PHÂN TÍCH THIẾT KẾ

HỆ THỐNG THÔNG TIN

Quy trình phát

triển hệ thống
ThS. Hoàng Mạnh Hà
hoangha84@gmail.com
https://sites.google.com/site/hoangha84
 Nội dung
• Các chu trình phát triển hệ thống
• Mô hình hóa hệ thống

SGU - Khoa CNTT - PTTK HTTT 2

 Các chu trình phát triển
hệ thống

SGU - Khoa CNTT - PTTK HTTT 3

 Các chu trình phát triển HT
• Chu trình thác nước
• Chu trình phát triển hình V
• Chu trình tăng trưởng
• Chu trình xoắn ốc

SGU - Khoa CNTT - PTTK HTTT 4

 Chu trình thác nước
• Đây là loại chu trình phát triển đầu tiên, do
Royce đề xuất năm 1970
• Đặc điểm:
o Bao gồm 5 giai đoạn
o Mỗi giai đoạn chỉ có thể bắt đầu khi hoàn tất giai đoạn
trước đó.
• Do đó còn được gọi là chu trình tuyến tính.

SGU - Khoa CNTT - PTTK HTTT 5

 Chu trình thác nước
• [Wikipedia]

SGU - Khoa CNTT - PTTK HTTT 6

 Chu trình thác nước
• Nhược điểm chính: không có sự quay lui.
• Do đó có nhiều phương pháp cải tiến.
• VD: Chu trình phát triển hình chữ V [wiki]

SGU - Khoa CNTT - PTTK HTTT 7

 Chu trình phát triển hình V
• [wiki]

SGU - Khoa CNTT - PTTK HTTT 8

 Chu trình tăng trưởng
• Do D. R. Graham đề xuất năm 1989
• Đặc điểm:
o Dựa trên các bước tăng trưởng dần dần, cho phép hoàn
thành hệ thống từng phần một.
o Mỗi bước tăng trưởng thực hiện một tiến trình tuyến tinhh1
để thực hiện từng phần có thể chuyển giao của hệ thống.
• Chỉ thích hợp với các hệ thống có thể chia cắt
và chuyển giao từng phần.

SGU - Khoa CNTT - PTTK HTTT 9

 Chu trình tăng trưởng
• [wiki]

SGU - Khoa CNTT - PTTK HTTT 10

 Chu trình xoắn ốc
• Chu trình xoắn ốc (Chu trình lặp) do Boehm
đề xuất năm 1988.
• Đặc điểm:
o Tiến trình lặp đi lặp lại một dãy các giai đoạn nhất định
o Qua mỗi vòng lặp, tạo ra một phần mềm nguyên mẫu
(prototype) hoàn thiện dần.
o Nhấn mạnh sự khắc phục các nguy cơ bắt nguồn từ các sai
sót trong việc đặc tả yêu cầu.

SGU - Khoa CNTT - PTTK HTTT 11

 Chu trình xoắn ốc
• Phần mềm nguyên mẫu:
o Có khả năng làm việc được trên dữ liệu thực do đó có thể
được đánh giá bởi người thiết kế hoặc người dùng.
o Có thể được phát triển thêm hoặc làm cơ sở để tạo thành hệ
thống cuối.
o Được tạo nhanh, ít tốn kém

SGU - Khoa CNTT - PTTK HTTT 12

 Chu trình xoắn ốc
• [wiki]

SGU - Khoa CNTT - PTTK HTTT 13

 Mô hình hóa hệ thống

SGU - Khoa CNTT - PTTK HTTT 14

 Mô hình hóa hệ thống
• Các bước phát triển hệ thống (tìm hiểu nhu
cầu, phân tích hệ thống, thiết kế hệ thống) có
khác nhau về nhiệm vụ và mục tiêu nhưng có
đặc điểm chung:
o Đều phải giải quyết sự phức tạp
o Đều là những quá trình nhận thức và diễn tả sự phức tạp
thông qua các mô hình.

SGU - Khoa CNTT - PTTK HTTT 15

 Giải quyết sự phức tạp
• Để tìm hiểu một thế giới vô cùng phức tạp,
nguyên lý cơ bản chung là sự trừu tượng hóa
(abstraction).
• Với một bài toán, ta bỏ qua các chi tiết có tác
dụng rất ít hoặc không có tác dụng gì với lời
giải  Hình thành được một sự diễn tả đơn
giản hóa và dễ hiểu để giải quyết bài toán vẫn
theo đúng bản chất của nó.

SGU - Khoa CNTT - PTTK HTTT 16

 Mô hình
• Là một hình ảnh (một biểu diễn) của một hệ
thống thực được diễn tả:
o Ở một mức độ trừu tượng hóa nào đó
o Theo một quan điểm (góc nhìn) nào đó
o Bởi một hình thức hiểu được nào đó (văn bản, bảng biểu,
đồ thị, biểu đồ…)

SGU - Khoa CNTT - PTTK HTTT 17

 Mục đích của mô hình hóa
• Để hiểu: hình thành được một hình ảnh xác
thực và giản lược về đối tượng được tìm hiểu.
• Để trao đổi: do tính hiểu được của mô hình mà
nó trở thành một thứ ngôn ngữ chung để trao
đổi giữa những người cùng quan tâm.
• Để hoàn chỉnh: nhờ sự rõ ràng của mô hình ta
dễ nhận thấy hệ thống phù hợp với nhu cầu
chưa, có đầy đủ chưa từ đó có thể hoàn thiện
thêm.

SGU - Khoa CNTT - PTTK HTTT 18

 Mức độ mô hình hóa
• Dựa trên mức độ trừu tượng hóa:
o Mức logic:
• Mô tả bản chất, mục đích hoạt động của hệ thống
• Bỏ qua các yếu tố về tổ chức thực hiện, biện pháp cài đặt…
• Trả lời cho câu hỏi “Là gì?”
• Giai đoạn phân tích hệ thống.
o Mức vật lý:
• Phương pháp, biện pháp, công cụ, tác nhân, địa điểm, thời gian,
hiệu năng…
• Trả lời cho câu hỏi “Như thế nào?”
• Giai đoạn thiết kế hệ thống

SGU - Khoa CNTT - PTTK HTTT 19

 Các phương pháp
• Phương pháp hệ thống:
o MERISE (H. Tardieu, A. Rochfeld 1976)
• Phương pháp có cấu trúc:
o SA (De Marco, 1978)
o SADT (Douglas T. Ross, 1977)
o SART (Ward Mellor, 1985; Hatley Pirbhai, 1987)
• Phương pháp theo sự kiện
• Phương pháp hướng dữ liệu
• Phương pháp hướng đối tượng

SGU - Khoa CNTT - PTTK HTTT 20

 Tài liệu tham khảo
• Phân tích và thiết kế hệ thống thông tin,
Nguyễn Văn Ba, Nhà xuất bản đại học quốc
gia Hà Nội, 2009.
• Wikipedia

SGU - Khoa CNTT - PTTK HTTT 21