PËRGJEGJËSITË NE RAST AKSIDENTI

Përgjegjësitë e drejtuesit të automjetit nw rast

aksidenti janë:

– Civile.

– Penale.

– Pergjegjesi penale dhe civile

– Administrative.
 PERGJEGJESIA CIVILE
Përgjegjësia civile:
• Qëndron në detyrimin për të dëmshpërblyer dëmet e shkaktuara
personave, sendeve dhe kafshëve (edhe nëse bëhet fjalë për dëme me
vlerë të vogël.)

• Detyron përgjegjësin, ose kë në emër të tij (sipërmarrje sigurimi), për

dëmshpërblimin (me pagesë në lekë) e dëmit që i është shkaktuar të
dëmtuarit.

• Kjo përgjegjësi rëndon mbi drejtuesin ose pronarin e automjetit (nuk

rëndon mbi pronarin nëse ai provon që automjeti është përdorur kundër
vullnetit të tij, si psh. në rast vjedhjeje).

• Është e pavarur nga përgjegjësia penale dhe përgjegjësia administrative.

• Bazohet në parimin sipas të cilit çdo dëm duhet të dëmshpërblehet

 KUSH ËSHTË CIVILISHT I DETYRUAR QË TË
DËMSHPËRBLEJË DËMET MATERIALE

Ne nje aksident me deme materiale mund të bihet dakort me të dëmtuarin

rreth sasisë së dëmshpërblimit, pra e zgjidhin me mirekuptim.

Mund te kerkoje ekspertize per te percaktuar shkallen e demit nga një

konsulent i fatkeqësive rrugore (ekspert në kete fushë) per të përcaktuar
saktësisht shumën e dëmit të shkaktuar.

Nuk është i detyruar të kërkojë ndërhyrjen e organeve të policisë në rast se

nuk ka dëme në njerëz.

Mund të riparojë automjetin e vet.

Nuk i nënshtrohet pagesës së një sanksioni administrativ (bëhesh subjekt i

sanksioneve administrative në rast thyerje rregullash të kodit rrugor).

Nuk mund të shkarkohesh nga çdo forme e përgjegjësisë penale duke paguar
shumën e dëmit (duke paguar këtë shumë
 PËRGJEGJËSIA PENALE

• Pergjegjesia penale qendron në detyrimin për t’u

përgjigjur për sjelljen si person kur:
• Dhunohet kodi penal dhe disa nene të kodit rrugor;

• Sa herë provokohet vdekja si pasojë e veprës penale të një

personi ose plagosje e rëndë.

• Pergjegjesia penale prjashtohet nëse ngjarja nuk

konsiderohet vepër penale ose nëse i referohet shkakut të
forces madhore, si psh. plasja e nje gome te mbajtur në
kushte të mira).

• Pergjegjesia penale rëndon vetëm mbi drejtuesin e

automjetit, pra mbi atë që ka kryer ngjarjen dhe jo mbi
pronarin.
 PËRGJEGJËSIA PENALE

• Përgjegjësia penale e lidhur me aksidentin rrugore lind :

1.Atëherë kur shkaktohen dëmtime të rënda tek njerëzit.

2. Në rast vrasjeje me qellim.
3. Atehërë kur dhunohen normat e parashikuara nga Kodi Penal.
4. Prgjegjesia penale nuk zhduket kur paguhen demet ose kur siguracioni
paguan per demet

Përgjegjësia penale nuk ka asgjë të përbashkët me atë civile ose

administrative.
Tre format e pergjegjesise , civile , administrative dhe
penale jane te pavarura nga njera tjetra.
 PERGJEGJESIA PENALE DHE CIVILE

Personi penalisht dhe civilisht përgjegjës në nje aksident

rrugor

1. I nënshtrohet ndëshkimeve të parashikuara nga Kodi

Penal.
2. Detyrohet të shpërblejë edhe dëmet materiale.

3. Kur ka shkelur norma të Kodit rrugor, i nënshtrohet edhe

sanksioneve përkatëse.
4. Mund të marre si denim edhe pezullimin e lejes së
drejtimit.
5. Mund edhe ti anullohet lejedrejtimi.
6. Mund ti behet rivleresim i lejedrejtimit
 NË RAST AKSIDENTI RRUGOR DREJTUESI I AUTOMJETIT DUHET:

1. Nëse ka të plagosur, është e nevojshme që të kerkoje ndërhyrjen e policies

rrugore për konstatimet që duhen kryer.

2. Duhet të mbajë shënim gjeneralitet e drejtuesit tjetër dhe të dhënat e

patentës, automjetit dhe sigurimit .

3. Duhet të nxjerrë të gjithë elementët e dobishëm për rindërtimin e

dinamikës së saktë të aksidentit (vendin, datën, dëmet, etj.

4. Duhet të evitojë që të ndodhë modifikimi i gjurmëve, në rast se duhet

rindërtuar dinamika e aksidentit (pozicioni i saktë i automjeteve) .

5. Për denoncimin tek shoqëria siguruese mund të përdorë formularin e

konstatimit miqësor(që plotësohet duke specifikuar gjeneralitet e
drejtuesve të automjeteve, të dhënat e tyre, dëmet e pësuara, etj.). .
 PAS NJË AKSIDENTI RRUGOR DUHET.

1. Të vihet sinjali i (trekëndëshi) posaçëm i mjetit të ndaluar, si në rastet e

parashikuara nga Kodi Rrugor (vetëm jashtë qendrave të banuara, në
kthesa, gunga, etj.) .
2. Mjeti të largohet sa më shpejt aty ku është e mundur, duke e zhvendosur
jashtë karrexhatës.
3. Të vendoset automjeti, nëse është e mundur, të paktën përgjatë anës së
djathtë të karrexhatës.
4. Duke mos mundur të zhvendose automjetin, të bëjë orientoje sa mundet
qarkullimin e mjeteve tjera deri në mbërritjen e organeve të policies.
Kujdes kur nëse bllokimi është në kthesë, nëse kanë mbetur si pengesa në
karrexhiatë pjesë të automjeteve të aksidentuara, ka rënie tesubstancave të
rrëshqiteshme ose për të mbrojtur një të plagosur që nuk mund të levizet
duke perdorur dhe xheste me duar që kanë qëllim të pengojnë kalimin në
zonën e rrezikshme.
5. Ne pamundesi per te zhvendosur mjetin, drejtuesi i tij të thërrasë ndihmën
rrugore dhe të qendroje në pritje në vendin e ngjarjes.
 GJETJA E DËSHMITARËVE NË RAST AKSIDENTI RRUGOR :

Mund të bëhet me një deklaratë të shkruar nga ana e të pranishëmve.

Eshtë e dobishme edhe nëse bëhet fjalë për pasagjerë të transportuar

Bëhet duke pyetur personat e pranishëm gjatë përplasjes, nëse janë të

gatshëm të dëshmojnë (nuk mund të detyrohen) nëse është e mundur të
lënë një deklaratë të shkruar nga ata e firmosur.

Të mbahen shënim gjeneralitetet e deshmitarëve të pranishëm në aksident

Nëse të dy drejtuesit e përfshirë përdorin konstatimet miqësore, gjetja e

dëshmitarëve nuk është e domosdoshme
 PER TE CILESUAR PERSONAT DHE MJETET E PERFSHIRA NE NJE
AKSIDENT.

• Duhet te kontrollohet leja e qarkullimit per tu

siguruar ne pronesi te kujt eshte mjeti.
• Duhet te kontrollohet lejedrejtimi per tu siguruar edhe
per identitetin e drejtuesit te mjetit.
• Duhet te kontrollohet certifikata e sigurimit dhe te
merren te dhenat.
• Duhet te kontrollohen dokumentet e te gjithe
drejtuesve te mjeteve qe jane perfshire ne aksident.
• Duhet shenuar targa dhe tipi i mjetit, nese ky nuk
ndalon ne vendngjarje. Nuk duhet mbajtur kurre ne
vendngjarje nje person qe ndoshta ne ate moment ka nevoje per
kurim (per e shmangur qe te akuzohet per mosdhenie te ndihmes se shpejte
dhe sekuestrim personi), nderkohe qe eshte e mjaftueshme te dihet
identiteti i tij.
 DHENIA E NDIHMES SE PARE.

• Te ndihmosh nje te demtuar ne rruge eshte nje detyre e percaktuar nga

kodi penal qe denon mosdhenien (e ndihmes), por edhe nje sjellje qe
tregon detyrim moral.
• Qellimi i ndihmes se pare eshte keshtu te kryhen veprime te thjeshta dhe
te menjehershme per mbijetesen, duke ndihmuar e shoqeruar te
demtuarin ne pritje te ndihmes mjekesore. Pervec kesaj
• eshte e rendesishme te shmanget qe i demtuari te pesoje lendime dhe te
ndalohen te kryhen nderhyrje te gabuara nga persona te tjere. Per kete
qellim duhet sinjalizuar per aksidentin, te thirret ndihma e kualifikuar,
duke asistuar dhe mbrojtur viktimen sa me mire te jete e mundur, pa
marre inisiativa qe jane ne kompetencen mjekesore (si psh.: ti japesh
ilace, ti ndryshosh pozicion ose ta zhvendosesh pa qene e nevojshme).
• Te ndihmosh nje te demtuar ne rruge :
• 1. eshte e detyrueshme edhe si detyre morale.
• 2. eshte e detyrueshme sepse kodi penal denon
mosdhenien e ndihmes.
• 3. eshte e detyrueshme sepse keshtu mund te
kufizohen efektet negative te aksidentit.
• Ne rast aksidenti ai qe jep ndihmen, duhet :
• 1. te vleresoje situaten me qellim qe te mbroje te demtuarin nga rreziqe te
tjera.
• 2. te asistoje te demtuarin sa me mire te mundet,pa ndermarre inisiativa te
kompetences mjekesore.
• 3. te sinjalizoje sa me mire zonen e aksidentit.
• 4. te kryeje veprime te ndihmes sipas mundesive dhe njohjeve te veta.
• Qellimi i ndihmes se pare eshte :
• 1. te marre masa te thjeshta dhe te shpejta per mbijetesen.
• 2. te asistoje te demtuarin,sa me mire te jete e mundur,ne pritje te ndihmes
mjekesore.
• 3. te evitoje,me sa ka mundesi,qe i demtuari te lendohet perseri.
• 4. te evitoje qe te kryhen nderhyrje te gabuara.
• DREJTUESI I MJETIT QE KA SHENJA TE LODHJES
DUHET :
• 1. te arrije ne vendin me te afert te qendrimit dhe te pushoje.
• 2. te ule shpejtesine dhe te mbaje krahun e djathte per te
arritur vendin e pare te qendrimit.
• 3. kur eshte e domosdoshme te ndaloje dhe ne korsine per
qendrimin e
• Emergjences.
 PERDORIMI I ALKOOLIT DHE DREJTIMI I MJETIT NE GJENDJE
TE DEHUR

• 1. mund te coje ne eufori dhe pakujdesi dhe e ben me pak te

sigurt drejtimin.
• 2. i ben me te ngadalte reflekset e drejtuesit te mjetit.
• 3. mund te shkaktoje gjendjen e gjumit tek drejtuesi mjetit
• 4. ndryshon aftesite e perqendrimit dhe te vemendjes ne
drejtimin e mjetit.
• 5. e ul nivelin e perqendrimit ne drejtimin e mjetit.
 Nese drejtuesi i mjetit kurohet me medikamente me veprim qetesues :

1. Mund te drejtoje mjetin perderisa perdorimi i tyre nuk

ndikon ne gjendjen fizike e psiqike te drejtuesit te mjetit.

2. Mund te drejtoje derisa gjendja patologjike nuk

komprometon aftesite ne drejtim.

3. Duhen pare kunder ndikimet e ilaceve ne drejtimin e mjetit.

4. Dhe semundja per te cilen behet kura pengon drejtimin e

mjetit, ndalohet te drejtohet mjeti.
 Drejtimi nen influencen e substancave narkotike

Eshte i ndaluar drejtimi i mjetit ne kushte te ndryshimit fizik e psiqik si

rrjedhoje e perdorimit te substancave narkotike qe ndryshojne reflekset,
koordinimin e levizjeve dhe te perceptimit (shikimi,degjimi etj).
Perdorimi i substancave te tilla, pervec kesaj, mund te shkaktoje gjume ose
eufori.
Kush ka bere perdorim te rregullt te drogave (edhe te lehta) mund te
vazhdoje te ruaje cdo kategori te lejedrejtimit vetem nese demostron qe ka
ndaluar se perdoruri droga.
Per kete qellim duhet ti nenshtrohet verifikimeve prane komisionit
mjekesor lokal , qe duhet te siguroje qe subjekti nuk eshte me i varur nga
drogat.
 AI QE KA PERDORUR RREGULLISHT DROGA
(SUBSTANCA NARKOTIKE)

1. Mund te gezoje te drejten e lejedrejtimit vetem nese

paraqet nje dokument zyrtar se nuk perdor me te
tilla.
2. Mund te drejtoje mjet nese komisioni mjekesor
lokal ka verifikuar qe nuk eshte me perdorues i
drogave.
3. Nese nga verifikimet rezulton akoma perdorues,
nuk mund te drejtoje Mjet.
4. Mund te vazhdoje te ruaje cdo kategori te
lejedrejtimit nese ka ndaluar perdorimin e tyre.
Shperqendrimi dhe moskuptimi i rrezikut mund te shkaktohet
nga :
•1. abuzimi me alkoolin
•2. perdorimi i substancave narkotike
•3. perdorimi i ilaceve qetesues te gjumit
•4. perdorimi i medikamenteve (ilaceve) qetesues.
Ilacet per shqetesimet nga makina mund ti shkaktojne
drejtuesit te mjetit :
•1. Ulje te vemendjes.
•2. Pergjumje.
•3. Reduktim (ulje) te reflekseve.
•4. Zgjatje te kohes se reagimit.
 Drejtimi ne gjendje te dehur

1. Perben rrezik te madh per qarkullimin.

2. eshte i denueshem me arrest, gjobe ose pezullim te lejes se
drejtimit.
3. perben nje shkelje te rende te Kodit Rrugor
4. mund te verifikohet me testin e alkoolit te cilit eshte e
detyrueshme ti nenshtrohesh.
• Perdorimi i alkoolit dhe drejtimi i mjetit ne gjendje te dehur :
•
• Perdorimi i alkoolit ndikon ne drejtimin e mjetit duke e bere me pak te
sigurte sepse mund te coje ne vetsiguri te pajustifikueshme dhe
pakujdesi (mungese e kuptimit te rrezikut); pervec kesaj mund te
shkaktoje gjume, ndryshon aftesite e perqendrimit dhe te vemendjes; i
ben me pak te shpejta reflekset; sjell rrezik te madh per qarkullimin dhe
keshtu perben shkelje te rende te normave te qarkullimit ne rruge, i
denueshem me gjobe ose pezullim te lejes se drejtimit , por edhe me
• ndalim te personit; mund te verifikohet me ane te testit te alkoolit
(etilometer) te cilit eshte e detyrueshme ti nenshtrohesh.
•Duke qarkulluar me një automjet mund t’i
nënshtrohemi përgjegjësive si pasojë e sjelljes sonë në
drejtimin e automjetit; këto mund të jenë të tre tipeve :
• civile,
• penale
• administrative.

•Përgjegjësia civile qëndron në detyrimin për të dëmshpërblyer dëmet

e shkaktuara personave, sendeve dhe kafshëve (edhe nëse bëhet fjalë
për dëm me vlerë të vogël.), pra e detyron përgjegjësin, ose kë në emër
të tij (sipërmarrje sigurimi), për dëmshpërblimin (me pagesë në lekë) e
dëmit që i është shkaktuar të dëmtuarit; Kjo përgjegjësi rëndon mbi
drejtuesin ose pronarin e automjetit (nuk rëndon mbi pronarin nëse ai
provon që automjeti është përdorur kundër vullnetit të tij, si psh. në
rast vjedhjeje); është e pavarur nga dy përgjegjësitë e tjera (penale dhe
administrative).
•NË NJË AKSIDENT KUSH ËSHTË CIVILISHT I DETYRUAR QË TË
DËMSHPËRBLEJË DËMET

•Mund të bihet dakort me të dëmtuarin rreth sasisë së dëmshpërblimit (në fakt

mund të vendosë të paguajë drejtpërdrejt, pa ndërhyrjen e sipërmarrjes
siguruese), dhe në këtë rast është e përshtatshme që të t’i drejtohen një
konsulenti të fatkeqësive rrugore (ekspert në këtë fushë) për të përcaktuar
saktësisht shumën e dëmit të shkaktuar; nuk është i detyruar të kërkojë
ndërhyrjen e organeve të policisë në rast se nuk ka dëme në njerëz; mund të
riparojë automjetin e vet. Nuk i nënshtrohet pagesës së një sanksioni
administrativ (bëhesh subjekt i sanksioneve administrative në rast thyerje
rregullash të kodit rrugor); Nuk mund të shkarkohesh nga çdo forme e
përgjegjësisë penale duke paguar shumën e dëmit (duke paguar këtë shumë
shkarkohesh vetëm nga përgjegjësia civile)
PËRGJEGJËSIA PENALE

•Përgjegjësia penale qëndron në detyrimin për t’u përgjigjur për sjelljen si

person. Lind sa herë dhunohet kodi penal dhe disa nene të kodit rrugor; sa herë
provokohet vdekja si pasojë e veprës penale të një personi ose plagosje e rëndë
(nuk lind për dëmet e pavullnetshme vetëm ndaj sendeve ose nëse ngjarja nuk
konsiderohet vepër penale ose nëse i referohet shkakut të forcës madhore, si psh.
plasja e një gome te mbajtur në kushte të mira) dhe rëndon vetëm mbi drejtuesin
e automjetit, pra mbi atë që ka kryer ngjarjen dhe jo mbi pronarin. Përgjegjësia
penale nuk ka asgjë të përbashkët me atë civile ose administrative. Tre format e
përgjegjësisë , civile , administrative dhe penale janë te pavarura nga njëra tjetra.
Përgjegjësia penale nuk zhduket kur paguhen demet ose kur siguracioni paguan
për dëmet.
PERGJEGJESIA PENALE DHE CIVILE

•Nëse, në një aksident rrugor kemi të dy përgjegjësitë (penale dhe civile), i

nënshtrohemi ndëshkimeve të parashikuara nga Kodi penal e jemi të detyruar
për shpërblimin e dëmit (vetëm për atë civile), ndër te tjera i nënshtrohemi
ndalimit parandalues ne rast largimi nga vendngjarja ose mos kryerje të ndihmës
së shpejtë. Duke qenë penalisht dhe civilisht përgjegjës në një aksident, mund të
procedohet me rivlerësimin, pezullimin ose anulimin e lejes së drejtimit; por
është e gabuar të thuhet që detyrimisht i nënshtrohesh këtyre masave. Të qënit
përgjegjës rrjedh nga shkelje e jona jo vetëm e Kodit penal por ndoshta edhe e
Kodit rrugor. Në këto raste do t’i nënshtrohemi edhe sanksioneve të
parashikuara nga Kodi rrugor (me detyrimin për të paguar masën administrative,
pra gjobën)
NË RAST AKSIDENTI RRUGOR DREJTUESI I AUTOMJETIT DUHET

•Të nxjerrë të gjithë elementët e nevojshëm për rindërtimin e modaliteteve të

aksidentit (vendin, datën, dëmet, etj.), duke evituar që të modifikohen gjurmët
(pozicioni i saktë i automjeteve); të thërrasë policinë dhe ndihmën mjekësore
nëse ka të plagosur rëndë; të marrë shënim gjeneralitetet e drejtuesit tjetër dhe të
dhënat e patentës, automjetit dhe sigurimit. Për komunikimin e sipërmarrjes
siguruese së vet, është e këshillueshme që të përdoret formulari i konstatimit
miqësor (që plotësohet duke specifikuar gjeneralitetet e drejtuesve të
automjeteve, të dhënat e tyre, dëmet e pësuara, etj.). Plotësimi korrekt i
formularit, i firmosur nga të dy drejtuesit, ka për qëllim të përshpejtojë
shpërblimin e dëmit nga ana e shoqërive siguruese dhe bën të mundur evitimin e
gjetjes së dëshmitarëve.
PAS NJË AKSIDENTI RRUGOR DUHET

•Nëse ka të plagosur, duhet vendosur automjeti të paktën përgjatë anës së djathtë

të karrexhatës ose, në mënyrë të preferuar të zhvendoset jashtë karrexhatës, të
vihet trekëndëshi i posaçëm i automjetit të ndaluar, në rastet e parashikuara nga
Kodi Rrugor (vetëm jashtë qendrave të banuara, në kthesa, gunga, etj.) dhe, duke
mos mundur të zhvendoset automjeti, duhet të bëjë të mundur vazhdimin e
qarkullimit deri në mbërritjen e policisë dhe ndihmës rrugore. Është ndër të tjera
e nevojshme që t’i sinjalizohet rreziku automjeteve që vijnë (mbi të gjitha nëse
bllokimi është në kthesë) me xheste duarsh që kanë qëllim të pengojnë kalimin
në zonën e rrezikshme, veçanërisht nëse kanë mbetur si pengesa në karrexhatë
pjesë të automjeteve të aksidentuara, nëse verifikohet rënia e substancave të
rrëshqitshme ose për të mbrojtur një të plagosur që nuk mund të lëvizet.
PËR TË GJETUR DËSHMITARËT E PRANISHËM NË AKSIDENTIN
RRUGOR

•Të mbahen shënim gjeneralitetet e dëshmitarëve të pranishëm në aksident (edhe

në rast se bëhet fjalë për persona që transportoheshin), duke i pyetur ata nëse
janë të gatshëm të dëshmojnë (nuk mund të detyrohen) nëse është e mundur të
lënë një deklaratë të shkruar nga ata e firmosur. Nëse të dy drejtuesit e përfshirë
përdorin konstatimet miqësore, gjetja e dëshmitarëve nuk është e domosdoshme.
PER TE CILESUAR PERSONAT DHE MJETET E PERFSHIRA NE NJE
AKSIDENT

•Nese me shume mjete dhe drejtues jane perfshire ne nje aksident eshte e
nevojshme te kontrollohen dokumentet e te gjitha mjeteve dhe drejtuesve te
perfshire ne aksident, duke kontrolluar: lejen e qarkullimit, per te vertetuar ne
emer te kujt eshte automjeti; lejedrejtimin, duke vertetuar ne kete menyure edhe
identitetin e drejtuesit; çertifikaten e sigurimit, duke i marre shenim te dhenat;
targen dhe llojin e automjetit, nese ky nuk ndalet. eshte e dobishme te kujtohet
qe nuk duhet mbajtur kurre ne vendngjarje nje person qe ndoshta ne ate moment
ka nevoje per kurim (per te shmangur qe te akuzohet per mosdhenie te ndihmes
se shpejte dhe sekuestrim personi), nderkohe qe eshte e mjaftueshme te dihet
identiteti i tij
PER TE CILESUAR PERSONAT DHE MJETET E PERFSHIRA NE NJE
AKSIDENT

•Nese me shume mjete dhe drejtues jane perfshire ne nje aksident eshte e
nevojshme te kontrollohen dokumentet e te gjitha mjeteve dhe drejtuesve te
perfshire ne aksident, duke kontrolluar: lejen e qarkullimit, per te vertetuar ne
emer te kujt eshte automjeti; lejedrejtimin, duke vertetuar ne kete menyure edhe
identitetin e drejtuesit; çertifikaten e sigurimit, duke i marre shenim te dhenat;
targen dhe llojin e automjetit, nese ky nuk ndalet. eshte e dobishme te kujtohet
qe nuk duhet mbajtur kurre ne vendngjarje nje person qe ndoshta ne ate moment
ka nevoje per kurim (per te shmangur qe te akuzohet per mosdhenie te ndihmes
se shpejte dhe sekuestrim personi), nderkohe qe eshte e mjaftueshme te dihet
identiteti i tij
DUKE DREJTUAR MJETIN, SHFAQEN SHENJA LODHJE, DREJTUESI
MJETIT DUHET

•Te ule shpejtesine (jo ta shtoje , apo te nxitoje) te zhvendoset pergjate krahut te
djathte te karrexhates per te mbrritur ne vendpushimin e pare dhe per te ndaluar
e pushuar; nese eshte e nevojshme mund te ndaloje edhe ne korsine e
emergjences per te pushuar,
DHENIA E NDIHMES SE PARE

•Te ndihmosh nje te demtuar ne rruge eshte nje detyre e percaktuar nga kodi
penal qe denon mosdhenien (e ndihmes), por edhe nje sjellje qe tregon detyrim
moral.
•Qellimi i ndihmes se pare eshte keshtu te kryhen veprime te thjeshta dhe te
menjehershme per mbijetesen, duke ndihmuar e shoqeruar te demtuarin ne pritje
te ndihmes mjekesore. Pervec kesaj eshte e rendesishme te shmanget qe i
demtuari te pesoje lendime dhe te ndalohen te kryhen nderhyrje te gabuara nga
persona te tjere. Per kete qellim duhet sinjalizuar per aksidentin, te thirret
ndihma e kualifikuar, duke asistuar dhe mbrojtur viktimen sa me mire te jete e
mundur, pa marre inisiativa qe jane ne kompetencen mjekesore (si psh.: ti japesh
ilace, ti ndryshosh pozicion ose ta zhvendosesh pa qene e nevojshme).
DHENIA E NDIHMES SE PARE

•Plagosjet (me hemoragji).

•Te bllokohet plaga menjehere dhe te shtrengohet me material mundesisht steril

ose te paster per te bllokuar rrjedhjen e gjakut dhe te thirret ndihma e shpejte
nese eshte rast me hemoragji; te lahet plaga me uje vetem nese eshte pis (per te
evituar nje infeksion te mundshem); te evitohen manipulime me plagen; te mos
levizen trupa te huaj te mundshem (xham,ashkel etj.) te futura ne plage sepse
nxjerrja e tyre mund te keqesoje sasine e hemoragjise, por duke pasur kujdes qe
te mos futen me thelle ne plage gjate fashimit; te vendoset i plagosuri ne
pozicion ulur ose shtrire per te parandaluar konseguencat e nje shoku te
mundshem.
DHENIA E NDIHMES SE PARE

•Trup i huaj ne nje sy.

Nese i demtuari ka nje trup te huaj ne nje sy (xham,ashkel etj) duhet :

•Te ndalohet qe i demtuari te preke syrin e plagosur dhe te mos e masazhoje per
te evituar demtime me te renda ; te fashohet syri pa e nxjerre trupin e huaj (duke
bere kujdes qe te mos futet me thelle) dhe te behet e mundur nderhyrja e nje
specialisti (okulist).
DHENIA E NDIHMES SE PARE

•Gjendja e shokut.

Gjendja e shokut (shume e ngjashme me humbjen e ndjenjave) eshte e shkaktuar

nga nje renie e presionit te gjakut qe krijon nje zvogelim te fluksit te gjakut me
deme te renda per trurin dhe zemren. Mund te jete shkaktuar nga: emocionet,
humbje e forte e gjakut (hemoragji), trauma te renda, dhimbje fizike (fraktura).
Gjendja e shokut manifestohet permes simptomave te meposhtme: gjendje e
tensionuar, lekure e zbehte, djerse te ftohta, te dridhura, rrahje te zemres te
dobeta (te veshtira per tu perceptuar) por frekuente. I demtuari ne gjendje shoku
duhet te shtrihet ne toke, duke i vene nje mbulese poshte trupit per te evituar
humbjen e nxehtesise dhe duke i mbajtur kembet e ngritura (rreth 20-30cm) nga
trupi, per te favorizuar fluksin e gjakut ne zemer dhe tru.
DHENIA E NDIHMES SE PARE

•Gjendja pa ndjenja (te fiketit)

Nje i plagosur ne gjendje inkoshiente nuk reagon ndaj stimujve te thjeshte (nje e
pickuar,nje goditje); nuk eshte ne gjendje ti pergjigjet nje pyetjeje; nuk eshte ne
gjendje te beje levizje. Prandaj duhet nderhyre per tu kujdesur per te demtuarin
qe eshte i paafte te kujdeset per veten, duke pare gjendjen e tij deri ne mberritjen
e ambulances. Te verifikohet ne merr fryme duke i vene doren ne pjesen e
poshtme anesore te toraksit ose mbi bark: nese nuk merr fryme ti pastrohet
hunda dhe goja nga pengesa te mundshme (gjak psh) nese merr fryme vete te
vendoset ne pozicionin anesor te sigurise.
DHENIA E NDIHMES SE PARE

•Traume ne kafazin e kraharorit

•Mund te sjelle fraktura te brinjeve ose te kafazit te kraharorit te renduara nga

demtime te mundshme te mushkerive. I demtuari merr fryme me shume
veshtiresi , prandaj duhet: te perpiqemi per ti lehtesuar frymemarrjen duke e
vendosur subjektin gjysem-ulur; te mos i jepet per te pire e per te ngrene, dhe te
ruhet me kujdes deri ne mberritjen e ndihmes se specializuar. Ne rast te nje plage
te dukshme dhe te thelle te shtypet menjehere me nje cope te paster pa e prekur
plagen.
DHENIA E NDIHMES SE PARE

•Fraktura ne gjymtyre (kembe dhe krahe)

•Fraktura (thyerja e nje kocke) evidentohet nga dhimbje shume te forta dhe me
levizjen me te vogel te gjymtyres. Per kete,ai qe ndihmon duhet :ta mbaje te
palevizshme me mjete te rastit (bastun,cader,shall etj.) frakturen ne pozicionin
ne te cilen gjendet per te evituar si dhimbjet e forta,qe mund te cojne ne gjendje
shoku,si dhe demtimet e mundshme te nervave dhe eneve te gjakut. Ne rast te
fraktures se dukshme,ne rastin kur kocka del nga lekura,nuk duhet shtyre kocka
ne tentative per ta rifutur,por para se te imobilizohet gjymtyra,duhet mbuluar
plaga e kocka me material steril ose nje cope te paster per te evituar infeksionet.
DHENIA E NDIHMES SE PARE

•Djegia
•Ndihma qe i duhet dhene nje te demtuari qe paraqet nje djegie eshte :te ftohet
pjesa e lekures se djegur me uje te ftohte,te mos dizinfektohet dhe te mos
aplikohen pomada ose alkool mbi pjeset e djegura,por te mbulohet me kujdes me
material te mundshem steril ; ne rastin kur veshjet e viktimes kane marre
flake,duhen shuar menjehere flaket duke perdorur batanije etj.dhe te evitohet qe
te hiqen copa nga veshjet qe mund te jene ngjitur ne lekuren e djegur.
PERDORIMI I ALKOOLIT DHE DREJTIMI I MJETIT NE GJENDJE
TE DEHUR :

•Perdorimi i alkoolit ndikon ne drejtimin e mjetit duke e bere me pak te sigurte

sepse mund te coje ne vetsiguri te pajustifikueshme dhe pakujdesi (mungese e
kuptimit te rrezikut); pervec kesaj mund te shkaktoje gjume, ndryshon aftesite e
perqendrimit dhe te vemendjes; i ben me pak te shpejta reflekset; sjell rrezik te
madh per qarkullimin dhe keshtu perben shkelje te rende te normave te
qarkullimit ne rruge,i denueshem me gjobe ose pezullim te lejes se drejtimit , por
edhe me ndalim te personit; mund te verifikohet me ane te testit te alkoolit
(etilometer) te cilit eshte e detyrueshme ti nenshtrohesh.
PERDORIMI I MJETIT NEN VEPRIMIN E BARNAVE QETESUESE:

•Nese jane duke u ndjekur kura me medikamente me veprim qetesues:

•Duhet te shihen kunderveprimet e mundshme ne drejtimin e mjetit (te lexohet
fleta shpjeguese qe shoqeron medikamentin). Nese nuk ekzistojne
kunderveprime, mund te drejtohet mjeti, edhe duke vazhduar mjekimin,
perderisa gjendja patologjike (semundja) nuk komprometon aftesite ne drejtim
dhe kushtet fizike jane te pershtatshme.
•PERDORIMI I MJETIT NEN INFLUENCEN E SUBSTANCAVE
NARKOTIKE :

•Eshte i ndaluar drejtimi i mjetit ne kushte te ndryshimit fizik e psiqik si

rrjedhoje e perdorimit te substancave narkotike qe ndryshojne reflekset,
koordinimin e levizjeve dhe te perceptimit (shikimi,degjimi etj). Perdorimi i
substancave te tilla, pervec kesaj, mund te shkaktoje gjume ose eufori. Kush ka
bere perdorim te rregullt te drogave (edhe te lehta) mund te vazhdoje te ruaje
cdo kategori te lejedrejtimit vetem nese demostron qe ka ndaluar se perdoruri
droga. Per kete qellim duhet ti nenshtrohet verifikimeve prane komisionit
mjekesor lokal , qe duhet te siguroje qe subjekti nuk eshte me i varur nga drogat.
•PERDORIMI I KEQ I MJETIT:

•Mungesa e sensit (kuptimit) te rrezikut gjate drejtimit te mjetit mund te

shkaktohet nga :
1. abuzimi me alkoolin (dhe jo nga pijet jo alkolike dhe kafeja);
2. perdorimi i substancave narkotike;
3. perdorimi i ilaceve qetesues ose i atyre per gjume.
•PERDORIMI I MJETIT NEN VEPRIMIN E BARNAVE QETESUESE:

•Ilacet per shqetesimet nga makina (kunder te perzierit, marrjemendsh) mund ti

japin drejtuesit te mjetit pergjumje dhe ulje te vemendjes, si dhe, reduktim te
reflekseve dhe zgjatje te kohes se reagimeve (pervec zhdukjes se ndjesise te te
perzierit verifikohen efekte anesore qe nuk perputhen me drejtimin).