KABANATA 9

Balik Bayan
 Pag-uwi sa Bayan
• Mga Dahilan:
• Ina
• Pamilya
• Pananalapi
• Paglilingkod
• Mga balakid:
• Kuya Paciano
• Kontrobersya sa Noli Me Tangere
• Petsa ng pag-uwi: ika-3 Hulyo, 1887 mula Marseilles, France
• Tumigil sa Port Said, Egypt
• Puwerto ng Aden, Yemen
• Puwerto ng Colombo, Ceylo
• Singapore, ika- 27 ng Hulyo, 1887
• Nakarating sa Maynila sa gabi ng ika-5 ng Agosto, 1887
 Bayang Pinaglingkuran
• Sakay sa barkong Biñan, bumagtas sa Ilog Pasig at Laguna de Bay, nakauwi rin si Rizal
sa kaniyang bayan ng Calamba noong ika-8 ng Agosto, 1887.
• Luhang may ligaya nang muling magkita ang magkakapatid.
• Ngunit nabahiran ng labis na lungkot nang mamatay si Olympia, kapatid ni Rizal, sa
komplikasyon sa panganganak.
• Matapos ang operasyon ng ina,
• Nagbukas ng klinika si Rizal upang masolusyonan ang problemang pang salapit ng pamilya
• Hindi siya naningil sa mga walang kakayahan
• Tinawag siyang Doctor Uliman (Aleman)
• Dinadayo pa siya ng magagaling sa malalayong lugar
• Nagtayo din siya ng gymnasium.
 Isyu sa Noli Me Tangere
• Tatlong lingo matapos dumating si Rizal sa Pilipinas, ipinatawag siya ng Gobernador-
Heneral Emilio Terrero sa Malacañang upang makuha ang panig niya tungkol sa
reklamo ng mga prayle sa kaniyang nobela at upang makahingi ang gobernador-heneral
ng kopya nito. Nasiyahan naman ang liberal na gobernador-heneral as paliwanag ni
Rizal na walang layunin o tema na mapanghimagsaik ang nilalaman ng kaniyang
nobela.
• Walang makitang masama ang gobernador- heneral at natuwa pa nga.
• Subalit binigyan niya ng bodyguard si Rizal upang bantayan ang bawat galaw:
• Si Tenyente Jose Taviel de Andrade
• Nakuha agad ni Rizal ang loob nito sapagka’t pareho silang edukado at liberal.
 Tuligsa ng mga Prayle
• Sinuri ng mga prayle ang nobela
• Fr. Pedro Payo, O.P.
• Fr. Gregorio Echavarria – bumuo ng lupon na nagsuri ng nobela
• Mga nasuri:
• Pula – Laban sa Espanya
• Asul o itim – pahayag na kawalang galang sa Diyos, sa doktrina at mga Gawain ng simbahang katolika
• Iniharap ng arsobispo sa gobernador-heneral ang ulat sa kinalabasang pagsusuri ng nobela.
• Itinaguyod ng Lupon ng Sensura ang pagpigil sa pagkalat ng nobela.
• Napilitang sumang-ayon ang Gobernador- Heneral dito.
• Pinagbawal na nang tuluyan ang pagpapakalat at pagmamay-ari nito
• Ngunit lalong lumakas ang interes ng mga tao na magkaroon ng kopya nito, kaya palihim itong
ibinebenta.
• Hanggang sa naging 50 pesos na ang dating 5 pisong bentahan nito.
 Batikos ng mga Espanyol
• Mga tumuligsa sa nobela ni Rizal:
• P. Vicente Garcia
• Vicente Barres
• Mga tagahanga ng nobela ni Rizal:
• Segismmundo Muret
• Hindi pinaglagpas ni Rizal at kaniyang sinagot sa Europa sa
pahayagan ng mga propagandistang Pilipino na La
Solidaridad
 Isyu sa mga Hacienda sa Calamba
• May-ari ng lupain bago mapunta sa mga Dominikano:
• Don Manuel de Jaurie
• Ipinag-utos ni Hari Carlong II na palayasin ang mga Heswita sa
lahat ng Imperyo kaya napunta ang lupain sa pamahalaan.
Pinaupahan nila ang lupa sa mga tao.
 Protesta at Reklamo ng mga Magsasaka
• Suliraning magsasaka sa Calamba
• 45 – 500 pesos ang upa.
• Sinisingil din ng karagdagang bayad tuwing may mga itinatayong istraktura o
ipinaayos sa lupain
• Mga hinaing na ginawa ni Rizal para sa mga magsasaka:
• Pag-aari ng prayle ang buong Calamba
• Patuloy na paglaki ng kita ng mga prayle
• Walang naiaambag sa agrikultura
• Binawian ang ilang mga magsasaka ng lupain
• Sinamsam ang lupa ng ilang mga magsasaka.
 Tugon sa Protesta at mga Reklamo
• Buong akala ni Rizal na di palalampasin ng Gobernador-Heneral ang
reklamo ngunit nanahimik lamang ito sa takot sa mga prayle.
• Bagaman napirmahan na ng 3 opisyal ng Hacienda ang papeles, tinakot pa
rin silang aalisan ng kabuhayan kapag nagtuloy pa.
• Ayon pa sa sulat ni Rizal:
• Dahil hindi maaaring mabuhay nang payapa sa hacienda, ang bayan ay nailagay sa
alanganin na magsabi ng mga kasinungalingan upang hindi mamatay o maalisan ng
lupa, dahil kami ay tapat na tumutugon sa aming obligayson.
 Muling Paglisan
• Upang hindi lalong lumala ang isyu na sumiklab, minabuti ng pamilya ni
Rizal na pabalikin siya sa Europa.
• Pinayagan naman ito ni Rizal
• Ngunit doon ay ginampanan pa rin niya ang kaniyang tungkulin.
• Habang naroon, isinulong niya ang reporma sa bansa.
• Hindi nagkita ni nakapag-usap si Rizal at Leonor sapagka’t pinipigilan sila ng
kanilang mga pamilya.
• Bumalik si Rizal muli sa ibang bansa noong ika-5 ng Agosto, 1887, matapos
ang anim na taong pananatili sa Calamba.
 Group 2
• Herminio G. Alumisin
• Felicia E.Elio
• Jaslinn Faye Castillo
• Jane Cheska Bonquin
• Jose Recon Bonilla