BULGULAR

HEF 3059 HEMŞİRELİKTE ARAŞTIRMA

Aylin Durmaz Edeer
İçindekiler
• Bulguları yazmanın özellikleri nasıl olmalıdır
• Bulgular bölümünde bulguların sunulma şekilleri nasıldır?
• Tablolar nasıl okunur?
• Grafik nasıl okunur ?
“Bilimsel bir makaleyi okumak, dedektif hikayesi okumak
gibi değildir. Başlangıçtan itibaren o cinayeti uşağın
yaptığını bilmek isteriz.”
Ratnoff, How to read a paper.

Bulgular Bölümünde Okuyucuya Ne Sunulur?

BULGULAR
• Bulgu, bulunan şeydir.
• Araştırma bulgusu, amaçlar doğrultusunda yapılan aramadan sonra,
problem çözümüne ışık tutucu nitelikteki bilgidir.
• Bulgu ham verilerin işlenmesi, çözümlenmesi ve içsel olarak
yorumlanması (verilerin çözümlenmesi, istatistiksel analiz sonuçlarının yorumlanması) ile elde
edilen bilgidir.
• Bulgu, belli bir araştırma sonucunda elde edilen ve kullanıma hazır hale
getirilmiş bir üründür.
BULGULAR
• Giriş bölümünde ortaya konulan soruna aranan yanıtlar bulgular
bölümünde verilir.

• Araştırmada toplanan verilerin düzenli, dizgelenmiş mantıksal bir

düzen içinde ve çoğu kez de çizelgeler şeklinde verildiği bölümdür.
Bulgular bölümünde

• Tanımlayıcı bulgular
• Denence ve amaçlara yönelik bulgular
• Diğer bulgular
 Am
aç
lar
ay
ön
Tanımlayıcı el i
k
bulgular

Amaçlara
yönelik
BULGULAR
Niceliksel bir araştırmada
• Öncelikle çalışmada grubunun kişisel tanıtıcı özellikleri(yaş cinsiyet,
medeni durum, gelir ve eğitim düzeyi, sosyoekonomik düzey vb.),
• Çalışmaya temel oluşturan araştırmanın amacına yönelik bulgular
önceden belirtilen istatistiksel değerlendirme yöntemleri ile
verilmelidir.
 Tanıtıcı
özellikler
Araştırmanın
amacı, yoğun
bakım birimlerinde
çalışan hemşirelerin
duygusal emeğin Tanıtıcı özellikler
yordayıcısı olarak (çalıştıkları kurum ve
genel sağlık, sosyo- hemşirelerin algılarına
demografik ve yönelik veriler)
mesleğe ilişkin bazı
özelliklerinin
incelenmesidir.
Araştırmanın
amacına yönelik
bulgular
 Bulgular
• Niteliksel araştırma bulgularında;
Görüşmenin konusuna yönelik çözümlemeye odaklanılır.
• Araştırma hem niceliksel hem de niteliksel yöntemler kullanılarak
yapılmış ise önce niceliksel bulgular verilir.

• Bulgular yorumsuz olarak di’li geçmiş zamanlı tümceler ile açıklanır.

• Bu bölümde alıntı ve kaynak kullanılmaz.
Bu çalışmada; hemşirelerin,
endovasküler periferik
damar girişimi uygulanan
hastalara bakım
verme sırasındaki bakım
öncelikleri, bakımda dikkat Tanıtıcı özellikler
ettikleri bulguları,…………
ortaya konması
amaçlanmıştır.

Niteliksel
araştırma
amacına yönelik
bulgular
Bulgular
• Elde edilen bulgular denenceleri ister desteklesin, ister desteklemesin
kesinlikle verilmelidir.
• Bulgularda anlamlılık istatistikleri değerlendirilen bulguların tam ve
belirgin görülmesi amacıyla çizelge biçiminde verilebilir.
İki değişken
arasında anlamlı
fark bulunmamıştır

Araştırmacının
görevi belli
sorulara cevap
aramak ya da
beklentileri
sınamaktır;
çıkan sonuçları
önemsememek
değildir.
BULGULAR
• Tablo ve şekillere metin içerisinde atıfta bulunulmalıdır.

• “Diyabet hastalarındaki kan basıncı sonuçları Tablo 1’de açıkça

görülmektedir” (Yanlış )

• “Diyabet hastalarındaki kan basıncı sonuçları yüksek bulunmuştur

(Tablo 1).” (Doğru)
• Bulguların
yazımında
iki şekilde
doğrudur.
Bulgular;
• Çizelge (Tablo)
• Grafik
(Çizge)şeklinde
sunulabilir
Çizelge (Tablo)
• Çizelgeler verilerin görsel anlaşımını hızlandıran araçlardır.
• Veriler arasındaki ilişkiler çizelgeler ile gösterilir.
• Her çizelge satır ve sütunlardan oluşur, veriler satır ve sütunlara yazılır.
• Her çizelge okuyucuya açık, basit, hızlı bir şekilde bilgi sunar ve içinde
bulunduğu metinden bağımsız olarak kendisini açıklar.
 Çizelge Özellikleri
• Çizelgenin kolay yorumlanabilmesi
için çizelgeden önce kısa ve açık bir
giriş yazılır. Giriş, çizelgenin nasıl
değerlendirildiğini, verilerin
araştırılan denenceyi destekleyip
desteklemediği ile ilgili yorumu
kapsar.
• Çizelgeler metin içindeki sırasına göre
numaralandırılır.
• Çizelge numaralandırıldıktan sonra
başlık yazılır
Çizelge Özellikleri
• Her çizelgenin bir başlığı bulunur.
• Çizelge başlığı ne, nerede, ne zaman sorularına yanıt vermeli, bağımlı
ve bağımsız değişkenleri varsa aralarındaki ilişkileri açıklamalıdır.
 Çizelge Özellikleri
• Çizelgelerde bağımsız değişkenler satır başlarına (sol tarafa) bağımlı değişkenler
ise sütun başlarına (üst tarafa) yazılır. Ancak bağımlı değişkenin alt grupları bağımsız değişkenin
alt gruplarından fazla ise değişkenlerin yazım yeri değiştirilir.

Bağımlı
değişken
Bağımsız
değişkenler
 Çizelge Özellikleri
• Çizelgenin her satır ve sütundaki
değişkenlerim adları varda birimleri
verilmelidir.
• Değişkenlerin adları uzun ise
kısaltılmış olarak çizelgeye yazılır,
kısaltmaların anlamı çizelge
altında açıklanır.
Çizelge Özellikleri
• Araştırmadaki her veri çizelgeleştirilemez. Özellikle araştırma
denencesi ile ilgili olan ve gösterilmesi önem taşıyan veriler
çizelgeleştirilir.
• Araştırma çizelgeleri çok rakamlı ve ayrıntılı olmamalıdır
• Çizelgelerde kesin sayılar ve yüzdeleri birlikte verilir.
• Gözlerde sayı yoksa boş gözlere tek yatay çizgi veya kesik çizgi konur.
• Çizelgedeki sayılar kesirli ise tam sayıdan sonra tüm gözlerde aynı
sayıda basamak kullanılır (örn 4,25 ilk gözde ise diğerinde 3,8 olmaz)
Çizelge Özellikleri
• Çizelgede birden fazla olasılık düzeyi kullanılacağında, bu olasılık
düzeylerine ilişkin atıflar (*) işareti yada küçük harfler (a) ile gösterilir (*P
<0.05; ** P <0.001)
Çizgeler (Grafikler)
• Birçok grafik türü (çizgi grafikler, frekans/sıklık poligonu, nokta
diyagramları v.b.) bulunur
Çizgeler (Grafikler)
• Grafikler çizelge (tablo) verilerinin görsel hale getirilmesini sağlayan şekillerdir.
• Çizelgesiz, tek başına hiçbir zaman araştırma raporlarında kullanılmaz.
• Grafik türünün belirlenmesinde, araştırma verileri ile okuyucu kitlenin niteliği
gözönüne alınır.
 Çizgeler (Grafikler)
Verilerin Niteliği Bir değişken İki değişken Üç yada daha dazla değişken
Sınıflandırma verileri (nominal ve • Çubuk/sütun • Çubuk/sütun • Çubuk/sütun
• Verilerin sıralayıcı ölçek verileri) • Kategori
Nokta
• Kategori
Nokta
• Kategori
Nokta
özelliklerine Çizgi
Alan
Çizgi
Alan
Çizgi
Alan
göre grafik Radar Radar Radar
• Daire • Daire • Daire
türleri
Sürekli veriler (boy, yaş ağırlık, • Kutu • Harita • Resim
metre, ücret, ölüm sayısı v.b.) • Yoğunluk • İzdüşüm • Harita
• Harita • Kantil • İzdüşüm
• Kantil • Kantil
• Gövde (stem)

Karma • Çubuk/sütun • Çubuk/sütun

• Kutu • Kategori
• Kategori Nokta
Nokta Çizgi
Çizgi Alan
Alan Kutup
Kutup
• Daire
 Çizgeler (Grafikler) özellikleri
• Her grafik kendi kendisini açıklamalı,
okuyuca metni okumadan bilgi vermelidir.
• Grafikler sade ve açık olmalı, çok fazla
çizgi ve şekil içermemelidir
• Grafikler verilmeden önce grafikleri
açıklayıcı kısa bir yazı olmalıdır
Grafik
• Her grafiğin metindeki yer alma sırasına
uygun bir numarası ile ne, nerede, ne
zaman sorularını yanıtlayıcı başlığı
bulunur.
• Başlık önemli ilişkileri açıklayıcı nitelikte
ve kısa olmalıdır.
Çizgeler (Grafikler) özellikleri
• Grafikler, yatay (x) ve dikey (y) eksenlerden oluşur. Her iki eksen de
ölçeklidir. Ölçekler birim uzunluk, veri büyüklüğü v.b. Değişken
özelliklerini anlatır. Dikey eksen (y) üzerine bağımlı değişken, yatay
eksen (x) üzerine bağımsız değişken yerleştirilir.

Her grafikte farklı her

çizgi, renk eğri v.b.
Şekillerin ne anlama
geldiğini açıklayan bir
anahtar olmalıdır
Çubuk/sütun grafiği
• Her bir veri grubunun yata ve dikey çubuklarla gösterilmesidir.
Alan/ Pay grafiği

• Daire, kare ve dikdörtgen gibi geometrik şekillerin alanlarından

yararlanılarak çoğunlukla veri yüzdelerini/oranlarını gösteren
şekillerdir.

Pasta grafiğinde de
yüzdeler dilimlere
ayrılmış biçimde
gösterilir.
 Sınıflama grafikleri
• Sınıflama grafikleri
nokta(serpme) grafiği, çizgi,
alan grafiği gibi türlere ayrılır.
Hemşirelikte en çok kullanılan
nokta grafiğidir.
• Nokta grafiği; gruplama
değişkenine ait değer
ortalamalarının noktalar
halinde gösterilmesidir. Grafik
üzerinde grubun tümü
görülür.
Araştırma raporlarında
• Bulgular ve analizler sunulmuş mu?
• Tablolar/grafikler açık ve anlaşılır mı? Başlıklar açık mı? Metinle
uyumlu mu?
• İstatistiksel sonuçlar hem tablo/grafiklerle sayısal olarak hem de metin
içerisinde verilmiş mi?
• Sonuçlar anlaşılır bir şekilde sunulmuş mu?

Sorularına cevap aranmalıdır.

Uygulama

• Öğrencilerin 2. Haftaki araştırma dersi için buldukları (iki makale ve bir

tez) makalelerin ve tezin bulgularının nasıl sunulduğu tartışılacak.