Podejmowanie

działalności gospodarczej w turystyce i

rekreacji –aspekty prawne
I Blok tematyczny
Przepisy sektorowe
1. Organizacja imprez
turystycznych
 Wstęp
• Znajomość zasad wprowadzonych przez przepisy
horyzontalne i ich respektowanie jest warunkiem
niezbędnym, ale nie zawsze wystarczającym do
podjęcia działalności gospodarczej w sektorze
turystyki i rekreacji
• Zasady te mogą być bowiem uzupełnianie lub
modyfikowane przez regulacje sektorowe
• Przepisy sektorowe uzupełniają lub wprowadzają
zmiany do zasad wprowadzonych przez przepisy
horyzontalne
 Wstęp
• W przypadku istnienia przepisów sektorowych
dotyczących poszczególnych rodzajów
działalności konieczne jest poznanie i
respektowanie zasad wprowadzonych przez te
przepisy.
 Kluczowe pytania
• Co rozumie się pod pojęciami „sektor turystyki” i „branża
turystyczna”?

• Czy dla danej branży turystycznej istnieją przepisy

modyfikujące lub uzupełniające przepisy horyzontalne?

• Dla jakich branż wchodzących w skład sektora turystyki

zostały wydane przepisy sektorowe?

• Jakie wymogi związane z podejmowaniem danego rodzaju

działalności zostały wprowadzone przez te przepisy?
 Sektor turystyki
• Sektor turystyki– ogół przedsiębiorstw świadczących
usługi zaspokające różne potrzeby osób, związane z
wyjazdem turystycznym: organizacja wyjazdu,
zakwaterowanie, wyżywienie, informacja turystyczna,
pilotaż i przewodnictwo turystyczne
• W ramach sektora turystyki wyróżnia się takie branże
jak:
▫ Organizacji imprez
▫ Hotelarska
▫ Gastronomiczna
▫ Pilotażu wycieczek, przewodnictwa turystycznego
 Branża turystyczna
• Branża turystyczna – ogół przedsiębiorstw
świadczących usługi zaspokajające jeden rodzaj
potrzeb:
▫ Usługi związane z organizacją wyjazdu
turystycznego – organizatorzy turystyki i agenci
turystyczne, przedsiębiorcy ułatwiający nabywanie
powiązanych usług turystycznych
▫ Usługi hotelarskie – obiekty hotelarskie i inne
obiekty świadczące usługi hotelarskie
▫ Pilotaż wycieczek i przewodnictwo turystyczne
– piloci, rezydenci, przewodnicy turystyczni
 Wnioski
• Pojęcie sektor turystyki ma szerszy zakres niż
pojęcie branża turystyczna
• W skład sektora turystyki wchodzi wiele branż, z
których każda zaspokaja inny rodzaj potrzeb
związanych z wyjazdem turystycznym
• Przedmiotem dalszej analizy będą następujące
branże:
▫ Organizacji turystyki
▫ Hotelarska
▫ Pilotażu wycieczek i przewodnictwa turystycznego.
 Przepisy sektorowe – dla branży
organizacji turystyki
• Czy istnieją przepisy sektorowe dla branży
organizacji turystyki?

• Jakich usług dotyczą?

• Jakie warunki należy spełnić, aby świadczyć

takie usługi?
Przepisy sektorowe – dla branży organizacji turystyki

• Ustawa z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach

turystycznych i powiązanych usługach
turystycznych i wydane na jej podstawie
przepisy wykonawcze.
• Zakres regulacji:
▫ 1) warunki oferowania, sprzedaży i realizacji imprez
turystycznych oraz powiązanych usług turystycznych
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a także za
granicą, jeżeli umowy z podróżnymi są zawierane
przez przedsiębiorców turystycznych mających
siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
▫ 2) zasady funkcjonowania Turystycznego Funduszu
Gwarancyjnego
 10

Przedsiębiorca Turystyczny
• Definicja legalna - Ustawa z dnia 24 listopada
2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych
usługach turystycznych
Przedsiębiorca turystyczny (art. 4 pkt 7.)– należy przez
to rozumieć organizatora turystyki (OT)
przedsiębiorcę ułatwiającego nabywanie
powiązanych usług turystycznych,(PUNPUT) agenta
turystycznego lub dostawcę usług turystycznych,
będącego przedsiębiorcą w rozumieniu art. 43 (1)
ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny albo
prowadzącego działalność odpłatną
Przedsiębiorcy turystyczni objęci ustawą
• Organizatorzy turystyki (OT)
• Przedsiębiorcy ułatwiający nabywanie
powiązanych usług turystycznych (PUNPUT)
• Agenci turystyczni
• Wytwórcy usług turystycznych.
Organizator turystyki (OT)
• Organizator turystyki – przedsiębiorca turystyczny,
który tworzy i sprzedaje lub oferuje do sprzedaży
imprezy turystyczne, bezpośrednio lub za pośrednictwem
innego przedsiębiorcy turystycznego lub razem z innym
przedsiębiorcą turystycznym, lub też przedsiębiorcę
turystycznego, który przekazuje dane podróżnego
innemu przedsiębiorcy turystycznemu zgodnie z art. 5
ust. 1 pkt 2 lit. e;
Podstawowe cechy organizatora turystyki
• Jest przedsiębiorcą turystycznym lub
jednostką pożytku publicznego prowadzącą
działalność odpłatną
• Jego działalność polega na tym, że:
▫ tworzy, sprzedaje lub oferuje do sprzedaży
(bezpośrednio lub za pośrednictwem
agenta turystycznego imprezy turystyczne
albo
▫ przekazuje dane podróżnego innemu
przedsiębiorcy
 Co to jest impreza
turystyczna ?
• Definicja legalna - Imprezą turystyczną jest
połączenie co najmniej dwóch różnych rodzajów
usług turystycznych na potrzeby tej samej
podróży lub wakacji, spełniające warunki
określone w art. 5 ust. 1
• Wyłącza imprezy:
▫ bez noclegu, trwające krócej niż 24 godziny,
▫ organizowane okazjonalnie na zasadach
niekomercyjnych;
▫ nabywane na podstawie umowy ogólnej o
zorganizowanie podróży służbowej
 Usługi turystyczne
Definicja: Usługą turystyczną jest:
a) przewóz pasażerów,
b) zakwaterowanie w celach innych niż pobytowe,
które nie jest nieodłącznym elementem
przewozu pasażerów,
c) wynajem pojazdów samochodowych lub innych
pojazdów silnikowych,
• d) inna usługa świadczona podróżnym, która nie
stanowi integralnej części usługi przewozu,
zakwaterowania, wynajmu pojazdów
Kiedy dochodzi do utworzenie imprezy
turystycznej – art. 5 ust 1.
• Do utworzenia imprezy turystycznej dochodzi, jeżeli:
• 1) usługi turystyczne zostały połączone przez jednego
przedsiębiorcę turystycznego, w tym na prośbę podróżnego lub zgodnie
z jego wyborem, przed zawarciem umowy obejmującej
wszystkie usługi lub
• 2) niezależnie od tego, czy zawarto odrębne umowy z
dostawcami poszczególnych usług turystycznych, usługi te są:
▫ a) nabywane w jednym punkcie sprzedaży i zostały wybrane, zanim
podróżny zgodził się dokonać zapłaty lub
▫ b)oferowane lub sprzedawane po cenie obejmującej wszystkie usługi
lub po cenie całkowitej, lub gdy jedną z tych cen obciążany jest
nabywca, lub
▫ c) reklamowane lub sprzedawane przy użyciu określenia „impreza
turystyczna” lub podobnego, lub
Utworzenie imprezy turystycznej – art. 5
ust 1.
▫ d) łączone po zawarciu umowy, na podstawie której podróżny
został uprawniony do dokonania wyboru spośród różnych rodzajów
usług turystycznych, lub
▫ e) nabywane od odrębnych przedsiębiorców turystycznych za
pośrednictwem powiązanych procesów rezerwacji online, podczas
których przedsiębiorca turystyczny, z którym zawarta
została pierwsza umowa, przekazuje innemu
przedsiębiorcy turystycznemu lub przedsiębiorcom
turystycznym: imię i nazwisko podróżnego, adres poczty
elektronicznej oraz szczegóły płatności, a umowa z tym
innym przedsiębiorcą turystycznym lub przedsiębiorcami
turystycznymi zostanie zawarta najpóźniej 24 godziny po
potwierdzeniu rezerwacji pierwszej usługi turystycznej
Powiązane usługi turystyczne
• Powiązane usługi turystyczne – należy
przez to rozumieć niestanowiące imprezy
turystycznej połączenie co najmniej dwóch
różnych rodzajów usług turystycznych
nabytych na potrzeby tej samej podróży lub
wakacji, objęte odrębnymi umowami z
dostawcami poszczególnych usług turystycznych,
spełniające warunki, o których mowa w art. 6
ust. 1;
Kiedy dochodzi do utworzenia powiązanych
usług turystycznych ?
• Do utworzenia powiązanych usług turystycznych dochodzi, jeżeli
przedsiębiorca turystyczny ułatwia podróżnym nabywanie
usług turystycznych:
• 1) przy okazji jednej wizyty lub kontaktu z jego punktem
sprzedaży z możliwością dokonania wyboru i zapłaty
odrębnie za każdą usługę turystyczną lub
• 2) w sposób ukierunkowany od innego przedsiębiorcy
turystycznego w zakresie co najmniej jednej dodatkowej
usługi turystycznej, jeżeli umowa z tym przedsiębiorcą
turystycznym zostanie zawarta najpóźniej 24 godziny po
potwierdzeniu rezerwacji pierwszej usługi turystycznej
Cechy powiązanych usług turystycznych
• Nie są imprezą turystyczną
• Przedsiębiorca ułatwia podróżnemu
nabycie usługi - przekazując podróżnemu
dane usługodawców
• Przekazanie danych wytwórców usług
spełnia warunki określone w ustawie
Agent turystyczny
• Definicja legalna - Przedsiębiorca
turystyczny - inny niż organizator
turystyki, który na podstawie umowy
agencyjnej sprzedaje lub oferuje do
sprzedaży imprezy turystyczne
utworzone przez organizatora
turystyki;
 Działalność regulowana
• Działalność organizatora turystyki (OT)i
przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie
powiązanych usług turystycznych (PUNPUT) jest
działalnością regulowaną
• Jej wykonywanie wymaga uzyskania wpisu w
rejestrze organizatorów turystyki i przedsiębiorców
ułatwiających nabywanie powiązanych usług
turystycznych –prowadzonym przez marszałka
województwa
• Uzyskanie wpisu jest uzależnione od spełnienia
warunków określonych w ustawie.
Warunki jakie musi spełniać OT i PUNPUT aby uzyskać wpis do rejestru

• Wniosek o wpis do rejestru organizatorów turystyki i

przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług
turystycznych (plik do pobrania),
• Oświadczenie, że dane zawarte we wniosku są prawdziwe oraz,
że przedsiębiorca ubiegający się w wpis zna i spełnia,
• Do wniosku przedsiębiorca turystyczny dołącza poświadczoną za
zgodność z oryginałem przez adwokata, radcę prawnego lub
notariusza kopię lub oryginał gwarancji lub umowy
ubezpieczenia na rzecz klienta, albo umowy o turystyczny
rachunek powierniczy (zabezpieczenie finansowe)
• Dowód wniesienia opłaty skarbowej za wpis do rejestru
działalności regulowanej organizatorów i przedsiębiorców
ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych
Zabezpieczenie finansowe - cele
• Cele: zapewnić klientom na wypadek
niewypłacalności przedsiębiorcy

a) pokrycie kosztów kontynuacji imprezy

turystycznej lub kosztów powrotu do
kraju, obejmujących w szczególności koszty
transportu i zakwaterowania, w tym także w
uzasadnionej wysokości koszty poniesione
przez podróżnych, w przypadku gdy OT lub
PUNPUT, wbrew obowiązkowi, nie zapewnia
tej kontynuacji lub tego powrotu
Zabezpieczenie finansowe - cele
b) Zwrot podróżnym wpłat wniesionych
tytułem zapłaty za imprezę turystyczną lub
każdą opłaconą usługę PUNPUT, w przypadku
gdy z przyczyn dotyczących OT lub PUNPUT lub
osób, które działają w ich imieniu, impreza
turystyczna lub którakolwiek opłacona usługa
przedsiębiorcy ułatwiającemu nabywanie
powiązanych usług turystycznych nie została lub
nie zostanie zrealizowana
Zabezpieczenie finansowe - cele

• zwrot części wpłat wniesionych

tytułem zapłaty za imprezę turystyczną
odpowiadającą części imprezy turystycznej
lub za każdą usługę opłaconą PUNPUT
odpowiadającą części usługi, która nie
została lub nie zostanie zrealizowana z
przyczyn dotyczących OT lub PUNPUT,
lub osób, które działają w ich imieniu;
 Zabezpieczenie finansowe
• Dwa filary:
• I filar: a) umowa gwarancji bankowej lub
ubezpieczeniowej, b)umowa ubezpieczenia na rzecz
podróżnych, c) przyjmowania wpłat podróżnych
wyłącznie na rachunek powierniczy, jeżeli OT lub
PUNPU wykonuje usługi turystyczne wyłącznie na
terenie kraju i złoży właściwemu marszałkowi
województwa oświadczenie o przyjmowaniu wpłat na
rachunek powierniczy
• II Filar – Turystyczny Fundusz Gwarancyjny
(TFG) tworzony ze składek pobieranych przez OT i
PUNPUT od turystów
 Obowiązki OT i PUNPUT w przypadku
niewypłacalności
• Przekazanie marszałkowi:
▫ Oświadczenia o niewypłacalności
▫ Wykazu umów, które nie zostały lub nie
zostaną zrealizowane

• Ww. dokumenty marszałek przekazuje

podmiotom udzielającym zabezpieczenia
finansowego (bankowi, towarzystwu
ubezpieczeniowemu)
 Upoważnienie dla marszałków
• Treść umowy gwarancji lub umowy
ubezpieczenia, musi obejmować
upoważnienie dla marszałka lub
wskazanej przez niego jednostki do
wydawania dyspozycji wypłaty
zaliczki na pokrycie kosztów
kontynuacji imprezy turystycznej
lub powrotu podróżnych do kraju
 Wysokość zabezpieczenia
• Jest regulowana rozporządzeniami
Ministra Finansów r. odrębnie dla
każdej z form zabezpieczenia (umowa
gwarancji, umowa ubezpieczenia).

• Jego wysokość zależy od takich czynników jak:

▫ Miejsce imprezy
▫ Środek transportu
▫ Wysokość i termin pobierania przedpłaty
Turystyczny Fundusz Gwarancyjny

• TFG stanowi wyodrębniony rachunek w

Istota Ubezpieczeniowym Funduszu
Gwarancyjnym

• wpłat przedsiębiorców
Środki • odsetek od środków pieniężnych
Funduszu gromadzonych na rachunku bankowym
• przychodów z lokat środków Funduszu
pochodzą • z pożyczek i kredytów na rzecz Funduszu
z: • innych wpływów
 Przeznaczenie środków TFG

Uzupełnienie • Środki Funduszu przeznacza się na

niewystarczającego pokrycie kosztów powrotu
zabezpieczenia podróżnych i zwrot wpłat w
przedsiębiorcy na
wypadek przypadkach gdy zabezpieczenie
bankructwa przedsiębiorcy chroniące podróżnych
na wypadek bankructwa OT lub
PUNPUT jest niewystarczające

• Spłata zaciągniętych kredytów i

Inne pożyczek
• Koszty obsługi TFG
 Składki
Podmioty
objęte • Organizatorzy turystyki
obowiązkiem • Przedsiębiorcę ułatwiającego
naliczania i nabywanie powiązanych
odprowadzania usług turystycznych
składek

• Od każdego podróżnego z tytułu zawartej

umowy o imprezę lub z tytułu każdej usługi
Od kogo i kiedy wykonywanej przez PUNPUT
jest naliczana • Jest należna z dniem zawarcia umowy lub
dniem dokonania płatności prze podróżnego na
rzecz OT lub PUNPUT
 Składki
• Podstawa prawna: Rozporządzenie
Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z
dnia 22 grudnia 2020 r. w sprawie
wysokości składki na Turystyczny Fundusz
Gwarancyjny
• Wysokość składki jest zróżnicowana w
Wysokoś zależności od tego czy dotyczy
• imprezy czy powiązanej usługi
ć turystycznej
• kraju, w którym impreza lub usługa jest
realizowana
• środka transportu
• pobierania przedpłat

• Minimalna wysokość wynosi 0 zł

 Zawieszenie wykonywania działalności
gospodarczej – ogólne zasady
• Ustawa z 6 marca 2018 r. prawo przedsiębiorców wprowadziła
możliwość zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej
przez przedsiębiorców, którzy nie zatrudniają pracowników
lub zatrudnią wyłącznie pracowników przebywających na
urlopach: macierzyńskim, wychowawczym, rodzicielskim .
• Zawieszenie oraz wznowienie działalności gospodarczej następuje na
wniosek przedsiębiorcy.
• Z możliwości zawieszenia mogą skorzystać wszyscy przedsiębiorcy
spełniający ww. warunek bez względu na formę organizacyjno-prawną, w
jakiej prowadzą działalność
• W przypadku przedsiębiorców wpisanych do:
▫ CEIDG zawieszenie może nastąpić na czas nieokreślony lub
określony, nie krótszy niż 30 dni
▫ KRS można zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na
okres od 30 dni do 24 miesięcy.
 Zawieszenie wykonywania działalności
gospodarczej – ogólne zasady
• W okresie zawieszenia przedsiębiorca nie może wykonywać
działalności gospodarczej i osiągać
• Ma jednak prawo:
1) wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub
zabezpieczenia źródła przychodów;
2) przyjmować należności i regulować zobowiązania, powstałe przed
datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;
3) zbywać własne środki trwałe i wyposażenie;
uczestniczyć w postępowaniach sądowych, postępowaniach
podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością
gospodarczą wykonywaną przed zawieszeniem wykonywania
działalności gospodarczej;
5) osiągać przychody finansowe, także z działalności prowadzonej przed
zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej.
 Zawieszenie wykonywania działalności
OT i PUNPUT
• OT i PUNPUT, którzy nie zatrudniają
pracowników mogą wielokrotnie zawieszać
prowadzoną działalność, z tym jednak że łączny
okres zawieszenia nie może przekroczyć 24
miesięcy.
• O zawieszeniu, przedłużeniu zawieszenia lub
wznowieniu jej wykonywania przedsiębiorca jest
obowiązany zawiadomić pisemnie marszałka
prowadzącego rejestr OT i PUNPUT w którym jest
wpisany, w terminie 7 dni od dnia zawieszenia,
przedłużenia zawieszenia lub wznowienia wykonywania
działalności.
 Zawieszenie wykonywania działalności przez
OT i PUNPUT
• Zawieszenie przez przedsiębiorcę
wykonywania działalności OT lub PUNPUT nie
zwalnia go z obowiązku wywiązania się z
umów zawartych z klientami w okresie
przed zawieszeniem działalności
.
• W wypadku niepowiadomienia marszałka przez
przedsiębiorcę o wznowieniu wykonywania
działalności OT lub PUNPUT, po upływie okresu
zawieszenia marszałek z urzędu wykreśla,
w drodze decyzji, przedsiębiorcę z
rejestru OT i PUNPUT.
 Kontrola OT i Agentów Turystycznych
• Organy upoważnione do kontroli:  minister właściwy
do spraw turystyki oraz marszałek województwa.
• Zakres kontroli obejmuje:
1)zgodność ze stanem faktycznym danych zawartych w
oświadczeniu dołączanym do wniosku o wpis do rejestru,
2)zgodność wykonywanej działalności z uzyskanym
wpisem do rejestru,
3)przestrzeganie warunków wykonywania działalności
gospodarczej określonych ustawą, w szczególności w
zakresie zabezpieczenia finansowego oraz wnoszenia
składek na TFG
4)zgodność wykonywanej działalności gospodarczej z
zawartymi umowami agencyjnymi,
5)przestrzeganie wobec podróżnych obowiązków informacyjnych.
 Decyzja o zakazie wykonywania działalności
organizatora
Marszałek wydaje decyzję o zakazie wykonywania
działalności objętej wpisem do rejestru przez
okres 3 lat gdy:

1) przedsiębiorca złożył oświadczenie, niezgodne ze

stanem faktycznym;
2) przedsiębiorca nie usunął naruszeń warunków
wymaganych do wykonywania działalności regulowanej
w terminie wyznaczonym przez organ kontrolujący;
3) organ kontrolujący stwierdzi rażące naruszenie
warunków wymaganych do wykonywania
działalności.
 Rażące naruszenie warunków
• Oferowanie lub sprzedaż imprez
turystycznych lub powiązanych usług
turystycznych i bez zabezpieczenia
• Uchylanie się, mimo wezwania, od
obowiązku prowadzenia wykazu umów
lub terminowego składania deklaracji i
opłacania składek do TFG
• Zawieranie umów i przyjmowanie wpłat
mimo złożenia oświadczenia o
niewypłacalności
 Rażące naruszenie warunków
• Zawieranie umów gwarancji lub ubezpieczenia
na kwoty niższe niż minimalne
• Nieprzedłożenie – mimo wezwania -
aktualnych dokumentów potwierdzających
posiadanie zabezpieczenia
• Wykonywanie działalności poza zakresem
terytorialnym określonym we wniosku
• Przyjmowanie wpłat od klientów z pominięciem
rachunku powierniczego
 Wnioski
• Przepisy sektorowe:
▫ uzależniają możliwość prowadzenia działalności w
branży – organizacji turystyki od uzyskania wpisu w
rejestrze OT i PUNPUT – prowadzonym przez
marszałka województwa
▫ określają warunki jakie należy spełnić, żeby uzyskać
taki wpis
▫ w szczególności wymagają posiadania zabezpieczenia
finansowego chroniącego nabywców imprez przed
skutkami bankructwa OT lub PUNPUT
 Wnioski
• Przepisy sektorowe wprowadzaj dwufilarowy system
zabezpieczenia interesów podróżnych na wypadek
niewypłacalności OT lub PUMPUT:
▫ Pierwszym - podstawowym filarem są umowy:
gwarancji lub ubezpieczenia albo odprowadzanie kwot
pobranych od podróżnych na fundusz powierniczy
▫ Drugim jest Turystyczny Fundusz Gwarancyjny
tworzony ze składek pobieranych od podróżnych,
popieranych i odprowadzanych na ten Fundusz przez
OT i PUNPUT
 Podsumowanie
• W przypadku przedsiębiorstw wchodzących w skład
sektora turystyki :
▫ Istnieją przepisy sektorowe – którymi są:
 ustawa o imprezach turystycznych i powiązanych
usługach turystycznych
 przepisy wykonawcze do tej ustawy
▫ Zgodnie z zasadami wprowadzonymi tymi przepisami
0rganizowanie turystyki jest działalnością regulowaną
▫ Podjęcie takiej działalności wymaga uzyskania wpisu
w rejestrze OT i PUNPUT
 Podsumowanie
• Warunkiem uzyskania wpisu w rejestrze OT i
PUNPUT prowadzonym przez marszałka
województwa jest posiadanie zabezpieczenia
finansowego chroniącego podróżnych przed
skutkami bankructwa
• W Polsce system zabezpieczenia składa się z 2
filarów:
▫ Pierwszym są umowy: gwarancji, ubezpieczenia lub
rachunek powierniczy
▫ Drugim TFG