ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: 2021 -2022

IB2 ΜΑΘΗΜΑ ΙΣΟΤΙΜΙΑΣ: NEA ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

ΟΝΟΜΑ: ____________________________________
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ______________________________

Θεματική ενότητα: Παιδεία

Επιμέλεια: Γ. Νταουλτζής

ΚΕΙΜΕΝΑ

ΚΕΙΜΕΝΟ 1
Άλλο εξετάσεις και άλλο διαγωνισμός με κλειστό νούμερο

Ο διαγωνισμός διαφέρει ριζικά από τις εξετάσεις: ο διαγωνισμός μετράει τη γνώση ενός
υποψηφίου σε σύγκριση με τη γνώση ενός άλλου και «διαπιστώνει» ανεπαίσθητες και πρακτικά
μη μετρήσιμες διαφορές. Εκτός αυτού οι ίδιες «ποσοτικές» διαφορές διαπιστώνονται στο
κατώτερο επίπεδο γνώσεων, καθώς και στο ανώτερο! Γι’ αυτό, στην τριτοβάθμια εκπαίδευση θα
εισαχθεί ο ίδιος αριθμός υποψηφίων με «βάσεις» κοντά στο άριστα και με «βάσεις» κοντά στο 0.
Οι εξετάσεις σκοπό έχουν να «δουν» αν ο υποψήφιος έχει τις γενικές γνώσεις για να
παρακολουθήσει τα μαθήματα της σχολής για την οποία ενδιαφέρεται. Οι εξετάσεις είναι
εκπαιδευτικό εργαλείο, εκπαιδευτική μέθοδος σε όλες τις βαθμίδες και είναι δουλειά των
εκπαιδευτικών να διαμορφώσουν σε κάθε βαθμίδα το σύστημα των εξετάσεων ως μέθοδο
προαγωγής. Ο διαγωνισμός με κλειστό νούμερο και με «βάσεις» είναι μέτρο εξωεκπαιδευτικό και
αποβλέπει στη διευθέτηση της ζήτησης.
Αν καταργηθεί ο διαγωνισμός ως μέθοδος επιλογής ανακύπτει το ερώτημα τι θα γίνει με τη
ζήτηση, πώς θα προσαρμοσθεί η ζήτηση στην προσφορά. Η ίδρυση νέων πανεπιστημίων και η
διασπορά τους ανά την επικράτεια με αμφίβολα κριτήρια δεν στάθηκε ικανή να απορροφήσει τη
συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση. Η πλεονάζουσα στράφηκε προς ξένα πανεπιστήμια (πώς οι
αποτυχόντες στην Ελλάδα γίνονται δεκτοί σε ξένα μεγάλα πανεπιστήμια θα έπρεπε να
απασχολήσει σοβαρά τους αρμοδίους), πολλά από τα οποία χαρακτηρίζονται ως «πανεπιστήμια
ευκαιρίας». Άλλο ποσοστό πλεονάζουσας ζήτησης στρέφεται στα κολλέγια, τα οποία ισχυρίζονται
ότι λειτουργούν ως παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων. Άλλα από αυτά λειτουργούν αρκετά καλά
και πράγματι ως παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων και άλλα είναι της κακιάς ώρας
κερδοσκοπικές επιχειρήσεις. Το βέβαιο είναι ότι κανείς δεν ελέγχει τη λειτουργία τους, ενώ συχνά
υποτιθέμενος έλεγχος γίνεται με εμφανή κομματικά κριτήρια. Για τον ίδιο λόγο, για την
απορρόφηση της ζήτησης (ή της ανεργίας;) ανέκυψε και το αίτημα ίδρυσης ιδιωτικών
πανεπιστημίων
Μέσα σ’ αυτόν τον κυκεώνα παράδοξων φαινομένων κάθε λογικός άνθρωπος θα
αναρωτηθεί: είναι φυσιολογική η ζήτηση ανώτατης εκπαίδευσης; Η κοινωνία μπορεί να
απορροφήσει τόσα και τέτοια (στο είδος, όχι στην ποιότητα) πτυχία;

διασκευασμένο κείμενο του Αντώνη Kαρκαγιάννη, Καθημερινή, 1 Φεβρουαρίου 2004

ΚΕΙΜΕΝΟ 2

Μη χαλάς την καρδιά σου, καρδιά μου...

Αυτή η Τετάρτη ­ η Μαύρη Τετάρτη ­ Τετάρτη ήταν και πέρασε. Μια βλαμμένη Τετάρτη.
Μίζερη, ανέραστη κι εκδικητική. Μια Τετάρτη που σε άγχωσε, που σε τρέλανε, που η καρδιά
έφθασε στο στόμα και οι σφυγμοί σου χτύπησαν διακόσια. Μια συμπλεγματική Τετάρτη που έγινε
σταρ, στα καλά καθούμενα, μόνο και μόνο γιατί κρατούσε στο τσεπάκι της τη ζωή σου. Το μέλλον
σου. Τα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ σου. Τις βάσεις και τις βαθμολογίες σου. Τα όνειρά σου. Που σε πείσανε ότι
είναι δικά σου. Και σε κατευθύνανε. Στις κατευθύνσεις. Μη μένεις κατευθυνόμενος, καρδιά μου…
Δεν φταις εσύ. Δε φταις εσύ που το εκπαιδευτικό σύστημα αλλάζει Τρίτη - Πέμπτη -
Σάββατο, που κάθε καινούριος υπουργός, μόλις μπει στο ρετιρέ της Παιδείας, τον πιάνει μανία να
αλλάξει τη διακόσμηση. Πάρτε από εκεί τον καναπέ, φέρτε πίσω την εταζέρα, ξεκρεμάστε τον
πίνακα, αλλάξτε το πορτατίφ, τις λάμπες, τα λαμπατέρ, αλλάξτε τους τα φώτα γενικώς.
Δεν φταις εσύ που η μάνα σου κι ο πατέρας σου επενδύσανε τη μάνα τους και τον πατέρα
τους πάνω σου. Που εδώ ο κόσμος καίγεται ­ κι εκείνοι φαντασιώνονται μια κορνίζα με το δίπλωμά
σου πάνω από την κασέλα. Πώς το πάθανε αυτό; Πότε το πάθανε αυτό και δεν το πήρανε χαμπάρι;
Μια χαρά γενιά υπήρξαν οι άνθρωποι. (…) Ο μπαμπάς σου και η μάνα σου ήταν κάποτε ένα αγόρι
κι ένα κορίτσι ολόφωτα, σαν αστραπές στο σκότος και στο έρεβος. Μακριά μαλλιά, βλέμμα -
αγκαλιά, σώμα χωρίς κυτταρίτιδα. Αυτοί οι ίδιοι άνθρωποι που τώρα, με ρόμπα και τσόκαρο,
σβήνουν το ένα τσιγάρο πίσω από το άλλο. Και Τετάρτη πρωί, ακριβώς στις δέκα, τρέχουν με χίλια
στο σχολείο σου να δουν αν μπήκες εσύ στο Πανεπιστήμιο.
Πώς να μπεις στο Πανεπιστήμιο, καρδιά μου; Πώς; Ποιος σώφρων άνθρωπος μπορεί να
πιάσει βαθμολογία 19,7; Να στο δώσω και ολογράφως να το εντυπωθείς: Δεκαεννέα κόμμα επτά.
Που σημαίνει ότι με 19,6 είσαι για φτύσιμο. Νούλα. Αποτυχημένος. Με 19,6 θα πουλάς
εμφιαλωμένα νερά στα φανάρια. Έτσι κι αλλιώς, ως επιστήμων, δεν θα δεις προκοπή, καρδιά μου.
Δικηγόρο έχω. Παθολόγο έχω. Καρδιολόγο έχω. Ενδοκρινολόγο, οδοντίατρο, γυναικολόγο,
χειρουργό, ορθοπεδικό έχω. Τους έχω όλους αυτούς σε όλες τις συσκευασίες. Και σε καθηγητή και
σε υφηγητή και σε κάτι πιο λάιτ, άμα μου έρχεται βαρύ στο στομάχι όλο αυτό το κρεμασμένο
χαρτομάνι στο γραφείο του, όλη αυτή η διπλωματίλα, το ξένο Πανεπιστήμιο, το ντοκτορά και η
διάκριση.
Υδραυλικό δεν έχω, καρδιά μου. Στον ηλεκτρολόγο κάνω τάμα να έρθει να δει το ρελέ
ασφαλείας που τα ‘χει φτύσει. Καυστηρατζή δεν βρίσκω. Αυτοί λείπουν από τη ζωή μου. Αυτοί που
έρχονται ­ αν έρθουν ­ κάθονται ένα τέταρτο, παίρνουν μια πενηντάρα και δεν σου δίνουν και
απόδειξη.
Όχι, καρδιά μου, δεν σου λέω «γίνε υδραυλικός», επειδή δεν βρίσκω εγώ υδραυλικό. Δεν
είναι τόσο ιδιοτελή τα κίνητρά μου.
Σου λέω, απλώς, γράψε την αυτή τη Μαύρη Τετάρτη. Γράψε την κανονικά. Μπορεί να μη
με πιστεύεις τώρα, αλλά κάποτε θα τη θυμάσαι και θα ρίχνεις το γέλιο της αρκούδας. Μπορεί να
μην το ξέρεις τώρα ­ τώρα που τα μάτια σου είναι υγρά ακόμα ­ αλλά η ζωή πάντα βρίσκει τρόπους
να σου κλείνει το μάτι. Δεν είναι η Κηφισίας ο μόνος δρόμος για να φθάσεις Σύνταγμα. Υπάρχουν
κι άλλοι τρόποι. Υπάρχουν κι άλλοι δρόμοι. Κι αν δεν είσαι ακόμα σίγουρος ότι καλά και σώνει
θέλεις να φθάσεις Σύνταγμα, ότι καλά και σώνει αυτός είναι ο προορισμός σου ­ δεν πειράζει. Δεν
έγινε και τίποτα. Η διαδρομή μετράει, καρδιά μου... .
Κι όταν βρεις, όταν δεις το μέρος που θέλεις, μόνος σου θα το καταλάβεις. Θα παρκάρεις
και θα βγεις. Θα κοιτάξεις γύρω σου. Θα έχεις φθάσει. Επιτέλους, ύστερα από χρόνια στα θρανία,
ύστερα από κατευθύνσεις, βάσεις και Βασούλες, ύστερα από απύθμενες ηλιθιότητες, εσύ θα έχεις
φθάσει. Εκεί που θέλεις. Εκεί που Εσύ θέλεις. Τελικά. Αρχικά.
Καλή αρχή, καρδιά μου. Καλή ζωή. (793 λέξεις)
 Έλενα Ακρίτα, χρονογράφημα δημοσιευμένο στον Τύπο

ΚΕΙΜΕΝΟ 3

ΘΕΜΑΤΑ

Α1. Να γράψετε την περίληψη του κειμένου 1 σε ογδόντα (80) λέξεις.

Α2. Ποιες ευθύνες αποδίδει η Έλενα Ακρίτα (κείμενο 2) στους γονείς; (50-60 λέξεις)

Β1α. Να αποδώσετε τις ακόλουθες, μεταφορικά χρησιμοποιούμενες λέξεις της 1 ης παραγράφου,

με άλλες που θα αποδίδουν κυριολεκτικά το νόημά τους: ριζικά, μετράει, δουν, εργαλείο,
κλειστό. Τι αλλάζει στο ύφος;
Β1β. Να αντικαταστήσετε με συνώνυμες τις υπογραμμισμένες λέξεις του κειμένου 1 (αντίληψη,
δίπλωμα, γοήτρου, τυχαία, επιρροές) και να μετασχηματίσετε σε πιο επίσημες τις
υπογραμμισμένες εκφράσεις του κειμένου 2 (οι σφυγμοί σου χτύπησαν διακόσια, στα καλά
καθούμενα, δεν το πήρανε χαμπάρι, τρέχουν με χίλια, γράψε την κανονικά).
Β2α. Να σχολιάσετε τη λειτουργία της στίξης στα ακόλουθα αποσπάσματα του κειμένου 1:
• Ο διαγωνισμός διαφέρει ριζικά από τις εξετάσεις: ο διαγωνισμός μετράει τη γνώση ενός
υποψηφίου σε σύγκριση με τη γνώση ενός άλλου.
• για την απορρόφηση της ζήτησης (ή της ανεργίας;) ανέκυψε και το αίτημα ίδρυσης
ιδιωτικών πανεπιστημίων
• Η κοινωνία μπορεί να απορροφήσει τόσα και τέτοια (στο είδος, όχι στην ποιότητα) πτυχία;
Β2β. Ποιο το νόημα των ερωτήσεων της τρίτης παραγράφου του κειμένου 1;

Β3. Να συγκρίνετε το ύφος των κειμένων 1 και 2 (βασιζόμενοι στη χρήση της γλώσσας, στο
λεξιλόγιο, στα ρηματικά πρόσωπα).

Β4. Πώς συνομιλούν τα κείμενα 2 και 3;