KARBON AYAK İZİ 

• Karbon ayak izi, birim

karbondioksit cinsinden ölçülen,
KARBON üretilen sera gazı miktarı açısından
insan faaliyetlerinin çevreye verdiği
AYAK İZİ zararın ölçüsüdür ve iki ana
NEDİR? parçadan oluşur: doğrudan
(birincil) ayak izi ve dolaylı (ikincil)
ayak izi.
Birincil ayak izi, evsel enerji tüketimi ve ulaşım (söz
gelimi araba ve uçak) dahil olmak üzere fosil
yakıtlarının yanmasından ortaya çıkan doğrudan
CO2 emisyonlarının, ikincil ayak izi ise kullandığımız
ürünlerin tüm yaşamın döngüsünden bu ürünlerin
imalatı ve en sonunda bozulmalarıyla ilgili olan
dolaylı CO2 emisyonlardan ölçüsüdür.
KARBON AYAK İZİNİ
AZALTMAK İÇİN
ÖNERİLER
Araba düşük güçlü (küçük) olmalı, yürüyerek gidilebilecek mesafeler
yürünerek, uygun şartlar varsa bisiklet kullanılarak kat edilmelidir. Arabayla
işe gitmek mecburiyeti varsa araba paylaşılmalıdır. Aracını uygun hızda
kullanılarak ve takip mesafesi korunarak gaz-fren olayından kaçınmak,
önemli miktarda yakıt tasarrufu sağlar.

 Atıkların azaltılması, imalatçıların gereksiz ve tabiatta bozulmayan ambalaj

malzemeleri kullanmamaları, ambalajsız tüketilebilecek ürünlerin ambalaj
kullanmadan tüketilmesi, karbon ayak izini küçültür. Bitkisel ve hayvansal
artıkların çöpe atılması yerine bahçede ya da belde parklarında tabii gübre
olarak kullanılması, geriye dönüşüm konusuna özen gösterilmesi, gerekli
olmadıkça çok küçük miktarlarda ambalajlanmış gıda ürünlerinim
tüketilmemesi yine pozitif etki eder.
Doğal gaz yerine ısınmak için Güneş enerjisi kullanmak. Bu yolla doğal
gaz faturalarındaki meblağ yılda yüzde 70 oranında azalabilir.
Kaloriferlerin petek ısıları en alt düzeyde tutulmalı, binalar yeteri
kadar havalandırılmalıdır. Buralarda yapılacak iyi bir ısı yalıtımı doğal
gaz faturaları meblağını ve karbon ayak izini küçültmede önemli bir rol
oynar.

Elektrik için yenilenebilir enerji kullanmak, tasarruflu ampuller,

buzdolapları, klima cihazlarını tercih etmek.

Seyahatlere mümkün olduğunca toplu taşıma araçlarıyla çıkmak,

tatillere uçakla gitmek. Yerel otobüs, tren hizmetleri kısa mesafeler
için kullanılmalıdır.
İKİNCİL AYAK İZİNİ
AZALTMAK İÇİN
TEKLİFLER
Bir şeyler satın alındığında bu ürünlerin nerelerde üretildiği ve
üretimde hangi maddelerin kullanıldığı göz önüne alınmalıdır.
İmalat ya da nakliyesinde yüksek emisyona sahip olan ürünlerden
mümkün olduğunca kaçınılmalıdır. Sözgelimi çoğu Avrupa ve Kuzey
Amerika ülkelerinde musluk suyunu kullanmada herhangi bir
sakınca olmamasına rağmen insanlar şişe suyu alma konusunda
ısrar etmektedir. Eğer şişe üzerinde volkanik kaynaklardan geldiği
konusunda bir ibare varsa uzak bir yerden ithal edildiğinden emin
olunabilir. Suyun nakliyesinin karbon ayak izini daha büyük
olacaktır. Bir de buna şişeleme veya geri dönüşümden kaynaklanan
emisyonları eklenirse çevreye negatif etki görülür.
Yiyecek ve içeceklerin uzak mesafelerden gelenlerinden kaçınmalı,
yerel ürünleri tüketmeye özen göstermelidir. Satın alınan
yiyeceklerin hangi ülkeden geldiği etiketinde yazılıdır. Muz
alınacaksa yerli muz, Dünya'nın öteki ucundan muza tercih
edilmeli, uzaktan gelen bir şişe içecek yerini çok daha az yol kat
etmiş ürünler alınmalıdır. Çevre açısından verilebilecek en iyi karar,
mümkünse meyve ve sebzeleri kendi bahçesinde yetiştirmektir.
Perma kültür uygulamaları, bu konuda basit ve uygulanabilir
çözümler sunar. Bir elma ağacı dikildiğinde hem birçok meyve elde
edilmiş, hem de ağaçla atmosferdeki karbon miktarının azalmasına
katkıda bulunulmuş olunur.
Uzak ülkelerden gelen elbiselerin etiketlerinden
anlaşılması hâlinde yakında üretilmiş uygun elbiseye
tercih edilmemelidir.

Fazla ya da doğada bozulmayan maddelerle

ambalajlanmış ürünlerden uzak durulmalıdır. Mesela
yumurta alırken köpük ambalaj yerine karton veya
mukavvadan yapılmış ambalaja konulmuş yumurtaları
çevre koruma açısından seçmelidir.
KAYNAKÇA
• https://tr.wikipedia.org/
• https://www.google.com/
HAZIRLAYAN
ADI:   Sabrina
SOYADI:   Mamysheva
NO:   440
SINIF:   10/B