28η Οκτωβρίου 1940

Χώρες υπό γερμανική

ή ιταλική κατοχή
Τορπιλισμός της ΕΛΛΗΣ , ανακοινωθέν του υπουργείου Ναυτικών

Ανήμερα της Παναγίας του 1940 ο τορπιλισμός της “ΕΛΛΗΣ” Όπως είναι
γνωστό, πριν τον πόλεμο είχε σημειωθεί ο τορπιλισμός της ΕΛΛΗΣ. (Ανήμερα
της Παναγιάς 15.8.1940)
- Η ελληνική ηγεσία δεν έχει καμιά αμφιβολία για την εθνικότητα του
υποβρυχίου που έπληξε την “Έλλη”. Στις 27 Αυγούστου ερασιτέχνης ψαράς,
στην Τήνο, ανασύρει τυχαίως ένα κομμάτι της τορπίλης που εξερράγη στον
δυτικό λιμενοβραχίονα.
- Οι υπόνοιες μετατρέπονται σε βεβαιότητα. Η Ιταλία είχε εξαπολύσει την
τορπίλη. Όμως, η ελληνική κυβέρνηση δεν θα προβεί σε αποκαλύψεις.
Συνεχίζει “την πολιτικήν αυστηράς ουδετερότητος”. Αυτό επιβάλλουν οι
περιστάσεις. Ως τόσο ας δούμε το σχετικό με τον τορπιλισμό της “ΕΛΛΗΣ”,
ανακοινωθέν του υπουργείου Ναυτικών:
"...Με βαθείαν λύπην αγγέλλομεν την απώλεια του ευδρόμου ΕΛΛΗ,
ηγκυροβολημένου εις όρμον Τήνου, όπου είχε καταπλεύσει προς απόδοσιν
τιμών εις την θαυματουργόν εικόνα της Θεομήτορος. Σημαιοστόλιστον εβλήθη
δια τορπιλλών αγνώστου εθνικότητος υποβρυχίου...".
15 Αυγούστου 1940 
Ασύρματος 15/8/1940
Έλλη
Τορπιλισμός Έλλης
 Το επίσημο ιταλικό τελεσίγραφο

Ο τότε πρεσβευτής της Ιταλίας στην Ελλάδα Γκράτσι στο βιβλίο του «Η αρχή του
τέλους» γράφει για τη δραματική συνάντηση που είχε με τον Μεταξά την 3η πρωινή
της 28ης Οκτωβρίου: «…Η συνείδησίς μου με επίεζε ότι την στιγμήν αυτήν
εγενόμην συνένοχος μιας ατιμίας. Είδα επί τέλους να ανάβη το φως και τον Μεταξά
να κατεβαίνη. Με εγνώρισε και διέταξε τον σκοπόν να με αφήση να περάσω. Μου
έδωκε την χείρα και με ωδήγησεν εις εν μικρόν σαλόνι. Μόλις εκαθήσαμε, του
ενεχείρισε το έγγραφον. Ήρχισε μετά προσοχής να το διαβάζη… Παρηκολούθησα
την συγκίνησίν του εις τας χείρας του και τους οφθαλμούς του».
Μόλις ετελείωσε η ανάγνωσις, ηκολούθησεν ο εξής διάλογος:
ΓΚΡΑΤΣΙ: κ. Πρόεδρε, είμαι επιφορτισμένος να σας ανακοινώσω ότι, εις
περίπτωσιν μη αποδοχής των όρων, τα ιταλικά στρατεύματα θα εισβάλουν εις το
ελληνικόν έδαφος
την 6ην πρωινήν.
ΜΕΤΑΞΑΣ: Ποια στρατηγικά σημεία θέλει να καταλάβει η Ιταλία;
ΓΚΡΑΤΣΙ: Δεν γνωρίζω, κ. Πρόεδρε.
ΜΕΤΑΞΑΣ: (Προσβλέπων παρατεταμένα εις τους οφθαλμούς τον Ιταλόν
πρεσβευτήν και με σταθεράν την φωνήν) κ. Πρεσβευτά, το περιεχόμενον του
τελεσιγράφου και ο τρόπος καθ’ον μοι επεδόθη σημαίνουν πόλεμον εκ μέρους της
Ιταλίας. (Alors c’ est la Guerre!)». Ο πρωθυπουργός σηκώνεται από την καρέκλα
του και ο Ιταλός πρεσβευτής αποχωρεί, χωρίς οι δύο άνδρες να ανταλλάξουν
χαιρετισμό. Και ο Γκράτσι καταλήγει:«Έφυγα υποκλιθείς με τον βαθύτερον
σεβασμόν προ του υπερηφάνου γέροντος, ο οποίος επροτίμησε την θυσίαν αντί
της υποδουλώσεως. Έφυγα ταπεινωμένος και με σφιγμένην την ψυχήν από μίσος
προς το επάγγελμά μου». 
Πρώτον πολεμικό ανακοινωθέν

"Αι ιταλικαί στρατιωτικαί δυνάµεις προσβάλλουσιν από της 05:30 ώρας της
σήµερον τα ηµέτερα τµήµατα προκαλύψεως της Ελληνοαλβανικής Μεθορίου.
Αι ηµέτεραι δυνάµεις αµύνονται του Πατρίου εδάφους."Διάγγελμα του Ιωάννη
Μεταξά προς τον ελληνικό λαό (28-10-1940)Προς τον ελληνικόν λαόν,
Η στιγμή επέστη που θα αγωνισθώμεν διά την ανεξαρτησίαν της Ελλάδος, την
ακεραιότητα και την τιμήν της. Μολονότι επεδείξαμεν την πλέον αυστηράν
ουδετερότητα και ίσην, προς όλους, η Ιταλία μη αναγνωρίζουσα εις ημας το
δικαίωμα να ζώμεν ως ελεύθεροι Έλληνες μου εζήτησεν σήμερον την 3ην
πρωινήν ώραν, την παράδοσιν τμημάτων του εθνικού εδάφους κατά την ιδίαν
αυτής βούλησιν ότι προς κατάληψιν αυτών η κίνησις των στρατευμάτων της.
θα ήρχιζε την 6ην πρωινήν. Απήντησα εις τον Ιταλόν Πρέσβυν ότι θεωρώ και
το αίτημα αυτό καθ' εαυτό και τον τρόπον με τον οποίον γίνεται τούτο ως
κήρυξιν πολέμου της Ιταλίας κατά της Ελλάδος.
Έλληνες,τώρα θα αποδείξωμεν εάν είμεθα άξιοι των προγόνων μας και της
ελευθερίας, την οποίαν μας εξησφάλισαν οι προπάτορές μας. Όλον το Έθνος
ας εγερθή σύσσωμον, αγωνισθήτε διά την Πατρίδα, τας γυναίκας, τα παιδιά
σας, και τα ιεράς μας παραδόσεις.
Νυν υπέρ πάντων ο αγών
Ο Πρόεδρος της Κυβερνήσεως Ιωάννης Μεταξάς 
Ασύρματος 28/10/1940
Ασύρματος 28/10/1940
Οι Έλληνες τρέπουν σε φυγή τον αντίπαλο
Μεγάλες ελληνικές νίκες
Αέρα !!
Πίνδος
Πίνδος
Χάρτης επιτυχιών
Με το χαμόγελο στα χείλη
Προέλαση…
Κορυτσά
Κορυτσά
Πανηγύρι στην Αθήνα
Γερμανική επίθεση ΑΠΡΙΛΙΟΣ 1941
Γερμανική επίθεση
Μνημείο Ρούπελ
Λεωφόρος Νίκης

Θεσσαλονίκη , Απρίλιος 1941

ΝΕΟΛΟΓΟΣ
29/4/1941
Κορυζής
ΓΛΕΖΟΣ--- ΣΑΝΤΑΣ
KATOXH
ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ
ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ
28/10/1941
Μάχη της Κρήτης
ΚΑΝΔΑΝΟΣ
ομαδικές εκτελέσεις
Μάχη της Κρήτης ονομάζεται η αντιστασιακή δράση ενάντια στη
Γερμανική εισβολή 1941 που έλαβε χώρα στην Κρήτη κατά τη
διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου και συγκεκριμένα από
το πρωί της 20ής Μαΐου 1941, όταν ξεκίνησε η αεροπορική έφοδος
των Γερμανών με συνθηματικό όνομα Επιχείρηση Ερμής εναντίον
του νησιού. Με την επιχείρηση αυτή οι Γερμανοί κατάφεραν να
καταλάβουν το νησί από τις συμμαχικές δυνάμεις, ωστόσο αυτή
τους η επιτυχία κόστισε τόσο πολύ ώστε να μην επιχειρήσουν
ξανά άλλη αεροπορική έφοδο της ίδιας
κλίμακας κατά την διάρκεια του πόλεμου. Σήμερα, η μάχη της
Κρήτης θεωρείται η πρώτη μεγάλη κυρίως αεροπορική επιδρομή
και η μεγαλύτερη στην ιστορία. Η μάχη θεωρείται επίσης πολύ
σημαντική για τους Κρητικούς λόγω της αναπάντεχης σθεναρής
αντίστασης που κατέβαλαν ενάντια στους αριθμητικά ανώτερους
Γερμανούς και το μεγάλο τίμημα που η επίθεσης
και η επακόλουθη κατοχή είχαν στον πληθυσμό του νησιού.
Χρονολογία: 20 Μαΐου 1941- 1 Ιουνίου 1941
Τόπος: Κρήτη
Έκβαση: Πύρρειος νίκη των Γερμανών
Μαχόμενοι
Αυστραλία
Ελλάδα Γερμανία
Ηνωμένο Βασίλειο Ιταλία
Νέα Ζηλανδία
Αρχηγοί
Μπέρναρντ Φρεΐμπουργκ Κουρτ Στούντεντ
Δυνάμεις
43.000 45.000
Απώλειες
3.500 νεκροί ή τραυματίες
6.200 – 22.000 νεκροί, τραυματίες ή
17,500 αιχμάλωτοι και 8.000
αιχμάλωτοι
Κρήτες
Ι4 Μαϊου 1941
Στρατιωτικοί στόχοι της Κρήτης βομβαρδίζονται συστηματικά και
γίνεται αρχή της μεγάλης επίθεσης που ακολουθεί.
Ι8-Ι9 Μαϊου 1941
Προσγειώνονται τα πολεμικά αεροπλάνα της γερμανικής αεροπορίας
στα αεροδρόμια της Αττικής και της νότιας Ελλάδας και
προετοιμάζονται για την επίθεση.
20 Μαΐου 1941
Την 6.30 πρωινή αρχίζει η γερμανική αεραεπίθεση.
Βομβαρδίζονται και ρίχνονται αλεξιπτωτιστές στα Χανιά, το Ρέθυμνο και
το Ηράκλειο. Συγκρούσεις κατά τόπους των Γερμανών αλεξιπτωτιστών
με τα συμμαχικά στρατεύματα, τα οποία ενισχύονται από το
ντόπιο πληθυσμό.
2Ι Μαΐου 1941
Οι Γερμανοί ρίχνουν το βάρος της επίθεσής τους στην κατάληψη του
αεροδρομίου του Μάλεμε. Το απόγευμα προσγειώνονται αεροπλάνα
με σημαντικές στρατιωτικές δυνάμεις και υλικό για την επίθεση.
Ο Βρετανικός ναυτικός στόλος της Μεσογείου χτυπά γερμανική
νηοπομπή που κατευθύνεται προς την Κρήτη.
Βυθίζονται 15 επιταγμένα σκάφη.
22 Μαΐου 1941
Το αεροδρόμιο του Μάλεμε καταλαμβάνεται οριστικά από τους Γερμανούς.
Προσπάθεια ανακατάληψής του από ελληνικές και συμμαχικές δυνάμεις
δεν αποδίδει.
23 Μαΐου 1941
Η ελληνική πολιτική ηγεσία εγκαταλείπει την Κρήτη με το αντιτορπιλικό
«Ντικόι». Με μήνυμά του στο Στρατηγείο ο Τσόρτσιλ τονίζει:
« Η μάχη της Κρήτης πρέπει να κερδηθεί».
24 Μαΐου 1941
Οι βομβαρδισμοί των πόλεων της Κρήτης συνεχίζονται.
Στα Χανιά οι Γερμανοί παίρνουν την πρωτοβουλία των κινήσεων.
Στο Ρέθυμνο και το Ηράκλειο οι αμυνόμενοι δηλώνουν ότι θα
συνεχίσουν τη μάχη «μέχρις η εσχάτων».
25 Μαΐου 1941
Οι Γερμανοί καταλαμβάνουν την Κάντανο. Η απρόσμενη αντίσταση
του λαού της Καντάνου πυροδοτεί το μίσος των Γερμανών, που ξεσπά σε
αντίποινα, με ομαδικές εκτελέσεις, πυρπολήσεις και άλλες σημαντικές
καταστροφές.
26 Μαΐου 1941
Καταλαμβάνεται ο Γαλατάς. Οι συμμαχικές δυνάμεις μάχονται
απελπιστικά για να προστατέψουν τα Χανιά. Με δήλωσή του ο
Στρατηγός Φράιμπεργκ επισημαίνει τη δύσκολη θέση στην
οποία αυτές έχουν περιέλθει.
27 Μαΐου 1941
Ο αρχιστράτηγος της Μέσης Ανατολής Ουέιβελ στέλνει μήνυμα
να εκκενωθεί το Νησί από τις συμμαχικές δυνάμεις. Για τη
διάσωση και μεταφορά τους στέλνονται πλοία του Βρετανικού
στόλου. Τα Χανιά περιέρχονται στα χέρια
των εισβολέων .
31 Μαΐου 1941
Το τελευταίο Βρετανικό πλοίο παραλαμβάνει μέρος των συμμαχικών
στρατευμάτων. Οι δυνάμεις που δεν κατορθώνουν να επιβιβαστούν και
που ο αριθμός τους ανέρχεται σε 5.500 άτομα περίπου, παραδίδονται,
συλλαμβάνονται ή καταφεύγουν στα βουνά της Κρήτης. Η γερμανική
σβάστικα κυματίζει στο Νησί, η κατοχή απλώνεται σ' αυτό και
ταυτοχρόνως αρχίζει και η υψηλόφρονη αντίσταση του Κρητικού λαού.
Η ΑΝΑΤΙΝΑΞΗ ΤΗΣ ΓΕΦΥΡΑΣ
ΣΤΟ ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟ
ΑΝΑΤΙΝΑΞΗ ΓΕΦΥΡΑΣ ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΥ
ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΑΝΑΤΙΝΑΞΗΣ
Τον Σεπτέμβριο του 1942 Aγγλικό κλιμάκιο με
αρχηγό το συνταγματάρχη Μάγερς αποβιβάζεται
κρυφά στην Ελλάδα, έρχεται σε επαφή με τις
διάφορες αντάρτικες ομάδες και κατορθώνει να
συντονίσει τις ενέργειες τους. Αποτέλεσμα του
συντονισμού αυτού ήταν η ανατίναξη της Γέφυρας
του Γοργοποτάμου.
Στην ανατίναξη έλαβαν μέρος  120 άνδρες του Ε.Α.Μ,
65 του Ε.Δ.Ε.Σ και 12 Άγγλοι κάτω από την
προσωπική καθοδήγηση του Άρη Βελουχιώτη και
του Ναπολέοντα Ζέρβα.
Η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου καθυστέρησε για αρκετές
εβδομάδες τον ανεφοδιασμό των Γερμανών που μάχονταν στην Αφρική
για ένα τουλάχιστον πολύτιμο μήνα, έδωσε το έναυσμα να φουντώσει το
αντάρτικο στα βουνά της Ρούμελης, ανύψωσε το ηθικό των Ελλήνων
και καταξίωσε
τον ένοπλο αγώνα στην συνείδηση των συμμάχων.
Η γέφυρα ανακατασκευάστηκε το 1948. Έχει μήκος 211 μέτρα και ύψος
30. Στο μικρό ύψωμα που βρίσκεται σε απόσταση λίγων μέτρων
πραγματοποιείται επετειακή συγκέντρωση εκπροσώπων της πολιτείας
και αντιστασιακών οργανώσεων για να τιμηθεί το κατόρθωμα της 25ης
Νοεμβρίου 1942, που εκφράζει εκτός των άλλων και την ενότητα του
αγώνα των χρόνων της Κατοχής εναντίον των δυνάμεων της βίας
Βελουχιώτης
Ζέρβας

ΟΙ ΑΡΧΗΓΟΙ
 ΤΟΠΟΣ ΘΥΣΙΑΣ

ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ 5- 13 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1943

Ένα από τα ξεχωριστά μνημεία της πόλης και Ιερό
Προσκύνημα είναι ο Τόπος Θυσίας, στο λόφο του
Καπή, που βρίσκεται ανατολικά της πόλης των
Καλαβρύτων (500 μέτρα από το κέντρο), στο
δρόμο προς Χιονοδρομικό Κέντρο. Στη Ράχη του
Καπή οδηγήθηκαν οι άνδρες από 14 χρονών και
πάνω από τους Γερμανούς κατακτητές στις
13 Δεκεμβρίου 1943, όπου και τους εκτέλεσαν.
Σήμερα στη ράχη του Καπή βρίσκεται ένας
μεγάλος Σταυρός που θυμίζει το αποτρόπαιο
έγκλημα. Στις στήλες που περιβάλλουν τον
κεντρικό χώρο αναγράφονται τα ονόματα των
οικογενειών των Εκτελεσθέντων.
Στην κατακόμβη είναι αναρτημένα μικρά
καντήλια ισάριθμα με τις οικογένειες των
εκτελεσθέντων.
Παράπλευρα της κατακόμβης δεσπόζει το
πέτρινο γλυπτό της πονεμένης μάνας, έμβλημα
του Δήμου και σύμβολο της ανθρώπινης
καρτερικότητας που φιλοτέχνησε η τότε
σπουδάστρια της σχολής Καλών Τεχνών Aννα
Βαφεία. Έχει συμβολικό χαρακτήρα
για τις γυναίκες ηρωίδες των Καλαβρύτων (τη
Μάνα, την αδελφή, τη γιαγιά, την κόρη) που με
υπερπροσπάθεια αγωνίστηκαν να
ξαναστήσουν την ολοσχερώς κατεστραμμένη
πόλη.
Απελευθέρωση 12/10/1944
πρωτοσέλιδο
Πρωτοσέλιδο
Σοφία Βέμπο
Γελοιογραφίες