Ενότητα 5η

Θερμότητα
Τήξη και Πήξη
 Φυσικές καταστάσεις της ύλης
Η ύλη εμφανίζεται στο Σύμπαν σε τέσσερις
καταστάσεις.
 Τη στερεή: τα στερεά σώματα έχουν ορισμένο όγκο και
συγκεκριμένο σχήμα.
 Την υγρή: Τα υγρά έχουν ορισμένο όγκο αλλά παίρνουν
κάθε φορά το σχήμα του δοχείου στο οποίο βρίσκονται.
 Την αέρια: Τα αέρια δεν έχουν ούτε ορισμένο όγκο
ούτε συγκεκριμένο σχήμα.
 Την κατάσταση πλάσματος: Η φυσική αυτή κατάσταση
δε συναντάτε στη Γη, κυριαρχεί όμως στο Σύμπαν.
 Τήξη
 Τήξη ονομάζεται το φαινόμενο της μετατροπής ενός
στερεού σώματος σε υγρό.
 Κατά τη διάρκεια της τήξης συνυπάρχουν η στερεή
και η υγρή κατάσταση του σώματος.

 Π.χ. Αν βγάλουμε ένα παγάκι από την κατάψυξη του

ψυγείου μας και το τοποθετήσουμε σε ένα πιατάκι
πάνω στο τραπέζι, θα παρατηρήσουμε ότι σιγά σιγά το
παγάκι λιώνει, τήκεται. Αυτό συμβαίνει γιατί
μεταφέρεται στο παγάκι θερμότητα από τον αέρα του
δωματίου, ο οποίος είναι πιο ζεστός.

Λόγω της θερμότητας του

αέρα, το παγάκι θα
αρχίσει να λιώνει
 Τήξη
Το φαινόμενο της μετατροπής ενός στερεού
σώματος σε υγρό.
 Τήξη
Θερμοκρασία τήξης στερεού
Θερμοκρασία τήξης ενός στερεού σώματος.
 Όταν σε ένα στερεό σώμα προσφέρεται θερμότητα, η
θερμοκρασία του αυξάνεται. Σε κάποια συγκεκριμένη
θερμοκρασία το στερεό αρχίζει σιγά σιγά να αλλάζει
φυσική κατάσταση και να γίνεται υγρό. Η θερμοκρασία
αυτή ονομάζεται θερμοκρασία τήξης του στερεού.
 Όσο διαρκεί η τήξη ενός σώματος η θερμοκρασία του
παραμένει σταθερή, ίση με τη θερμοκρασία τήξης του.
 Πήξη
 Πήξη ονομάζεται το φαινόμενο της μετατροπής ενός
υγρού σε στερεό. Η πήξη είναι το αντίστροφο του
φαινομένου της τήξης.
 Π.χ. Γεμίζουμε μια παγοθήκη με νερό και την τοποθετούμε
στην κατάψυξη του ψυγείου μας. Αν μετά από αρκετή ώρα
ανοίξουμε την κατάψυξη και δούμε την παγοθήκη, θα
παρατηρήσουμε ότι ένα μέρος του νερού έχει μετατραπεί
σε πάγο. Μετά από λίγες ώρες όλο το νερό θα γίνει πάγος.
 Η αλλαγή αυτής της φυσικής κατάστασης οφείλεται στο ότι
μεταφέρεται θερμότητα από το νερό στην πιο ψυχρή
κατάψυξη του νερού. Έτσι το νερό ψύχεται.
 Πήξη
Το φαινόμενο της μετατροπής ενός
υγρού σώματος σε στερεό.
 Πήξη
Θερμοκρασία πήξης υγρού
Θερμοκρασία πήξης ενός υγρού σώματος
 Όταν ένα υγρό αποβάλλει θερμότητα, έχουμε δηλαδή ροή
θερμότητας από αυτό προς το περιβάλλον, η
θερμοκρασία του ελαττώνεται. Σε κάποια συγκεκριμένη
θερμοκρασία το υγρό αρχίζει σιγά σιγά να αλλάζει φυσική
κατάσταση και να γίνεται στερεό. Αυτή η θερμοκρασία
ονομάζεται θερμοκρασία πήξης του υγρού.
 Όσο διαρκεί η πήξη, η θερμοκρασία του σώματος
παραμένει σταθερή.

 Η θερμοκρασία πήξης μιας καθαρής ουσίας είναι ίση με

τη θερμοκρασία τήξης της.
 Το νερό στις τρεις φυσικές
καταστάσεις
 Μόνο το νερό μπορούμε να το συναντήσουμε και στις τρεις
φυσικές καταστάσεις.

 Σε υγρή μορφή: Υπάρχει στις θάλασσες, στις λίμνες, στα

ποτάμια. Τα δύο τρίτα της επιφάνειας της Γης καλύπτονται
από νερό. Επίσης νερό υπάρχει και κάτω από την επιφάνεια
της Γης.

 Σε στερεή μορφή (πάγος): Υπάρχει στους παγετώνες των

πόλεων ή στις υψηλές βουνοκορφές.

 Η αέρια μορφή του νερού: είναι οι υδρατμοί που υπάρχουν

στην ατμόσφαιρα.
 Χύτευση
Η χύτευση είναι μια μέθοδος με την οποία
επεξεργαζόμαστε κυρίως τα μέταλλα και τους
δίνουμε μορφή. Στηρίζεται στα φαινόμενα της τήξης
και της πήξης.
 Χύτευση

Οι τεχνίτες θερμαίνουν το μέταλλο σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες,

ώστε αυτό να λιώσει (να γίνει υγρό). Στη συνέχεια χύνουν το
λιωμένο, καυτό μέταλλο σε καλούπια που έχουν κατασκευάσει από
κατάλληλα υλικά, ανθεκτικά σε αυτές τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες
(με πολύ υψηλότερα σημεία τήξης). Το μέταλλο σιγά σιγά κρυώνει και
στερεοποιείται. Όταν γίνει στερεό, το καλούπι αφαιρείται και το
μέταλλο έχει πια το επιθυμητό σχήμα.

Οι εγκαταστάσεις στις οποίες πραγματοποιείται όλη αυτή η

διαδικασία ονομάζονται χυτήρια.
Τετράδιο εργασιών
Τετράδιο εργασιών
Τετράδιο εργασιών