Professional Documents
Culture Documents
2. NHÀ VỆ SINH
- Thiết kế hợp lý
- Kết cấu hợp vệ sinh
1. NƯỚC
Luôn được cung cấp đầy đủ
Có các phương tiện:
Lưu trữ
Phân phối
Kiểm soát nhiệt độ …
Tách riêng hệ thống nước không uống được,
không được nối, hồi lưu vào hệ thống nước uống
được
2. NƯỚC ĐÁ
Làm từ nước sạch
Thiết bị chứa đựng, vận chuyển, bảo quản sạch,
không gây ô nhiễm.
ĐIỀU KIỆN TIÊN QUYẾT
Môi trường
QUY PHẠM SẢN XUẤT - GMP
Công đoạn Các thông số, Các yếu tố ảnh Các thủ tục Giám sát và
yêu cầu trong hưởng đến cần tuân thủ biểu mẫu giám
quy trình CLVSATTP sát
Có thể kết hợp giám sát nhiều công đoạn trên một biểu mẫu
QUY PHẠM VỆ SINH - SSOP
SSOP cùng với GMP kiểm soát các điểm kiểm soát CP,
giúp làm tăng hiệu quả của kế hoạch HACCP
QUY PHẠM VỆ SINH - SSOP
Quy phạm vệ sinh (SSOP) được thiết lập chung cho cơ sở, ít
nhất phải bao gồm các SSOP thành phần được xây dựng để
kiểm soát các lĩnh vực sau đây:
YÊU CẦU: Nước tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm và các bề mặt
tiếp xúc với thực phẩm phải đảm bảo ATVS. Nước an toàn phải
đạt yêu cầu.
CÁC YẾU TỐ CẦN XEM XÉT TRƯỚC KHI XÂY DỰNG QUY PHẠM
Nguồn cung cấp nước:
- Nước thuỷ cục (Nguồn công cộng).
- Tự khai thác:
+ Nước giếng khoan.
+ Nước bề mặt.
Hệ thống xử lý nước:
- Xử lý về mặt hoá lý: Lắng, lọc, trao đổi ion...
- Xử lý về mặt vi sinh : Tia cực tím, màng lọc khuẩn, Ozon,
Chlorine
Cánh kiểm soát chất lượng nước hiện nay:
- Kế hoạch lấy mẫu nước kiểm tra
QUY PHẠM VỆ SINH - SSOP
YÊU CẦU:
Các bề mặt tiếp xúc với sản phẩm không là
nguồn lây nhiễm cho sản phẩm trong quá
trình chế biến.
CÁC YẾU TỐ CẦN XEM XÉT:
Vật liệu và cấu trúc của các bề mặt tiếp xúc
với sản phẩm kể cả vật liệu bao gói sản
phẩm, găng tay, tạp dề và BHLĐ.
Phương pháp làm vệ sinh và khử trùng các
bề mặt tiếp xúc sản phẩm.
QUY PHẠM VỆ SINH - SSOP
YÊU CẦU
Ngăn ngừa được sự CÁC YẾU TỐ CẦN XEM XÉT
nhiễm chéo từ những TRƯỚC KHI XÂY DỰNG QUY
vật thể không sạch PHẠM
vào thực phẩm, và Nhận diện khả năng nhiễm chéo
các bề mặt tiếp xúc do:
thực phẩm Đường đi của sản phẩm, nước
đá, bao bì, phế liệu, công nhân,
khách...
Lưu thông không khí (hút gió,
cấp gió)
Hệ thống thoát nước thải
QUY PHẠM VỆ SINH - SSOP
YÊU CẦU:
Đảm bảo công nhân không là nguồn lây nhiễm vào thực
phẩm.
CÁC YẾU TỐ CẦN XEM XÉT TRƯỚC KHI XÂY DỰNG QUY
PHẠM:
Cơ sở y tế
Chế độ kiểm tra
YÊU CẦU!
Phải ngăn ngừa và tiêu diệt hiệu quả động vật gây hại
YÊU CẦU
Hoạt động của hệ thống thu gom, xử lý chất thải không gây
nhiễm cho sản phẩm.
CÁC THỦ TỤC CẦN THỰC HIỆN
Chất thải rắn: Có thủ tục thu gom, vận chuyển, chứa đựng phế
liệu, rác:
Đảm bảo chuyên dùng, phù hợp đối với mục đích sử dụng
và phù hợp từng loại.
Tần suất và các thao tác.
Người thực hiện.
Chất thải lỏng:
Kiểm soát hoạt động của hệ thống thoát nước
Làm vệ sinh và bảo trì
Kiểm soát sự chảy ngược hoặc ngập tràn
PHÂN CÔNG THỰC HIỆN VÀ GIÁM SÁT
Thiết lập hồ sơ giám sát chất thải rắn và lỏng.
Phân công thực hiện cụ thể.
QUY PHẠM VỆ SINH - SSOP
SSOP – THU HỒI SẢN PHẨM
YÊU CẦU
Mỗi cơ sở sản xuất, chế biến phải có chương trình thu hồi sản phẩm nhằm
nhanh chóng thu hồi sản phẩm thực phẩm có nguy cơ gây ngộ độc và các
bệnh truyền nhiễm qua thực phẩm.
ĐIỀU KIỆN HIỆN NAY
Mô tả thực trạng của cơ sở về việc thu hồi, tiêu huỷ khi có sản phẩm phải thu
hồi, tiêu huỷ.
CÁC THỦ TỤC CẦN THỰC HIỆN
Nêu rõ thủ tục thu hồi sản phẩm để đảm bảo toàn bộ sản phẩm cần thu hồi
được thu hồi trong thời gian nhất định.
PHÂN CÔNG THỰC HIỆN GIÁM SÁT
Phân công cụ thể người chịu trách nhiệm và mạng lưới thu hồi sản phẩm.
Phân công việc thanh tra, kiểm tra việc thu hồi sản phẩm.
QUY PHẠM VỆ SINH - SSOP
PHÂN CÔNG
GIÁM SÁT
QUY PHẠM VỆ SINH - SSOP
• Mối nguy vật lý không nguy hiểm hơn mối nguy sinh học và hoá
học nhưng lại dễ nhận thấy nhất, ảnh hưởng trực tiếp, tức thì tới
người sử dụng và bị người tiêu dùng phàn nàn nhiều nhất.
Các biện pháp phòng ngừa là các hành động hoặc hoạt
động có thể dùng để ngăn chặn, loại bỏ hoặc giảm thiểu
các mỗi nguy an toàn thực phẩm đến mức có thể chấp
nhận được
CÁC BIỆN PHÁP KIỂM SOÁT, PHÒNG NGỪA
CÁC BIỆN PHÁP KIỂM SOÁT CÁC MỐI NGUY SINH HỌC
C©u hái 1: T¹i c«ng ®o¹n nµy hoÆc nh÷ng c«ng ®o¹n sau cã biÖn ph¸p phßng ngõa nµo
®èi víi mèi nguy ®· nhËn diÖn kh«ng?
Cã Kh«ng
C©u hái 3: C¸c mèi nguy ®· nhËn diÖn cã kh¶ n¨ng x¶y ra qu¸ møc chÊp
nhËn ®îc hoÆc gia t¨ng ®Õn møc kh«ng thÓ chÊp nhËn hay kh«ng?
Cã Kh«ng Kh«ng
C©u hái 4: Cã c«ng ®o¹n nµo sau c«ng ®o¹n nµy lo¹i trõ hoÆc
lµm gi¶m mèi nguy ®· nhËn diÖn ®Õn møc chÊp nhËn ®îc
hay kh«ng?
Kh«ng Cã
CCP
(§iÓm KiÓm so¸t tíi h¹n) Dõng l¹i
Kh«ng ph¶I CCP
SƠ ĐỒ 3 CÂU HỎI QUYẾT ĐỊNH CCP ÁP DỤNG ĐỐI VỚI
NGUYÊN LIỆU VÀ THÀNH PHẦN NHẠY CẢM
C©u hái 1: Cã tån t¹i mèi nguy ®¸ng kÓ nµo trong nguyªn liÖu, thµnh phÇn kh«ng?
Cã
C©u hái 2: B¹n hoÆc ngêi tiªu dïng cã thÓ lo¹i bá hoÆc gi¶m
thiÓu mèi nguy ®¸ng kÓ tíi møc cã thÓ chÊp nhËn ®îc
kh«ng?
Cã
Kh«ng
Cã Kh«ng
Nguyªn liÖu nh¹y c¶m (CCP) Kh«ng ph¶i nguyªn liÖu nh¹y c¶m CCP
TiÕp tôc víi nguyªn liÖu kh¸c.
Giới hạn tới hạn là tiêu chí cần phải đạt đối với mỗi biện
pháp phòng ngừa liên quan với mỗi CCP, nghĩa là một giá
trị hay ngưỡng xác định mà mỗi biện pháp phòng ngừa
tại một điểm kiểm soát tới hạn (CCP) phải thoả mãn.
Giới hạn tới hạn là chuẩn mực nhằm xác định ranh giới
mức chấp nhận được và mức không thể chấp nhận được
về mặt VSATTP.
Trong thực tế, các ngưỡng tới hạn phải là các thông số
dễ kiểm soát. Không nhất thiết phải chọn các ngưỡng tới
hạn trực tiếp là các mối nguy mà có thể là các yếu tố liên
quan trực tiếp tới mối nguy ta cần kiểm soát.
PHƯƠNG PHÁP THIẾT LẬP CÁC GIỚI HẠN TỚI HẠN
Quá trình chế biến cần phải hiệu chỉnh khi đạt tới ngưỡng
vận hành. Hiệu chỉnh quá trình là hành động được thực
hiện để đưa quá trình trở lại khuôn khổ giới hạn vận hành
- Giám sát là hoạt động hết sức quan trọng tại mỗi CCP
để đảm bảo các giới hạn không bao giờ bị vi phạm.
- Giám sát là thực hiện các quan sát, các phép đo theo
trình tự định trước, các thông số cần kiểm soát để đánh giá
xem CCP có nằm trong tầm kiểm soát hay không.
Các số liệu giám sát chính là phần quan trọng để sau này tiến
hành thẩm định hệ thống tại doanh nghiệp.
MỤC ĐÍCH CỦA GIÁM SÁT
Gi¸m s¸t tríc hÕt ph¶i ®¸p øng môc tiªu quan träng nhÊt lµ duy tr× t×nh
tr¹ng kiÓm so¸t t¹i c¸c CCP
Gi¸m s¸t cung cÊp sè liÖu chøng minh s¶n phÈm xuÊt xëng ®· tu©n thñ
kÕ ho¹ch HACCP. Th«ng tin nµy rÊt h÷u Ých cho viÖc thÈm ®Þnh,
®¸nh gi¸ HACCP sau nµy.
Gi¸m s¸t cung cÊp vµ b¸o c¸o chi tiÕt vÒ ®é sai lÖch lµm c¬ së cho
viÖc thùc hiÖn c¸c hµnh ®éng kh¾c phôc trong thùc tÕ.
Rót ra quy luËt ®Ó hiÖu chØnh c¸c giíi h¹n tíi h¹n.
Cung cÊp b»ng chøng vÒ ho¹t ®éng cña hÖ thèng kiÓm so¸t (hå s¬).
THIẾT KẾ HỆ THỐNG GIÁM SÁT
CỤ THỂ
Ph¶i thiÕt kÕ kh©u gi¸m s¸t ®Ó cã c¸c kÕt qu¶ gi¸m s¸t nhanh. Cần nhanh chãng
ph¸t hiÖn sù sai lÖch hoÆc sù vi ph¹m ngìng tíi h¹n ®Ó kÞp thêi ®iÒu chØnh qu¸
tr×nh hoÆc tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc. C¸c phÐp ®o vËt lý vµ ho¸ häc
lµ c¸c ph¬ng ph¸p gi¸m s¸t ®îc a chuéng.
Đo thêi gian vµ nhiÖt ®é: gi¸m s¸t hiÖu qu¶ diÖt khuÈn
Đo Ho¹t ®é níc (Aw): kiÓm so¸t sù ph¸t triÓn cña vi sinh vËt g©y bÖnh
Đo §é axit (pH): kiÓm so¸t vi khuÈn g©y bÖnh
Thö c¶m quan: Cã thÓ dïng ph¬ng ph¸p c¶m quan ®Ó gi¸m s¸t mét sè chØ tiªu
c¶m quan hoÆc mét sè chØ tiªu ®Þnh tÝnh vÒ ho¸ häc
C¸c thiÕt bÞ ®o dïng trong gi¸m s¸t cã thÓ lµ:
NhiÖt kÕ (nhiÖt kÕ tù ghi víi gi¸m s¸t liªn tôc).
§ång hå ®o thêi gian cã thiÕt kÕ chuyªn dông phï hîp víi yªu cÇu gi¸m s¸t.
C©n khèi lîng.
pH kÕ.
Dông cô ®o ®é Èm, Aw.
C¸c thiÕt bÞ ph©n tÝch ho¸ häc ®¬n gi¶n.
TẦN SUẤT GIÁM SÁT
Hµnh ®éng söa ch÷a lµ c¸c thñ tôc cÇn ph¶i tu©n thñ khi vi ph¹m hoÆc
kh«ng ®¹t ®îc giíi h¹n tíi h¹n.
Khi ngìng tíi h¹n mét CCP bÞ vi ph¹m, ph¶i tiÕn hµnh t¹i chç c¸c hµnh
®éng söa ch÷a nh»m:
Kh«i phôc sù kiÓm so¸t cña qu¸ tr×nh.
Xö lý c¸c s¶n phÈm vi ph¹m trong thêi gian x¶y ra sai lÖch.
T×m nguyªn nh©n vi ph¹m, x¸c ®Þnh biÖn ph¸p phßng ngõa sù t¸i vi
ph¹m.
Môc tiªu cña ch¬ng tr×nh HACCP lµ x¸c ®Þnh nhanh chãng c¸c vi ph¹m ng
ìng tíi h¹n. Ph¸t hiÖn vi ph¹m cµng nhanh th× thùc hiÖn hµnh ®éng söa ch÷a
cµng dÔ dµng vµ lîng s¶n phÈm ph¶i xö lý cµng Ýt.
C¸c hµnh ®éng söa ch÷a muèn h÷u hiÖu cÇn ph¶i:
1. HiÖu chØnh nhanh chãng ®Ó lo¹i trõ nguyªn nh©n g©y vi ph¹m vµ kh«i
phôc kiÓm so¸t qu¸ tr×nh.
2. Ph©n tÝch ®¸nh gi¸ møc ®é vi ph¹m vµ x¸c ®Þnh ph¬ng ¸n xö lý s¶n phÈm
kh«ng ®¹t yªu cÇu
3. Ghi l¹i tÊt c¶ c¸c hµnh ®éng söa ch÷a theo biÓu mÉu nhÊt ®Þnh
4. Ngêi cã tr¸ch nhiÖm ®iÒu hµnh c¸c hµnh ®éng söa ch÷a ph¶i lµ ngêi hiÓu
biÕt thÊu ®¸o vÒ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, vÒ b¶n chÊt s¶n phÈm, vÒ kÕ ho¹ch
HACCP còng nh c¸c th«ng sè cÇn gi¸m s¸t t¹i mét CCP cô thÓ. Ngêi ®ã còng
cã quyÒn quyÕt ®Þnh biÖn ph¸p xö lý s¶n phÈm vi ph¹m còng nh mäi tr¸ch
nhiÖm cã liªn quan tíi hµnh ®éng söa ch÷a, ®¶m b¶o c¸c hµnh ®éng ®ã ®îc
tiÕn hµnh mét c¸ch tøc thêi vµ kiÓm so¸t cã hiÖu qu¶ qu¸ tr×nh.
HÀNH ĐỘNG SỬA CHỮA
Hµnh ®éng söa ch÷a ph¶i gi¶i quyÕt ®îc c¸c vÊn ®Ò tríc m¾t lµ kh«i phôc
sù kiÓm so¸t t¹i c¸c CCP, nhng ®ång thêi còng ph¶i cung cÊp ®îc nh÷ng gi¶i
ph¸p l©u dµi nh»m æn ®Þnh qu¸ tr×nh, tr¸nh t¸i diÔn c¸c vi ph¹m ®· x¶y ra.
CÇn t×m hiÓu, x¸c ®Þnh ®óng nguyªn nh©n g©y sai lÖch ®· dÉn tíi vi
ph¹m, x¸c ®Þnh c¸c biÖn ph¸p ®iÒu chØnh l©u dµi, tr¸nh kh¶ n¨ng t¸i vi
ph¹m. §©y cã thÓ lµ nh÷ng gi¶i ph¸p ®iÒu chØnh qu¸ tr×nh, c¶i tiÕn s¶n
phÈm hoÆc ®¸nh gi¸, xem xÐt ®Ó hoµn thiÖn kÕ ho¹ch HACCP.
C¸c biÖn ph¸p tríc m¾t hoÆc c¸c gi¶i ph¸p l©u dµi cÇn ®îc thèng nhÊt trong
ban l·nh ®¹o vµ phæ biÕn, híng dÉn cô thÓ cho c«ng nh©n, nh÷ng ngêi trùc
tiÕp thùc hiÖn c¸c hµnh ®éng söa ch÷a biÕt vµ lµm theo. B¶n híng dÉn nµy
ph¶i lµ mét phÇn cña kÕ ho¹ch HACCP.
CÁC BƯỚC X¸c ®Þnh l« s¶n phÈm ®· s¶n xuÊt trong thêi gian vi
ph¹m vµ ph¬ng thøc xö lý
+ Chuyªn gia
+ XÐt nghiÖm (lý, ho¸, vi sinh)
Bíc 2: Cã hiÖn h÷u mèi nguy vÒ an toµn kh«ng?
Cã Kh«ng
Kh«ng Cã
Hoặc
ThÈm tra: là viÖc ¸p dông c¸c ph¬ng ph¸p, thñ tôc, thö nghiÖm vµ
thÈm ®Þnh nh»m bæ sung cho viÖc gi¸m s¸t ®Ó c«ng nhËn gi¸ trÞ
vµ x¸c ®Þnh sù tu©n thñ kÕ ho¹ch HACCP vµ sù cÇn thiÕt söa
®æi kÕ ho¹ch HACCP hay kh«ng.
MỤC ĐÍCH & HÌNH THỨC THẨM TRA
MỤC ĐÍCH
ThÈm tra nh»m t¹o lßng tin r»ng kÕ ho¹ch HACCP ®· ®îc x©y
dùng lµ cã c¬ së khoa häc, phï hîp ®Ó kiÓm so¸t c¸c mèi nguy vµ
®ang ®îc thùc thi.
KHÁI NIỆM
C«ng nhËn gi¸ trÞ lµ qu¸ tr×nh thu thËp chøng cø ®Ó chøng tá r»ng c¸c
yÕu tè cña hÖ thèng HACCP cã hiÖu lùc.
MỤC ĐÍCH
§a ra b»ng chøng kh¸ch quan chøng tá r»ng tÊt c¶ c¸c yÕu tè chñ yÕu
cña kÕ ho¹ch lµ cã c¬ së khoa häc.
C¸ch tiÕp cËn cã gi¸ trÞ ®Ó kiÓm so¸t c¸c mèi nguy an toµn thùc phÈm
liªn quan ®Õn s¶n phÈm vµ qu¸ tr×nh cô thÓ.
AI CÔNG NHẬN GIÁ TRỊ CỦA KẾ HOẠHC HACCP
§éi HACCP.
C¸ nh©n ®· qua ®µo t¹o hoÆc cã kinh nghiÖm (chuyªn gia
HACCP, trong hoÆc ngoµi xÝ nghiÖp).
TẦN SUẤT CÔNG NHẬN GIÁ TRỊ
C«ng nhËn gi¸ trÞ ban ®Çu
Khi cã c¸c yÕu tè ®¶m b¶o thay ®æi cÇn xem xÐt, ®iÒu chØnh kÕ ho¹ch
HACCP:
+ Thay ®æi vÒ nguyªn liÖu.
+ Thay ®æi s¶n phÈm hoÆc qu¸ tr×nh.
+ C¸c kÕt qu¶ kiÓm tra s¶n phÈm kh«ng ®¹t yªu cÇu an toµn hoÆc
®¸nh gi¸ HACCP cßn cã lçi nÆng.
+ Vi ph¹m t¸i diÔn t¹i mét CCP nµo ®ã.
+ Th«ng tin khoa häc míi vÒ c¸c mèi nguy hoÆc c¸c biÖn ph¸p kiÓm
so¸t ®èi víi s¶n phÈm hay qu¸ tr×nh t¬ng tù nhcña c«ng ty.
+ Ph¸t hiÖn nh÷ng bÊt hîp lý trªn d©y chuyÒn.
+ Nh÷ng thay ®æi vÒ c«ng nghÖ, thiÕt bÞ, nhµ xëng, vÞ trÝ l¾p
®Æt vµ m«i trêng chÕ biÕn.
+ Nh÷ng yªu cÇu vµ khiÕu n¹i cña kh¸ch hµng cã liªn quan tíi an toµn
®èi víi s¶n phÈm cña c«ng ty.
+ Nh÷ng thay ®æi vÒ yªu cÇu cña kh¸ch hµng hoÆc cã quy ®Þnh míi
vÒ ph©n phèi vµ híng dÉn sö dông.
§ét xuÊt: Khi cã vÊn ®Ò ph¸t sinh.
VÍ DỤ VỀ HOẠT ĐỘNG CÔNG NHẬN GIÁ TRỊ
1. Mét c¸ch tiÕp cËn ®Ó kiÓm so¸t mèi nguy vi khuÈn g©y bÖnh trong thÞt bß
b¨m viªn chÝn lµ níng thÞt bß b¨m viªn ®¹t tíi nhiÖt ®é trung t©m cña s¶n
phÈm ®ñ ®Ó diÖt vi khuÈn. Trong kÕ ho¹ch HACCP, c¸c th«ng sè nh®é dµy
tèi ®a cña miÕng thÞt bß, tèc ®é tèi ®a cña b¨ng chuyÒn vµ nhiÖt ®é tèi thiÓu
cña lß cã thÓ lµ c¸c giíi h¹n tíi h¹n ®Ó ®¶m b¶o ®¹t nhiÖt ®é cÇn thiÕt. Sau
khi thu thËp ®ñ sè liÖu tõ d©y chuyÒn sÏ thiÕt lËp c¸c tiªu chuÈn nµy ®Ó
®¶m b¶o lµ nÕu kiÓm so¸t ®îc c¸c ®iÓm ®ã sÏ kiÓm so¸t ®îc nhiÖt ®é trung
t©m tèi thiÓu cña tõng miÕng thÞt bß b¨m viªn khi níng.
2. NhiÖt ®é trung t©m 62,80C ®îc x¸c ®Þnh lµ nhiÖt ®é tíi h¹n ®Ó diÖt vi trïng
g©y bÖnh trong t«m luéc. C«ng ty ¸p dông quy tr×nh luéc ë 1000C trong 3 phót
®Ó t¹o nhiÖt ®é trung t©m tèi thiÓu 62,80C. CÇn ph¶i c«ng nhËn viÖc lùa
chän nhiÖt ®é vµ thêi gian chÕ biÕn ®Ó ®¹t nhiÖt ®é trung t©m cña t«m luéc
b»ng c¸ch ®o thö nhiÖt ®é trung t©m cña mét sè lîng t«m luéc ®¹i diÖn. Còng
cÇn c«ng nhËn thiÕt bÞ luéc b»ng c¸ch thö nghiÖm sù ph©n bè nhiÖt ®é ®Ó
x¸c ®Þnh r»ng nhiÖt ®é t¹o ra trong nåi luéc phï hîp trong suèt qu¸ tr×nh luéc.
CÁC HOẠT ĐỘNG THẨM TRA ĐỐI VỚI CCP
HiÖu chuÈn
C¸c ho¹t ®éng thÈm tra t¹i c¸c CCP bao gåm hiÖu chuÈn c¸c thiÕt bÞ
gi¸m s¸t ®Ó ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c cña c¸c phÐp ®o. TiÕn hµnh hiÖu
chuÈn ®Ó thÈm tra r»ng kÕt qu¶ gi¸m s¸t lµ chÝnh x¸c.
HiÖu chuÈn thiÕt bÞ gi¸m s¸t CCP lµ c¬ së ®Ó thùc hiÖn thµnh c«ng
kÕ ho¹ch HACCP.
ViÖc hiÖu chuÈn ®îc thùc hiÖn:
Trªn c¸c thiÕt bÞ vµ dông cô dïng ®Ó gi¸m s¸t hoÆc thÈm tra.
Víi tÇn suÊt ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c cña c¸c phÐp ®o.
KiÓm tra ®é chÝnh x¸c so víi tiªu chuÈn ®· ®îc c«ng nhËn ë
®iÒu kiÖn sö dông dông cô hoÆc thiÕt bÞ (hoÆc ®iÒu kiÖn gÇn
nhvËy).
Khi tiÕn hµnh hiÖu chuÈn, cÇn xem xÐt tÇn suÊt hiÖu chuÈn dù
kiÕn tríc ®©y cã ®¶m b¶o kh«ng
XEM XÉT HỒ SƠ HIỆU CHUẨN THIẾT BỊ
ThÈm tra sù tu©n thñ quy ®Þnh cña nhµ cung cÊp
nguyªn liÖu b»ng c¸ch lÊy mÉu nÕu kh©u tiÕp
nhËn lµ CCP vµ c¸c ®Æc tÝnh kü thuËt khi mua
b¸n ®îc coi lµ c¸c giíi h¹n tíi h¹n.
Cã thÓ tiÕn hµnh lÊy mÉu thö nghiÖm ®Ó kh¼ng
®Þnh sù kiÓm so¸t t¹i mét CCP. §Æc biÖt trong c¸c
trêng hîp nguyªn liÖu nh¹y c¶m vµ ®îc x¸c ®Þnh lµ
CCP, cã thÓ lÊy mÉu ®Ó kiÓm tra viÖc thùc hiÖn
cam kÕt cña ngêi cung cÊp. HoÆc trong trêng hîp
thiÕt lËp c¸c ngìng tíi h¹n cho ho¹t ®éng cña thiÕt
bÞ.
XEM XÉT HỒ SƠ CCP
Lu gi÷ vµ kiÓm so¸t hå s¬ lµ mét nhiÖm vô rÊt quan träng cña ch¬ng tr×nh
HACCP. Hå s¬ HACCP lµ mét b»ng chøng quan träng chøng minh r»ng kÕ
ho¹ch HACCP cña c«ng ty cã ®îc x©y dùng chÝnh x¸c vµ ®óng thñ tôc hay
kh«ng; r»ng kÕ ho¹ch HACCP ®ã cã ®îc vËn hµnh vµ tu©n thñ mét c¸ch triÖt
®Ó hay kh«ng. Cã thÓ nãi, kh«ng cã hå s¬ th× kh«ng cã hÖ thèng HACCP, hå
s¬ ®îc lu tr÷ vµ kiÓm so¸t kh«ng tèt th× ch¾c ch¾n hÖ thèng HACCP khã lßng
¸p dông thµnh c«ng.
CÁC LOẠI TÀI LIỆU SƠ ĐỒ CỦA HACCP
Hồ sơ, tài liệu HACCP
Hồ sơ, tài liệu PRP (gồm GMP và GHP).
YÊU CẦU TRONG VIỆC THIẾT KẾ HỒ SƠ BIỂU MẪU
Dễ sử dụng
Đủ chỗ để điền
Khi cần có thể thay đổi
Có thể kết hợp (GMP + CCP)
Không tẩy xoá
Ghi đủ các thông tin không bỏ trống
HỒ SƠ, TÀI LIỆU HACCP
1. Sæ tay HACCP:
Th«ng tin vÒ doanh nghiÖp
ChÝnh s¸ch, môc tiªu an toµn thùc phÈm cña c«ng ty
Cam kÕt thùc hiÖn HACCP vµ ph¹m vi giíi h¹n cña kÕ
ho¹ch HACCP cña c«ng ty
Thµnh lËp §éi HACCP
M« t¶ s¶n phÈm vµ môc ®Ých sö dông.
S¬ ®å d©y chuyÒn c«ng nghÖ vµ bè trÝ mÆt b»ng.
M« t¶ tãm t¾t c«ng nghÖ chÕ biÕn.
B¶n tãm t¾t kÕ ho¹ch HACCP.
B¶n tãm t¾t ch¬ng tr×nh PRP
HỒ SƠ, TÀI LIỆU HACCP
2. Các tài liệu, hồ sơ chi tiết về 7 nguyên tắc HACCP
Ph©n tÝch mèi nguy
X¸c ®Þnh ®iÓm kiÓm so¸t tíi h¹n CCP vµ ngìng tíi h¹n
HÖ thèng gi¸m s¸t CCP
Hå s¬ gi¸m s¸t c¸c CCP
Hå s¬ tµi liÖu vÒ hµnh ®éng söa ch÷a
Hå s¬, tµi liÖu vÒ kiÓm so¸t tµi liÖu hå s¬
Hå s¬ tµi liÖu vÒ thÈm ®Þnh
HỒ SƠ, TÀI LIỆU PHỤ TRỢ
1. Hồ sơ, tài liệu về GMP
C¸c tiªu chuÈn kü thuËt cña c«ng ty
C¸c quy ®Þnh vËn hµnh.
C¸c quy ®Þnh vÒ hiÖu chuÈn thiÕt bÞ, dông cô ®o, gi¸m
s¸t vµ c¸c tµi liÖu, ghi chÐp, biªn b¶n thùc hiÖn.
C¸c quy tr×nh pha chÕ, sö dông c¸c thµnh phÇn kh«, c¸c
phô gia thùc phÈm, chÊt hç trî chÕ biÕn vµ c¸c biªn b¶n, hîp
®ång, phiÕu thö nghiÖm vÒ chÊt lîng vÖ sinh cña chóng.
C¸c vÊn ®Ò vÒ thö nghiÖm vµ n¨ng lùc thö nghiÖm cña
c«ng ty.
C¸c quy ®Þnh vÒ th«ng tin cho ngêi tiªu dïng vµ thu håi s¶n
phÈm vµ c¸c biªn b¶n thu håi, xö lý s¶n phÈm ®· thùc hiÖn
HỒ SƠ, TÀI LIỆU PHỤ TRỢ
1. Hồ sơ, tài liệu GHP (SSOP)
Quy ph¹m vÖ sinh vÒ nhµ xëng, chÕ biÕn vµ c¸c biªn b¶n kiÓm tra hµng ngµy,
®Þnh kú kÌm theo.
Quy ph¹m vÖ sinh vÒ thiÕt bÞ, dông cô chÕ biÕn (®Æc biÖt lµ c¸c bÒ mÆt tiÕp xóc
víi thùc phÈm) vµ c¸c biªn b¶n kiÓm tra vÖ sinh hµng ngµy vµ ®Þnh kú vÒ thiÕt bÞ
kÌm theo.
Quy ph¹m vÖ sinh vÒ cÊp níc, tho¸t níc vµ c¸c biªn b¶n, phiÕu thö nghiÖm, ®¸nh gi¸
chÊt lîng níc.
Quy ph¹m vÖ sinh chèng nhiÔm bÈn chÐo vµ nh÷ng tµi liÖu gi¸m s¸t thùc tÕ s¶n
xuÊt kÌm theo.
Quy ph¹m vÖ sinh vÒ c¸c ph¬ng tiÖn vÖ sinh vµ c¸c biªn b¶n kiÓm tra vÖ sinh hµng
ngµy vµ ®Þnh kú kÌm theo.
Quy ph¹m vÖ sinh c¸ nh©n vµ c¸c biªn b¶n kiÓm tra néi quy lµm viÖc vµ vÖ sinh c¸
nh©n hµng ngµy vµ ®Þnh kú kÌm theo.
Quy ph¹m chèng sinh vËt g©y h¹i cïng b¶n ®å bè trÝ bÉy, b¶, biªn b¶n kiÓm tra hµng
ngµy vµ ®Þnh kú.
Quy ph¹m b¶o qu¶n ho¸ chÊt ®éc h¹i, biªn b¶n xuÊt nhËp vµ biªn b¶n kiÓm tra.
Quy ph¹m thu gom vµ xö lý chÊt th¶i, níc th¶i gåm b¸o c¸o ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr
êng vµ biªn b¶n kiÓm tra.
C¸c quy tr×nh lµm s¹ch, khö trïng.
C¸c quy tr×nh pha chÕ vµ sö dông ho¸ chÊt s¸t trïng trong lµm vÖ sinh nhµ xëng vµ
c¸c bÒ mÆt tiÕp xóc víi thùc phÈm.
HỒ SƠ, TÀI LIỆU PHỤ TRỢ
3. Hồ sơ, tài liệu về đào tạo
KÕ ho¹ch ®µo t¹o vÒ PRP vµ HACCP.
C¸c tµi liÖu, gi¸o tr×nh dïng trong ®µo t¹o.
C¸c ghi chÐp theo dâi c¸c líp ®µo t¹o ®· thùc hiÖn.
Danh s¸ch häc viªn vµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶.
4. Các tài liệu, văn bản của Nhà nước về VSATTP có
liên quan
Danh môc c¸c tµi liÖu, quy ®Þnh cña Nhµ níc vÒ VSATTP,
c¸c TCVN vÒ yªu cÇu chÊt lîng, vÖ sinh vµ ph¬ng ph¸p thö.
C¸c v¨n b¶n tµi liÖu cô thÓ n»m trong danh môc trªn.
VIỆC KIỂM SOÁT HỒ SƠ, TÀI LIỆU PHẢI
ĐẢM BẢO
TÍNH CÓ SẴN
TÍNH HỆ THỐNG
TÍNH HỆ THỐNG
C¸c lo¹i v¨n b¶n, tµi liÖu ph¶i ®îc m· ho¸ mét c¸ch hÖ thèng ®Ó tiÖn lu tr÷,
sö dông vµ kiÓm tra.
Ph©n c«ng qu¶n lý cô thÓ ®èi víi hå s¬, tµi liÖu HACCP, ®Æc biÖt lµ c¸c
ghi chÐp, b¸o c¸o trong qu¸ tr×nh ¸p dông.
C«ng ty cã thÓ lu gi÷ mét sè lo¹i v¨n b¶n, sè liÖu trong m¸y tÝnh víi ®iÒu
kiÖn ph¶i cã biÖn ph¸p h÷u hiÖu chèng viÖc söa ®æi, xo¸ hoÆc mÊt d÷
liÖu.
TÍNH HỢP PHÁP CỦA TÀI LIỆU
Mäi ghi chÐp, gi¸m s¸t, kiÓm tra b¸o c¸o cÇn thùc hiÖn theo mÉu quy ®Þnh.
Ngoµi c¸c néi dung riªng, c¸c tµi liÖu cÇn ®¶m b¶o c¸c th«ng tin vÒ c«ng ty, vÒ
s¶n phÈm, vÒ c«ng viÖc, vÒ thêi gian thùc hiÖn vµ ngêi thùc hiÖn, ngêi kiÓm
tra.
CÁC LOẠI HỒ SƠ CẦN LƯU TRỮ
C¸c luËt lÖ, qui ®Þnh vµ tµi liÖu tham kh¶o.
V¨n b¶n qu¶n lý chÊt lîng VSATTP cña xÝ nghiÖp.
Hå s¬ ch¬ng tr×nh.
Hå s¬ thùc hiÖn SSOP.
Hå s¬ ®¹i lý nguyªn liÖu.
Hå s¬ theo dâi chÕ biÕn.
NhËt ký.
Hå s¬ thÈm tra.
Hå s¬ xuÊt khÈu s¶n phÈm.
Hå s¬ khiÕu n¹i cña kh¸ch hµng.
Hå s¬ ®µo t¹o.
CÁC LUẬT LỆ, QUY ĐỊNH VÀ TÀI LIỆU THAM KHẢO
LuËt, c¸c qui ®Þnh cña nhµ níc.
C¸c tiªu chuÈn ViÖt Nam, tiªu chuÈn ngµnh vÒ chÊt lîng VSATTP.
Qui ®Þnh cña c¸c níc nhËp khÈu.
C¸c c«ng v¨n ®Õn vµ ®i liªn quan ®Õn qu¶n lý chÊt lîng VSATTP.
C¸c tiªu chuÈn, híng dÉn cña c¸c tæ chøc quèc tÕ cã liªn quan.
C¸c tµi liÖu khoa häc.
C¸c yªu cÇu kü thuËt cña kh¸ch hµng.
HỒ SƠ THẨM TRA
C«ng nhËn ch¬ng tr×nh.
HiÖu chØnh thiÕt bÞ gi¸m s¸t.
ViÖc thùc hiÖn SSOP (KÕ ho¹ch vµ kÕt qu¶ lÊy mÉu vÖ sinh,
vÖ sinh c¸ nh©n).
B¸n thµnh phÈm, thµnh phÈm (KÕ ho¹ch vµ kÕt qu¶ lÊy mÉu).
Xem xÐt ch¬ng tr×nh.
C¸c biªn b¶n kiÓm tra cña c¬ quan cã thÈm quyÒn vÒ ®¶m b¶o
VSATTP
HỒ SƠ XUẤT KHẨU SẢN PHẨM
KÕt qu¶ kiÓm nghiÖm s¶n phÈm.
GiÊy chøng nhËn.
HỒ SƠ ĐÀO TẠO
KÕ ho¹ch ®µo t¹o.
Hå s¬ vÒ c¸c khãa ®µo t¹o.
GiÊy chøng nhËn ®µo t¹o.
SỬA ĐỔI CẬP NHẬT VÀ PHÊ DUYỆT
HỒ SƠ CHƯƠNG TRÌNH
1. Khi söa ®æi, cËp nhËt hå s¬, ®éi HACCP ph¶i cã biªn b¶n
nªu lý do söa ®æi, cËp nhËt. Kh«ng ®îc tù ý söa ®æi, tÈy
xãa trªn hå s¬.
2. CÇn ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm cô thÓ ngêi cã thÈm quyÒn
phª duyÖt ®èi víi tõng lo¹i hå s¬.
3. Hå s¬ ®· söa ®æi, cËp nhËt chØ cã hiÖu lùc sau khi ®îc
phª duyÖt.
4. Hå s¬ söa ®æi cËp nhËt ®îc thay thÕ vµo vÞ trÝ cña hå s¬
cò.
5. Hå s¬ cò ph¶i ®îc thu håi, lu tr÷ l¹i vµ ph¶i ghi râ kh«ng cßn
hiÖu lùc.
PHƯƠNG PHÁP LƯU TRỮ HỒ SƠ
1. CÇn cã danh môc tÊt c¶ c¸c lo¹i hå s¬, biÓu mÉu ®ang cã hiÖu lùc
trong xÝ nghiÖp
2. Lu tr÷ hå s¬ trong file cøng, trªn file cã ghi nh·n.
3. Hå s¬ ®îc lu tr÷ theo tõng môc
4. Hå s¬ ®îc lu tr÷ ë nh÷ng vÞ trÝ x¸c ®Þnh.
5. ChØ nh÷ng ngêi cã tr¸ch nhiÖm míi ®îc phÐp tiÕp cËn hå s¬ lu tr÷,
nh÷ng ngêi kh¸c ph¶i ®îc phÐp cña ngêi cã thÈm quyÒn.
6. Ph©n c«ng ngêi cô thÓ cã tr¸ch nhiÖm tËp hîp vµ qu¶n lý hå s¬, ®ång
thêi ph©n phèi c¸c hå s¬ míi cËp nhËt, söa ®æi cho c¸c bé phËn cã liªn
quan.
7. KÕt qu¶ gi¸m s¸t lu trªn m¸y vi tÝnh (nÕu cã), cÇn cã thñ tôc chèng söa
®æi, xãa vµ mÊt d÷ liÖu
KhuyÕn c¸o cña CODEX: Tríc khi ¸p dông
HACCP vµo bÊt kú c«ng ®o¹n nµo cña
chuçi cung cÊp thùc phÈm, ph¶i ®¶m b¶o
c«ng ®o¹n nµy ®îc vËn hµnh theo:
Nguyªn t¾c chung vÒ VSATTP cña CODEX.
C¸c quy ph¹m thùc hµnh cña CODEX.
C¸c quy ®Þnh vÒ an toµn thùc phÈm cña
CODEX.
CÁC BƯỚC ÁP DỤNG HACCP
bíc 7 X¸c ®Þnh c¸c ®iÓm kiÓm so¸t tíi h¹n (CCP) NT2
bíc 8 LËp c¸c giíi h¹n tíi h¹n cho tõng CCP NT 3
bíc 9 ThiÕt lËp mét hÖ thèng gi¸m s¸t cho tõng CCP NT 4
bíc 11 ThiÕt lËp c¸c thñ tôc thÈm tra x¸c nhËn NT 6
THÔNG TIN DOANH NGHIỆP CẦN CUNG CẤP CHO ĐỘI HACCP
C¸c s¶n phÈm míi vµ ®Þnh híng ph¸t triÓn s¶n phÈm míi cña doanh nghiÖp.
Nh÷ng thay ®æi hoÆc dù kiÕn thay ®æi vÒ nguyªn liÖu, s¶n phÈm hay dÞch vô; vÒ
c«ng nghÖ, thiÕt bÞ s¶n xuÊt.
Nh÷ng thay ®æi hoÆc dù kiÕn thay ®æi vÒ nhµ xëng, vÞ trÝ l¾p ®Æt thiÕt bÞ, kho
b·i, m«i trêng chÕ biÕn.
Nh÷ng thay ®æi hoÆc dù kiÕn thay ®æi vÒ bao gãi, b¶o qu¶n vµ hÖ thèng ph©n phèi.
Nh÷ng thay ®æi vÒ yªu cÇu, thÞ hiÕu cña ngêi tiªu dïng, c¸c khiÕu n¹i vÒ chÊt lîng, an
toµn cña s¶n phÈm.
Nh÷ng thay ®æi vÒ luËt ph¸p, vÒ yªu cÇu cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn vÒ an
toµn thùc phÈm, vÒ qu¶n lý chÊt lîng.
Nh÷ng dù b¸o vÒ thÞ trêng, nh÷ng yªu cÇu míi cña kh¸ch hµng mµ doanh nghiÖp dù
kiÕn thùc hiÖn.
Nh÷ng ®iÒu kiÖn vµ thay ®æi ¶nh hëng tíi an toµn thùc phÈm kÓ c¶ nh÷nng th«ng
tin, thµnh tùu míi vÒ nguy c¬ tiÒm Èn cã liªn quan ®Õn nguyªn liÖu, thµnh phÇn
hoÆc s¶n phÈm cña doanh nghiÖp.
THÀNH LẬP ĐỘI HACCP & ĐÀO TẠO HACCP
CẦN VĂN BẢN HOÁ CÁC QUY ĐỊNH CÓ LIÊN QUAN TỚI ĐỘI HACCP
QuyÕt ®Þnh thµnh lËp ®éi HACCP kÌm theo c¸c quy ®Þnh vÒ ph©n
c«ng tr¸ch nhiÖm gi÷a c¸c thµnh viªn vµ §éi trëng, chøc n¨ng nhiÖm vô vµ
quyÒn h¹n cña §éi trong x©y dùng vµ ¸p dông hÖ thèng (tham kh¶o b¶ng
21).
V¨n b¶n quy ®Þnh tr¸ch nhiÖm c¸c phßng ban, bé phËn cña doanh nghiÖp
trong ho¹t ®éng x©y dùng vµ ¸p dông hÖ thèng.
C¸c chøng chØ, v¨n b»ng vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n, nghiÖp vô qu¶n lý,
kiÕn thøc HACCP cña thµnh viªn.
C¸c quyÕt ®Þnh bæ sung, thay ®æi thµnh phÇn ®éi HACCP trong suèt
qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ¸p dông hÖ thèng.
Th«ng thêng Gi¸m ®èc c«ng ty ra quyÕt ®Þnh thµnh lËp ®éi HACCP,
trong ®ã cã nªu râ ph¹m vi ho¹t ®éng, nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña §éi,
kÌm theo danh s¸ch c¸c thµnh viªn vµ nhiÖm vô cña tõng thµnh viªn trong
§éi HACCP.
THÀNH LẬP ĐỘI HACCP & ĐÀO TẠO HACCP
LƯU Ý
§¸nh gi¸ kü lìng nh÷ng nguån cÇn thiÕt ®èi
víi viÖc nghiªn cøu vµ ¸p dông HACCP.
B¾t ®Çu t×m kiÕm th«ng tin vµ c¸c chuyªn
gia bªn ngoµi, ®Æc biÖt liªn quan ®Õn
ph©n tÝch mèi nguy.
X¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn h¹n.
§Ò ra môc tiªu vµ x©y dùng ch¬ng tr×nh cho
tõng nhiÖm vô, x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm tõng
ngêi.
X©y dùng ch¬ng tr×nh cho c¸c cuéc häp ®Ó
b¸o c¸o vµ th¶o luËn vÒ ch¬ng tr×nh
HACCP vµ thùc hiÖn t¹i c¬ së.
THÀNH LẬP ĐỘI HACCP & ĐÀO TẠO HACCP
Qu¸ tr×nh tæ chøc ®µo t¹o ph¶i ®îc ®¬n vÞ thùc hiÖn tiÕn
hµnh theo kÕ ho¹ch, c¸c tµi liÖu cã liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh
nµy ph¶i ®îc lu trong hå s¬:
Danh s¸ch häc viªn ®· tham gia kho¸ ®µo t¹o.
§¸nh gi¸ kÕt qu¶ c¸c kh¸o ®µo t¹o ®· tiÕn hµnh:
§èi víi häc viªn (sè ngêi ®¹t, kh«ng ®¹t).
§èi víi ®¬n vÞ tæ chøc ®µo t¹o.
C¸c tµi liÖu, gi¸o tr×nh ®· dïng ®Ó ®µo t¹o.
C¸c chøng tõ phôc vô kho¸ häc.
XÁC ĐỊNH MỤC ĐÍCH SỬ DỤNG
§iÒu quan träng lµ ph¶i ®a vµo s¬ ®å tÊt c¶ c¸c c«ng ®o¹n s¶n
xuÊt trong ph©n xëng bao gåm c¶ tiÕp nhËn vµ b¶o qu¶n ®èi víi
mäi lo¹i nguyªn liÖu. S¬ ®å quy tr×nh c«ng nghÖ cÇn ph¶i râ
rµng vµ ®Çy ®ñ, ®Ó nh÷ng ngêi kh«ng quen víi quy tr×nh còng
cã thÓ nhanh chãng hiÓu ®îc c¸c c«ng ®o¹n chÕ biÕn cña xÝ
nghiÖp.
TÝnh chÝnh x¸c cña s¬ ®å quy tr×nh c«ng nghÖ rÊt quan
träng ®Ó tiÕn hµnh ph©n tÝch mèi nguy nªn cÇn ph¶i thÈm
tra trªn thùc ®Þa c¸c c«ng ®o¹n ®îc m« t¶ trªn s¬ ®å. NÕu
thiÕu mét c«ng ®o¹n, cã thÓ bá sãt mÊt mét néi dung quan
träng vÒ an toµn vÖ sinh.
XÂY DỰNG SƠ ĐỒ & MÔ TẢ QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ
CHẾ BIẾN
BAO GÓI
BẢO QUẢN
PHÂN PHỐI
XÂY DỰNG SƠ ĐỒ & MÔ TẢ QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ
MÔ TẢ CÔNG NGHỆ CHẾ BIẾN
C¨n cø vµo tÊt c¶ c¸c c«ng PhÇn m« t¶ cÇn x¸c ®Þnh râ :
®o¹n ®· ®îc m« t¶ trong s¬ C¸c yªu cÇu ®Çu vµo cña
®å, §éi HACCP cÇn m« t¶ mçi c«ng ®o¹n.
b»ng lêi c«ng nghÖ chÕ C¸c ho¹t ®éng chÕ biÕn ®îc
biÕn cña tõng c«ng ®o¹n tiÕn hµnh trong c«ng ®o¹n
cô thÓ. ®ã.
C¸c yªu cÇu c«ng nghÖ ®èi
víi c¸c ho¹t ®éng chÕ biÕn
®· nªu.
LËp danh môc c¸c trang thiÕt bÞ C¸c yªu cÇu ®Çu ra.
chÕ biÕn vµ ®o lêng, cÇn nªu
râ:
Tªn, m¸c thiÕt bÞ.
Níc s¶n xuÊt. PhÇn m« t¶ cÇn râ rµng sao cho
N¨m sö dông. nh÷ng ngêi kh«ng trong ngµnh
§Æc trng kü thuËt (c«ng dông, còng cã thÓ hiÓu râ c¸c ho¹t
c«ng suÊt…). ®éng diÔn ra vµ c¸c yªu cÇu cÇn
§Æc ®iÓm vËn hµnh (thñ kiÓm so¸t trong tõng c«ng ®o¹n.
c«ng, nhiªn liÖu, ®iÖn…).
TiÕp xóc víi thùc phÈm
(cã/kh«ng).
XÂY DỰNG SƠ ĐỒ & MÔ TẢ QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ
YÊU CẦU!
TÊt c¶ c¸c tµi liÖu trong phÇn m« t¶ ban ®Çu vÒ nguyªn liÖu s¶n
phÈm, d©y chuyÒn c«ng nghÖ, thiÕt bÞ s¶n xuÊt cÇn ®îc thÈm
®Þnh, phª duyÖt, gåm:
C¸c tµi liÖu m« t¶ s¶n phÈm, nguyªn liÖu, thµnh phÇn.
S¬ ®å quy tr×nh c«ng nghÖ.
S¬ ®å bè trÝ mÆt b»ng.
B¶n m« t¶ c«ng nghÖ chÕ biÕn.
Danh môc m« t¶ ®Æc trng kü thuËt, tÝnh n¨ng c«ng dông cña thiÕt
bÞ s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ phô trî.
Đéi HACCP
cÇn thùc hiÖn 3 ho¹t ®éng
§éi HACCP ph¶i lËp danh s¸ch tÊt c¶ c¸c mèi nguy cã kh¶ n¨ng x¶y ra ë
mçi bíc, tõ kh©u xö lý ban ®Çu, gia c«ng, chÕ biÕn vµ ph©n phèi tíi
®iÓm tiªu thô.
T¹i mçi c«ng ®o¹n, c¸c c©u hái cÇn ®îc ®Æt ra lµ:
Cã mèi nguy nµo cã thÓ x¶y ra liªn quan an toµn thùc phÈm.
Nguyªn nh©n xuÊt hiÖn c¸c mèi nguy ®ã? (nguyªn liÖu, m«i trêng, trang
thiÕt bÞ, ph¬ng ph¸p...).
TÝnh nghiªm träng vµ hËu qu¶ c¸c mèi nguy ®ã.
Trong khi ph©n tÝch mèi nguy, cÇn xem xÐt c¸c yÕu tè:
Kh¶ n¨ng x¶y ra c¸c mèi nguy vµ møc ®é nghiªm träng cña nh÷ng t¸c h¹i
cña chóng ¶nh hëng tíi søc khoÎ con ngêi.
§¸nh gi¸ ®Þnh tÝnh hoÆc ®Þnh lîng sù cã mÆt cña c¸c mèi nguy.
Sù sèng sãt hay ph¸t triÓn cña c¸c vi sinh vËt.
Sù s¶n sinh hay tån t¹i trong thùc phÈm cña c¸c ®éc tè, c¸c t¸c nh©n ho¸
häc, lý häc.
C¸c ®iÒu kiÖn dÉn ®Õn nhtrªn.
§Ó ®¬n gi¶n h¬n, thñ tôc ph©n
tÝch mèi nguy ®îc thùc hiÖn 2 b
íc:
Bíc 1: Nghiªn cøu c¸c nguyªn liÖu
®Çu vµo
Bíc 2: §¸nh gi¸ c¸c mèi nguy ë c¸c
c«ng ®o¹n chÕ biÕn
LƯU Ý
Để tạo điều kiện cho xác định mối nguy cần phải trả lời các câu hỏi sau
cho từng bước chế biến:
1. Liệu xảy ra ô nhiễm sản phẩm trong quy trình chế biến này? Xem
xét lại tay công nhân, trang thiết bị/ nguyên liệu bị ô nhiễm, ô nhiễm
chéo từ nguyên liệu thô, vỡ thiết bị điều khiển, dây chuyền dừng …
2. Có vi khuẩn trong nước chế biến mà trở thành một mối nguy? Xem
lại nhiệt độ, thời gian lưu giữ, …
BƯỚC 1: NGHIÊN CỨU CÁC NGUYÊN LIỆU ĐẦU VÀO
§Ó t¹o ®iÒu kiÖn c¸c mèi nguy do nguyªn liÖu ®Çu vµo, tr¶ lêi c¸c c©u hái sau
®©y cho tõng lo¹i nguyªn liÖu th«:
Cã thÓ cã c¸c vi khuÈn g©y bÖnh, c¸c vËt thÓ vËt lý hoÆc ho¸ häc trong nh÷ng
nguyªn liÖu nµy? NÕu cã ghi nh÷ng mèi nguy cã thÓ vµo mÉu phï hîp.
Cã tr¶ l¹i hoÆc chÕ biÕn l¹i s¶n phÈm dïng lµm thµnh phÇn thùc phÈm? nÕu cã,
cã mèi nguy nµo liªn quan ®Õn viÖc nµy kh«ng?
Cã chÊt b¶o qu¶n, phô gia thùc phÈm ®îc dïng trong c«ng thøc ®Ó diÖt vi khuÈn
hoÆc h¹n chÕ sù ph¸t triÓn cña chóng kh«ng?
Cã thµnh phÇn nguyªn liÖu nµo cã nguy c¬ nÕu liªn tôc sö dông (vÝ dô nitrites cã
thÓ lµ mét mèi nguy ho¸ chÊt).
Cã thµnh phÇn nguyªn liÖu nµo, nÕu ®îc sö dông thÊp h¬n møc ®é khuyÕn
nghÞ hoÆc nÕu kh«ng cã, dÉn tíi mét mèi nguy do vi sinh thùc vËt? NÕu cã, ghi
l¹i ®iÒu nµy trong mèi nguy vi sinh vËt.
Cã thµnh phÇn hoÆc lo¹i acid vµ kÕt qu¶ cã chøa pH trong s¶n phÈm cuèi cïng
¶nh hëng ®Õn ph¸t triÓn/tån t¹i cña vi khuÈn?
Cã lo¹i Aw cña s¶n phÈm cuèi cïng ¶nh hëng ®Õn ph¸t triÓn vi sinh vËt? Chóng
cã ¶nh hëng tíi sù tån t¹i cña vi khuÈn g©y bÖnh?
Cã cÇn ph¶i cã tñ l¹nh ®Ó duy tr× ®èi víi s¶n phÈm trong khi vËn chuyÓn hoÆc l
u gi÷ kh«ng?
BƯỚC 2: ĐÁNH GIÁ CÁC MỐI NGUY Ở CÁC CÔNG ĐOẠN CHẾ BIẾN
1. Môc ®Ých cña bíc nµy lµ x¸c nhËn tÊt c¶ c¸c mèi nguy tiÒm Èn thùc tÕ liªn
quan ®Õn tõng c«ng ®o¹n chÕ biÕn, dßng s¶n phÈm vµ vËn chuyÓn. §Ó
t¹o ®iÒu kiÖn x¸c ®Þnh ®îc c¸c mèi nguy, cÇn lu ý:
Nghiªn cøu biÓu ®å chÕ biÕn, kiÓm tra tõng bíc vµ quyÕt ®Þnh xem cã
tån t¹i mèi nguy kh«ng? cã thÓ ký hiÖu viÕt B cho vi sinh vËt, C: ho¸ chÊt,
P: vËt lý bªn c¹nh tõng bíc trªn biÓu ®å, khi c¸c mèi nguy ®· ®îc x¸c ®Þnh.
C¸c mối nguy ®îc m« t¶ ®Çy ®ñ ®îc x¸c ®Þnh vµo c¸c mÉu in s½n x¸c
®Þnh mèi nguy. §èi víi c¸c mèi nguy vi sinh vật, đội HACCP cã thÓ x¸c
®Þnh nguyªn nh©n cña viÖc x¶y ra mèi nguy, vÝ dô, « nhiÔm, ph¸t triÓn
vµ tånn t¹i.
Sö dông hÖ thèng nhµ xëng ®Ó nghiªn cøu dßng s¶n phÈm vµ vËn
chuyÓn, x¸c ®Þnh tÊt c¶ c¸c mèi nguy cã cïng mét tÝnh chÊt.
BƯỚC 2: ĐÁNH GIÁ CÁC MỐI NGUY Ở CÁC CÔNG ĐOẠN CHẾ BIẾN
2) §éi HACCP ph¶i lµm quen c¸c chi tiÕt cña vËn hµnh theo sù ®iÒu
tra. Mèi nguy ®îc x¸c ®Þnh ph¶i ®îc lu l¹i hå s¬ vµo c¸c mÉu
chuÈn. Ngêi quan s¸t ph¶i:
Quan s¸t vËn hµnh ®ñ thêi gian ®Ó kh¼ng ®Þnh lµ quy tr×nh chÕ
biÕn thùc hiÖn mét c¸ch b×nh thêng.
Quan s¸t c«ng nh©n. LiÖu s¶n phÈm cã bÞ « nhiÔm qua tay, g¨ng
tay cña c«ng nh©n hay trang thiÕt bÞ dïng cho s¶n phÈm cuèi cïng
kh«ng?
Cã bíc diÖt khuÈn (quy tr×nh tiªu diÖt tÊt c¶ c¸c vi sinh vËt) trong
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt? NÕu cã tËp trung vµo c¸c khu vùc sau khi bíc
chÕ biÕn liªn quan ®Õn « nhiÔm chÐo tiÒm Èn.
CÇn quan s¸t nh÷ng d©y chuyÒn “BÞ giÊu” khi s¶n phÈm xÕp
thµnh ®èng, c¸c quy tr×nh ¸p dông khi d©y chuyÒ dïng ho¹t
®éng ...
NGHIÊN CỨU XÁC ĐỊNH CÁC BIỆN PHÁP
VÍ DỤ
C«ng ®o¹n tiÕp nhËn nguyªn liÖu th«, nÊu níng, kiÓm so¸t c«ng thøc
chÕ biÕn còng cã thÓ lµ c¸c CCP:
TiÕp nhËn nguyªn liÖu th«: Nguyªn liÖu th« thêng chøa c¸c mèi nguy vi
sinh vËt, ho¸ häc vµ c¶ mèi nguy vËt lý. NÕu t¹i kh©u tiÕp nhËn
nguyªn liÖu, kiÓm tra chÆt chÏ thÎ hµng ®Ó chøng minh nguyªn liÖu
th« ®ã ®îc s¶n xuÊt theo GAP (Thùc hµnh n«ng nghiÖp tèt) hoÆc
kiÓm tra b»ng c¶m quan, test nhanh, nh·n m¸c... cã thÓ lo¹i bá c¸c l«
kh«ng ®¶m b¶o yªu cÇu VSATTP.
NÊu chÝn: Còng cã thÓ lµ mét CCP cña mét sè s¶n phÈm nh»m tiªu
diÖt c¸c mèi nguy lµ vi sinh vËt. HoÆc kh©u thanh trïng còng lµ mét
CCP cña c¸c s¶n phÈm cã c«ng ®o¹n thanh trïng s¶n phÈm.
KiÓm so¸t c«ng thøc chÕ biÕn: th«ng qua ®iÒu chØnh pH hoÆc ho¹t
®é níc (Aw) cña thùc phÈm cã thÓ chèng l¹i sù ph¸t triÓn cña vi sinh
vËt. §ã còng cã thÓ lµ mét CCP.
XÁC ĐỊNH ĐIỂM KIỂM SOÁT TỚI HẠN
KÕt qu¶ x¸c ®Þnh c¸c CCP ®îc ghi vµo cét 6 cña b¶ng ph©n tÝch
mèi nguy vµ cét 1 cña biÓu mÉu kÕ ho¹ch HACCP.
THIẾT LẬP CÁC GIỚI HẠN TỚI HẠN CHO TỪNG CCP
Nh nguyªn t¾c 3 ®· nªu, C¸c tiªu chÝ thêng dïng lµm
cÇn dùa vµo: giíi h¹n tíi h¹n bao gåm:
C¸c quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ Sè ®o nhiÖt ®é.
VSATTP: c¸c tiªu chuÈn, Thêi gian.
quy ph¹m kü thuËt... pH
C¸c tµi liÖu, sè liÖu khoa Aw
häc, c«ng nghÖ. Lîng chloramine
C¸c nghiªn cøu thùc C¸c th«ng sè c¶m quan: nh
nghiÖm. h×nh d¹ng bÒ ngoµi vµ cÊu
ý kiÕn chuyªn gia. tróc, kÝch thíc...
Kinh nghiÖm thùc tiÔn.
THIẾT LẬP HỆ THỐNG GIÁM SÁT CHO TỪNG CCP
Gi¸m s¸t lµ thùc hiÖn c¸c quan s¸t, c¸c phÐp ®o theo tr×nh tù ®Þnh
tríc, c¸c th«ng sè cÇn kiÓm so¸t ®Ó ®¸nh gi¸ xem c¸c giíi h¹n tíi
h¹n ë mçi CCP cã n»m trong tÇm kiÓm so¸t hay kh«ng.
HÖ thèng kiÓm so¸t ph¶i cã kh¶ n¨ng ph¸t hiÖn tÊt c¶ sù mÊt
kiÓm so¸t.
KiÓm so¸t ph¶i cung cÊp th«ng tin ®óng thêi h¹n ®Ó cã nh÷ng
®¸nh gi¸ cÇn thiÕt vµ thùc hiÖn hµnh ®éng kh¾c phôc khi cÇn.
NÕu cã thÓ , ph¶i tiÕn hµnh ®iÒu chØnh quy tr×nh khi kÕt qu¶
kiÓm so¸t x¸c ®Þnh mét chiÒu híng ®ang dÉn tíi sù mÊt kiÓm
so¸t t¹i 1 CCP. Nh÷ng ®iÒu chØnh nµy cÇn ph¶i thùc hiÖn tríc
khi cã sù sai sãt.
Sè liÖu tõ kiÓm so¸t ph¶i ®îc chuyÓn t¶i b»ng v¨n b¶n vµ ®¸nh
gi¸ bëi mét nh©n viªn cã ®ñ n¨ng lùc vµ thÈm quyÒn ®Ó ®a ra
quyÕt ®Þnh tiÕn hµnh thùc hiÖn c¸c hµnh ®éng kh¾c phôc.
NÕu kiÓm so¸t kh«ng ®îc thùc hiÖn liªn tôc, th× sè lîng tÇn suÊt
viÖ kiÓm so¸t ph¶i ®îc thùc hiÖn ®Çy ®ñ ®Ó ®¶m b¶o CCP ®·
THIẾT LẬP HỆ THỐNG GIÁM SÁT CHO TỪNG CCP
TÊt c¶ c¸c hå s¬ lu vµ tµi liÖu liªn quan ®Õn kiÓm so¸t CCP
ph¶i đîc ký bëi ngêi thùc hiÖn kiÓm so¸t hoÆc ngêi chÞu tr¸ch
nhiÖm cña c«ng ty.
Trong thùc tÕ, hÖ thèng kiÓm so¸t ph¶i ®îc tiªu chuÈn ho¸, qua
vic thiÕt lËp nh÷ng quy tr×nh vËn hµnh t¬ng øng:
B¶n chÊt vµ nguyªn t¾c xÐt nghiÖm, biÖn ph¸p vµ kü thuËt
®îc sö dông
TÇn suÊt quan s¸t hoÆc ®o lêng, vÞ trÝ hoÆc n¬i thùc
hiÖn
Trang thiÕt bÞ ®îc sö dông, biÖn phÊp vËn hµnh, kÕ ho¹ch
lÊy mÉu
Tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn vµ lu gi÷ kÕt qu¶
Lu truyÒn th«ng tin
THIẾT LẬP CÁC HÀNH ĐỘNG KHẮC PHỤC
Hµnh ®éng kh¾c phôc lµ c¸c hµnh ®éng, thñ tôc cÇn tu©n thñ khi vi
ph¹m hoÆc kh«ng ®¹t ®îc giíi h¹n tíi h¹n, tøc lµ khi kÕt qu¶ kiÓm so¸t
t¹i CCP ®îc x¸c ®Þnh lµ mÊt kiÓm so¸t.
YÊU CẦU
Hµnh ®éng kh¾c phôc ph¶i tiÕn hµnh tøc th× khi ph¸t hiÖn ra sù vi
ph¹m giíi h¹n tíi h¹n t¹i mét CCP. §Ó chñ ®éng, cÇn dù kiÕn c¸c hµnh
®éng kh¾c phôc ngay khi x©y dùng kÕ ho¹ch HACCP vµ ®µo t¹o cho
c«ng nh©n ®Ó khi x¶y ra, hä cã thÓ cø theo quy tr×nh mµ xö lý.
C¸c hµnh ®éng kh¾c phôc ph¶i ®¹t ®îc c¸c môc ®Ých sau:
Kh«i phôc l¹i sù kiÓm so¸t cña qu¸ tr×nh.
Xö lý c¸c s¶n phÈm vi ph¹m trong thêi gian x¶y ra sai lÖch.
T×m nguyªn nh©n vi ph¹m vµ x¸c ®Þnh biÖn ph¸p phßng ngõa sù
t¸i vi ph¹m.
C¸c hµnh ®éng kh¾c phôc ph¶i ®îc x©y dùng cho tõng CCP vµ ph¶i
®îc lu trong hå s¬ HACCP víi c¸c th«ng tin bao gåm:
B¶n chÊt cña sù sai lÖch.
Nguyªn nh©n sai lÖch.
Hµnh ®éng kh¾c phôc ®îc thùc hiÖn.
Nh©n viªn chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ hµnh ®éng kh¾c phôc.
C¸c hµnh ®éng kh¸c ®¹t ®îc.
THIẾT LẬP CÁC THỦ TỤC THẨM TRA
ThÈm tra lµ ¸p dông c¸c ph¬ng ph¸p, thñ tôc, phÐp thö vµ c¸c c¸ch ®¸nh gi¸
kh¸c nh»m xem xÐt tÝnh hîp lý cña kÕ ho¹ch HACCP vµ x¸c ®Þnh sù tu©n
thñ theo kÕ ho¹ch HACCP trong thùc tÕ s¶n xuÊt, chÕ biÕn thùc phÈm.
YÊU CẦU!
Quy tr×nh thÈm ®Þnh ph¶i x¸c ®Þnh ®îc hÖ thèng cã lµm viÖc
hiÖu qu¶ hay kh«ng (kiÓm tra, ph©n tÝch mÉu, xÐt nghiÖm).
TÇn suÊt cña viÖc thÈm ®Þnh ph¶i ®ñ ®Ó kh¼ng ®Þnh hÖ
thèng lµm viÖc cã hiÖu qu¶.
ThÈm ®Þnh nh»m 2 môc ®Ých :
§¸nh gi¸ ch¬ng tr×nh HACCP (cã thÓ cuèi ch¬ng tr×nh hoÆc
b¾t ®Çu ch¬ng tr×nh).
X¸c ®Þnh viÖc ¸p dông HACCP cã hiÖu qu¶ (C¸c thÈm ®Þnh
ph¶i thùc hiÖn thêng xuyªn).
THIẾT LẬP CÁC THỦ TỤC THẨM TRA
YÊU CẦU!