KABANATA 14:

Si Rizal sa London

I. Kadahilanan sa Pagpili sa London

❖ Makakadagdag ng kaalaman sa wikang Ingles

✔ Ang pangunahing lenggwahe sa London ay Ingles at
kailangan niyang sanayin ang sarili na makipagusap
sa mga taong nagsasalita nito.
❖ Makakapag-aral at mabibigyan ng anotasyong ang Sucesos de
las Islas Filipinas (1609) ni Antonio Morga
✔ Ang Sucesos de las Islas Filipinas ay isang
pambihirang sipi na tumatalakay sa mga pangyayari sa
Pilipinas na matatagpuan lamang sa Museo ng Britanya.
❖ Makakapagpatuloy ng pakikipaglaban laban sa pang-aapi ng
mga Espanyol sa Pilipinas
✔ Ang London ay ligtas na lugar.

II. Pagtawid ng Atlantik

❖ Pagbiyahe mula New York patungong Liverpool

❖ Marami syang nakilalang bagong kaibigan sa loob ng barko
na tinawag na City of Rome.
✔ Dahil sa pagkamaalam ni Rizal sa maraming wika,
naging mas madali ang pakikipag-usap at siya naman
ay natural na palakaibigan.
❖ Ang mga pasaherong Amerikano at Europeo ay aliw na aliw
dahil sa kagalingan niya sa paggamit ng yo-yo bilang
pananggalang.
❖ Pagtalakay ni Rizal sa suliraning panlipunan at pampulitika
sa mga Amerikanong mamamahayag
❖ Nakarating si Rizal sa Liverpool, England noong Mayo 24,
1888

III. Buhay sa London

❖ Tumungo si Rizal sa London noong Mayo 25, 1888

❖ Tumuloy siya bilang panauhin sa tahanan ni Dr. Antonio Ma.
Regidor hanggang katapusan ng
❖ Nangupahan siya sa Pamilya Beckett at nakatagpo si Gertrude
Beckett
❖ Nakilala ni Rizal si Dr. Reinhold Rost, bibliotekaryo ng
Ministeryo ng Ugnayang Panlabas

IV. Mga Balita sa Maynila

©cmanrique
 ❖ Masasamang Balita
● Pag-uusig sa mga Pilipinong lumagda sa “Petisyong 1888
Laban sa mga Prayle”
● Pag-uusig sa mga taga-Calamba dahil sa paghiling ng
repormang pang-agraryo
● Pagtuligsa kay Rizal nina Senador Salamanca at Vida sa
Cortes ng Espanya sa mga pahayagang Espanyol
● Di-makatwirang pagpapatapon ni Gobernador Heneral
Weyler kay Manuel Hidalgo.
● Pagkakulong ni Laureano Viado dahil ang isang sipi ng
Noli ay nakita sa kanyang tahanan
❖ Mabubuting Balita
● Pagtatanggol ni Rev. Vicente Garcia sa Noli Me Tangere
laban sa panunuligsa ng mga prayle.
● Lubos ang pasasalamat ni Rizal sa Pilipinong pari, sa
katunayan, nagparating pa siya ng sulat

V. Anotasyon sa Aklat ni Morga

❖ Antonio de Morga – isang abogadong Espanyol at high-ranking

official sa Pilipinas
❖ Sucesos de las Islas Filipinas (Mga Makasaysayang
Pangyayari sa mga Isla ng Pilipinas) – inilathala sa Mexico
noong 1609 at itinuturing ni Rizal na pinakamagandang
naisulat tungkol sa kasaysayan noong unang taon ng rehimeng
Espanyol.
❖ Liham ni Rizal kay Blumentritt:
“Ang gawa ni Morga ay mahusay at magandang aklat; masasabing si Morga ay
isang makabagong iskolar at manlalakbay. Wala siyang pagkukunwari at hindi
paglalabis sa katotohanan ang pag-uulat niya, isang bagay na karaniwang
makikita sa mga isinulat ng mga Espanyol ngayon ......”

❖ Mariano Ponce – kaibigan ni Rizal na naninirahan sa

Barcelona, Spain. Hinikayat niya na maging patnugot ng
isang pahayagang magtatanggol sa interes ng mga Pilipino
laban sa pang-uusig ng mga Espanyol.
❖ Tinananggihan ni Rizal ang alok na ito dahil siya ay
abalang abala sa pag-aaral ng mga manuskritong
pangkasaysayan sa London.

VI. Pagbisita sa Paris at Espanya

❖ Setyembre 1888 – binisita ni Rizal ang Paris ng isang

linggo upang makahanap ng iba pang materyal na
pangkasaysayan sa Bibliotheque Nationale.
❖ Juan Luna at asawang si Paz Pardo de Tavera – tinanggap si
Rizal sa kanilang tahanan at ipinagmalaki ang kanilang
batang anak na nagngangalang Andres.

©cmanrique
 ❖ Disyembre 11, 1888 – binisita ni Rizal ang Madrid at
Barcelona upang makipag-ugnayan sa mga kababayan at
makapagsiyasat sa sitwasyong politikal na may kinalaman sa
reporma para sa Pilipinas.
❖ Marcelo H. del Pilar at Mariano Ponce – malaking kampeon
sa Kilusang Propaganda
❖ Nangako si Rizal na makikiisa sa pakikipaglaban sa reporma

VII. Pasko sa London

❖ Disyembre 24, 1888 – nagbalik si Rizal sa London at doon

nagdiwang ng Pasko at Bagong Taon kapiling ang pamilya
Beckett.

“Ngayon ay Noche Buena, ito ang pistang gustong gusto ko .... Isang tunay na
henyo ang isinilang para palaganapin ang katotohanan at pag-ibig ..... Hindi
ako makapaniwalang ginagamit ng ilang tao ang Kanyang Ngalan sa paggawa ng
kasalanan.”

❖ Para kay Blumentritt, nagpadala si Rizal ng aginaldong

Pamasko, ang busto ni Emperador Augustus
❖ Para kay Dr. Carlos Czepelak (isang iskolar na taga-
Poland), iniregalo niya ang busto ni Julius Caesar.

VIII. Asosacion La Solidaridad

❖ Isang samahan ng mga Pilipino sa Espanya na naglalayong

makiisa sa krusada para sa pambansang reporma
❖ Pinasinayaan nina Galicano Apacible(pangulo), Graciano
Lopez Jaena(pangalawang pangulo), Manuel Sta. Maria
(kalihim), Mariano Ponce (ingat-yaman), Jose Ma.
Panganiban (tagapagtuos)
❖ Naging pangulong pandangal si Rizal bilang pagkilala sa
pagiging makabayan niya.
❖ Bilang lider ng mga kababayan sa Europa, sumulat ng
pasasalamat si Rizal sa mga miyembro ng Asosacion La
Solidaridad noong Enero 28, 1889.

IX. La Solidaridad

❖ Opisyal na pahayagan ng Kilusang Propaganda na lumalabas

tuwing makalawang linggo.
❖ Ang layunin nito ay (1)makapagtrabaho nang payapa para sa
repormang panlipunan at pampolitikal (2) mailarawan ang
mga kalunos-lunos na kalagayan ng Pilipinas (3) labanan
ang masasamang puwersa ng reaksyonaryo at pagkasinauna (4)
magtaguyod ng ideyang liberal at kaunlaran (5)maging
kampeon ng mga lehitimong aspirasyon ng mga Pilipino
❖ Naghanda ng artikulo si Rizal upang mailathala sa
pahayagang La Solidaridad
❖ Liham ni Rizal para kay Jaena at sa kasamahan:
©cmanrique
 “Maging maingat, huwag maglathala ng labis sa katotohanan o kasinungalingan
o panggagaya sa iba... Kailangang maipakita natin sa ating mga kaaway na
tayo ay karapat-dapat kaysa sa kanila, lalo pa’t kung pagbabatayan ay
moralidad at pagiging tao. Kapag katotohanan lamang ang ating sinasabi,
masasabing naipanalo na natin ang ating ipinaglalaban dahil ang katwiran
at katarungan ay nasa ating panig. Hindi na kailangan ng panloloko”

❖ Los Agricultores Filipino (Mga Magsasakang Pilipino) –

unang artikulo ni Rizal na nailathala noong Marso 25, 1889
sa La Solidaridad. Inilarawan nito ang kalunus-lunos na
kalagayan sa Pilipinas na siyang sanhi ng pagkaurong ng
bansa.

X. Mga Isinulat sa London

❖ Padre Rodriguez – walang tigil sa panunuligsa sa kanyang

Noli
❖ La Vision del Fray Rodriguez (Ang Pananaw ni Padre
Rodriguez) – polyetong isinulat ni Rizal upang ipagtanggol
ang Noli at ang kanyang sarili sa ilalim ng sagisag-panulat
na Dimasalang
❖ Liham sa mga Dalaga ng Malolos – isinulat noong Pebrero
22, 1889 na naka-sulat sa Tagalog dahil sa kahilingan ni
M.H. del Pilar para purihin ang kadalagahan ng Malolos
❖ Padre Felipe Garcia – kura paroko ng Malolos na tumututol
sa hiling ng mga kadalagahan sa pagtatatag ng paaralan kung
saan mapag-aaralan ang wikang Espanyol

❖ Mga Kasabihan
✔ Ang laki’y sa layaw, karaniwa’y hubad
✔ Hampas ng magulang ay nakatataba
✔ Ang nagsasabi ng tapos ay siyang kinakapos
✔ Ang naglalakad nang marahan, matinik ma’y mababaw
✔ Ang maniwala sa sabi’y walang bait sa sarili
✔ Sa bibig nahuhuli ang isda
❖ Mga Bugtong
✔ Isang butil ng palay, sikip sa buong bahay
Sagot: Ilaw
✔ Matapang ako sa dalawa, duwag ako sa isa
Sagot: Tulay na kawayan
✔ Dala ako niya, dala ko siya
Sagot: Sapatos
✔ Isang balong malalim, puno ng patalim
Sagot: Bibig

XI. Pag-ibig kay Gertrude

❖ Gertrude Beckett – pinakamatanda sa mga magkakapatid na

babaeng Beckett na may palayaw na Gettie o Tottie. Siya ay

©cmanrique
 may magandang pangangatawan, asul na mata, mapupulang
pisngi at buhok na kulay kayumanggi.
❖ Iniibig ni Gertrude si Rizal at buong atensyon niya’y para
lamang kay Rizal.
❖ Tinutulungan niya si Rizal sa paghahalo ng mga kulay para
sa pagpinta o paghahanda ng luwad para sa pag-eeskultura.
❖ Ang kanilang pagiging magkaibigan ay nauwi sa pag-iibigan.

XII. Ang Paglisan

❖ Bago pa lumalim ang kanilang samahan, naisip ni Rizal na

hindi pa oras upang siya ay magpakasal dahil may misyon pa
siyang dapat isakatuparan
❖ Tinapos niya ang kanyang eskultura -- Prometheus Bound,
The Triumph of Death over Life at The Triumph of Science
over Death (ibinigay kay Prof. Blumentritt sa Leitmeritz)
at ang busto ng magkakapatid na babaing Beckett
❖ Marso 19, 1889 – nagpaalam na si Rizal sa mga Beckett lalo
na kay Gertrude
❖ Nilisan niya ang London upang magpunta sa Paris
❖ Malungkot niyang tinawid ang English Channel dahil sa
naaalala niya ang masasayang araw sa London.

©cmanrique