Identyfikacja i znakowanie zwierząt

gospodarskich i towarzyszących
Struktura organizacyjna systemu IRZ
Centrala

Oddziały regionalne (16)

Biura powiatowe (314)

Posiadacze zwierząt

2
 Identyfikacja i rejestracja zwierząt

Głównym celem systemu identyfikacji i rejestracji zwierząt (IRZ) jest poprawa

bezpieczeństwa żywności, zdrowotności zwierząt,

a dzięki temu - poprawa bezpieczeństwa zdrowia publicznego.

Inne cele to:

 System identyfikacji i rejestracji zwierząt jest ujednoliceniem identyfikacji zwierząt;

 System jest wykorzystywany do ustalenia miejsc pobytu i przemieszczeń zwierząt;

 System pozwala na uzyskanie pełnego dostępu do rynku produktów pochodzenia

zwierzęcego.

3
 Podstawa prawna
• Zgodnie z ustawą z dnia 2 kwietnia 2004 r. o
systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt
obowiązkowi identyfikacji i rejestracji podlegają
zwierzęta gospodarskie z gatunków:
• bydło, w tym Bubalus bubalis (wół domowy) oraz
Bison bison (bizon amerykański)
• koniowate
• owce
• kozy
• świnie 4
 Elementy systemu IRZ

• Znaki identyfikacyjne: kolczyki (bydło, owce, kozy i

świnie) lub tatuaże (owce i świnie);
• Aktualne księgi rejestracji zwierząt gospodarskich
prowadzone przez posiadacza w siedzibie stada
odrębne dla poszczególnych gatunków zwierząt;
• Dokumentacja przewozowa;
• Rejestr zwierząt gospodarskich oznakowanych i
siedziba stada tych zwierząt (Centralna
Komputerowa Baza Danych)

5
 Identyfikacja i rejestracja zwierząt
W celu dokonania rejestracji zwierząt w
systemie IRZ należy:
•uzyskać numer identyfikacyjny producenta
rolnego,
•zwrócić się o nadanie numeru siedziby stada do
biura powiatowego ARiMR.

6
 Identyfikacja i rejestracja zwierząt

Posiadacz i bydła, świń, owiec kóz prowadzić powinien:

• księgi rejestracji dla poszczególnych gatunków zwierząt w formie papierowej lub
elektronicznej, odrębnie dla każdej siedziby stada,
• regularnie aktualizowany rejestr, zawierający informacje o zwierzętach znajdujących
się w jego gospodarstwie.

Posiadacz świń jest zobowiązany prowadzić:

• księgę rejestracji, w której umieszcza numer siedziby stada oraz liczbę posiadanych
zwierząt, wpisuje stan początkowy stada oraz zmianę stanu liczebności stada.

7
 Identyfikacja i rejestracja zwierząt

Dane wpisane w księdze rejestracji stada dotyczą m.in.:

• daty urodzenia,
• padnięcia,
• przybycia,
• ubycia ze stada,
• numeru identyfikacyjnego matki i ojca zwierzęcia,
• danych poprzedniego posiadacza zwierzęcia,
• numeru siedziby stada, z której zwierzę przybyło.

8
 Identyfikacja i rejestracja zwierząt
Obowiązki posiadacza zwierząt:

• dokonywanie wszystkich wymaganych wpisów do księgi rejestracji w terminie 7

dni od dnia, w którym nastąpi to zdarzenie powodujące obowiązek wpisu w języku
polskim, w sposób czytelny i trwały,
• dokonywanie zmian wszystkich wymaganych wpisów, w sposób umożliwiający
odczytanie zmienionego wpisu,
• przechowywanie danych o zwierzęciu, zawartych w księdze rejestracji lub
wydrukach, przez okres 3 lat od dnia ubycia tego zwierzęcia ze stada,
• dokonywanie przez posiadacza owiec i kóz, co najmniej raz na 12 miesięcy, nie
później niż w dniu jesiennego przeglądu stada, spisu owiec i kóz oraz umieszczenie
w księdze rejestracji liczby owiec i kóz ustalonej podczas spisu,
• przekazywanie kierownikowi biura powiatowego ARiMR liczby i numerów
identyfikacyjnych owiec i kóz ustalonej podczas spisu, w terminie 7 dni
od jego zakończenia.

9
 Identyfikacja i rejestracja zwierząt

Posiadacz zwierzęcia zobowiązany jest zgłaszać ARiMR

informacje o wszystkich zdarzeniach z życia zwierzęcia, np:
• Przemieszczeniach zwierzęcia gospodarskiego pomiędzy stadami, zbyciu zwierzęcia
poza granice państwa
(Zgłoszenie przemieszczenia bydła, owiec/kóz),
• Padnięciu albo zabiciu zwierzęcia
(Zgłoszenie padnięcia, zabicia bydła, owiec/kóz)

Obowiązująca dokumentacja
• Księga rejestracji stada prowadzona w każdej siedzibie stada odrębnie dla każdego
gatunku zwierząt zawierająca wszystkie wpisy dotyczące zwierząt.
• Wystawienie przez hodowcę owiec/kóz dokumentu przewozowego zmiany ich
miejsca pobytu, zgodnie z opublikowanym wzorem i przechowywanie go przez
okres nie krótszy niż 3 lata.

10
 Identyfikacja i rejestracja zwierząt
Zasady identyfikacji zwierząt:
Zwierzęta muszą być identyfikowane zgodnie z obowiązującymi przepisami, sposób
oznakowania zwierząt powinien umożliwiać prześledzenie wszystkich przemieszczeń
zwierząt od siedziby stada, w której zwierzę się urodziło,
do miejsca uboju, padnięcia lub zabicia.

Sposób identyfikacji zwierząt:

BYDŁO
założenie w każdym uchu zwierzęcia kolczyka z numerem
Identyfikacyjnym, terminie 7 dni od dnia urodzenia lub dnia kontroli
granicznej, w przypadku bydła przywożonego z państwa trzeciego
(z wyłączeniem gdy miejscem przeznaczenia jest rzeźnia, a uboju dokona
się w terminie 20 dni od czasu przejścia takiej kontroli), jednak nie później
niż do dnia opuszczenia siedziby stada, w którym się urodziły.

Zwierzę pochodzące z innego państwa członkowskiego zachowuje

swoje oryginalne kolczyki.

11
Kolczyki u bydła

12
Założenie kolczyka

13
 Identyfikacja i rejestracja zwierząt

Wyposażenie bydła w paszport:

• po otrzymaniu od posiadacza zwierzęcia

zgłoszenia zwierzęcia do rejestru dla każdej sztuki bydła wydawany jest
przez ARiMR paszport,
• bydło przywiezione z krajów nie będących członkami Wspólnoty
Europejskiej należy oznakować polskim kolczykiem, dla tych zwierząt
wydawany jest polski paszport,
• zwierzęta zakupione z państw UE zachowują oryginalne oznakowanie,
natomiast wydawany jest dla nich polski paszport,
po zgłoszeniu ich do rejestru i odnotowaniu zwrotu paszportu wydanego
w UE,
• duplikat paszportu wydawany jest w przypadku uszkodzenia
lub utraty paszportu.

14
 Identyfikacja i rejestracja zwierząt
OWCE I KOZY

założenie na lewe ucho zwierzęcia kolczyka z numerem

identyfikacyjnym a ponadto:

• w przypadku owiec i kóz przeznaczonych do handlu założenie na prawą

małżowinę uszną kolczyka zawierającego numer identyfikacyjny albo identyfikator
elektroniczny (od 31XII 2009 wyłącznie identyfikatory),

• w przypadku owiec i kóz nie przeznaczonych do handlu – założenie na prawą

małżowinę uszną kolczyka z numerem identyfikacyjnym zwierzęcia.

15
16
Kolczyki u bydła, owiec i kóz

• Jest to 14 – cyfrowy numer

identyfikacyjny zwierzęcia (2 pierwsze
litery to PL, 2 kolejne cyfry to numer
seryjny kolczyka, 9 następnych cyfr to
numer zwierzęcia, ostatnia cyfra to
cyfra kontrolna)
• Seria 00 dla bydła; 20 dla kóz i 10 dla
owiec

17
 Identyfikacja i rejestracja zwierząt

TRZODA CHLEWNA

wytatuowanie numeru identyfikacyjnego na grzbiecie lub w obu małżowinach usznych

albo założenie na lewą małżowinę uszną kolczyka z numerem Identyfikacyjnym

 Numerem identyfikacyjnym w przypadku trzody chlewnej jest numer siedziby stada

miejsca urodzenia.
oraz

wypełnienie formularza Zgłoszenie świń do rejestru i złożenie go w biurze powiatowym

ARiMR.

Kolczyki lub duplikaty kolczyków z numerami identyfikacyjnymi można nabywać tylko

od dostawców, znajdujących się na prowadzonej przez ARiMR liście. Zamówienie na
kolczyki składa się bezpośrednio u dostawcy.

18
19
Kolczyki u trzody chlewnej

20
 Identyfikacja i rejestracja koniowatych
Identyfikacja i rejestracja koniowatych polega na:
•oznakowaniu zwierzęcia transponderem lub metodą zastępczą, przy czym w
Polsce dopuszczono jako metodę zastępczą „badanie markerów genetycznych”
tylko dla koni rasy trakeńskiej,
•wydaniu dokumentu identyfikacyjnego dla zwierzęcia (paszportu),
•zarejestrowaniu zwierzęcia w Centralnej Bazie Danych Koniowatych.
•Wniosek o identyfikację koniowatego powinien zostać złożony w ciągu 90 dni
od dnia urodzenia zwierzęcia do właściwego związku hodowców;
•Zwierzę powinno zostać zidentyfikowane do ukończenia 12 miesiąca życia lub
przed opuszczeniem na stałe gospodarstwa urodzenia, o ile nie jest
przemieszczane z matką.
•W przypadku zmiany właściciela koniowatego zarówno nowy jak i poprzedni
właściciel ma obowiązek poinformować o ww. zmianie podmiot, który wydał
dokument identyfikacyjny, w terminie 7 dni

21
Podróż ze zwierzętami towarzyszącymi w
UE - zasady
Zwierzęta muszą być zidentyfikowane:
•Psy, koty i fretki znakuje się poprzez wszczepienie transpondera
lub za pomocą wyraźnie czytelnego tatuażu wykonanego przed
dniem 3 lipca 2011 r. ;
•Tatuaże były metodą identyfikacji zwierząt (do celów
przemieszczania w UE) stosowaną do dnia 3 lipca 2011 r. Zwierzęta
oznakowane czytelnym tatuażem przed ww. datą mogą być w
dalszym ciągu przemieszczane zgodnie z obowiązującymi przepisami
i takie znakowanie jest traktowane jako zgodne z przepisami
rozporządzenia, jeśli w czasie przemieszczania towarzyszyć im
będzie dowód, potwierdzający oznakowane tatuażem przed dniem 3
lipca 2011 r.
22
 Podróż ze zwierzętami
towarzyszącymi w UE - zasady
Szczepienie przeciwko wściekliźnie:
•W przypadku pierwszego szczepienia wykonanego u zwierzęcia
w wieku powyżej 12 tygodnia życia szczepienie uzyskuje
ważność po upływie 21 dni od jego dokonania.
•W przypadku kolejnych szczepień przeprowadzanych regularnie
w odstępach wskazanych w odpowiedniej sekcji paszportu
(dawki przypominające), szczepienie uzyskuje ważność w dniu
podania dawki przypominającej szczepionki. Data szczepienia nie
może być wcześniejsza niż data wprowadzenia mikroczipu
zwierzęcia.

23
 Podróż ze zwierzętami
towarzyszącymi w UE - zasady
Dokumenty, które muszą towarzyszyć zwierzętom:
•paszport;
•jeżeli zwierzęta podróżują w towarzystwie osoby niebędącej jej
właścicielem niezbędne jest wystawione przez właściciela
pisemne upoważnienie do przemieszczania o charakterze
niehandlowym zwierzęcia domowego;
•jeżeli liczba zwierząt, które towarzyszą właścicielowi lub osobie
upoważnionej podczas jednorazowego przemieszczania o
charakterze niehandlowym przekracza 5 sztuk niezbędne jest
świadectwo zdrowia

24
 Podróż ze zwierzętami
towarzyszącymi w UE - zasady
Przemieszczanie niehandlowe większej liczby zwierząt jest
możliwe, jeżeli:
•przemieszczanie odbywa się w celu uczestnictwa w konkursach,
wystawach, wydarzeniach sportowych lub w szkoleniach
związanych z takimi wydarzeniami;
•właściciel lub osoba upoważniona przedstawią dowody na
piśmie, że dane zwierzęta domowe zostały zarejestrowane jako
uczestniczące w wydarzeniu, o którym mowa w punkcie powyżej
lub w stowarzyszeniu, które organizuje takie wydarzenia;
•wiek zwierząt domowych wynosi ponad sześć miesięcy.

25
 Paszport dla psa, kota i fretki
• Paszport jest dokumentem identyfikacyjnym wystawianym na potrzeby
przemieszczania zwierząt domowych należących do gatunków psy, koty,
fretki, pomiędzy państwami członkowskimi UE.

26
Paszport zawiera pozycje przeznaczone do wprowadzenia następujących informacji:
•umiejscowienie transpondera lub tatuażu oraz datę jego wszczepienia lub naniesienia albo datę
odczytu transpondera lub tatuażu, a także kod alfanumeryczny wskazywany przez transponder
lub widniejący na tatuażu;
•imię, gatunek, rasa, płeć, umaszczenie, data urodzenia podana przez właściciela i wszelkie cechy
charakterystyczne bądź wyróżniające lub znaki szczególne danego zwierzęcia domowego;
•imię i nazwisko oraz dane kontaktowe właściciela;
•imię i nazwisko, dane kontaktowe oraz podpis upoważnionego lekarza weterynarii, który
wystawia lub uzupełnia dokument identyfikacyjny;
•podpis właściciela;
•informacje dotyczące szczepienia przeciwko wściekliźnie;
•data pobrania próbki krwi do badania poziomu przeciwciał przeciwko wściekliźnie metodą
miareczkowania;
•informacje na temat zastosowania wszelkich profilaktycznych środków zdrowotnych w
odniesieniu do chorób lub zakażeń innych niż wścieklizna;
•inne stosowne informacje dotyczące stanu zdrowia zwierzęcia domowego.

27
Paszport wystawia upoważniony lekarz weterynarii po:

sprawdzeniu, czy zwierzę domowe oznakowano zgodnie z

obowiązującymi przepisami;
należytym uzupełnieniu stosownych pozycji w
dokumencie identyfikacyjnym informacjami,
oraz podpisaniu dokumentu identyfikacyjnego przez
właściciela zwierzęcia.

28