Professional Documents
Culture Documents
Gothic Architecture
Gothic Architecture
LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
NỘI DUNG
I, Ảnh hưởng cụ thể của: tín ngưỡng – tôn giáo – kinh tế - chính trị - xã hội lên đặc điểm
nền kiến trúc GOTHIC
II, Ảnh hưởng của các yếu tố: vật liệu xây dựng – tính năng kỹ thuật của vật liệu xây
dựng đó lên kỹ thuật xây dựng (trình độ kết cấu – kiến tạo) và thẩm mỹ… lên 1 công
trình thuộc nền kiến trúc GOTHIC (Nhà thờ Đức bà, Paris)
III, So sánh các đặc điểm giống nhau và khác nhau của 3 nền kiến trúc (Romanesque –
Gothic – Phục Hưng)
IV, Một số đặc điểm kế thừa và phát huy của công trình
KẾT LUẬN
I, ẢNH HƯỞNG CỤ THỂ CỦA: TÍN NGƯỠNG - TÔN GIÁO - KINH TẾ -
CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI LÊN ĐẶC ĐIỂM CỦA NỀN KIẾN TRÚC GOTHIC
TÍN NGƯỠNG – TÔN GIÁO
Thời kỳ này, quyền lực của giáo hội và vua chúa phong kiến ngày càng được
củng cố. Giáo hội Thiên chúa trở thành một tổ chức chi phối mọi hoạt động kinh
tế - chính trị - xã hội và văn hóa trong tư tưởng xã hội phong kiến Châu Âu. Sự
truyền bá rộng của Thiên chúa giáo đã dẫn tới việc xây dựng nhiều nhà thờ. Ảnh
hưởng cụ thể của tín ngưỡng – tôn giáo đến công trình của họ như là:
• Lõi nhà thờ là mặt bằng hình chữ thập Latin (tượng trưng cho đức tin
Thiên Chúa giáo)
• Bàn thờ thường đặt tại hướng Đông (quan niệm phương Đông là nơi sinh ra
của chúa, cũng là nơi mặt trời, ánh sáng xuất hiện)
• Những hàng cột chia không gian bên trong thành 3 phần, gian chính (navel)
thường rộng gấp đôi gian phụ (phần lối đi ở hai bên được gọi là aisle) và
rộng bằng gian chính của hai gian cánh (transept), tạo thành phần giao hình
vuông (crossing)
• Những phòng nguyện được bố trí theo kiểu hướng tâm, gọi là radiating
chapels.
Tournai – Pháp chiều cao 83m Reims (1211-1299) chiều cao 81m
Một số công trình có chiều cao lớn, mặt tiền đồ sộ
I, ẢNH HƯỞNG CỤ THỂ CỦA: TÍN NGƯỠNG - TÔN GIÁO - KINH TẾ - CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI
LÊN ĐẶC ĐIỂM CỦA NỀN KIẾN TRÚC GOTHIC
KINH TẾ - CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI
Xã hội ổn định hơn giúp cho nghề nghiệp chuyên môn phát triển, tác động mạnh mẽ đến sự phát triển của kỹ thuật
xây dựng, vận dụng tốt tính năng của vật liệu xây xựng. Với những kiến tạo quan trọng giúp cho nhà thờ Gothic
tạo ra hình thức kiến trúc logic, hệ thống kết cấu chặt chẽ đạt trình độ cao. Một số chi tiết kiến tạo của nhà thờ
Gothic:
Các loại vòm thông dụng trong nhà Nội thất của Sainte-Chapelle, Pháp. Có thể nhìn thấy sự Những người thợ xây thời kỳ này khám phá ra
thờ Gothic là dạng vòm có cấu hình thành của các mái vòm có gân và sự rỗng của các cách thức hỗ trợ chiều cao của tòa nhà bằng
trúc 4 múi và vòm có cấu trúc 6 bức tường, giờ đây được thay thế bằng các cửa sổ kính cách tạo thêm những trụ và cuốn đá mảnh mai
múi, do được cấu tạo từ những cấu màu, trên trần nhà. để chống đỡ từ bên ngoài, gọi là những cuốn
trúc của cung nhọn nên tất cả các bay (flying buttress).
vòm này đều dễ lợp trên mặt bằng
hình vuông và hình chữ nhật.
I, ẢNH HƯỞNG CỤ THỂ CỦA: TÍN NGƯỠNG - TÔN GIÁO - KINH TẾ - CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI
LÊN ĐẶC ĐIỂM CỦA NỀN KIẾN TRÚC GOTHIC
Nhà thờ Đức Bà, Paris (Cathedral of Notre Dame, Paris) đại diện cho kiến
trúc Gothic, xây dựng từ 1163 – 1330 bởi các kiến trúc sư Jean de Chelles,
Pierre de Montreuil, Pierre de Chelles, Jean Ravy và Jean le Bouteiller.
Vật liệu xây dựng công trình chủ yếu bằng đá, dưới lên trên được chia làm
ba phần (ba tầng): phần dưới cùng là cửa, thường có ba hốc cửa rất sâu
(chiều sâu của hốc có thể chiếm hẳn một bước nhà), phần giữa ở chính
giữa cửa sổ tròn to bằng kính màu được tô điểm như những bông hoa
hồng, phần trên cùng là hành lang và hai tháp chuông.
Nhà thờ Đức Bà được xây dựng trên một hòn đảo trên sông Seine ở
Paris. Dàn hợp xướng và transepts được xây dựng vào năm 1163-82; giữa
năm 1182-96; các vịnh và tháp ở phía tây nhất vào năm 1218-23. Nhà thờ
được hoàn thành vào năm 1235. Nhà thờ là hiện thân của những ý tưởng
thống trị kiến trúc Gothic ở Pháp với chiều cao sừng sững. Bằng cách giảm
không gian tường, các cửa sổ được mở rộng tạo ra cho phép nhiều ánh
sáng xâm nhập.
MẶT BẰNG
- Không gian trung tâm được xây dựng theo hình thức một
hình chữ thập latin
- Bàn thờ đặt hướng Đông (tượng trưng cho đức tin đạo
Thiên chúa)
- Mặt bằng nhà thờ chia thành các gian chính (navel), rộng
gấp đôi gian phụ (aisle) và rộng bằng gian chính của hai
gian cánh (transept), tạo thành phần giao hình vuông
(crossing)
- Những phòng nguyện được bố trí theo kiểu hướng tâm,
gọi là radiating chapels.
NAVE CHOR
VẬT LIỆU XÂY DỰNG:Vật liệu xây dựng nhà thờ chủ yếu là đá, gạch và kính
Vật liệu đá có đủ độ cứng để xây dựng công trình, loại vật liệu xây dựng kiên cố và thường
ổn định, thời gian tồn tại từ 1000 – 2000 năm và dễ dàng cho một người thợ thủ công có thể thi
công với các công cụ hạn chế thời kì đó. Việc sử dụng vật liệu đá góp phần tạo nên những tác
phẩm điêu khắc trang trí thành công.
CUNG NHỌN
Kỹ thuật cung nhọn (pointed arch) thay cho những cung hình tròn
(rounded arch) đã giúp tăng chiều cao nhà thờ. Cửa đi và cửa sổ nhà
thờ đều được sử dụng kỹ thuật cung nhọn. Thay cho những bức tường
dày và nặng bằng đá, họ đã sử dụng những ô cửa sổ to lớn trên đó gắn
kính màu (stained glass) để trang trí cho công trình.
Các cung nhọn hướng trọng lượng từ trên xuống dưới theo hướng
thẳng đứng hơn so với vòm tròn kiểu Romanesque.
Hỗ trợ tốt trong việc nâng đỡ hệ mái vòm bằng đá.
Hệ kiến tạo còn giúp cho hệ thống tường chống mỏng hơn.
ệ trụ bay là đặc điểm bên ngoài xác định của kiến
úc gothic. Các bốt này có tác dụng truyền tải trọng
ợng của các bức tường cao. Chúng hỗ trợ cấu trúc
ng cách truyền lực trực tiếp xuống mặt đất. Họ
ân phối trọng lượng của các bức tường cao và gửi
vào nền móng của công trình
Do việc chuyển vai trò mang lực truyền từ vòm mái
sang hệ khung sườn (bao gồm các cuốn bay, cột và cột
Hệ thống kiến tạo đặc biệt này còn cho phép chống ở phía ngoài), hệ thống tường trở nên mỏng hơn
những cây cột bên trong long nhà thờ tuy có và không còn gây ra cảm giác nặng nề.
kích thước mảnh khảnh hơn ở bên dưới,
nhưng vẫn có thể dễ dàng chống đỡ được
những mái vòm có khung sườn (rib vault)
bằng đá ở bên trên.
huyển ứng suất, trọng lượng hoặc lực đẩy từ các hầm và trụ bên
sang các cuốn bay, qua các mái của lối đi bên của tòa nhà đến các
áp bên ngoài cấu trúc. Một số người cho rằng các bệ trụ thực sự
động bằng cách đẩy vào các trụ bằng vật liệu, chống lại lực đẩy từ
ầm và khóa các phần tử thành một cấu trúc cứng.
Chiều cao, mặt tiền
THẨM MỸ: CHI TIẾT TRANG TRÍ mặt tiền
Chi tiết mặt đứng: mí cửa gắn nhiều hình điêu khắc nhỏ, vừa để trang trí vừa
có tác dụng giải thích Kinh thánh thông qua hình tượng cụ thể và để tạo ấn
tượng thu hút đối với các tín đồ.
hức hội họa và điêu
Tympanum đầu tiên (trái) được dành riêng cho Santa
ch mà nhà thờ sẽ “giáo Ana, mẹ của Mary. Phần lớn tympanum không phải là
ười. nguyên bản, nhưng đã được phục hồi từ một nhà thờ
khác và được sử dụng lại. Điều này giải thích tính chất
hierate của phần trên của tympanum, điển hình của
phong cách Romanesque muộn. Vì vậy, Đức Trinh Nữ
Maria, được sắp xếp giống như theotokos , trông cứng
nhắc trên ngai vàng của mình cùng với đứa trẻ.
Ở dải giữa, bạn có thể thấy đại diện cuộc đời của Đức
Mẹ Maria và ở dải dưới là đại diện của Santa Ana và
San Joaquín. Những câu chuyện của Santa Ana và San
Joaquin, giống như thời thơ ấu của Mary, sau đó được Cửa được dành riêng cho Đức Trinh Nữ Maria. Nó đ
ghi lại dưới ánh sáng của các sách phúc âm ngụy tạo. lễ đăng quang của Đức Trinh Nữ ở dải trên.
Ở dải giữa, tượng trưng cho giấc ngủ của Đức Ma
giường cùng với các tông đồ, trong khi các thiên thầ
bà lên thiên đàng. Ở dải dưới, các tộc trưởng giữ hoặc
với hòm giao ước và các bảng luật.
m được dành riêng cho Phán quyết cuối cùng. Chúa Kitô với Trong thánh đường, Đức Trinh Nữ Maria xuất hiện
phán chủ trì tympanum ở dải trên, hai thiên thần ở mỗi bên, trên tay. Trên jambs, các nhân vật khác nhau như vua
là Thánh John (phải) và Đức Trinh nữ Maria (trái). Ở dải bên trái là đại diện của Thánh Denis, người đang ôm đ
thấy người được bầu đội vương miện. Ở phía bên kia, chết đến sự tử đạo của ông.
của dải, tổng lãnh thiên thần Saint Michael mang chiếc cân
g khi một con quỷ cố gắng hướng nó theo lợi ích của anh ta.
n cho sự sống lại của người chết vào cuối thời gian và được
i kiến trúc sư Eugène Viollet-Le-Duc vào thế kỷ 19. Mỗi
mặc trang phục với các thuộc tính của nghề nghiệp hoặc
a mình. Trong mullion, chúng ta thấy Đấng Christ ban
nh, các tông đồ hoàn thành nhóm. Bên dưới mỗi người trong
ệu hoàng đạo được đại diện.
trí trên các cột, cửa sổ. Các cụm tượng được điêu khắc theo chủ đề cầu nguyện với phục trang che kín
không hở gót chân. Ngoài ra còn những bức bích hoạ, và tranh kính ngập tràn màu sắc trên các cửa sổ của
nhà thờ.
Các tác phẩm điêu khắc
Bên dưới bông hồng là một hàng mười sáu nhà tiên tri trong các cửa
sổ hình lưỡi mác. Bốn 'nhà tiên tri cao cấp trung tâm, mỗi người đều
có một nhà truyền giáo ngồi trên vai mình, nhớ lại lời của Bernard of
Chartres: "Nếu tôi nhìn thấy xa hơn, đó là bằng cách đứng trên vai
của những người khổng lồ".
Cửa sổ
tháp
MÀU SẮC: Kính màu được sử dụng phổ biến trong công trình kiến trúc Gothic
mang nội dung trích ra từ kinh thánh. Sự to nhỏ của hình tượng nhân vật là tuỳ thuộc vào
địa vị tôn giáo của nhân vật chứ không theo luật xa gần. Các nhân vật trong tranh thờ
thường được kéo dài tỷ lệ, khuôn mặt gầy, hóp, đôi mắt mở to đắm chìm vào thế giới xa
xăm nào đó thể hiện chân dung của người tu hành khắc khổ. Đặc biệt trong các nhà thờ có
nhiều khoảng trống, bằng nhiều lớp tranh kính đã tạo hiệu quả trang trí cao. Khi ánh sáng
mặt trời chiếu qua các lớp kính tạo ra một lớp ánh sáng huyền ảo, có được hiệu ứng quang
học hoàn toàn khác thường, gợi không khí huyền bí linh thiêng trong nhà thờ.
Về màu sắc, chủ yếu là những màu cơ bản kết hợp với nhau và khi kết cùng ánh sáng chiếu qua cửa sổ chúng được
quang phổ tựa như những vệt cầu vồng trong thánh đường. Màu sắc được thể hiện trong hội hoạ với những bích hoạ,
sách hình truyền tín ngưỡng, đặc biệt trên cửa sổ của các nhà thờ.
Cửa sổ lớn được trang trí bằng kính màu, câu chuyện bên trong
trích ra từ kinh thánh.
Ánh sang
NHIỀU CỬA SỔ VÀ KÍNH MÀU NÊN RẤT SÁNG VÀ THOÁNG
MẶT CẮT Cung hình bán nguyệt Cung nhọn Cố gắng tạo cho những hình mẫu
thiết kế của họ giống như những
công trình thời cổ đại Hy Lạp, La
Mã
ROMANESQUE GOTHIC PHỤC HƯNG
Ánh
sáng
Tối Cao, nhiều ánh sang Thức cột khổng lồ chạy suốt 2 tầng
Nội
thất
ROMANESQUE GOTHIC PHỤC HƯNG
Vật liệu
Hình thức kiến trúc logic, hệ thống kết cấu chặt chẽ
Nhờ các tường chống mang lực đã cho phép tạo nên các bức “tường kính màu” rộng
hơn hẳn nhà thờ Romanesque.
Do việc chuyển vai trò mang lực truyền từ vòm mái sang hệ khung sườn (bao Cuốn bay (flying buttress) khung
gồm các cuốn bay, cột và cột chống ở phía ngoài) nên so với kiến trúc chống đỡ bằng đá này giúp hệ thống
Romanesque, hệ thống tường trở nên mỏng hơn và không còn gây ra cảm giác tường trở nên mỏng hơn, khiến các
nặng nề nữa. Hệ kiến tạo này khiến cho công trình được xây dựng ít tốn kém và cửa sổ, cửa đi được mở rộng hơn.
có khả năng vươn cao hơn kiến trúc Romanesque.
Hệ thống kiến tạo đặc biệt này còn cho phép những cây cột bên trong long nhà
thờ bên trong long nhà thờ Gothic tuy có kích thước mảnh khảnh hơn ở bên dưới,
nhưng vẫn có thể dễ dàng chống đỡ được những mái vòm có khung sườn (rib
vault) bằng đá ở bên trên.
Kết luận
Sự đóng góp quí giá của nghệ thuật kiến trúc nhà thờ gothic còn thể hiện ở
chỗ đã tạo ra một hình thức kiến trúc logic, biểu hiện trung thực mối quan
hệ chặt chẽ giữa các yếu tố mặt bằng, mặt cắt với hệ thống kết cấu. Như
vậy có thể khẳng định rằng thành công đỉnh cao của nghệ thuật kiến trúc
Gothic chính là bởi tính chất sang tạo độc đáo của nó chứ không dựa vào
sự sao chép thành tựu nghệ thuật của quá khứ, cho dù đó có là nền kiến
trúc rực rỡ như là Hy Lạp, La Mã cổ đại chăng nữa.