COÂNG NGHEÄ GIA

COÂNG BAÈNG AÙP LÖÏC

Chöông 1. Khaùi nieäm
Chöông 2. Nung noùng kim loaïi
Chöông 3. Caùn
Chương 4. Keùo.
Chương 5. EÙp chaûy
Chöông 6. Reøn töï do
Chương 7. Reøn khuoân.
Chöông 8. Daäp taám.
 CHÖÔNG 1. KHAÙI NIEÄM VEÀ
GIA COÂNG KIM LOAÏI BAÈNG
AÙP LÖÏC
1.1  Ñònh nghóa .
1.2  Öu nhöôïc ñieåm cuûa gia coâng baèng aùp
löïc .
1.3  Phaân loaïi caùc phöông phaùp gia coâng
baèng aùp löïc.
1.4  Söï bieán daïng deûo cuûa kim loaïi .
 1.1. Ñònh nghóa.
• Phöông phaùp taïo phoâi döïa vaøo
nguyeân lyù bieán daïng deûo cuûa kim
loaïi döôùi taùc duïng cuûa ngoaïi löïc
laøm thay ñoåi hình daùng, kích thöôùc
theo yù muoán.
1.2. Öu nhöôïc ñieåm cuûa gia coâng
baèng aùp löïc
 So vôùi ñuùc.
* Öu ñieåm:
 Khöû ñöôïc moät soá khuyeát taät nhö roã khí, roã co
laøm cho toå chöùc kim loaïi mòn, cô tính saûn phaåm cao.
 Coù khaû naêng bieán toå chöùc haït cuûa kim loaïi
thaønh toå chöùc thôù, coù khaû naêng taïo ñöôïc caùc toå
chöùc thôù uoán, xoaén khaùc nhau laøm taêng cô tính cuûa
saûn phaåm.
 Ñoâä boùng, ñoä chính xaùc cao hôn caùc chi tieát ñuùc.
 Deã cô khí hoaù vaø töï ñoäng hoaù neân naêng suaát cao,
giaù thaønh haï.
 Haïn cheá:
 Khoâng gia coâng ñöôïc caùc chi tieát phöùc
taïp
 Khoâng reøn daäp ñöôïc caùc chi tieát quaù
lôùn.
 Khoâng gia coâng ñöôïc caùc kim loaïi doøn.
 So vôùi caét goït:
*Öu ñieåm :
•       Naêng suaát cao, pheá lieäu ít, giaù thaønh
haï.
•        Reøn, daäp laø nhöõng phöông phaùp cô
baûn ñeå taïo phoâi cho gia coâng caét goït.
*Nhöôïc ñieåm :
•    Ñoä boùng, ñoä chính xaùc thaáp hôn so vôùi
gia coâng caét goït.
 1.3. Phaân loaïi caùc phöông phaùp
gia coâng baèng aùp löïc.
1.3.1   Phöông phaùp caùn .
1.3.2 Phöông phaùp keùo kim loaïi .
1.3.3 Phöông phaùp eùp kim loaïi .
1.3.4 Reøn töï do.
1.3.5 Reøn khuoân(Daäp noùng)
1.3.6 Daäp taám(Daäp nguoäi)
 1.4. Söï bieán daïng deûo cuûa kim
loaïi
1.4.1. Khái niệm
1.4.2. Bản chất của biến dạng dẻo
1.4.3. Ảnh hưởng của biến dạng dẻo đến cơ tính
1.4.4. Ủ kết tinh lại để phục hồi lại độ dẻo
 1.4.1. Khái niệm

Biến dạng dẻo: (đoạn AC)

là biến dạng hình thành khi
lực tác dụng đủ lớn, sau
khi thôi tác dụng của ngoại
lực, biến dạng không bị
mất đi.
Chú ý rằng trong giai đọan
này vẫn tồn tại biến dạng
đàn hồi.
 1.4.2. Bản chất của biến dạng dẻo
• Trong đơn tinh thể, do sự trượt và song tinh.

• Trong đa tinh thể gồm hai dạng chủ yếu:

+ Sự biến dạng trong nội bộ từng đơn tinh thể.
+ Sự biến dạng giữa các đơn tinh thể.
 Chöông 2
NUNG NOÙNG KIM LOAÏI ÑEÅ
GIA COÂNG AÙP LÖÏC
2.1 Muïc ñích cuûa nung noùng.
2.2 Nhöõng hieän töôïng xaûy ra khi nung
noùng.
2.3 Cheá ñoä nung.
2.4 Thieát bò nung noùng.
2.5 Laøm nguoäi sau khi gia coâng aùp löïc.
 2.1. Mục đích
• Biến đổi sang tổ chức khác có tính
đồng nhất và tính dẻo dai cao.
 Để dễ biến dạng và sự biến dạng
đồng đều
2.2. Hiện tượng xảy ra khi nung
nóng thép
• Oxy hóa
• Thoát cacbon
• Cháy
• Nứt
• Quá nhiệt
 2.3. Chế độ nung
• Nhiệt độ nung: xác định theo giản đồ
trạng thái.
• Thời gian nung:
• Tốc độ nung: nung chậm trong giai
đoạn chưa chuyển biến, nung nhanh
trong giai đoạn chuyển biến.
 2.4. Thiết bị nung
• Lò buồng đốt than
• Lò điện trở
• Lò điện cảm ứng
• Lò điện phân
2.5 Laøm nguoäi sau khi gia coâng aùp
löïc
• Laø moät coâng vieäc raát quan troïng ñeå ñaûm baûo chaát
löôïng vaät gia coâng.
• Goàm 2 giai ñoaïn:
 Laøm nguoäi trong khi reøn daäp: Laø quaù trình phoâi
truyeàn nhieät ra moâi tröôøng, duïng cuï gia coâng…
 Laøm nguoäi sau khi gia coâng: Neáu laøm nguoäi ko toát
seõ laøm giaûm chaát löôïng saûn phaåm, nhö: cong veânh,
nöùt neû…
Ñoái vôùi chi tieát nhoû: Xeáp vaøo loø chöùa voâi boät
hay loø coù nhieät ñoä thaáp hôn ñeå laøm nguoäi chaäm.
Ñoái vôùi chi tieát lôùn (D=500-1500mm): Ñaët trong
khoâng khí, phuû caùt aùo baûo veä.
 CH3. CÁN

3.1. Nguyên lý
3.2. Tổ chức kim loại sau khi cán
3.3. Khả năng công nghệ
3.4. Phân loại các phương pháp cán
 3.1. Nguyên lý
• Phöông phaùp caùn laø phöông phaùp bieán
daïng kim loaïi giöõa hai truïc caùn quay ngöôïc
chieàu nhau ñeå ñöôïc saûn phaåm caùn coù tieát
dieän gioáng nhö loã hình (khe hôû giöõa 2 truïc
caùn) vaø coù chieàu daøi khoâng haïn cheá.
• Phoâi caùn chaïy qua truïc
caùn nhôø löïc ma saùt
3.2. Tổ chức kim loại sau khi cán
 3.3. Đặc điểm công nghệ
• Năng suất cao
• Độ chính xác cấp 11-12
• Độ nhám cấp 4-5
• Có thể cán tấm mỏng <0.1mm
 3.4. Phân loại
3.4.1. Cán tấm
3.4.1. Cán tấm
3.4.2. Cán hình
3.4.3. Cán vòng
3.4.4. Cán ống
3.4.5. Cán ren
 Ch4. KÉO
4.1. Nguyên lý
4.2. Khả năng công nghệ
4.3. Ưu nhược điểm
4.4. Phân loại
 4.1. Nguyên lý
• Laø phöông phaùp bieán daïng deûo kim loaïi
qua loã hình cuûa khuoân keùo döôùi taùc
duïng cuûa löïc keùo, phoâi ñöôïc vuoát daøi
ra, giaûm dieän tích tieát dieän ngang, taêng
chieàu daøi.
 4.2. Khả năng công nghệ
• Năng suất thấp hơn cán
• Độ chính xác: 0.01-0.1mm
• Độ nhám: cấp 6-7 (2.5-1.25m)
 4.4. Phân loại
4.4.1. Kéo ống
4.4.1. Kéo thanh
3.4.2. Kéo dây
 Ch5. Ép
5.1. Nguyên lí
5.2. Khả năng công nghệ
5.3. Phân loại
 5.1. Nguyên lý
• Kim loaïi sau khi nung noùng cho vaøo
buoàng eùp,döôùi taùc duïng cuûa chaøy eùp
kim loaïi chui qua loã khuoân eùp coù hình
daïng vaø kích thöôùc cuûa chi tieát caàn cheá
taïo.
 5.2. Khả năng công nghệ
• Năng suất thấp hơn kéo
• Độ chính xác cao
• Độ bóng cao
 5.3. Phân loại
5.3.1. Ép thuận
5.3.2. Ép nghịch
5.3.3. Ép tổng hợp
 Ch6. Rèn tự do
6.1. Nguyên lí
6.2. Khả năng công nghệ
6.3. Phân loại
 6.1. Nguyên lý
• Laø phöông phaùp bieán daïng töï do kim loaïi
döôùi taùc duïng löïc daäp cuûa buùa hoaëc
löïc eùp cuûa maùy eùp.
 6.2. Khả năng công nghệ
• Năng suất thấp
• Độ chính xác: cấp 12-15
• Độ nhám: Cấp 3-4 (80-160m)
 6.3. Phân loại
6.3.1. Chồn
6.3.2. Vuốt
6.4.3. Đột lỗ
 6.4. Phân loại
6.4.4. Uốn
6.4.5. Chặt
6.4.6. Hàn Rèn
 Ch7. Rèn Khuôn
7.1. Nguyên lí
7.2. Khả năng công nghệ
7.3. Phân loại
 7.1. Nguyên lý
• Laø phöông phaùp bieán daïng deûo kim
loaïi trong loøng khuoân reøn döôùi taùc
duïng cuûa löïc daäp.
 7.2. Khả năng công nghệ
• Năng suất cao
• Độ chính xác: cấp 12-14
• Độ nhám: cấp 5-6
 7.2. Phân loại
7.2.1. Rèn khuôn hở
7.2.2. Rèn khuôn kín
7.3. Thiết bị rèn khuôn
 Ch8. Dập tấm
8.1. Nguyên lý
8.2. Khả năng công nghệ
8.3. Phân loại
 8.4.1. Nguyên lý
• Laø phöông phaùp bieán daïng deûo phoâi kim
loaïi ôû daïng taám, trong khuoân döôùi taùc
duïng cuûa ngoaïi löïc ñeå taïo thaønh saûn
phaåm coù hình daïng, kích thöôùc theo yeâu
caàu.
 8.2. Khả năng công nghệ
• Năng suất rất cao
• Độ chính xác: cấp 10-12
• Độ nhám: cấp 4-5 (20-80m)
 8.4. Các nguyên công dập tấm
8.4.1. Pha băng
Là nguyên công cắt kim loại từ tấm lớn
thành các băng hoặc dải nhỏ có chiều
ngang cần thiết nhất định để gia công tiếp.
8.4.2. Cắt phôi và đột lỗ
8.4.4. Dập vuốt
8.4.5. Lên vành
8.4.6. Miết
8.4.7. Dập tạo hình bằng thuốc nổ