Επαναληπτικές ερωτήσεις για την

Ιστορία Γενικής Παιδείας Γ΄ Λυκείου

(ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΝΕΟΤΕΡΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ
ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΚΟΣΜΟΥ)
 ΘΕΜΑ Α1.1
Να προσδιορίσετε αν το περιεχόμενο των ακόλουθων
προτάσεων είναι σωστό ή όχι, γράφοντας τη λέξη Σωστό ή
Λάθος δίπλα στον αριθμό που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση.
1. Κατά τη σύστασή του το ελληνικό κράτος περιλάμβανε
μόνο την Πελοπόννησο.
2. Πρώτος κυβερνήτης του νεοσύστατου κράτους
ορίστηκε ο Ι. Καποδίστριας.
3. Πρώτος βασιλιάς της Ελλάδας στέφθηκε ο Όθων, γιος
του φιλέλληνα βασιλιά της Βαυαρίας Λουδοβίκου Α΄.
4. Οι Ιταλοί επικράτησαν στον ελληνοϊταλικό πόλεμο
(1940-1941).
5. Οι Ιταλοί απαίτησαν τελεσιγραφικά την εκχώρηση της
κυριαρχίας σημαντικού τμήματος του ελληνικού εδάφους τα
ξημερώματα της 28ης Οκτωβρίου 1940 από τον Ι. Μεταξά.
 ΘΕΜΑ Α1.1
Να προσδιορίσετε αν το περιεχόμενο των ακόλουθων
προτάσεων είναι σωστό ή όχι, γράφοντας τη λέξη Σωστό ή
Λάθος δίπλα στον αριθμό που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση.
• 1. Κατά τη σύστασή του το ελληνικό κράτος περιλάμβανε μόνο
την Πελοπόννησο. Λάθος (Πελοπόννησο, Στερεά Ελλάδα και
Κυκλάδες), σελ. 32
• 2. Πρώτος κυβερνήτης του νεοσύστατου κράτους ορίστηκε ο Ι.
Καποδίστριας. Σωστό, σελ. 32
• 3. Πρώτος βασιλιάς της Ελλάδας στέφθηκε ο Όθων, γιος του
φιλέλληνα βασιλιά της Βαυαρίας Λουδοβίκου Α΄. Σωστό, σελ. 32
• 4. Οι Ιταλοί επικράτησαν στον ελληνοϊταλικό πόλεμο (1940-
1941). Λάθος (Οι Έλληνες), σελ. 119-120
• 5. Οι Ιταλοί απαίτησαν τελεσιγραφικά την εκχώρηση της
κυριαρχίας σημαντικού τμήματος του ελληνικού εδάφους τα
ξημερώματα της 28ης Οκτωβρίου 1940 από τον Ι. Μεταξά. Σωστό,
σελ. 118-119
ΘΕΜΑ Α1.2
Να δώσετε με συντομία το περιεχόμενο των παρακάτω όρων -
εννοιών:
• Μεγάλη Ιδέα
• Εθνικά Κινήματα
• Φιλελεύθερα κινήματα
Μεγάλη Ιδέα: Η εθνική πολιτική που
αποσκοπούσε στην απελευθέρωση των
ιστορικών ελληνικών χωρών και τόπων γενικά
όπου κατοικούσαν Έλληνες, οι οποίοι στο εξής
ονομάστηκαν αλύτρωτοι Έλληνες. (σελ. 31)
Εθνικά Κινήματα : κινήσεις μεταξύ ανθρώπινων
κοινοτήτων με κοινή γλώσσα ή και θρήσκευμα,
με διακριτές παραδόσεις και ιστορία, με
αντίληψη κοινής ταυτότητας μεταξύ των μελών
τους, οι οποίες κοινότητες επεδίωκαν την
ανεξαρτησία τους από την εξουσία άλλης
διακριτής κοινότητας. (σελ. 13)
Φιλελεύθερα κινήματα: κινήσεις που
προωθούσαν συνταγματικούς και
κοινοβουλευτικούς θεσμούς για την εξασφάλιση
των πολιτικών δικαιωμάτων και ελευθεριών των
πολιτών. (σελ. 13)
ΘΕΜΑ Α2.1 Ποια ήταν τα κύρια αίτια και ποια η
αφορμή του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου;
Αίτια: οι εθνικοί ανταγωνισμοί και τα
συγκρουόμενα συμφέροντα των μεγάλων
δυνάμεων σε συνδυασμό με τον συνασπισμό των
δυνάμεων αυτών σε δύο αντιμαχόμενα
στρατόπεδα, την Τριπλή Συμμαχία και την Τριπλή
Συνεννόηση σήμαινε γενίκευση κάθε τοπικής
κρίσης, σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου.
Η αφορμή: Ιούνιος 1914 – η δολοφονία του
Αψβούργου αρχιδούκα Φραγκίσκου Φερδινάνδου
στο Σαράγεβο της Βοσνίας από τον Σέρβο
εθνικιστή φοιτητή, τον Γαβρίλο Πρίντσιπ. (σελ. 75)
 Τι γνωρίζετε για τον «εθνικό διχασμό»;
Η διαφωνία και η ρήξη στην κορυφή της εξουσίας (η Κυβέρνηση και ο
πρωθυπουργός Ελ. Βενιζέλος ≠ ο υπουργός εξωτερικών, ο βασιλιάς
Κωνσταντίνος και το Γενικό Επιτελείο) για τη συμμετοχή της Ελλάδας
στον πόλεμο δίχασαν το έθνος και προκάλεσαν σοβαρές πολιτικές και
συνταγματικές ανωμαλίες. Ο Βενιζέλος νίκησε στις εκλογές τον Μάιο του
1915, μα η άρνηση του Κωνσταντίνου να του επιτρέψει να εφαρμόσει την
πολιτική που ενέκρινε ο λαός τον οδήγησε σε παραίτηση. Το κόμμα του
απείχε από τις εκλογές του Δεκεμβρίου του 1915 και οδηγήθηκε στην
επανάσταση. Τη στάση του ενίσχυσαν οι εκπρόσωποι της Γαλλίας και της
Αγγλίας, που είχαν ήδη αποστείλει στρατεύματα στη Θεσσαλονίκη σε
περίπτωση που εισέβαλλαν στη Μακεδονία βουλγαρικά στρατεύματα. Η
κατάληψη του οχυρού Ρούπελ τον Μάιο του 1916 από βουλγαρικές
δυνάμεις προκάλεσαν την ωμή επέμβαση Γαλλίας - Αγγλίας στα
εσωτερικά της χώρας. Ο διχασμός επεκτάθηκε και στο στράτευμα
(φιλοβασιλικοί αξιωματικοί – «Επίστρατοι» και βενιζελικοί - «Αμυνίτες»).
Σύντομα θα αποκτούσαν και την αποκλειστική επικράτειά τους, οι
βασιλικοί την «Παλαιά Ελλάδα» και οι βενιζελικοί τις «Νέες Χώρες», με
πρωτεύουσα την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη αντιστοίχως.
ΘΕΜΑ Β1
Αξιοποιώντας τις ιστορικές γνώσεις και τα στοιχεία από την παρακάτω πηγή, να
παρουσιάσετε τις πρωτοφανείς εφιαλτικές πρακτικές στην παγκόσμια ιστορία που
εφαρμόστηκαν από τον Χίτλερ και τους συνεργάτες του προκειμένου να προκληθεί η
γενοκτονία των Εβραίων.
Πεθαίνοντας στο Άουσβιτς: το Ολοκαύτωμα των Εβραίων
Οι Ρούντολφ Βρμπα και Άλφρεντ Βέτσλερ δραπέτευσαν, τον Απρίλιο του
1944, από το στρατόπεδο συγκεντρώσεως του Άουσβιτς. Δύο μήνες
αργότερα δημοσίευσαν ένα κείμενο (Vrba-Wetzler Report) στο οποίο
περιέγραφαν με λεπτομέρειες τη ζωή στο στρατόπεδο.
Το κρεματόριο περιλαμβάνει ένα μεγάλο θάλαμο, ένα θάλαμο αερίων και
ένα φούρνο. Οι άνθρωποι συγκεντρώνονται στον μεγάλο θάλαμο, που χωρά
περίπου 2000 άτομα. Εκεί υποχρεώνονται να βγάλουν τα ρούχα τους και
δίνεται σε όλους ένα κομμάτι σαπούνι και μια πετσέτα σαν να πήγαιναν για
λουτρό. Κατόπιν συγκεντρώνονται όλοι στον θάλαμο αερίων, που
σφραγίζεται ερμητικά. Τότε άνδρες των SS, που φορούν μάσκες αερίων,
διοχετεύουν στην αίθουσα αέριο από τρία ειδικά ανοίγματα. Μετά από τρία
λεπτά όλοι είναι νεκροί. Τα άψυχα σώματα μεταφέρονται, στη συνέχεια, στο
φούρνο με κάρα για να καούν.
Πηγή: www.spartacus.schoolnet.co.uk/Ερευνητική δραστηριότητα
 ΘΕΜΑ Β1
Αξιοποιώντας τις ιστορικές γνώσεις και τα στοιχεία από την παρακάτω πηγή, να
παρουσιάσετε τις πρωτοφανείς εφιαλτικές πρακτικές στην παγκόσμια ιστορία που
εφαρμόστηκαν από τον Χίτλερ και τους συνεργάτες του προκειμένου να προκληθεί η
γενοκτονία των Εβραίων.

Ήδη από το 1933 οι Εβραίοι ήταν υπό δίωξη στη

Γερμανία.
Περιορισμός σε γκέτο.
Φυσική εξόντωση μετά από επώδυνη παραμονή
σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Μαζικές εκτελέσεις.
Χρήση δηλητηριωδών αερίων. (σελ. 129 και
131)
 ΘΕΜΑ Β2
Αξιοποιώντας τις ιστορικές γνώσεις και τα στοιχεία από την παρακάτω πηγή, να
παρουσιάσετε τις συνέπειες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Αντιδράσεις για τη ρίψη της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα

«Ο Τρούμαν βρίσκεται στη θάλασσα, επάνω στο καταδρομικό
"Αουγκούστα". Η διάσκεψη του Πότσνταμ είχε τελειώσει
μελαγχολικά, με τη διαπίστωση πως μια ιστορική διαφωνία
είχε αρχίσει να υπάρχει μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και
της Σοβιετικής Ενώσεως. Αυτό δεν κάνει τον πρόεδρο
λιγότερο ευδιάθετο. Την προηγουμένη είχε δώσει από τον
θάλαμο επιχειρήσεων του "Αουγκούστα" τη διαταγή να
χρησιμοποιηθεί η ατομική βόμβα. Πέρασε το πρωινό του
περιμένοντας, σεργιανίζοντας στο κατάστρωμα της πρύμνης,
ακούγοντας την ορχήστρα του πλοίου έπειτα πήγε να καθίσει
στην τραπεζαρία του θωρηκτού, για να γευματίσει μαζί με το
πλήρωμα.
Εκεί ακριβώς ένας υπασπιστής τού φέρνει το τηλεγράφημα που αναγγέλλει την
έκρηξη της Χιροσίμα: "Αποτελέσματα επιτυχή από κάθε άποψη. Ορατά
αποτελέσματα ανώτερα παντός πειράματος". Στα "Απομνημονεύματα" του ο
Τρούμαν θα δώσει πανηγυρικό τόνο στις αντιδράσεις του. Στην πραγματικότητα, πετά
από χαρά. "Παιδιά, τους ρίξαμε μία βόμβα που ισοδυναμεί με 20.000 τόνους
νιτρογλυκερίνης!". Οι ναύτες ξεσπούν σε επευφημίες. Ο έλεγχος της συνειδήσεως, το
άλγος και οι τύψεις που αναμιγνύονται με τον θρίαμβο είναι μια πλαστή ιστορική
αναπαράσταση. Είναι αλήθεια ότι μερικοί άνθρωποι, ανάμεσα σ' αυτούς και ο
Αϊζενχάουερ, επέκριναν αυθόρμητα τη χρησιμοποίηση της βόμβας, θεωρώντας πως
δεν ήταν απαραίτητη για να γονατίσει η Ιαπωνία. Αλλά η τεράστια πλειοψηφία δε
βλέπει στην εμφάνιση του νέου όπλου, παρά το γρήγορο τέλος του πολέμου και την
οικονομία αίματος που εξασφαλίζει. Εξάλλου, εκείνοι που την κατηγορούσαν, γιατί
έπεσε στη Χιροσίμα, θα την επευφημούσαν αν έπεφτε στο Βερολίνο».

Ρεϋμόν Καρτιέ, Ιστορία του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, τ. Β' 1942-1945,

Πάπυρος, Αθήνα 1995, σ. 564-565.
 ΘΕΜΑ Β2
Αξιοποιώντας τις ιστορικές γνώσεις και τα στοιχεία από την παρακάτω πηγή, να
παρουσιάσετε τις συνέπειες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Τεράστιες ανθρώπινες και υλικές απώλειες

κυρίως στην Ευρώπη.
36.000.000 νεκροί
Καταστροφή πόλεων, οικισμών, λιμανιών,
επικοινωνιακών κόμβων και
πλουτοπαραγωγικών πηγών
Καταστροφές από τη ρίψη των ατομικών
βομβών. (σελ. 132)