PAGSASALIN NG

TEKSTONG
TEKNIKAL AT PAM-
PANITIKAN –
PAGSASALIN NG
DULA
WMSU DULAP, FITZGERALD P.
MASUHUD, RYAN U.
BA ELS 3B
WESTERN MINDANAO STATE UNIVERSITY
 PAGSASALIN NG TEKSTONG TEKNINAL AT
PAMPANITIKAN
DI-MATERYALES NA
MATERYALES NA TEKNIKAL
TEKNIKAL

• Tula
• Medisina • Maikling-kwento
• Inhinyeriya • Dula
• Arkitektura • Nobela
• Sanaysay
PAGSASALIN NG TEKSTONG TEKNINAL

SANTIAGO (1994) ANTONIO (1995)

• May pwedeng isalin at

• Tuwiran at tiyak hindi
• Iisa lang ang kahulugan • Tapatan ng baybay
(spelling)
Halimbawa ng pwedeng isalin at hindi:

• Budding – pagpapausbong
• Artificial insemination – artipisyal na
inseminasyon

May parehong baybay:

• Saponification – saponification
• Saturated salt – saturated salt
PAGSASALIN NG TEKSTONG PAMPANITIKAN

Bakit mahirap isalin?

• Imposible ang pagsasalin ng tula (Santiago)

 PAGSASALIN NG TULA

Ano nga ba ang Tula?

• “Pagpapahayag ng emosyon at imahinasyon ukol sa

inspirasyon” (Almario)

• POESIS
 PAGSASALIN NG TULA

Pano magsalin ng tula?

• Dapat maintindihan ng mambabasa ang tula

 BATAYANG SIMULAIN NI WOODHOUSLEE

1. Dapat na lubusang mapaloob sa salin ang mga kaisipang nasa

orihinal.

2. Ang estilo at paraan ng pagkasulat ay dapat na maging kauri ng

estilo at pamamaraan ng orihinal.

3. Dapat maging maluwag at magaang basahing katulad ng isinaling

akda
 MGA BAGAY NA KAILANGANG ISAALANG-
ALANG SA PAGSASALIN NG WIKA

1. Pisikal na anyo ng tula

• Sukat

• Tugma

• Sesura
 MGA BAGAY NA KAILANGANG ISAALANG-
ALANG SA PAGSASALIN NG WIKA

2. Ang Tayutay at Idyoma

• Nagpapaganda sa sining ng pagtula

• Pinasasarap ang emosyon ng tula

• Nagiging kaakit-akit ang tula

ILANG HALIMBAWA NG TAYUTAY

a. Pagtutulad/Simili

b. Pagwawangis/Metapora

c. Pagpapalit-tawag/Metonimi

d. Pagpapalit-saklaw/Sinekdoki

e. Pagmamalabis/Hayperboli
IDIYOMA
• Ito ay salita o parirala na ang kahulugan ay iba sa literal na
kahulugan nito.

Ayon sa aklat ni Santiago (1994). May dalawang uri ng idyoma

Idyomang Klasikal
• Bata – Sweetheart, Protégé (hindi child na kahulugan nito).

Idyomang leksikal
• Give me a ring tomorrow (tawagan mo ako bukas at hindi bigyan mo
ako ng singsing bukas' na kahulugang literal nito).
• Ideolohiya – ito ay may malakas na impluwensya sa salitang
kanyang pinili. Mahalaga makuha ng tagasalin ang ideolohiya ito
upang maipapaabot din ng kanyang salin ang tunay na ideolohiya
ng orihinal na teksto.

Dalawang antas ng ideolohiya

• Indibiduwal na ideolohiya ng awtor – Sa pag sasalin ng isang
akda, kailangan malaman nito ng taga salin ang Indibiduwal na
ideolohiya ng awtor. Hindi man ito makukuha sa panayam sa awtor
mismo o ang mga nakakikilala sa awtor, maaninag sa mga naisulat
nito ang kanyang sariling ideolohiya kung siya ay pormalista,
marxista, dekonstruktibista o feminista.

• Ideolohiya ng uring panlipunan – kailangan malaman kung anong

uri o antas ng lipunan siya napapabilang at kung anong
kapangyarihan ang gumagalaw sa lipunan.
Pamantayang pampanitikan
• Kailangang magpasya ang isang tagasalin kung anong
kumbensyong pampanitikan ang kanyang gagamitin.

Kulturang materyal
• Mahalaga ring isaalang-alang ang kulturang materyal ng panahon
ng awtor at mga gawi ng kanyang panahon, na siyang batayang
materyal ng kanyang wika. May mga salitang ang kahulugan ay
hindi nasasaklaw ng kahulugan ng ibang wika. Mainam gamitin
itong mga terminolohiyang ito upang lalong mapayaman ang wika
ng bansa.

Wika ng awtor
• Ito ay instrumento sa pabihag at paggayuma sa damdaming
estetiko ng mambabasa.
Pagsasalin ng dula
• Sa panayam noong 1995 sa De la salle University ni Dr. Isagani
Cruz. Bilang panimula na ang pagsasalin ay malaya at ibinahagi
niya ang dula ay isang communal experience.

• Masasabing ang dula ay isang bagay na sama samay

pinagtutulungang buuin ng tao sapagkat na ano ang isulat ng
mandudula, ang gusto ng nakararaming manonood kaugnay ng
dulang iyon ang dapat na isaalang alang at sundin ng mandudula.

Halimbawa:
Kung sa pagtatanghal ng dula ay nakalimutan ng aktor/aktres ang
sinaulong linya at nag idlib at higit na “kinagat” o nagusto ng mga
manonood ang inadlib niyang iyon, iyon ang linyang gagamitin sa
sunod na pagtatanghal ng dulang iyon.
Romeo (coming forward) He jest at scars
that never felt a wound
(Enter Juliet above at a window)
But soft! What light through yonder
window breaks?
It is the East, and Juliet is the sun!
Arise, fair, sun and kill the envious moon,
Who is already sick and pale with grief
That thou her maif aet far more fair than
she,
Be not her maid, since she is envious,
Her vestal livery is but sick and gren,
And none but fools do wear it, Cast it off
It is my lady;o,It is my love!
That she knew she were!
She speaks,yet she says nothing What of
that
Her eye discourses;I will answer it,
I am too bold;’tis not to me she speaks,
Two of the fairest stars in all the heaven,
Having some business, do enter her eyes
To twinkle in their spheres, till they return.
What if her eyes were there,they in her
head?
The brightness of her cheek would shame
those stars
As daylight doth lamp; her eyes in heaven
Would through the airy region stream so
bright
That birds would sing and think it were not
night.
See how she leans her cheeks upon her
hand!
That I were a glove upon that hand,
That I might touch that cheek!
• Ayon kay Cruz kung aalamin natin ang pagka sulat nito o kung
paano ito naisulat ay matutuklasan natin ang balbal o slang ang
nakakasulat nito.

• Kung isasalin natin ito dapat ay tapatan natin ang balbal na

pananalita. Dapat ay hindi gandahan ang salitang Filipino na
gagamitin dito. Ang mahalaga ay makuha ang kahulugan at
intensyon ng mga salitang isinasalin.

• Dapat alamin ang historical milieu

• Kapag nagsasalin ng dula ay palitan ang pangalan ng mga tauhan,

lugar at panahon.

• Adaptation ang tawag nito.