BAB 1 –

PENYELESAIAN MASALAH
SECARA INVENTIF
1.1 PENGENALPASTIAN
MASALAH
1.1 PENGENALPASTIAN MASALAH

APA YANG AKAN DIPELAJARI ?

• Mengenal pasti masalah

a) masalah bukan inventif
b) masalah inventif
• Menerangkan proses penyelesaian masalah bukan inventif dan masalah
inventif
 1.1.1 MENGENAL PASTI
MASALAH BUKAN INVENTIF DAN
MASALAH INVENTIF
(A) MASALAH BUKAN
INVENTIF
APAKAH MASALAH BUKAN INVENTIF?

TAK TAHU TAKPE…. MARILAH KITA TENGOK

GAMBAR DULU
 CONTOH 1 PENAMBAHBAIKAN: PISAU DIASAH
MASALAH : PISAU TELAH T _ _ P _ L

PISAU MENJADI TAJAM

TIADA KESAN
SAMPINGAN
 INI MERUPAKAN SATU
CONTOH MASALAH BUKAN
INVENTIF
CONTOH 2 PENAMBAHBAIKAN : TUKAR MENTOL
MASALAH : MENTOL TERB _ K _ _

MENTOL MENYALA

TIADA KESAN
SAMPINGAN
 INI MERUPAKAN SATU
CONTOH MASALAH BUKAN
INVENTIF
JADI, APAKAH MASALAH BUKAN INVENTIF?

Masalah bukan inventif ialah masalah yang tidak

mempunyai kesan sampingan apabila usaha
penambahbaikan berlaku.
(B) MASALAH INVENTIF
APAKAH MASALAH INVENTIF?

TAK TAHU TAKPE…. MARILAH KITA TENGOK

GAMBAR DULU
 CONTOH 1 Usaha penambahbaikan: Tukar kaki besi

Masalah : Meja tidak dapat menampung berat beban

Meja
menjadi
stabil

TAPI,
ada kesan
sampingan tak ?

Meja menjadi berat. Tenaga 4 lelaki diperlukan.

INI MERUPAKAN SATU
CONTOH MASALAH
INVENTIF
 CONTOH 2 Usaha penambahbaikan: Pasang penghawa dingin
Masalah : Rumah terlalu panas

Rumah
menjadi
sejuk dan
selesa

TAPI,
ada kesan
sampingan tak ?

Kesan sampingan : Bil elektrik tinggi !!!

INI MERUPAKAN SATU
CONTOH MASALAH
INVENTIF
JADI, APAKAH MASALAH INVENTIF?

Masalah inventif ialah masalah yang mempunyai kesan

sampingan apabila usaha penambahbaikan berlaku.

Timbul
Selesai satu
masalah
masalah
lain
KESIMPULAN
• Dalam kehidupan seharian, kita berdepan dengan pelbagai masalah.

• Masalah tersebut adalah masalah bukan inventif dan masalah inventif.

1. Masalah bukan inventif

– Masalah yang tidak mempunyai kesan sampingan apabila usaha

penambahbaikan berlaku

2. Masalah inventif

– Masalah yang mempunyai kesan sampingan apabila usaha

penambahbaikan berlaku
 1.1.2 MENERANGKAN PROSES
PENYELESAIAN MASALAH BUKAN
INVENTIF DAN INVENTIF
Aliran Kerja Masalah Bukan Inventif
Mula Proses kerja

• Mengenal pasti masalah

1 1

• Menyenaraikan pilihan untuk

menyelesaikan masalah Membakar ? Mencuci ? Mengasah ?
2 2

• Membuat pilihan
3 3

• Melaksanakan pilihan
4 4
• Menilai penyelesaian
Tidak masalah sama ada berjaya
5 5 atau tidak
Ya

Selesai
Strategi penyelesaian masalah inventif

3.Kaedah
Penyelesaian

Masalah Umum Penyelesaian

Umum

2. Model 4.Model
Masalah Penyelesaian

Meringkaskan Penyelesaian
Masalah Khusus
Masalah Khusus
1.Analisis

Halangan Penyelesaian

Kita akan belajar

bahagian ini pada bab 1.3
LATIHAN 1.1 – MASALAH INVENTIF /
MASALAH BUKAN INVENTIF
• Pensel yang tumpul diselesaikan dengan mengasahnya tetapi pensel akan menjadi semakin
pendek. Inventif

• Farhan membeli sebuah almari buku untuk meletakkan bukunya yang terlalu banyak.
Bukan inventif

• Danish memasang lampu tambahan di ruang dapur rumahnya kerana pencerahan yang
kurang namun bil elektrik rumahnya didapati bertambah. Inventif

• Semenjak jambatan baharu dibina di kampung itu, penduduk semakin mudah untuk
menyeberangi Sungai Shah Alam untuk ke kampung yang berhampiran. Bukan inventif
LATIHAN 1.1 – MASALAH INVENTIF /
MASALAH BUKAN INVENTIF
• Naim mudah memotong daging setelah mengasah pisau yang pada mulanya tumpul.
Bukan inventif Inventif
• Siti telah menambahkan manik di baju kurungnya dan menyebabkan bajunya susah
digosok.

• Encik James telah menukarkan enjin keretanya kepada enjin turbo untuk meningkatkan
kuasa enjin tetapi mengakibatkan keretanya mudah hilang kawalan serta membazirkan
Inventif
bahan api.

• Raju mudah membawa barang-barang yang dibeli di pasar setelah memasang bakul di
Bukan inventif
motosikalnya.
1.2 ANALISIS FUNGSI
1.2 ANALISIS FUNGSI

APA YANG AKAN DIPELAJARI ?

• Membuat hubung kait antara produk dengan objek dari segi

fungsinya.
• Melukis sistem fungsi.

• Membina model fungsi dengan menggunakan garisan interaksi

CONTOH SOALAN PEPERIKSAAN 1.2
ANALISIS FUNGSI (1.2.1)
CONTOH SOALAN PEPERIKSAAN 1.2
ANALISIS FUNGSI (1.2.2)
APAKAH BENDA INI? APAKAH FUNGSI DIA?
Dalam subtopik ini, kita akan belajar:

Produk digunakan untuk membentuk suatu sistem

PRODUK yang berfungsi (Contoh: kerusi)

Menerima kesan daripada penggunaan produk

OBJEK tersebut (Contoh: manusia)

Tugas yang dilakukan oleh produk kepada objek

FUNGSI (Contoh: Kerusi memegang manusia)

Benda (juga boleh dipanggil produk) = Kerusi

Fungsi = Memegang manusia
1.2.1 HUBUNG KAIT ANTARA
PRODUK DENGAN OBJEK DARI
SEGI FUNGSINYA
1.2.1 HUBUNG KAIT ANTARA PRODUK
DENGAN OBJEK DARI SEGI FUNGSINYA.
Fungsi
Produk Objek
(Sistem) (Tindakan) (Penerima Kesan)

Menjalankan Fungsi Parameter yang berubah

Memegang
Kerusi Manusia
1.2.1 HUBUNG KAIT ANTARA PRODUK
DENGAN OBJEK DARI SEGI FUNGSINYA.
Menjawab dalam bentuk jadual

Produk Fungsi Objek

(Sistem) (Tindakan) (Penerima Kesan)

Kerusi Memegang Manusia

1.2.1 HUBUNG KAIT ANTARA PRODUK
DENGAN OBJEK DARI SEGI FUNGSINYA.
Fungsi
Produk Objek
(Sistem) (Tindakan) (Penerima Kesan)

Menjalankan Fungsi Parameter yang berubah

Memegang
Meja Buku
1.2.1 HUBUNG KAIT ANTARA PRODUK
DENGAN OBJEK DARI SEGI FUNGSINYA.
Menjawab dalam bentuk jadual

Produk Fungsi Objek

(Sistem) (Tindakan) (Penerima Kesan)

Meja Memegang Buku

1.2.1 HUBUNG KAIT ANTARA PRODUK
DENGAN OBJEK DARI SEGI FUNGSINYA.

Mengangkut
Kereta api Manusia / Orang

Produk Fungsi Objek

(Sistem) (Tindakan) (Penerima
Kesan)
1.2.1 HUBUNG KAIT ANTARA PRODUK
DENGAN OBJEK DARI SEGI FUNGSINYA.

Memegang
Katil Manusia / Orang

Produk Fungsi Objek

(Sistem) (Tindakan) (Penerima Kesan)
CONTOH SOALAN PEPERIKSAAN 1.2
ANALISIS FUNGSI (1.2.1)

Rak Alat Tulis Memegang Alat Tulis

1.2.2 MELUKIS SISTEM FUNGSI
 1.2.2 MELUKIS SISTEM FUNGSI
•Sistem fungsi menggambarkan keseluruhan hubungkait komponen dalam sesuatu sistem.
Buku

Muka
Meja Satu sistem

Skru

Kaki Meja
Komponen Fungsi Objek

Lantai Muka Meja Memegang Buku

Namun, satu sistem Kaki Meja Memegang Muka Meja

sebenarnya boleh
dipecahkan kepada Skru Memegang Kaki Meja / Muka Meja
beberapa komponen- Lantai Memegang Kaki Meja
komponen / bahagian-
bahagian. Sebagai contoh:
1.2.2 MELUKIS SISTEM FUNGSI
Komponen Fungsi Objek
Muka Meja Memegang Buku
Kaki Meja Memegang Muka Meja Bentuk jadual
Skru Memegang Kaki Meja / Muka Meja
Lantai Memegang Kaki Meja

Kita juga boleh tukar bentuk jadual ini kepada lukisan model fungsi
Memegang Memegang Memegang

Lantai Kaki Meja Muka Meja Buku

Memegang Memegang

Skru
 Memegang Memegang Memegang

Muka
Lantai Kaki Meja
Meja Buku

Memegang Memegang

Skru

• Dalam lukisan model fungsi, lantai ialah supersistem.

• Supersistem ialah faktor persekitaran yang memberikan kesan terhadap
produk seperti lantai, cahaya, dan kelembapan.
• Sekiranya lantai tidak rata, maka kedudukan meja tidak stabil walaupun
komponen lain dapat berfungsi dengan cekap.
CONTOH SOALAN PEPERIKSAAN 1.2
ANALISIS FUNGSI (1.2.2)

Kaki Meja
Skru
Memegang
1.2.3 MEMBINA MODEL FUNGSI
DENGAN MENGGUNAKAN
GARISAN INTERAKSI
1.2.3 MEMBINA MODEL FUNGSI DENGAN
MENGGUNAKAN GARISAN INTERAKSI

• Komponen ialah bahagian-bahagian kecil yang berfungsi

menyokong sistem
• Model fungsi menggambarkan keseluruhan hubungkait antara
komponen dan kesannya dalam satu sistem.
• Garisan interaksi : menjejak punca masalah.
GARISAN INTERAKSI YANG DIGUNAKAN UNTUK
MENGAMBARKAN SESUATU MASALAH
Simbol Mewakili fungsi

1 Berguna (normal)

2
Berguna tetapi tidak
mencukupi
3 Berguna tetapi berlebihan

4 Memudaratkan (harmful)
Meja bergoyang dan tidak
stabil setelah dilanggar oleh
murid. Simbol Mewakili fungsi
1 Berguna (normal)

2
Berguna tetapi tidak
mencukupi
3 Berguna tetapi berlebihan
4 Memudaratkan (harmful)

memegang memegang
memegang
Lantai Kaki meja Muka meja Buku

langgar memegang
memegang
Murid Skru
A) MASALAH FUNGSI DAN PUNCA MASALAH
Masalah : Meja bergoyang dan tidak stabil

Apakah Punca Masalah ?

B) ANALISIS BERANTAI PUNCA DAN KESAN
1.3 PERCANGGAHAN
FIZIKAL
 1.3.1 MENGENAL PASTI DAN
MENGANALISIS PERCANGGAHAN
FIZIKAL
APAKAH MASALAH YANG DIHADAPI
OLEH KEDUA-DUA PELAJAR DI BAWAH?
MENGENAL PASTI PERCANGGAHAN FIZIKAL
• Mengenal pasti percanggahan fizikal ialah keadaan yang berlawanan antara satu
dengan yang lain yang diperlukan dalam suatu objek.
MENGANALISIS PERCANGGAHAN FIZIKAL
SELEPAS DAH PILIH JENIS KAEDAH PEMISAHAN…… (RUANG / MASA)

APA YANG PERLU KITA BUAT UNTUK MENYELESAI MASALAH INVENTIF INI?
 1.3.2 MENCADANGKAN
PEMILIHAN PRINSIP INVENTIF
KEADAH PEMISAHAN =
RUANG !!!
Selepas kaedah pemisahan ruang atau masa
ditentukan, pilih prinsip inventif yang
bersesuaian untuk menyelesaikan inventif
yang dihadapi.

Sekiranya keadah pemisahan ruang dipilih,

cadangan prinsip inventif adalah seperti
dalam jadual sebelah (7 pilihan).
KEADAH PEMISAHAN =
MASA !!!
Selepas kaedah pemisahan ruang atau masa
ditentukan, pilih prinsip inventif yang
bersesuaian untuk menyelesaikan inventif
yang dihadapi.

Sekiranya keadah pemisahan masa dipilih,

cadangan prinsip inventif adalah seperti
dalam jadual sebelah (7 pilihan).
MACAM MANA PILIH ???

SAYA TUNJUKKAN CONTOH……

 1.3.3 MENJUSTIFIKASIKAN
CADANGAN PERUBAHAN REKA
BENTUK BERDASARKAN PEMILIHAN
PRINSIP INVENTIF
CONTOH : KERUSI
KEADAH PEMISAHAN =
RUANG !!!

KERUSI BOLEH LARAS

 1.3.4 MENGHASILKAN LAKARAN
PRODUK BERFOKUSKAN BAHAGIAN
YANG MEMPUNYAI MASALAH
INVENTIF
LAKARAN

KERUSI BOLEH LARAS