 13 08/05/2021
 HALANGAN
HALANGAN PSIKOLOGIKA
FIZIKAL L
HALANGAN
KOMUNIKASI

HALANGAN HALANGAN
SEMANTIK SOSIOLOGIKAL
...@eLee2017... 14 08/05/2021
 Contoh
Gangguan kepada Bunyi bising daripada radio
proses komunikasi Bunyi bising daripada mesin
secara terus (langsung) Bercakap di hadapan orang
dan nyata awam tanpa menggunakan
mikrofon
HALANGAN
FIZIKAL
KESAN
1. maklumat yang disampaikan
terganggu dan menjadi tidak jelas
2. penerima gagal memahami
kandungan mesej dengan sepenuhnya
atau berisiko menyalahtafsirkan
maksud mesej tersebut.
...@eLee2017... 15 08/05/2021
 Gangguan akibat Pengaruh emosi
pemikiran atau tanggapan
yang berbeza antara Pertimbangan nilai
penghantar dan penerima Penapisan maklumat
maklumat
HALANGAN
PSIKOLOGIKAL
Contoh
Punca Bunyi loceng kecemasan
Latar belakang pendidikan (tinggal cepat / perlahan)
Budaya Tekanan perasaan (kurang
mendengar arahan , kesilapan)
Kepercayaan
Perubahan (meningkatkan kualiti
Pengalaman hidup individu
vs mengurangkan pekerja)08/05/2021
...@eLee2017... tersebut 16
 Halangan yg wujud dalam Berkaitan dengan
interaksi sosial dan budaya, status dan
budaya yg berbeza latarbelakang sosial
ahli-ahli masyarakat
antara ahli-ahli
masyarakat
HALANGAN
SOSIOLOGIKAL Contoh
Punca Kertas kerja pekerja bawahan (kurang
diberi perhatian oleh CEO)
Perbezaan status
Anak membahasakan “aku” dengan
Umur
i/b(salah/x salah – daerah berbeza, golongan
Pendidikan sosial berbeza)
Jantina Pengurus barat mengarahkan pekerja
Pangkat Melayu mgunakan bahasa badan
(biadap vs biasa)
...@eLee2017... Pengalaman 17 08/05/2021
 Gangguan akibat Perkataan SAMA tetapi
PERKATAAN yang memberi MAKSUD
mempunyai banyak BERBEZA kepada dua
maksud individu yang berlainan

HALANGAN
SEMANTIK
Contoh
Sukar memilih kata atau Daki (Mendaki gunung vs kotoran pada
perkataan yang betul badan)
apadila ingin Pengurus menyampaikan arahan
mengucapkan sesuatu kepada pekerja asing yg baru
mesej ataupun menulis datang ke negara ini, tidak fasih
berbahasa Melayu dan Inggeris
sesuatu mesej
...@eLee2017... 18 08/05/2021
 BENTUK KOMUNIKASI

MENEGAK MENDATAR
MELINTANG

...@eLee2017... 19 08/05/2021
 Bentuk Komunikasi

...@eLee2017... 20 08/05/2021
 KOMUNIKASI MENEGAK

Pertukaran maklumat
Dikenali antara satu / lebih
Mesej mengalir peringkat dgn satu atau
komunikasi lebih peringkat lain
secara menegak
vertikal dalam sesebuah
organisasi

Komunikasi Komunikasi
menegak menegak
Atas ke bawah Bawah ke atas

...@eLee2017... 21 08/05/2021
i. Komunikasi menegak
 Komunikasi menegak berlaku antara peringkat
berlainan dalam hierarki organisasi
 Dibahagikan kepada dua bentuk, iaitu komunikasi dari
atas ke bawah dan komunikasi dari bawah ke atas.
 Bertujuan memberi arahan/teguran, membuat laporan,
memberi motivasi dan menerangkan dasar/polisi
 Memerlukan penggunaan beberapa media berlainan
dan pengulangan maklumat bagi mengelakkan
kesilapan pentafsiran maklumat
 Contoh lain : Pengurus Besar berkomunikasi dengan
Pengurus Sumber Manusia
...@eLee2017... 22 08/05/2021
 ii. Komunikasi mendatar

 Komunikasi mendatar berlaku antara individu yang sama
taraf atau memegang jawatan yang sama di jabatan yang
sama atau jabatan berlainan
 Merupakan pertukaran mesej yang samarata di kalangan
orang yang sama peringkat autoritinya di dalam organisasi
 Bertujuan memberi menyelaraskan kerja, berkongsi
maklumat dan menyelesaikan masalah
 Salah satu kebaikan ialah dapat menggabungkan
pengetahuan / kepakaran dalam bidang berlainan untuk
menyelesaikan sesuatu masalah
 Contoh lain : Komunikasi antara rakan sekerja atau
komunikasi antara Naib Presiden Pengeluaran dengan Naib
Presiden Pemasaran
...@eLee2017... 23 08/05/2021
 ii. Komunikasi melintang
 Komunikasi ini melibatkan komunikasi antara individu
satu bahagian dengan individu bahagian lain pada
peringkat berbeza dalam hierarki organisasi
 Komunikasi ini biasanya berbentuk tidak formal
 Bertujuan untuk mengurangkan karenah birokrasi dan
menjimatkan masa
 Contoh : Ketua jabatan pemasaran ingin mendapatkan
maklumat tentang operasi Jabatan Pengeluaran daripada
Penyelia Pengeluaran

...@eLee2017... 24 08/05/2021
 KOMUNIKASI SEHALA
(Atas ke Bawah)

...@eLee2017... 25 08/05/2021
 • Menyampaikan visi, misi dan
Mendelegasi objektif

Memberi • Pelaporan berkenaan hasil kerja

maklum balas

• Menilai prestasi kerja

Menilai

• Memberitahu sebab sesuatu

Merasionalkan perkara dilakukan
...@eLee2017... 26 08/05/2021
 • Berkaitan polisi, prosedur, arahan,
Memberi peraturan dan amalan
penerangan

• Berkenaan sesuatu kerja daripada

peringkat pengurusan sehingga
Memberi
alasan pelaksanaan

• Memberi teguran, nasihat, bimbingan,

latihan dan motivasi
Lain - lain
...@eLee2017... 27 08/05/2021
 KOMUNIKASI SEHALA
(Bawah ke Atas)

...@eLee2017... 28 08/05/2021
 Memberi
Meluahkan maklum
ketidakpuasan balas
Membuat tentang
rayuan kerja
(laporan)
Membuat
bantahan
Memberi
cadangan

...@eLee2017... 29 08/05/2021
 Komunikasi Dua Hala

...@eLee2017... 30 08/05/2021
 JENIS
KOMUNIKASI

...@eLee2017... 31 08/05/2021
 JENIS KOMUNIKASI

KOMUNIKASI
KOMUNIKASI LISAN BUKAN LISAN

Komunikasi Melibatkan
menggunakan penggunaan Komunikasi
percakapan atau kata2 ucapan TIDAK
pertuturan bg dari MULUT menggunaka
memudahkan sbg simbol n percakapan
pelaksanaan thdp maklumat
sesuatu kerja yg ingin
organisasi disampaikan
...@eLee2017... 32 08/05/2021
 PERBINCANGAN

PEMBENTANGAN KOMUNIKASI
LISAN MESYUARAT

UCAPAN

...@eLee2017... 33 08/05/2021
 • Pengaliran mesej dua hala
antara ahli kumpulan
• Pertemuan bersemuka
antara beberapa orag ahli
PERBINCANGAN atau individu utk bertukar2
pendapat
• Perbincangan formal
(mesyuarat), perbincangan tidak
formal (perbualan biasa)

...@eLee2017... 34 08/05/2021
 • Pengaliran mesej secara
dua hala antara ahli
kumpulan dalam suatu
situasi yg formal
• Proses komunikasi yg
melibatkan pertemuan dua
MESYUARAT atau lebih pihak dalam
membincangkan sesuatu
isu dan membuat
keputusan
• Cth: Ahli mencetuskn idea
utk menghasilkan satu
keputusan yg terbaik
...@eLee2017... 35 08/05/2021
 • Komunikasi sehala drpd
pembentang kepada
audien
• Maklumat yg disampaikan
lazimnya bersifat ilmiah
hasil drpd kajian dan
pemikiran yg mendalam
PEMBENTANGA
N • Komunikasi formal oleh
pembentang kpd pihak
pendengar
• Menyampaikan laporan
lengkap dan disokong oleh
alat bantuan komunikasi
(slaid, “powrpoint” video, filem, tv, dsbg)
...@eLee2017... 36 08/05/2021
 • Komunikasi sehala yg melibatkan pengaliran
maklumat secara sehala drpd pengucapan
kpd audiens secara formal
• Bentuk ucapan (pidato, ceramah, syarahan,
taklimat, pembacaan laporan bertulis)
• Cth: Ucapan memberi maklumat ttg dasar &
prosedur kerja

UCAPA • Tujuan ucapan :

• Memberi maklumat
• Menghibur
N • Memujuk
• Faktor terpenting semasa memberi ucapan :
• Gaya suara
• Kekuatan, kelancaran, kelajuan, nada
suara, kualiti suara
• Gaya badan
• Memek muka, gerakan mata, gerakan
tangan, postur, pergerakan
...@eLee2017... 37 08/05/2021
 BERTULI
S
BAHASA
VISUAL BADAN

KOMUNIKA
SI BUKAN
LISAN
...@eLee2017... 38 08/05/2021
 VISUAL
Kaedah
komunikasi Penyampaian Penerima
menggunakn menggunakn menerima Contoh : Kain
imej dan teks carta, mesej melalui rentang,
serta grafik gambar, pemerhatian majalah,
utk carta aliran ( cth: isyarat papan
menyampaikan @ gambar tangan kibaran kenyataan
maklumat rajah bendera)
kpd audien
...@eLee2017... 39 08/05/2021
 ??

???? ???
BANTUAN
VISUAL

? ??
...@eLee2017... 40 08/05/2021
 BANTUAN
VISUAL

...@eLee2017... 41 08/05/2021
 Carta

Gambar
Protaip
rajah

BANTUAN
VISUAL

Kaset Gambar

Objek
...@eLee2017... 42 08/05/2021
 JENIS MEDIA KOMUNIKASI VISUAL

• Poster • Poster • Papan iklan

• Kain rentang • Risalah elektronik
• Bidai • Surat khabar • Internet
penghadang • Majalah • CD-ROM
matahari • Persembahan
• Papan iklan
MEDIA multimedia
KONVENSIONA
MEDIA MEDIA
L CETAK ELEKTRONIK

...@eLee2017... 43 08/05/2021
...@eLee2017... 44 08/05/2021
...@eLee2017... 45 08/05/2021
...@eLee2017... 46 08/05/2021
 BERTULIS
Menggunakan Contoh / Kaedah:
tulisan, • Surat menyurat
perkataan dlm Komunikasi • Memorandum
bentuk sehala • Laporan
utk formal • Buletin
menyampaikan • Emel
maklumat • Perkeliling

...@eLee2017... 47 08/05/2021
...@eLee2017... 48 08/05/2021
...@eLee2017... 49 08/05/2021
...@eLee2017... 50 08/05/2021
...@eLee2017... 51 08/05/2021
 KAEDAH / CONTOH KOMUNIKASI BERTULIS

MEMORANDUM
• Alat komunikasi tidak rasmi
• Digunakan oleh pihak
pengurusan menyampaikan
maklumat kpd individu /
pekerja dalam organisasi shj
• Tujuan :
• Memanggil mesyuarat
• Menyampaikan
pengumuman penting
• Mengemukakan cadangan

...@eLee2017... 52 08/05/2021
 KAEDAH / CONTOH KOMUNIKASI BERTULIS

• Rasmi @ tidak rasmi

menyurat
• Maklumat ditujukan
kpd pihak di luar
Surat

organisasi
• Cth: surat tawaran
pekerjaan, surat
permohonan
pinjaman bank
...@eLee2017... 53 08/05/2021
 KAEDAH / CONTOH KOMUNIKASI BERTULIS

• Digunakan
pelbagai organisasi
Laporan
Bertulis

(Kerajaan @
swasta)
• Cth : Surat
perjanjian, jurnal,
majalah, dsbg
...@eLee2017... 54 08/05/2021
 KAEDAH / CONTOH KOMUNIKASI BERTULIS

• Kaedah pertukaran
maklumat melalui
pgunaan komputer dan
telefon bimbit yg
EMEL

dihubungkan dgn
internet / intranet
• Memudahkan
pertukaran maklumat
antara cawangan atau
anak syarikat

...@eLee2017... 55 08/05/2021
 KAEDAH / CONTOH KOMUNIKASI BERTULIS

• Maklumat ditujukan oleh

pihak pengurusan kpd
BULETIN
pekerja di dlm organisasi
• Tujuan :
• Menyampaikan
maklumat semasa &
menyeluruh berkaitan
aktiviti orgn

...@eLee2017... 56 08/05/2021
 KAEDAH / CONTOH KOMUNIKASI
BERTULIS
• Penyampaian maklumat
PEKELILING
ringkas & khusus
• Maklumat disampaikan
kpd pihak dalaman
orgn
• Mendorong tindakan
segera dari penerima
maklumat

...@eLee2017... 57 08/05/2021
...@eLee2017... 58 08/05/2021
 BAHASA BADAN
Contoh / Bentuk:
Melibatkan • Hubungan mata
pergerakan • Air muka
Komunikasi • Pergerakan kepala
bukan lisan @ • Pergerakan tangan
atau bukan perawakan • Pergerakan badan
perkataan anggota • Sentuhan & ruang
manusia (dari • Gaya berjalan
muka ke kaki)
...@eLee2017... 59 08/05/2021
 Facial Expression

... 250,000 different facialexpression

...@eLee2017
60 08/05/2021
 MEDIA KOMUNIKASI
 Saluran yang digunakan oleh penyampai untuk
menghantar mesej atau maklumat kepada penerima
ATAU
 Satu alat yang digunakan untuk mempermudahkan
penyampaian maklumat daripada seseorang kepada
seseorang yang lain dengan maksud tertentu ,
menggunakan jenis media tertentu aeperti audio,
visual dan audio visual

...@eLee2017... 61 08/05/2021
MEDIA KOMUNIKASI
 MEDIA KOMUNIKASI
BERSEMUK
A

TELEFON
BULETIN

INTERNE
LAPORAN
T

SURAT- INTRANET
MENYURAT

...@eLee2017... MEMORANDU
63 08/05/2021
M
 Media Komunikasi
• Untuk menyampaikan maklumat kepada orang ramai

Media • Cepat & mudah

Cetak • Penerima yang ramai

• Segera & pantas

Media • Penerima yang ramai secara serentak
Elektronik • Digunakan secara bersendirian atau digunakan
bersama-sama media komunikasi lain
• Proses komunikasi dgn cara bertemu secara
berhadapan utk membincangkan sesuatu
Bersemuk perkara.
a • Boleh secara formal dan tidak formal spt
mesyuarat, pembentangan, perbincangan,
perbualan dll
 • Maklumat dapat disampaikan dengan segera tanpa
Telefon mengira lokasi
• Menjimatkan kos pengangkutan & masa

• 1 jaringan komputer yang meliputi beribu-ribu jaringan

Internet & menghubungkan berjuta-juta manusia di seluruh
dunia

• Perkhimatan internet persendirian dalam sesebuah

intranet organisasi yang menghubungkan individu dan kumpulan
yang berada dalam lingkungan organisasi tersebut

• 1 bentuk kenyataan yang mengandungi unsur

Memorandum desakan,permintaan dan rayuan daripada seseorang
individu atau kumpulan terhadap pihak yang lebih
berkuasa dalam memutuskan beberapa isu berjangkit
 • Amalan perhubungan biasa antara 1 pihak dengan pihak
yang lain
Surat- • Formal(rasmi)-berhubung dengan organisasi atau pihak
menyurat berkuasa tertentu
• Tidak Formal(tidak rasmi)-berhubung dengan individu lain

• Komunikasi sehala yang melibatkan pemberian maklumat

Laporan secara rasmi daripada pihak bawahan kepada pihak atasan

• Laporan bertulis yang ringkas yg diterbitkan secara berkala

seperti sekali sebulan atau 2 bulan sekali dalam bentuk
bercetak atau secara eletronik
Buletin • Komunikasi sehala memaparkan perkembangan terbaru
sesebuah organisasi spt aktiviti organisasi dll yg biasanya
ditujukan kpd ahli dalam organisasi

• Kaedah komunikasi terkini yang melibatkan penggunaan

E-mel media elektronik untuk menyampaikan maklumat atau
mesej
 • 1 kenyataan dan pengumuman sesuatu
Pekeliling
dasar,peraturan dan pelaksanaan yang
akan dijalankan yang akan ditujukan
kepada semua pekerja

• Penyampaian maklumat organisasi

Notis berbentuk umum, ringkas dan jelas melalui
rekabentuk warna dan grafik yang menarik

Sistem • Menyampaikan mesej ringkas melalui

Pesanan
Ringkasan penggunaan telefon pintar yg boleh
(SMS), dicapai dimana-mana dgn cepat
whatsapp, • Murah, cepat, mudah difahami
telegram, dll
 Memudahkan
Dapat menjalankan
meluaskan aktiviti
pasaran pemasaran

Faedah
penggunaa
n komputer
Meningkatkan
Maklumat dapat
keberkesanan
disebarkan
proses
dengan cepat
komunikasi
kepada pihak
kepada pihak
berkepentingan
lain
 Proses komunikasi
cepat

Penghantaran
Mesej yang
mesej kepada
diterima boleh
banyak pihak
disimpan pen drive
dengan serentak
Kelebihan
E-mel
Mesej yang
dihantar melalui
Maklum balas
komputer boleh
dapat diterima
dibaca pada skrin
dengan cepat
komputer atau
boleh dicetak
 Menggunakan
perkataan dan
ayat mudah

Menulis yang
penting Menggunakan
sahaja gambar dan
Sistem contoh
Pesanan
Ringkas
(SMS)
Bina ayat
Alat tulis yang yang pendek
sesuai dan
perenggan
pendek