การโปรแกรมและ

Electrical control and Programming

ควบคุมไฟฟ้ า

อ.เฉลิม จินาตุน
การควบค ุมแบบรีเลย์

อ.เฉลิม จินาตุน
 วงจรการควบคุมแบบรีเลย์
ระบบที่ใช้แผงวงจรรีเลย์ อาศัยรีเลย์เป็ น
สวิทช์ในการทำงาน โดยหลักการใช้อ ำนาจของ
สนามแม่เหล็กไฟฟ้ า ช่วยในการตัดต่อวงจรที่
ควบคุมการทำงาน โดยการสร้างเงือ่ นไขการควบคุม
ไว้ลว่ งหน้า
อ.เฉลิม จินาตุน
รีเลย์ (Relay)

อ.เฉลิม จินาตุน
 รีเลย์ (Relay)
รีเลย์ คือ สวิทช์ท่ที ำงานโดยอาศัยอำนาจ
แม่เหล็กไฟฟ้ าช่วยในการตัด-ต่อวงจรซึ่ง
การตัดต่อวงจรส่วนใหญ่เป็ นวงจรกำลัง
ขนาดเล็ก โดยขึ้นอยู่กบั ชนิ ดและการทน
กระแสของรีเลย์
อ.เฉลิม จินาตุน
รีเลย์ (Relay)
อ.เฉลิม จินาตุน
รีเลย์ (Relay)
อ.เฉลิม จินาตุน
คอนแทคเตอร์ (Contactor)

อ.เฉลิม จินาตุน
คอนแทคเตอร์ (Contactor)

อ.เฉลิม จินาตุน
 คอนแทคเตอร์ (Contactor)
ลักษณะของคอนแทคเตอร์คล้ายกับ
รีเลย์ แต่มีขนาดใหญ่กว่า ทนกระแสได้
มากกว่า หากคอนแทคเตอร์ชนิ ดทนกระแส
ได้สูงจะมีอปุ กรณ์ดบั อาร์คคอนแทคเพิม่
ขึ้น
อ.เฉลิม จินาตุน
รีเลย์หน่วงเวลา (Timer Relay)
สำหรับวงจรควบคุมที่มีการทำงานเป็ นแบ
อัตโนมัตมิ ากขึ้น ในวงจรก็ตอ้ งมีอปุ กรณ์
Timer Relay หรือ รีเลย์หน่ วงเวลา เป็ นรีเลย์
ที่สามารถตัง้ เวลาการทำงานของคอนแทคได้

อ.เฉลิม จินาตุน
รีเลย์หน่วงเวลา (Timer Relay)

อ.เฉลิม จินาตุน
 สวิทช์ป่ มกด
ุ
(Push button switch)

สัญลักษณ์ อุปกรณ์
อ.เฉลิม จินาตุน
 สวิทช์ป่ มกด
ุ
(Push button switch)

อ.เฉลิม จินาตุน
 โอเวอร์โหลด
(Thermal overload relay)

อ.เฉลิม จินาตุน
อ.เฉลิม จินาตุน
 โอเวอร์โหลด
(Thermal overload relay)
โอเวอร์โหลด รีเลย์ท่ใี ช้งานกันนิ ยมใช้
แบบไบเมลทอล โดยอาศัยหลักการทำงาน
โค้งงอของไบเมลทอลที่รอ้ นเนื่ องจากมี
กระแสไฟฟ้ าไหลผ่านมากกว่าค่าที่กำหนด
อ.เฉลิม จินาตุน
ลิมิตสวิทช์ (Limit Switch)

อ.เฉลิม จินาตุน
ลิมิตสวิทช์ (Limit Switch

อ.เฉลิม จินาตุน
ลิมิตสวิทช์ (Limit Switch

อ.เฉลิม จินาตุน
Toggle Switch (สวิทช์โยก)

อ.เฉลิม จินาตุน
 Toggle Switch (สวิทช์โยก)
เป็ นสวิทช์ท่ที ำงานโดยการโยก และเกิด
การล็อคหน้าสัมผัสทางกล ให้มีสถานการณ์
ทำงานค้างไว้ และเมื่อต้องการเปลี่ยน
สภาวะการทำงานก็ทำการโยกสวิทช์อกี ครัง้
หนึ่ ง
อ.เฉลิม จินาตุน
อ ุปกรณ์ป้องกันมอเตอร์
แบบกระแสโหลดเกิน
(Overload Current) เป็ นค่าของกระแส
ขณะ ที่มีค่าสูงกว่าค่ากระแสปกติ (Rated
Current) ที่กำหนดไว้บนป้ าย (Name
Plate)
อ.เฉลิม จินาตุน
อ ุปกรณ์ป้องกันมอเตอร์
แบบกระแสลัดวงจร
(Short Current Circuit) เป็ นค่ากระแส
สูงสุดที่ไหลผ่านในสายไปยังจุดที่เกิดการ
ลัดวงจร อุปกรณ์ป้องกันกระแสเกินได้แก่
ปลัก๊ ฟิ วส์ (Plug Fuse)
อ.เฉลิม จินาตุน
แบบควบค ุมมอเตอร์ดว้ ยแผง
วงจรรีเลย์
แบบวงจรสายเดียว
แบบวงจรแสดงการทำงาน
แบบวงจรแสดงงานจริง
แบบวงจรประกอบการติดตัง้
อ.เฉลิม จินาตุน
มอเตอร์ไฟฟ้า 3 เฟส

อ.เฉลิม จินาตุน
วงจรกำลังมอเตอร์ไฟฟ้ า
3 เฟสแบบสตาร์-เดลต้า

อ.เฉลิม จินาตุน
อ.เฉลิม จินาตุน
 แบบวงจรสายเดียว
Single line diagram

อ.เฉลิม จินาตุน
แบบวงจรแสดงการทำงาน
Schematic diagram

อ.เฉลิม จินาตุน
อ.เฉลิม จินาตุน
แบบวงจรแสดงงานจริง
Working diagram or
wiring diagram

อ.เฉลิม จินาตุน
อ.เฉลิม จินาตุน
วงจรกำลัง มอเตอร์ไฟฟ้า 3 เฟส

อ.เฉลิม จินาตุน
การติดตั้งอุปกรณ์

อ.เฉลิม จินาตุน
ตัวอย่างวงจรการควบค ุมมอเตอร์
วงจรเปิ ด-ปิ ด
วงจรทำงานชัว่ ขณะ
วงจรรักษาสภาพ
วงจรหน่ วงเวลา
อ.เฉลิม จินาตุน
 วงจรควบคุม
การทำงานเปิ ด-ปิ ด
On-Off Circuit
อ.เฉลิม จินาตุน
 วงจรทำงานชัว่ ขณะ
Instantaneous Circuit

อ.เฉลิม จินาตุน
วงจรรักษาสภาพ
Interlock
Circuit

อ.เฉลิม จินาตุน
วงจรหน่ วงเวลา
Time Delay
Circuit
อ.เฉลิม จินาตุน
วงจรป้ องกันการ
ทำงานพร้อมกัน
(Interlock
Circuit)

อ.เฉลิม จินาตุน
 ตัวอย่างการใช้งาน
และการเขียนโปรแกรม
อ.เฉลิม จินาตุน
L
F2
วงจร Relay
F3
Normally Closed (NC)
S1
Normally Open (NO)
S2
Output
K1
N ()
อ.เฉลิม จินาตุน
EX.1 วงจรทำงานชัว่ ขณะ กำหนดให้
L S1 = I1
S2 = I2
F2
แลดเดอร์ ไดอะแกรม K1 = Q1
F3 I1 I2 Q1

S1
S2
K1
N
อ.เฉลิม จินาตุน
L
F2 I1 I2 Q1
F3 ()
Q1
S1
Q1 Q2
S2 K1 K1 ()
K1 H1 แลดเดอร์ไดอะแกรม
N
อ.เฉลิม จินาตุน