การคิดค่ าไฟฟ้ า

ตามอัตราค่ าไฟฟ้ าใหม่

TO D
Ft
ENERGY
วิทยากร
CHARGE
TOU ผศ. ประสทิ ธิ์ พิทย
BATH

TOU
POWER VAT
FACTOR
CHARGE DEMAND
พ ัฒน์
TOD CHARGE
ภาควิชาวิศวกรรมไฟฟ้ากำล ัง
T W O -P A R T T A R IF F
มหาวิทยาล ัยเทคโนโลยี
T IM E มหานคร
 - พลังงานไฟฟ้ า เป็ นพลังงานที่จ ำเป็ นในสังคมสมัยใหม่
- มีใช้ในทุกกิจกรรม เช่น
- บ้านที่อยู่อาศัย
- อพาร์ทเมนท์
- คอนโดมิเนี ยม
- สำนักงาน
- โรงงานอุตสาหกรรม
เป็ นต้น

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 2

 - ดังนัน้ ค่าใช้จ่ายกับพลังงานไฟฟ้ าจึงเป็ นสิ่งสำคัญ
ของทุกกิจกรรม
- การไฟฟ้ าได้ประกาศใช้ อัตราค่าไฟฟ้ าใหม่ ตัง้ แต่
เดือน มิถนุ ายน 2555 นี้
- ผูท้ ี่เกี่ยวข้องกับค่าใช้จ่ายนี้ รวมทัง้ วิศวกรไฟฟ้ ากำลัง
จึงควรรู้อย่างดีกบั การคิดค่าไฟฟ้ าเพื่อหาทางลดค่าใช้จ่ายนี้

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 3

 • การไฟฟ้ าได้จดั ผูใ้ ช้ไฟฟ้ าเป็ น 8 ประเภท คือ
ประเภทที่ 1 บ้านที่อยู่อาศัย
ประเภทที่ 2 กิจการขนาดเล็ก
ประเภทที่ 3 กิจการขนาดกลาง
ประเภทที่ 4 กิจการขนาดใหญ่
ประเภทที่ 5 กิจการเฉพาะอย่าง
ประเภทที่ 6 องค์กรที่ไม่แสวงหากำไร
ประเภทที่ 7 กิจการสูบน้ำเพื่อการเกษตร
ประเภทที่ 8 ผูใ้ ช้ไฟฟ้ าชัวคราว
่
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 4
 ประเภทที ่ 1 บ้านอยู่อาศัย
สำหรับการใช้ไฟฟ้ าภายในบ้านเรือนที่อยู่อาศัย วัด สำนักสงฆ์
สถานประกอบศาสนกิจ

1.1 ใช้ไฟไม่เกิน 150 หน่ วยต่อเดือน

1.2 ใช้ไฟฟ้ าเกิน 150 หน่ วยต่อเดือน
1.3 อัตรา TOU

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 5

ประเภทที ่ 2 กิจการขนาดเล็ก
สำหรับการใช้ไฟฟ้ าเพื่อ
- ประเภทธุรกิจ
• ธุรกิจรวมกับบ้านอยู่อาศัย
• อุตสาหกรรม
• ส่วนราชการที่มีลกั ษณะเป็ นอุตสาหกรรมรัฐวิสาหกิจ

- มีความต้องการพลังไฟฟ้ าเฉลี่ย 15 นาทีสงู สุด ต่ำกว่า 30 kW

2.1 อัตราปกติ
2.2 อัตรา TOU
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 6
 ประเภทที ่ 3 กิจการขนาดกลาง
สำหรับการใช้ไฟฟ้ าเพื่อ
- ประเภทธุรกิจ
• อุตสาหกรรม
• ส่วนราชการที่มีลกั ษณะเป็ นอุตสาหกรรมรัฐวิสาหกิจ
- ความต้องการพลังไฟฟ้ าเเฉลี่ย 15 นาทีสงู สุด

ตัง้ แต่ 30 kW แต่ไม่เกิน 1,000 kW

- ปริมาณการใช้พลังงานไฟฟ้ าเฉลี่ย 3 เดือน ไม่เกิน 250,000 หน่ วยต่อเดือน
3.1 อัตราปกติ
06/10/22 3.2 อัตรา TOU ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 7
ประเภทที ่ 4 กิจการขนาดใหญ่
สำหรับการใช้ไฟฟ้ าเพื่อ
- ประกอบธุรกิจ
• อุตสาหกรรม
• ส่วนราชการที่มีลกั ษณะเป็ นอุตสาหกรรมรัฐวิสาหกิจ
- มีความต้องการพลังไฟฟ้ าเเฉลี่ย 15 นาทีสงู สุด ตัง้ แต่ 1,000 kW ขึน้ ไป
- ใช้พลังงานไฟฟ้ าเฉลี่ย 3 เดือน เกิน 250,000 หน่ วยต่อเดือน
4.1 อัตรา TOD
4.2 อัตรา TOU
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 8
ประเภทที ่ 5 กิจการเฉพาะอย่าง
สำหรับการใช้เพื่อ
- ประกอบกิจกรรมโรงแรม กิจการให้เช่าพักอาศัย
- มีความต้องการพลังไฟฟ้ าเฉลี่ยใน 15 นาทีสงู สุด ตัง้ แต่ 30 kW ขึน้ ไป
5.1 อัตราปกติ
5.2 อัตรา TOU

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 9

ประเภทที ่ 6 องค์กรทีไ่ ม่แสวงหากำไร
สำหรับการใช้ไฟฟ้ าของ
- หน่ วยราชการ
• สำนักงาน
• หน่ วยงานอื่นของรัฐ
• หน่ วยงานตามกฎหมายว่าด้วยระเบียบบริหารราชการ
ส่วนท้องถิ่น
- องค์การที่ไม่ใช่ส่วนราชการแต่มีการบริหารโดยไม่คิดค่าตอบแทน
6.1 อัตราปกติ
6.2 อัตรา TOU

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 10

ประเภทที ่ 6 องค์กรทีไ่ ม่แสวงหากำไร (ต่อ)
- ตัง้ แต่ค่าไฟฟ้ า ประจำเดือน ตุลาคม 2555 เป็ นต้นไป
จะจัดเข้าใน
- ประเภทที่ 2
- ประเภทที่ 3.2
- ประเภทที่ 4.2
แล้วแต่กรณี ตามลักษณะไฟฟ้ า

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 11

 ประเภทที ่ 7 กิจการสูบน้ำเพือ่ การเกษตร

สำหรับการใช้ไฟฟ้ ากับเครื่องสูบน้ำเพื่อการเกษตรของหน่ วยราชการ

สหกรณ์เพื่อการเกษตร กลุ่มเกษตรกรที่จดทะเบียน
7.1 อัตราปกติ
7.2 อัตรา TOU

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 12

  ประเภทที ่ 8 ผูใ้ ช้ไฟฟ้ าชัวคราว
่
สำหรับการใช้ไฟฟ้ าชัวคราว
่ เพื่อใช้ในการก่อสร้างอาคารทัวไป
่
หรือสิ่งปลูกสร้าง การจัดงานขึน้ เป็ นกรณี พิเศษชัวคราว
่ หรือการใช้ใน
กรณี ต่างๆเป็ นการชัวคราว
่
โดยต่อผ่านเครื่องวัดหน่ วยไฟฟ้ าเครื่องเดียว

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 13

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 14
 1. ค่าความต้องการพลังไฟฟ้ า ( Demand Charge )

- ความต้องการพลังไฟฟ้ าสูงสุดคิดเป็ น kW
- ค่าเฉลี่ย 15 นาที ในช่วง On Peak และ / หรือ Partial Peak
- B / kW

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 15

 2. ค่าพลังงานไฟฟ้ า ( Energy Charge )

- พลังงานไฟฟ้ า เรียกว่า หน่ วย คือ kWh

- พลังงานไฟฟ้ าที่ใช้ในรอบเดือนเป็ น kWh
- B / kWh

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 16

 3. ค่าบริการ ( Service Charge )

- บริการเกี่ยวกับเครื่องวัด
- ทำใบเสร็จรับเงิน
- บาท / เดือน

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 17 10

4. ค่าเพาเวอร์แฟคเตอร์ ( Power Factor Charge )
- ความต้องการ Reactive Power เฉลี่ยใน 15 นาที สูงสุดเป็ น kVAR
เกินกว่า 61.97 % ของค่า Demand เป็ น kW
- คิด 56.07 บาท / kVAR
- กำหนดให้ Power Factor ไม่ต่ำกว่า 0.85
- Cosθ = 0.85 θ = 31.79°
tan 31.79° = 0.6179
kVAR = kW x tanθ
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 18
 - ค่าเพาเวอร์แฟคเตอร์ คิดกับ ผูใ้ ช้ไฟฟ้ า
ประเภท ที่ 3 กิจการขนาดกลาง
ประเภท ที่ 4 กิจการขนาดใหญ่
ประเภท ที่ 5 กิจการเฉพาะอย่าง

* ทัง้ 4 ส่วนนี้ รวมกัน อาจเรียกว่า “ค่าไฟฟ้ าฐาน”

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 19

 5. ค่าการปรับค่าไฟฟ้ าโดยอัตโนมัติ ( Ft )
- ค่า Fuel Adjustment Charge ( At the given time )
- ขึน้ อยู่กบั
- ราคาเชื้อเพลิง
- อัตราเงินเฟ้ อ
- อัตราแลกเปลี่ยน
- การปรับปรุงประสิทธิภาพของกิจการระบบผลิต ( Generation )
ระบบจำหน่ าย ( Distribution ) และกิจการค่าปลีก ( Retail )
- เพื่อให้อตั ราค่าไฟฟ้ าสะท้อนถึงต้นทุนที่แท้จริง
- มีการปรับค่าทุก 4 เดือน

06/10/22 - อัตรา B / kWh ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 20

 6. ค่าภาษี มลู ค่าเพิม่ ( VAT )

- คิด 7% ของค่าไฟฟ้ าทัง้ หมด ( 1 + 2 + 3 + 4 + 5 )

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 21

 รูปแบบอัตราค่าไฟฟ้ า แบ่งออกเป็ น 4 แบบ คือ
1 อัตราค่าไฟฟ้ า 1 ส่วน ( One-Part Tariff )
2 อัตราค่าไฟฟ้ า 2 ส่วน ( Two-Part Tariff )
3 อัตราตามช่วงเวลาของวัน ( TOD Tariff )
4 อัตราตามช่วงเวลาของการใช้ ( TOU Tariff )

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 22

รูปแบบอัตราค่าไฟฟ้ า แบ่งออกเป็ น 4 แบบ คือ
1 ) อัตราค่าไฟฟ้ า 1 ส่วน ( One-Part Tariff )

1.1 อัตราแบบคงที่ ( Flat Rate )

- คิดอัตราต่อหน่ วยคงที่ตลอดไม่ว่าจะมีการใช้ไฟฟ้ า
ปริมาณมากหรือน้ อย
- ผูใ้ ช้ประเภทที่ 2 กิจการขนาดเล็ก ระดับแรงดัน 12 - 33 kV

- ผูใ้ ช้ประเภทที่ 6 องค์กรที่ไม่แสวงหากำไร

ระดับแรงดัน > 12 kV
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 23
 1.2 อัตราแบบกึ่งคงที่ ( Semi Flat Rate )
- คิดอัตราต่อหน่ วยคงที่ 2 ระดับ
ระดับแรก ค่าไฟฟ้ าต่ำ
ระดับต่อมา ค่าไฟฟ้ าสูง

- ผูใ้ ช้ไฟฟ้ าประเภทที่ 6 องค์กรที่ไม่แสวงหากำไร

ระดับแรงดันต่ำกว่า 12 kV

- ผูใ้ ช้ไฟฟ้ าประเภทที่ 7 กิจการสูบน้ำเพื่อการเกษตร

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 24
 1.3 อัตราแบบก้าวหน้ า ( Progressive Rate )
- คิดอัตราต่อหน่ วยสูงขึน้ เมื่อการใช้ไฟฟ้ ามากขึน้

- ผูใ้ ช้ไฟฟ้ าประเภทที่ 1 บ้านอยู่อาศัย

- ผูใ้ ช้ไฟฟ้ าประเภทที่ 2 กิจการขนาดเล็ก

ระดับแรงดันต่ำกว่า 12 kV

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 25

 2 ) อัตราค่าไฟฟ้ า 2 ส่วน ( Two-Part Tariff )
- ค่าไฟฟ้ าแยกเป็ น 2 ส่วน
1 ) ค่าความต้องการพลังไฟฟ้ า B/kW
2 ) ค่าพลังงานไฟฟ้ า B/kWh
- ผูใ้ ช้ไฟฟ้ าประเภทที่ 3.1 กิจการขนาดเล็ก
- ผูใ้ ช้ไฟฟ้ าประเภทที่ 5.1 กิจการเฉพาะอย่าง
( ช่วงที่ยงั ไม่ได้ติดเครื่องวัด TOU )
- เรียกว่าอัตราปกติ
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 26
3 ) อัตราตามช่วงเวลาของวัน ( TOD Tariff )
- เป็ นอัตราแยกค่า
ความต้องการพลังไฟฟ้ า
และ ออกจากกัน
พลังงานไฟฟ้ า
- แบ่งแยกค่าความต้องการพลังไฟฟ้ าตามช่วงเวลาของวันเป็ น 3 ช่วง คือ
On Peak 18.30 น. - 21.30 น. ทุกวัน
Partial Peak 08.00 น. - 18.30 น. ทุกวัน
Off Peak 21.30 น. - 08.00 น. ทุกวัน
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 27
 3) อัตราตามช่วงเวลาของวัน ( TOD Tariff ต่อ...

- ค่าพลังงานไฟฟ้ าเท่ากันตลอด

- ผูใ้ ช้ไฟฟ้ าประเภทที่ 4.1 กิจการขนาดใหญ่

( ผูใ้ ช้ไฟฟ้ าอัตรา TOD รายเดิม )

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 28

 4 ) อัตราตามช่วงเวลาของการใช้ ( TOU Tariff )

- แยกค่า ความต้องการพลังไฟฟ้ า
และ ค่าพลังงานไฟฟ้ าออกจากกัน
- แยกค่าพลังงานไฟฟ้ าให้มีอตั ราที่แตกต่างกัน
ตาม ช่วงเวลาของวัน และ วันของสัปดาห์

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 29

 4 ) อัตราตามช่วงเวลาของการใช้ ( TOU Tariff ) ต่อ
- แบ่งเวลาในแต่ละสัปดาห์ออกเป็ น 2 ช่วงเวลา
On Peak 09.00 น. - 22.00 น. วันจันทร์ - วันศุกร์
Off Peak 22.00 น. - 09.00 น. วันจันทร์ - วันศุกร์
00.00 น. - 24.00 น. วันเสาร์ - วันอาทิตย์ และ
วันหยุดราชการตามปกติ
Note : ไม่รวมวันหยุดชดเชย

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 30

 - ค่าความต้องการพลังไฟฟ้ า เป็ นอัตราคงที่ โดยคิดเฉพาะช่วง On Peak เท่านัน้
- ผูใ้ ช้ไฟฟ้ าที่ใช้ TOU
- ผูใ้ ช้ไฟฟ้ าประเภทที่ 1 บ้านอยู่อาศัยขนาดใหญ่
- ผูใ้ ช้ไฟฟ้ าประเภทที่ 2 กิจการขนาดเล็ก
• ผูใ้ ช้ไฟฟ้ าประเภทที่ 3 กิจการขนาดกลาง
• ผูใ้ ช้ไฟฟ้ าประเภทที่ 4 กิจการขนาดใหญ่
• ผูใ้ ช้ไฟฟ้ าประเภทที่ 5 กิจการเฉพาะอย่าง (อัตราบังคับใช้)
• ผูใ้ ช้ไฟฟ้ าประเภทที่ 6 องค์กรที่ไม่แสวงหากำไร (อัตราเลือกใช้)
• ผูใ้ ช้ไฟฟ้ าประเภทที่ 7 สูบน้ำเพื่อการเกษตร (อัตราเลือกใช้)
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 31
 ในที่นี้ จะแสดงการคิดค่าไฟฟ้ าสำหรับ 4 ประเภท คือ
1. ประเภทที่ 1 บ้านอยู่อาศัย
2. ประเภทที่ 2 กิจการขนาดเล็ก
3. ประเภทที่ 3 กิจการขนาดกลาง
4. ประเภทที่ 4 กิจการขนาดใหญ่

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 32

 ลักษณะการใช้ งาน
1) สำหรับการใช้ไฟฟ้ า เพื่อวัตถุประสงค์ดงั ต่อไปนี้
• บ้ านเรือนทีอ่ ยู่อาศัย
• วัดและโบสถ์ ของศาสนาต่ างๆ

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 33

1.1 อัตราปกติปริมาณการใช้พลังงานไฟฟ้ าไม่เกิน 150 หน่ วยต่อเดือน
อัตรารายเดือน
ค่าพลังงานไฟฟ้ า
15 หน่ วย ( กิโลวัตต์ชวโมง)
ั่ แรก ( หน่ วยที่ 1 - 15 ) หน่ วยละ 1.8632 บาท
10 หน่ วยต่อไป ( หน่ วยที่ 16 - 25 ) หน่ วยละ 2.5026 บาท
10 หน่ วยต่อไป ( หน่ วยที่ 26 - 35 ) หน่ วยละ 2.7549 บาท
65 หน่ วยต่อไป ( หน่ วยที่ 36 - 100 ) หน่ วยละ 3.1381 บาท
50 หน่ วยต่อไป ( หน่ วยที่ 101 - 150 ) หน่ วยละ 3.2315 บาท
250 หน่ วยต่อไป ( หน่ วยที่ 151 - 400 ) หน่ วยละ 3.7362 บาท
เกินกว่า 400 หน่ วย ( หน่ วยที่ 401 เป็ นต้นไป ) หน่ วยละ 3.9361 บาท
ค่าบริการ (บาท / เดือน) 8.19
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 34
1.2 อัตราปกติปริมาณการใช้พลังงานไฟฟ้ าเกิน 150 หน่ วยต่อเดือน
อัตรารายเดือน
ค่าพลังงานไฟฟ้ า
150 หน่ วย ( กิโลวัตต์ชวโมง
ั่ ) แรก ( หน่ วยที่ 1 – 150 ) หน่ วยละ 2.7628 บาท
250 หน่ วยต่อไป ( หน่ วยที่ 151 – 400 ) หน่ วยละ 3.7362 บาท
เกินกว่า 400 หน่ วย ( หน่ วยที่ 401 เป็ นต้นไป ) หน่ วยละ 3.9361 บาท
ค่าบริการ ( บาท / เดือน ) : 38.22

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 35

1.3 TOU Tariff

ค่ าพลังงานไฟฟ้า
ค่ าบริการ
ระดับแรงดัน (B/kWh)
(บาท/เดือน)
On Peak Off Peak
แรงดัน 12 - 33 kV 4.5827 2.1495 312.24
แรงดันต่ำกว่า 12 kV 5.2674 2.1827 38.22

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 36

On Peak : เวลา 09.00 น. - 22.00 น. วันจันทร์ - วันศุกร์

Off Peak: เวลา 22.00 น. - 09.00 น. วันจันทร์ - วันศุกร์

: เวลา 00.00 น. - 24.00 น. วันเสาร์ , วันอาทิตย์ , วันแรงงานแห่ งชาติ

วันหยุดราชการตามปกติ ( ไม่ รวมวันหยุดชดเชย )

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 37

หมายเหตุ :
1. ผูใ้ ช้ไฟติดตัง้ มิเตอร์ขนาดไม่เกิน 5 A , 230 V , 1 ph จะอยู่ในอัตรา 1.1

ถ้าใช้ไฟเกิน 150 หน่ วย ติดต่อ 3 เดือน จะจัดให้อยู่ในอัตรา 1.2

2. ผูใ้ ช้ไฟติดตัง้ มิเตอร์ เกินกว่า 5 A , 230 V , 1 ph จะจัดอยู่ในอัตรา 1.2 ตลอดไป

3. ผูใ้ ช้ไฟสามารถเลือกใช้ อัตรา 1.3 TOU ได้ และต้องชำระค่าเครื่องวัด TOU ก่อน

4. ผูใ้ ช้ไฟจะต้องชำระค่าบริการ รายเดือน ถึงแม้จะไม่มีการใช้ไฟฟ้ า

5. ผูใ้ ช้ไฟอัตรา 1.1 และใช้ไฟไม่เกิน 50 หน่ วย ได้รบั ค่าไฟฟ้ าฟรีทงั ้ หมดในเดือนนัน้

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 38

ตัวอย่างที่ 1 ผูใ้ ช้ไฟฟ้ าประเภทที่ 1 บ้านที่อยู่อาศัย อัตราปกติ 1.1

ค่า Ft 0.30 บาท

ปริมาณการใช้พลังงานไฟฟ้ า 140 หน่ วย ต่อเดือน

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 39

1. ค่าพลังงานของไฟฟ้ า

15 หน่ วยแรก ( หน่ วยที่ 1 - 15 ) = 15 x 1.8632

= 27.95 บาท
10 หน่ วยต่อไป ( หน่ วยที่ 16 - 25 ) = 10 x 2.5026
= 25.03 บาท
10 หน่ วยต่อไป ( หน่ วยที่ 26 - 35 ) = 10 x 2.7549
= 27.55 บาท

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 40

 65 หน่ วยต่อไป ( หน่ วยที่ 36 - 100 ) = 65 x 3.1381
= 203.98 บาท
40 หน่ วยต่อไป ( หน่ วยที่ 101 - 140 ) = 40 x 3.2315
= 129.26 บาท
รวม 413.77 บาท

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 41

 2. ค่าบริการ
= 8.19 บาท
รวมค่าไฟฟ้ าฐาน = 413.77 + 8.19 บาท
= 421.96 บาท

3. ค่า Ft
= ( หน่ วยไฟฟ้ า x อัตรา Ft )
= 140 x 0.3
= 42 บาท

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 42

 4. ค่า VAT
= ( ค่าไฟฟ้ าฐาน + ค่า Ft ) x 0.07
= ( 421.96 + 42 ) x 0.07
= 463.96 x 0.07
= 32.48 บาท
5. รวมเงินที่ต้องชำระ
= 463.96 + 32.48
= 496.44 บาท
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 43
ตัวอย่างที่ 2 ผูใ้ ช้ไฟฟ้ าประเภทที่ 1 บ้านที่อยู่อาศัย อัตราปกติ 1.2

ค่า Ft 0.30 บาท

ปริมาณการใช้พลังงานไฟฟ้ า 500 หน่ วย ต่อเดือน

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 44

1. ค่าพลังงานของไฟฟ้ า
150 หน่ วยแรก ( หน่ วยที่ 1 - 150 ) = 150 x 2.7628
= 414.42 บาท
250 หน่ วยต่อไป ( หน่ วยที่ 151 - 400 ) = 250 x 3.7362
= 934.05 บาท
เกินกว่า 400 หน่ วย = ( 500 - 400 ) x 3.9361
= 393.61 บาท
รวม 1,742.08 บาท
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 45
 2. ค่าบริการ
= 38.22 บาท
รวมค่าไฟฟ้ าฐาน = 1,742.08 + 38.22
= 1,780.30 บาท

3. ค่า Ft
= ( หน่ วยไฟฟ้ า x อัตรา Ft )
= 500 x 0.30
= 150 บาท

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 46

4. ค่า VAT
= ( ค่าไฟฟ้ าฐาน + ค่า Ft ) x 0.07
= ( 1,780.30 + 150 ) x 0.07
= 1,930.3 x 0.07
= 135.12 บาท
5. รวมเงินที่ต้องชำระ
= 1,930.3 + 135.12
= 2,065.42 บาท
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 47
 ตัวอย่างที่ 3 ผูใ้ ช้ไฟฟ้ าประเภทที่ 1 บ้านอยู่อาศัย อัตรา TOU 1.3

รหัสแรงดันไฟฟ้ า 1 ( 12 – 33 kV )
พลังงานไฟฟ้ าช่วง On Peak 1000 kWh
พลังงานไฟฟ้ าช่วง Off Peak 2500 kWh
ค่า Ft 0.30 บาท

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 48

 1. ค่าพลังงานไฟฟ้ า

= หน่ วยไฟฟ้ า ช่วง On Peak x อัตรา On

Peak

+ หน่ วยไฟฟ้ า ช่วง Off Peak x อัตรา Off

Peak

06/10/22 = 1,000
ผศ.ประสิ ทธ์ ิ พิทxยพั
4.5827
ฒน์ + 2500 x 2.1495 49
 2. ค่าบริการ
= 312.24 บาท
รวมค่าไฟฟ้ าฐาน = 9,956.45 + 312.24
= 10,268.69 บาท

3. ค่า Ft
= ( หน่ วยไฟฟ้ า x อัตรา Ft )
= ( 1,000 + 2,500 ) x 0.30
= 1,050 บาท

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 50

 4. ค่า VAT
= ( ค่าไฟฟ้ าฐาน + ค่า Ft ) x 0.07
= ( 10,268.69 + 1,050 ) x 0.07
= 11,318.69 x 0.07
= 792.31 บาท
5. รวมเงินที่ต้องชำระ
= 11,318.69 + 792.31
= 12,111.00 บาท
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 51
ลักษณะการใช้ งาน
1) สำหรับการใช้ไฟฟ้ า เพื่อวัตถุประสงค์ดงั ต่อไปนี้
• เพือ่ ประกอบธุรกิจ
• ธุรกิจรวมกับทีอ่ ยู่อาศัย
• อุตสาหกรรม
• หน่ วยราชการ สำนักงาน
• หน่ วยงานอืน่ ใดของรัฐ
2) มีความต้องการพลังไฟฟ้ า 15 นาทีที่สงู สุด ต่ำกว่า 30 kW
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 52
2.1 อัตราปกติ
ระดับแรงดัน ค่าพลังงานไฟฟ้ า ค่าบริการ

( B / kWh ) ( บาท / เดือน )

แรงดัน 12 - 33 kV 3.4230 312.24

แรงดันต่ำกว่า 12 kV 46.16
150 หน่ วย ( kWh ) แรก 2.7628
( หน่ วยที่ 1 - 150 )
250 หน่ วยต่อไป 3.7362
( หน่ วยที่ 151 – 400 )
เกินกว่า 400 หน่ วย 3.9361
( หน่ วยที่ 401 เป็ นต้นไป )

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 53

2.2 TOU Tariff

ค่ าพลังงานไฟฟ้า
ค่ าบริการ
ระดับแรงดัน ( B / kWh )
( บาท / เดือน )
On Peak Off Peak
แรงดัน 12 - 33 kV 4.5827 2.1495 312.24
แรงดันต่ำกว่า 12 kV 5.2674 2.1827 46.16

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 54

 On Peak : เวลา 09.00 น. - 22.00 น. วันจันทร์ - วันศุกร์

Off Peak: เวลา 22.00 น. - 09.00 น. วันจันทร์ - วันศุกร์

: เวลา 00.00 น. - 24.00 น. วันเสาร์ , วันอาทิตย์ , วันแรงงานแห่ งชาติ

วันหยุดราชการตามปกติ ( ไม่ รวมวันหยุดชดเชย )

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 55

 On Peak : เวลา 09.00 น. - 22.00 น. วันจันทร์ - วันศุกร์

Off Peak: เวลา 22.00 น. - 09.00 น. วันจันทร์ - วันศุกร์

: เวลา 00.00 น. - 24.00 น. วันเสาร์ , วันอาทิตย์ , วันแรงงานแห่ งชาติ

วันหยุดราชการตามปกติ ( ไม่ รวมวันหยุดชดเชย )

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 56

หมายเหตุ :
1. ผูใ้ ช้ไฟฟ้ าประเภทนี้ หากมีความต้องพลังสูงสุด เฉลี่ยเกิ น 30 kV จะถูกจัดใน

ผูใ้ ช้ไฟประเภท 3 อัตรา 3.2 และ ประเภท 4 อัตรา 4.2

2. ผูใ้ ช้ไฟฟ้ าสามารถเลือกใช้ อัตรา 2.2 TOU ได้ และต้องชำระค่าเครื่องวัด TOU

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 57

ตัวอย่างที่ 4 ผูใ้ ช้ไฟฟ้ าประเภทที่ 2 กิจการขนาดเล็ก อัตราปกติ 2.1

แรงดัน 400 V . 3 phase

ค่า Ft 0.30 บาท

ปริมาณการใช้พลังงานไฟฟ้ า 1000 หน่ วย ต่อเดือน

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 58

1. ค่าพลังงานของไฟฟ้ า
150 หน่ วยแรก ( หน่ วยที่ 1 - 150 ) = 150 x 2.7628
= 414.42 บาท
250 หน่ วยต่อไป ( หน่ วยที่ 151 - 400 ) = 250 x 3.7362
= 934.05 บาท
เกินกว่า 400 หน่ วย = ( 1000 - 400 ) x 3.9361
= 2,361.66 บาท
รวม 3,710.13 บาท
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 59
 2. ค่าบริการ
= 46.16 บาท
รวมค่าไฟฟ้ าฐาน = 3,710.13 + 46.16
= 3,756.29 บาท

3. ค่า Ft
= ( หน่ วยไฟฟ้ า x อัตรา Ft )
= 1000 x 0.30
= 300 บาท

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 60

 4. ค่า VAT
= ( ค่าไฟฟ้ าฐาน + ค่า Ft ) x 0.07
= ( 3,756.29 + 300 ) x 0.07
= 4,056.29 x 0.07
= 283.94 บาท
5. รวมเงินที่ต้องชำระ
= 4,056.29 + 283.94
= 4,340.23 บาท
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 61
ตัวอย่างที่ 5 ผูใ้ ช้ไฟฟ้ าประเภทที่ 2 กิจการขนาดเล็ก อัตรา 2.2 TOU

รหัสแรงดันไฟฟ้ า 1 ( 12 – 33 kV )
พลังงานไฟฟ้ าช่วง On Peak 1000 kWh
พลังงานไฟฟ้ าช่วง Off Peak 2500 kWh
ค่า Ft 0.30 บาท

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 62

 1. ค่าพลังงานไฟฟ้ า

= หน่ วยไฟฟ้ า ช่วง On Peak x อัตรา On

Peak

+ หน่ วยไฟฟ้ า ช่วง Off Peak x อัตรา Off

Peak

06/10/22 = 1,000
ผศ.ประสิ ทธ์ ิ พิทxยพั
4.5827
ฒน์ + 2,500 x 2.1495 63
 2. ค่าบริการ
= 312.24 บาท
รวมค่าไฟฟ้ าฐาน = 9,956.45 + 312.24
= 10,268.69 บาท

3. ค่า Ft
= ( หน่ วยไฟฟ้ า x อัตรา Ft )
= ( 1,000 + 2,500 ) x 0.30
= 1,050 บาท

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 64

 4. ค่า VAT
= ( ค่าไฟฟ้ าฐาน + ค่า Ft ) x 0.07
= ( 10,268.69 + 1,050 ) x 0.07
= 11,318.69 x 0.07
= 792.31 บาท
5. รวมเงินที่ต้องชำระ
= 11,318.69 + 792.31
= 12,111.00 บาท
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 65
 ลักษณะการใช้ งาน
1) สำหรับการใช้ไฟฟ้ า เพื่อวัตถุประสงค์ดงั ต่อไปนี้
• เพือ่ ประกอบธุรกิจ
• การอุตสาหกรรม
• ใช้ ภายในหน่ วยงานรัฐวิสาหกิจ
• ใช้ ในสถานทีท่ ำการเกีย่ วกับกิจการของต่ างชาติ
• ใช้ ในสถานทีท่ ำการขององค์ การระหว่ างประเทศ
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 66
 2) พลังไฟฟ้ าเฉลี่ย 15 นาทีสงู สุด
> 30 kW - < 1000 kW

3) ปริมาณการใช้พลังงานไฟฟ้ าเฉลี่ย 3 เดือน

< 250,000 หน่ วยต่อเดือน

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 67

 3.1 อัตราปกติ
ระดับแรงดัน ค่าความต้องการ ค่าพลังงานไฟฟ้ า ค่าบริการ
พลังไฟฟ้ า
( B / kW ) ( B / kWh ) ( บาท / เดือน )

ตัง้ แต่ 69 kV ขึน้ ไป 175.70 2.6506 312.24

แรงดัน 12 – 33 kV 196.26 2.6880 312.24

แรงดันต่ำกว่า 12 kV 221.50 2.7160 312.24

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 68

3.2 TOU Tariff
ค่าความต้องการ ค่ าพลังงานไฟฟ้ า
พลังไฟฟ้ า ค่ าบริการ
ระดับแรงดัน ( B / kW ) ( B / kWh )
( บาท / เดือน )
On Peak Off Peak On Peak Off Peak
ตัง้ แต่ 69 kV ขึน้ ไป 74.14 0 3.5982 2.1572 312.24

แรงดัน 12 - 33 kV 132.93 0 3.6796 2.1760 312.24

แรงดันต่ำกว่า
12 kV 210.00 0 3.8254 2.2092 312.24
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 69
หมายเหตุ :
1. ผูใ้ ช้ไฟฟ้ าที่อยู่ในอัตรา 3.1 ก่อนเดือน ตุลาคม 2543 จะยังคงจัดอยู่ในอัตรา 3.1

ผูใ้ ช้ไฟฟ้ า ตัง้ แต่เดือน ตุลาคม 2543 จะถูกจัดอยู่ในอัตรา 3.2 TOU

2. ผูใ้ ช้ไฟฟ้ าประเภทที่ 3 หากมีความต้องการพลังไฟฟ้ าเฉลี่ยตัง้ แต่ 1000 kW

ติดต่อกัน 3 เดือน จะถูกจัดอยู่ในประเภทที่ 4 อัตรา 4.2 TOU

3. ผูใ้ ช้ไฟฟ้ าอัตรา 3.1 สามารถเลือกใช้อตั รา 3.2 TOU ได้ และต้องชำระค่าเครื่องวัด

TOU ก่อน ทัง้ นี้ หากเลือกใช้แล้วจะกลับไปใช้อตั ราเดิมไม่ได้

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 70

ตัวอย่างที่ 6 ผูใ้ ช้ไฟฟ้ าประเภทที่ 3 กิจการขนาดกลาง อัตราปกติ 3.1
แรงดัน 22 – 33 kV
ความต้องการพลังงานไฟฟ้ า สูงสุด 100 kW
หน่ วยการใช้ไฟฟ้ า 50,000 kWh
ความต้องการพลังไฟฟ้ า Reactive 85 kVAR
ค่า Ft 0.30 บาท

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 71

1. ค่าความต้องการพลังไฟฟ้ า = ค่าความต้องการพลังไฟฟ้ า x อัตราค่าไฟฟ้ า
= 100 x 196.26
= 19,626.00 บาท
2. ค่าพลังงานไฟฟ้ า = หน่ วยการใช้ไฟฟ้ า x อัตราค่าใช้ไฟฟ้ า
= 50,000 x 2.6880
= 134,400 บาท
3 ค่าบริการ = 312.24 บาท
รวมค่าไฟฟ้ าฐาน = (1)+(2)+(3)
= 19,626.00 + 134,400 + 312.24
= 154,338.24 บาท
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 72
 4. ค่า Power Factor
คิดจากค่า kVAR สูงสุดเฉพาะที่ 61.97 % ของความต้องการพลัง
ไฟฟ้ า
สูงสุด ( ค่า Peek Demand ) ในอัตรา kVAR ละ 56.07 บาท

= 85 – ( 0.6197 x 100 )
= 23.03 kVAR
= 23 kVAR
ค่า P.F. = 23 x 56.07

06/10/22 = 1,289.61
ผศ.ประสบาท
ิ ทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 73
 5. ค่า Ft หน่ วยละ 0.30 บาท

= หน่ วยการใช้ไฟฟ้ า x ค่า Ft

= 50,000 x 0.30

= 15,000 บาท

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 74

 6. ค่าภาษี มลู ค่าเพิม่ 7 %

= ( ค่าไฟฟ้ าฐาน + ค่า Ft + ค่า P.F. ) x ภาษี มลู ค่า

เพิ่ม

= ( 154,338.24 + 15,000 + 1,289.61 ) x 0.07

= 170,627.85 x 0.07

= 11,943.95 บาท

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 75

 7. รวมเป็ นเงินทีต่ ้องชำระ

รวมเป็ นเงินที่ต้องชำระ = 170,627.85 + 11,943.95

= 182,571.80 บาท

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 76

ตัวอย่างที ่ 7 ผูใ้ ช้ไฟฟ้ าประเภทที่ 3 กิจการขนาดกลาง อัตรา TOU 3.2
แรงดัน 22 - 33 kV
ค่า Ft 0.30 บาท
ผูใ้ ช้ไฟฟ้ ามีการใช้ไฟฟ้ าดังนี้
รหัสแรงดัน 2 ( 22 – 33 kV )
ความต้องการพลังไฟฟ้ า ( On Peak ) 100 kW
ความต้องการพลังไฟฟ้ า ( Off Peak ) 110 kW
พลังงานไฟฟ้ าช่วง On Peak 3430 kWh
พลังงานไฟฟ้ าช่วง Off Peak 5308 kWh
ความต้องการพลังไฟฟ้ า Reactive 40
kVAR
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 77
06/10/22 77
 1. ค่าความต้องการพลังไฟฟ้ า = ค่า On Peak x อัตรา
= 100 x 132.93
= 13,293 บาท
2. ค่าพลังงานไฟฟ้ า = หน่ วย On Peak x อัตรา On Peak
+ หน่ วย Off Peak x อัตรา Off Peak
= 3,430 x 3.6796 + 5,308 x 2.1760
= 24,171.24 บาท
3. ค่าบริการ = 312.24 บาท
รวมค่าไฟฟ้ าฐาน =(1)+(2)+(3)
= 13,293 + 24,171.24 + 312.24
= 37,776.48 บาท
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 78
 4. ค่า P.F
จำนวน kVAR ที่เกินร้อยละ 61.97 ของ kW
= 40 – ( 110 x 0.6197 )
= - 28.17
= 0 kVAR
ค่า P.F = 0 x 56.07
= 0 บาท

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 79

 5. ค่า Ft
= ( หน่ วย On Peak + หน่ วย Off Peak ) x ค่า Ft
= ( 3,430 + 5,308 ) x 0.30
= 2,621.4 บาท

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 80

 6. ค่าภาษี มลู ค่าเพิม่ 7 %

= ( ค่าไฟฟ้ าฐาน + ค่า Ft + ค่า P.F ) x ภาษี มลู ค่าเพิ่ม

= ( 37,776.48 + 0 + 2,621.4 ) x 0.07

= 2,827.85 บาท

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 81

 7. รวมเป็ นเงินทีต่ ้องชำระ

รวมเป็ นเงินที่ต้องชำระ = 37,776.48 + 2,621.4 + 2,827.85

= 43,225.73 บาท

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 82

ลักษณะการใช้ งาน
1) สำหรับการใช้ไฟฟ้ า เพื่อวัตถุประสงค์ดงั นี้
- เพือ่ ประกอบธุรกิจ
- อุตสาหกรรม
- ส่ วนราชการ
- หน่ วยงานรัฐวิสาหกิจ
- สถานทีท่ ำการเกีย่ วกับกิจการของต่ างชาติ
- สถานทีท่ ำการขององค์ การระหว่ างประเทศ
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 83
 2) พลังไฟฟ้ าเฉลี่ย 15 นาทีสงู สุด
> 1,000 kW

3) ปริมาณการใช้พลังงานไฟฟ้ าเฉลี่ย 3 เดือน

> 250,000 หน่ วยต่อเดือน

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 84

4.1 TOD Tariff
ค่ าความต้ องการพลังไฟฟ้า ค่ าพลังงานไฟฟ้ า
ระดับแรงดัน (B/kW)
(B/kWh)
On Peak Partial Peak Off Peak
ตัง้ แต่ 69 kV ขึน้ ไป 224.30 29.91 0 2.6506
แรงดัน 12 - 33 kV 285.05 58.88 0 2.6880
แรงดันต่ำกว่า 12 kV 332.71 68.22 0 2.7160

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 85

 4.2 TOU Tariff
ค่าความต้องการ ค่ าพลังงานไฟฟ้ า
พลังไฟฟ้ า ค่ าบริการ
ระดับแรงดัน ( B / kW ) ( B / kWh )
( บาท / เดือน )
On Peak Off Peak On Peak Off Peak
ตัง้ แต่ 69 kV ขึน้ ไป 74.14 0 3.5982 2.1572 312.24

แรงดัน 12 - 33 kV 132.93 0 3.6796 2.1760 312.24

แรงดันต่ำกว่า 210.00 2.2092 312.24
12 kV 0 3.8254
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 86
 On Peak : วันจันทร์ - วันศุกร์ ช่วงเวลา 09.00 น. - 22.00 น.

Off Peak : วันจันทร์ - วันศุกร์ ช่ วงเวลา 22.00 น. - 09.00 น.

วันเสาร์ , วันอาทิตย์ , วันหยุดราชการตามปกติ ( ไม่ รวมวันหยุดชดเชย ) ทั้งวัน

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 87

หมายเหตุ :
1. ผูใ้ ช้ไฟฟ้ าที่อยู่ในอัตรา 4.1 ก่อนเดือน ตุลาคม 2543 จะยังคงจัดอยู่ในอัตรา 4.1

ผูใ้ ช้ไฟฟ้ า ตัง้ แต่เดือน ตุลาคม 2543 จะถูกจัดอยู่ในอัตรา 4.2 TOU

2. ผูใ้ ช้ไฟฟ้ าอัตรา 4.1 สามารถเลือกใช้อตั รา 4.2 TOU ได้ และต้องชำระค่าเครื่องวัด

TOU ก่อน ทัง้ นี้ หากเลือกใช้แล้วจะกลับไปใช้อตั ราเดิมไม่ได้

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 88

อัตราตามช่วงเวลาของวัน ( TOD Tariff )
ตัวอย่างที ่ 8 ประเภทผู้ใช้ ไฟฟ้ า 4.1
แรงดันไฟฟ้ าที่ใช้ 22 kV
ความต้ องการพลังไฟฟ้า
ช่ วง On Peak 1,460 kW
ช่ วง Partial Peak 1,575 kW
ช่ วง Off Peak 1,420 kW
พลังงานไฟฟ้ า 978,000 kWh
Reactive Power 900 kVAR
ค่า Ft 0.30 บาท
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 89
1) ค่าความต้องการพลังไฟฟ้ า
2) ค่าพลังงานไฟฟ้ า
3) ค่าบริการ
= (1,460 x 285.05) + [ (1,575 - 1,460)
x 58.88]
= 422,944.20 บาท
= 978,000 x 2.6880
= 2,628,864 บาท
= 312.24 บาท

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 90

 4. ค่า P.F
จำนวน kVAR ที่เกินร้อยละ 61.97 ของ kW
= 900 – ( 1575 x 0.6197 )
= - 76.03
= 0 kVAR
ค่า P.F = 0 x 56.07
= 0 บาท

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 91

5. ค่า Ft หน่ วยละ 0.30 บาท
= หน่ วยการใช้ไฟฟ้ า x ค่า Ft
= 978,000 x 0.30
= 293,400 บาท

รวมเงิน = (1)+(2)+(3)+(4)+(5)

= 422,944.20 + 2,628,864 + 312.24 + 0 + 293,400

= 3,345,520.44 บาท
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 92
6) ภาษี มลู ค่าเพิ่ม 7% = ( ค่าไฟฟ้ าฐาน + ค่า Ft + ค่า P.F ) x ภาษี มลู ค่าเพิ่ม

= 3,345,520.44 x 0.07
= 234,186.43 บาท

7) รวมเป็ นเงินที่ต้องชำระ = 3,345,520.44 + 234,186.43

= 3,579,706.87 บาท

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 93

ตัวอย่างที ่ 9 ผูใ้ ช้ไฟฟ้ าประเภทที่ 4 กิจการขนาดใหญ่ อัตรา TOU 4.2
แรงดัน 22 kV
ค่า Ft 0.30 บาท
ผูใ้ ช้ไฟฟ้ ามีการใช้ไฟฟ้ าดังนี้
รหัสแรงดัน 2 ( 22 kV )
ความต้องการพลังไฟฟ้ า ( On Peak ) 7500 kW
ความต้องการพลังไฟฟ้ า ( Off Peak ) 6400 kW
พลังงานไฟฟ้ าช่วง On Peak 1,638,000 kWh
พลังงานไฟฟ้ าช่วง Off Peak 2,104,600 kWh
ความต้องการพลังไฟฟ้ า Reactive 2700
kVAR
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 94
06/10/22 94
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 95
3) ค่าบริการ = 312.24 บาท

4) ค่าเพาเวอร์แฟคเตอร์
จำนวน kVAR ที่เกินกว่า 61.97% ของ kW
= 2,700 - ( 0.6197 x 7,500 )
= - 1947.75 kVAR
ค่า P.F = 0 x 56.07
= 0.00
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 96
 รวมค่าไฟฟ้ าฐาน = (1)+(2)+(3)+(4)

= 996,975.00 + 10,606,794.40 +
312.24 + 0

= 11,604,081.64 บาท

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 97

 5) ค่าไฟฟ้ าตามอัตราการปรับอัตราค่าไฟฟ้ าโดยอัตโนมัติ ( Ft )
= หน่ วยการใช้ไฟฟ้ า x ค่า Ft
= (1,638,000 + 2,104,600) x 0.30
= 1.122,780.00 บาท

รวมเงิน = ค่าไฟฟ้ าฐาน + ค่า Ft

= 11,604,081.64 + 1,122780.00
= 12,726,861.64 บาท
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 98
6) ภาษี มลู ค่าเพิ่ม 7% = ( ค่าไฟฟ้ าฐาน + ค่า Ft ) x ภาษี มลู ค่า
เพิ่ม
= 12,726,865.64 x 0.07
= 890,880.31 บาท

7) รวมเป็ นเงินที่ต้องชำระ = 12,726,861.64 + 890,880.31

= 13,617,741.95 บาท

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 99

ตัวอย่างที่ 10 ผูใ้ ช้ไฟฟ้ าประเภทที่ 4 กิจการขนาดใหญ่ อัตรา TOU 4.2
แรงดัน 115 kV
ค่า Ft 0.30 บาท
ผูใ้ ช้ไฟฟ้ ามีการใช้ไฟฟ้ าดังนี้
รหัสแรงดัน 1 ( 115 kV )
ความต้องการพลังไฟฟ้ า ( On Peak ) 12,000 kW
ความต้องการพลังไฟฟ้ า ( Off Peak ) 15,000 kW
พลังงานไฟฟ้ าช่วง On Peak 2,300,000 kWh
พลังงานไฟฟ้ าช่วง Off Peak 3,000,000 kWh
ความต้องการพลังไฟฟ้ า Reactive 10,000
kVAR
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 100
06/10/22 100
 1. ค่าความต้องการพลังไฟฟ้ า = ค่า On Peak x อัตรา
= 12,000 x 74.14
= 889,680.00 บาท
2. ค่าพลังงานไฟฟ้ า = หน่ วย On Peak x อัตรา On Peak
+ หน่ วย Off Peak x อัตรา Off Peak
= 2300000 x 3.5982 + 3000000 x 2.157
= 14,747,469.00 บาท
3. ค่าบริการ = 312.24 บาท
รวมค่าไฟฟ้ าฐาน =(1)+(2)+(3)
= 889,680.00 + 14,747,469.00 + 312.24
= 15,637,452.24 บาท
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 101
 4. ค่า P.F
จำนวน kVAR ที่เกินร้อยละ 61.97 ของ kW
= 10,000 – ( 15,000 x 0.6197 )
= - 740.5
= 0 kVAR
ค่า P.F = 0 x 56.07
= 0 บาท

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 102

 5. ค่า Ft
= ( หน่ วย On Peak + หน่ วย Off Peak ) x ค่า Ft
= ( 2,300,000 + 3,000,000 ) x 0.30
= 1,590,000.00 บาท

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 103

 6. ค่าภาษี มลู ค่าเพิม่ 7 %

= ( ค่าไฟฟ้ าฐาน + ค่า Ft + ค่า P.F ) x ภาษี มลู ค่าเพิ่ม

= ( 15,637,452.24 + 1,590,000.00 ) x 0.07

= 1,265,921.66 บาท

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 104

 7. รวมเป็ นเงินทีต่ ้องชำระ

รวมเป็ นเงินที่ต้องชำระ = 15,637,452.24 + 1,590,000.00

+ 1,265,921.66
= 18,433,373.90 บาท

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 105

 - การเปลี่ยนไปใช้อตั รา TOU นัน้ จะพิจารณาให้ดี เพราะค่าไฟอาจเพิ่ม
ขึน้ หรือลดลงก็ได้
- โดยทัวไปถ้
่ าให้ค่าไฟลดลง ต้องปรับพฤติกรรมการใช้ไฟ ให้ไปใช้
ช่วง Off Peak ให้มาก เนื่ องจากค่าไฟช่วงนี้ จะถูกกว่า
- ในการคำนวณนัน้ สำหรับ TOU จะต้องทราบค่าต่างๆ
ในช่วง On Peak และ Off Peak ซึ่งอาจทำได้โดย
การวัดจริง
การประมาณ
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 106
 - ในที่นี้จะเปรียบเทียบค่าใช้จ่ายของ
ผู้ใช้ ไฟฟ้าประเภทที่ 3 อัตราปกติ 3.1
อัตรา TOU 3.2

โดยให้ ปริมาณหน่ วยรวมของทั้งสองอัตรา เท่ ากัน

และจะ ประมาณค่ าต่ างๆ ช่ วง On Peak และ Off Peak
แล้ วคำนวณหาค่ าใช้ จ่ายไฟฟ้า

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 107

 อัตราปกติ 3.1 แรงดัน 22 kV , Ft 0.30 บาท

ความต้องการพลังไฟฟ้ า 500 kW
จำนวนพลังงานไฟฟ้ า 200,000 kWh
ค่า Reactive Power 400 kVAR
คำนวณค่าไฟฟ้ าได้ 750,164.74 บาท

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 108

 อัตรา TOU 3.2 แรงดัน 22 kV , Ft 0.30 บาท
ความต้องการพลังไฟฟ้ า On Peak 500 kW
ความต้องการพลังไฟฟ้ า Off Peak 300 kW
พลังงานไฟฟ้ า On Peak 150,000 kWh
พลังงานไฟฟ้ า Off Peak 50,000 kWh
ค่า Reactive Power 400 kVAR
คำนวณค่าไฟฟ้ าได้ 848,042.99 บาท
ค่าไฟแพงขึน้ 848,042.99 – 750,164.74 = 97,878.25
= 13.05 %
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 109
 อัตรา TOU 3.2 แรงดัน 22 kV , Ft 0.30 บาท
ความต้องการพลังไฟฟ้ า On Peak 500 kW
ความต้องการพลังไฟฟ้ า Off Peak 400 kW
พลังงานไฟฟ้ า On Peak 120,000 kWh
พลังงานไฟฟ้ า Off Peak 80,000 kWh
ค่า Reactive Power 400 kVAR
คำนวณค่าไฟฟ้ าได้ 799,777.43 บาท
ค่าไฟแพงขึน้ 799,777.43 – 750,164.74 = 46,612.69
= 6.61 %
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 110
 อัตรา TOU 3.2 แรงดัน 22 kV , Ft 0.30 บาท
ความต้องการพลังไฟฟ้ า On Peak 400 kW
ความต้องการพลังไฟฟ้ า Off Peak 500 kW
พลังงานไฟฟ้ า On Peak 80,000 kWh
พลังงานไฟฟ้ า Off Peak 120,000 kWh
ค่า Reactive Power 400 kVAR
คำนวณค่าไฟฟ้ าได้ 721,199.84 บาท
ค่าไฟถูกลง 750,164.74 – 721,199.84 = 28964.9 บาท
= 3.86 %
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 111
อัตรา TOU 3.2 แรงดัน 22 kV , Ft 0.30 บาท
ความต้องการพลังไฟฟ้ า On Peak 300 kW
ความต้องการพลังไฟฟ้ า Off Peak 500 kW
พลังงานไฟฟ้ า On Peak 50,000 kWh
พลังงานไฟฟ้ า Off Peak 150,000 kWh
ค่า Reactive Power 400 kVAR
คำนวณค่าไฟฟ้ าได้ 658,710.77 บาท
ค่าไฟถูกลง 750,164.74 – 658,710.77 = 91,453.97 บาท
= 12.19 %
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 112
 การปรุงปรุง P.F ให้สงู ขึน้ มีประโยชน์ ดังนี้

1. ระบบไฟฟ้ าสามารถรับโหลดได้เพิ่มขึน้
2. ระดับแรงดันเพิ่มขึน้
3. กำลังสูญเสียของระบบลดลง
4. ลดค่าปรับ P.F จากการไฟฟ้ า

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 113

 - ตามอัตราไฟฟ้ าใหม่ได้เพิ่มการปรับค่า kVAR ส่วนเกิน
จาก 14.02 บาท / kVAR เป็ น 56.07 บาท /
AR
ถ้าค่า P.F ต่ำกว่า 0.85
- kVAR ( Over ) = kVAR ( Read) - kW ( Peak ) x
6197
ค่า 0.6197 ได้มาจาก
cos θ = 0. 85 θ = 31.79°
tan θ = 0.6197
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 114
ตัวอย่าง ผูใ้ ช้ไฟฟ้ าฟ้ าประเภทที่ 3 อัตราปกติ มีค่าดังนี้

ขนาดหม้อแปลง 1000 kVA 22 kV / 400 V

Load loss 13.5 kW
ความต้องการพลังไฟฟ้ าสูงสุด 500
kW
ความต้องการ Reactive Power 510
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 115
ตัวอย่าง
ค่า kVA =  500 ² + 510 ² =
714
ค่า P.F = 500 / 714 =
0.70
kVAR ( Over ) = kVAR ( Read ) - kW ( Peak ) x 0.6197
= 510 - 500 x 0.6197
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 116
 อัตราค่าไฟฟ้ าเดิมโดนปรับ = 200 x 14.02
= 2,804 บาท

อัตราค่าไฟฟ้ าใหม่โดนปรับ = 200 x 56.07

= 11,214 บาท

06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 117

 - ถ้าปรับปรุง P.F ให้ได้ ประมาน 0.90
โดยใช้ Capacitor Bank 6 x 50 kVAR
ราคา Capacitor bank + อุปกรณ์ = 250,000 บาท
จะคืนทุน 250.000 / 11.214
= 22 เดือน
- ความจริงจะคืนทุนได้เร็วกว่านี้ ถ้าคิดค่า
Demand Charge
Energy Charge
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 118
 ด้วยความปรารถนาดี
จาก
ผศ. ประสิทธิ์ พิทยพัฒน์
06/10/22 ผศ.ประสิทธ์ ิ พิทยพัฒน์ 119