PROJEKT NDËrlËndor

GjuhË shqipe,letËrsi
Punoi:Albiona Seferi,Eriselda Karaj,Albjan
Jolla.Kristi Hankja
folklori
• -Folklori është emri për tërësinë e
krijimeve artistike (gojore, muzikore,
vallet etj.) të një populli.
• Në të pasqyrohet lufta, puna,
përpjekjet, mendimet, ndjenjat, mënyra
e jetesës, zakonet dhe karakteristikat e
shqiptarit,  të gjitha problemet e
mëdha që i kanë dalë gjatë historisë
popullit e kombit shqiptar ..   cë, fe, magji, mjet ndihmës gjatë punës.
• Zhvillohen në mënyrë të dukshme e bëjnë 
një jetë shumë të gjallë forma të tilla folkl
orike, si: këngët epike historike,këngët liri
ke shoqërore, anekdotat, fjalët e urta, vall
et epike, meloditë instrumentore etj. Në to 
shkrihen forma, mjete, elemente, funksione
 etj.
•  të ndryshme. Në kohët tepër të hershme fo
lklori ka qenë jo vetëm art,por edhe shken
    
Click to add text
Lirika popullore
• Gjini e poezisë popullore që përfshin krijime në të
cilat shprehen ndjenjat, shqetësimet, dëshirat e
përjetimet intime të popullit. 
• Shpesh këndohen gjatë kërcimit të valleve, të
shoqëruara me vegla muzikore popullore.
•  Në Lirikën Popullore bën pjesë një larmi e madhe
këngësh të cilat dallohen nga motivet, mendimet
dhe ndjenjat që shprehin. Midis tyre, vend të
veçantë zënë këngët e punës.
KËngË djepi
• Djal Shqipnie • TE RRIT NANA PER SHQIPNI  
Nina nana n-djep te drunit
TU BAFT DJALO-ZA BILBILI 
 Ti m’u befsh plak I katundit  
MA KNOFSH KANGEN  SI
TI  PUTH  NANA SY E DURE T NAIMI
TA MBLEDH  DJEPIN ME  TY TKA NONA YLL E DRITE     
FLAMURE       
TY TKA NONA SI ZOTNIJE            RUJE BIR E MOS M'KORITE
 
1
• Koha dhe vendi në krijimet folklorike;
• Vendi—Katund Koha—e papërcaktuar        
• Figuracioni në krijimet folklorike 
• -T’u baft djalo-o za BILBILI
•  T'y tka nona yll e dritë     
• Analiza metrike-ritmike e lirikës popullore:  rima, strofa;
• -Strofa->dhjetëvargëshe Rima-> E alternuar 
2
• Elementet simbolike (kafshë, bimë dhe numërorë)- Bilbili        
• Figura mitologjike (krahasim me folklorin ballkanik)-Nuk ka    
• Elementet realë dhe fantastikë në krijimet gojore;
• -Elementet reale-janë të rrit nana
• -Elementet fantastike-tu baft zani si bilbili,t'y tka nona yll e dritë        
• Personazhe--Nëna,djali         
• Mesazh -Kjo vepër nuk ka një mesazh të caktuar
GjuhË 
• Parafrazime këngësh;
• Fli gjumë në djepin prej druri
• Të bëhesh kryetar i fshatit
• Nëna të puth sytë dhe duart
• Të mbledh djepin me flamur
• Të ka nëna zotëri
• Nëna të rrit për Shqipërinë
• Djalë të bëhet zëri si bilbil
• Këndofsh këngët si Naimi
• Nëna të ka yll dhe dritë
• Bir ruaju mos më turpëro 
2
• Mënyra e veçantë e përdorimit të gjuhës në aspektin morfologjik/ klasat e fjalëve (cilat
përdoren më shumë dhe pse, mbiemrat  e emërzuar (të qëndrueshëm dhe kontekstualë);
• -Klasa më e përdorur janë emrat,si dhe foljet ne mënyrën dëshirore për të uruar djalin e
saj         
• Mënyra e veçantë e përdorimit të gjuhës në aspektin, sintaksor / llojet e fjalisë dhe rendi
sintaksor;
• - Ka fjali të thjeshta,rendi i fjalëve është i crregullt.         
• Mënyra e veçantë e përdorimit të gjuhës në aspektin leksikor/ shtresat e leksikut(arkaizmat,
huazimet, dialektalizmat, krahinorizmat dhe historizmat)                                    
• -koritë    
Kenget e djepit
• Gjini e poezisë popullore që përfshin krijime në të cilat shprehen ndjenjat, shqetësimet, dëshirat e
përjetimet intime të popullit. 
• Shpesh këndohen gjatë kërcimit të valleve, të shoqëruara me vegla muzikore popullore. Në
Lirikën Popullore bën pjesë një larmi e madhe këngësh të cilat dallohen nga motivet, mendimet
dhe ndjenjat që shprehin. 
• Përhapje të gjerë kanë sidomos këngët lirike familjare (për lindjen, martesën dhe vdekjen). 
• Ato e kanë humbur karakterin ritual të hershëm, po kanë ruajtur mjaft elemente zakonesh të
vjetra. Përfshijnë ninullat (këngët e djepit), që shquhen për figuracion të pasur e ritëm të
larmishëm, aq sa shpesh anojnë edhe nga lodër-vallet, këngët e dasmës, vajet ose ligjet
• . Ato përbëjnë një pasuri të madhe të krijimtarisë popullore dhe ruajnë elemente epokash e
krahinash të ndryshme. 
2
• Dasma  është një nga momentet kryesore në jetën
njerëzore. 
• Në këtë rit tradicional ku dy të rinj lidhin jetën e
tyre zhvillohen ceremoni të ndryshme të cilat
shoqërohen me këngë. 
• Këngët e dasmës janë të shoqëruara me tipare
gëzimi , lumturie . 
• Janë të hareshme ,  ritmike , kanë tipare euforizmi
dhe mbajnë gjallë atmosferën e dasmës . 
• Në të gjitha këngët e dasmës tipari dallues është
lartësimi i bukurisë së nuses ku bukuria e saj vihet
në qendër. 
3
• Bukuria e nuses në ditën më të vecantë të • Në këngë dhëndri është ose një pasha os
saj paraqitet si dicka e magjishme , si gjëja e një aga osë një mbret ose bej . 
më e bukur.  • Në këngët e dasmave i këndohet ciftit të 
• Bukurisë së nuses i thurrin lavde dhd ri , dashurisë së tyre
bukuria e saj hiperbolizohet  .  e cila do të lidhet në kurorë në ditën e tyr
• Kemi një lartësim të figurës së dhëndrit një e të vecantë. 
rritje të nivelit shoqëor të tij . 
• I këndohet jetës së re , familjes së tyre të 
• Në shumicën e këngëve të dasmave dhëndri re që ata po krijojnë , i kendohet vazhdi
paraqitet nga një shtresë e lartë dhe jo nga mësisë së jetës , vazhdimësisë së jetës së 
një shtresë e ulët ose e mesme .  tyre të cilën do ta kalojnë së bashku . 
4
• I këndohet femijëve që do kenë në të ardh
men , familjes së tyre të vogël .
• Këngët e dasmave na shoqërojnë në cdo d
asëm dhe me ritmin dhe euforinë e tyre z 
bukutrojnë cdo dasëm.
•  Këto këngë janë pasuri kombëtare e vendi
t yonë të cilat do të mbeten gjatë dhë do të
 shoqërojnë dasmat e shqiptarëve
brez pas brezi .