Bağlaçlar

 1.Temel(esas) cümleleri birbirine bağlayan bağlaçlar

 (Nebenordnende Konjunktionen)
 2.Yan cümleyi temel cümleye bağlayan bağlaçlar
 (Unterordnende Konjunktionen)

 1.Temel Cümleleri Birbirine Bağlayan Bağlaçlar

 A. Bir Sözcükten Oluşan Bağlaçlar
 a. İki Cümlenin Ortasında Kullanılanlar
 und : ve; hem .... hem ....; -ıp / -ip / -up / -üp; de / da
 aber : fakat, ama, lâkin, ancak, yalnız
 denn : çünkü, zira; acaba, ya, yahu
 oder : veya, ya da, yoksa, yahut, veyahut
 sondern: aksine, bilakis; de, da

 Temel cümle , Bağlaç Temel cümle

 │——————— │ │———————————————│
 Wir lernen Deutsch, denn wir wollen in Deutschland studieren.
 Almanca öğreniyoruz, çünkü Almanya’da öğrenim görmek
istiyoruz.
 Die Lehrerin sagt einen Satz und der Schüler schreibt ihn an die Tafel.
 Bayan öğretmen bir cümle söylüyor ve öğrenci onu tahtaya yazıyor.

 Ich bat ihn um eine Zigarette, aber er hatte keine Zigarette.

 Ondan bir sigara rica ettim, ancak onun sigarası yoktu.

 Ich rauche nicht, denn das Rauchen schadet meiner Gesundheit.

 Sigara içmiyorum, çünkü sigara içmek sağlığıma zarar veriyor.

 Der Kranke muss diese Tabletten einnehmen oder der Arzt muss ihn operieren.
 Hasta bu hapları içmek zorunda, yoksa/ya da doktor onu ameliyat etmek zorunda.

 Wir arbeiteten gestern nicht im Büro, sondern wir gingen spazieren.

 Biz dün büroda çalışmadık aksine gezmeye gittik.
 b. İkinci Cümledeki Öznenin Yerinde Kullanılan Tek Bağlaçlar
 da : o / bu esnada /anda
 dann : (ondan) sonra, bunun üzerine, o zaman, o
halde,
 öyle ise
 danach : bundan / ondan sonra, sonra(dan), arkasından
 daraufhin : bunun üzerine
 Inzwischen (indessen,
 unterdessen, währenddessen): bu / o arada, esnada, bu / o aralık
 darum (deshalb,
 deswegen, daher) : bunun için, bundan dolayı, bu nedenle / yüzden
 trotzdem : buna rağmen, (olduğu) halde, (olmasına) karşın
 dennoch : buna rağmen, hal böyle iken, yine
 sonst : yoksa, aksi halde / takdirde; sonra; başka
 so : bu / şu / o suretle, böylece, şöylece, öylece
 infolgedessen : bundan dolayı / ötürü, bu nedenle, bu nedenden
allerdings : fakat, ama, ancak
 folglich : buna / ona göre, bundan dolayı, dalayısıyla

 Temel cümle , Bağlaç Temel cümle

 │—————————│ ——————————————│
 Ich lese erst die Zeitung, dann trinke ich eine Tasse Tee.
 Önce gazeteyi okuyorum, (ondan) sonra bir fincan çay içiyorum.
 B. Birden Fazla Sözcükten Oluşan Bağlaçlar
 entweder ... oder ... : ya ... (ve)ya ..., ya ... ya da ...
 zwar ... aber (doch) ... : gerçi ... ancak ..., her ne kadar ... ise de ...
 nicht nur ... sondern ... auch : sadece .... değil, aynı zamanda ...
 weder ... noch ... : ne ... ne de ...
 sowohl ... als auch ... : hem ... hem (de) ..., gerek ... gerek ...
 einerseits ... andererseits ...: bir yandan ...diğer yandan
 weder ... noch ... : ne ... ne de ...
 mal ... mal ... : bazen ... bazen …
 bald ... bald ... : bazen ... bazen ..., kâh ... kâh...
 teils ... teils ... : kısmen ... kısmen ..., bazen … bazen …...

 Bağlaç Temel cümle Bağlaç Temel cümle

 │———————————————│ ————————————————│
 Einerseits will ich Deutsch lernen, andererseits habe ich aber keine Zeit.
 Bir taraftan Almanca öğrenmek istiyorum, ancak diğer taraftan zamanım yok.

 Bağlaç Temel cümle Bağlaç Temel cümle

 │———————————————│ │———————————│
 Zwar ist die Zigarette sehr schädlich, aber wir rauchen (doch) weiter.
 Sigara her ne kadar sağlığa çok zararlıysa da içmeye devam ediyoruz.
 2- Yan Cümleyi Esas Cümleye Bağlayan Bağlaçlar
 Yan cümle, bir bağlaçla başlayan ve özneye göre çekilen eylemi sonda olan
cümledir. Bir bağlaçla temel cümleye bağlanır ve bağlacın önüne virgül konur.
Yan cümleler genellikle temel cümleden sonra gelir, ancak temel cümleden önce
de gelebilir. Temel cümle bir soru cümlesi ise, yan cümle daima temel cümleden
sonra gelir. Bir temel cümleye bağlı birden fazla yan cümle bulunabilir ya da yan
cümleler temel cümlenin içinde de yer alabilir.

 Temel cümle Yan cümle

 │———————————————│ │—————————│
 Dilara geht heute nicht in die Schule, weil sie sehr krank ist.
 , Bağlaç + Özne ....... +Yüklem
 Dilara çok hasta olduğu için bugün okul gitmiyor.

 Yan cümlenin başa alınması şöyle olur:

 Yan cümle Temel cümle
 │———————————│ │———————————————│
 Weil Dilara sehr krank ist, geht sie heute nicht in die Schule.
 Özneye göre çekilen eylem + Özne + Nesne

 Temel cümle soru cümlesi ise yan cümle başa alınmaz:

 Wissen Sie, wo er lebt? Onun nerede yaşadığını biliyor musunuz?
 Temel cüm. Yan cümle
1. Bağlaçlı Yan Cümleler

 1. Neden Belirten Yan Cümleler (Kausale Nebensätze)

 weil : çünkü, -den dolayı, -dığı için, -dığından, -mesi nedeniyle

 da : -den dolayı, -dığı için, -dığından, -mesi nedeniyle
 zumal : her şeyden önce, çünkü, en başta

 Tülay lernt Deutsch, weil sie in Deutschland studieren will.

 Weil Tülay in Deutschland studieren will, lernt sie Deutsch.
 Tülay Almanya’da öğrenim görmek istediği için Almanca öğreniyor.

 da bağlacı ile kurulan yan cümle, daima temel cümleden önce söylenir, çünkü
yan cümlede söz konusu olan nedenin önceden açıklanması gerekmektedir.

 Da der Bus eine Verspätung hatte, konnte sie nicht pünktlich.

 Otobüs gecikmeli geldiği için o zamanında gelemedi.

 Bei solchem Wetter fahre ich nicht in die Stadt, zumal ich kein Geld
habe.
 Böyle bir havada şehre gitmem, her şeyden önce param yok.
 2. Zaman Belirten Yan Cümleler (Temporale Nebensätze)

 als : -dığı zaman /sırada, -dığında, ... iken, -ınca

 wenn : ... iken, -dığında, -dığı zaman, -ce / -ca
 bevor(ehe) : -meden / -madan önce
 bis : -ceye kadar / dek, -ene kadar / dek
 nachdem : -dıktan sonra
 seit(dem) :-dığından beri / bu yana / itibaren, -eli / -alı
 während :... iken, -dığı sırada / halde; ; -mı / -mi
 indem : aynı esnada / anda, ... iken
 sobald : olur olmaz, yapar yapmaz
 solange : -dıkça, -dığı sürece, müddetçe
 sooft : her defasında, her -şinde, -dıkça
 3. Koşul Belirten Yan Cümleler (Konditionale Nebensätze)
 wenn(falls) : şayet ... ise, dığı takdirde, ... şartıyla
 sofern : şayet, -dığı takdirde, şartiyle
 soweit (soviel) : kadar(ıyla), dereceye kadar, ölçüde, göre
 angenommen, dass ... : varsayalım / diyelim / farz edelim
ki ...
 gesetzt den Fall, dass ... : varsayalım / diyelim / farz edelim ki ...
 im Falle, dass .... : şayet .... ise, -dığı takdirde
 unter der Voraussetzung dass ...: -mesi şartıyla, -mek üzere
 unter der Bedingung dass ... : -mesi şartıyla, -mek üzere
 vorausgesetzt, dass ... : -mesi şartıyla, yeter ki ... olsun
 es sei denn, dass ... : şu şartla, ancak ... ise, ola ki

 wenn ile oluşturulan koşul cümleleri wenn olmadan da oluşturulabilir. Bu

durumda yan cümle başa alınır ve yan cümlenin kişiye göre çekilen
eylemiyle başlanır. Temel cümlenin başına so sözcüğü getirilebilir.

 Wenn du mir hilfst, (so) helfe ich dir auch.

 Ich helfe dir auch, wenn du mir hilfst.
 Hilfst du mir, (so) helfe ich dir auch.
 Bana yardım edersen ben de sana yardım ederim.


 4. Zıtlık Belirten Yan Cümleler(Konzessive Nebensätze)
 obwohl : -mesine karşın, -dığı halde
 wie....auch (immer) : her ne kadar ... ise de, -mesine karşın
 wenn....auch noch so : her ne kadar ... ise de, -mesine karşın
 wenn....auch : -diği halde, her ne kadar ...ise de

 obwohl bağlacı obgleich/ obschon/ wenngleich/ wennschon biçiminde de

karşımıza çıkar.
 Obwohl die Miete recht teuer war, (so) habe ich die Wohnung gemietet.
 Ich habe die Wohnung gemietet, obwohl die Miete recht teuer war.
 Kiranın oldukça pahalı olmasına karşın daireyi kiraladım.

 Bu bağlacın anlam yönünden trotzdem bağlacı ve trotz ilgeciyle(Präposition)

yakın bir ilgisi vardır. obwohl yan cümleler yapar, trotzdem ise temel
cümlenin başına gelir, yani yan cümle kurmaz.
 Obwohl es regnet, spielen wir Fußball.
 Yağmur yağmasına rağmen top oynuyoruz.

 Es regnet, trotzdem spielen wir Fußball.

 Yağmur yağıyor, buna rağmen top oynuyoruz.

 Trotz des Regens spielen wir Fußball.

 Yağmura rağmen top oynuyoruz.
 5. Sonuç Belirten Yan Cümleler (Konsekutive Nebensätze)
 ..., so dass : öyle ki
 ... so, dass : öyle ... ki, -cek / -cak şekilde
 so (dermaßen/derartig) ..., dass : o kadar ... ki, öyle ... ki, -acak kadar
 solch- (derartig- ) ..., dass : o kadar ... ki, öyle ... Ki

 ..., so dass bağlacı ile kurulan yan cümleler daima temel cümleden sonra
gelir. so dass bitişik halde yan cümlenin başında bulunursa temel cümlede
gerçekleşen olayın sonucuna göndermede bulunur.

 Es regnete zu viel, so dass wir nicht weiterfahren konnten.

 Çok yağmur yağdı, öyle ki yola devam edemedik.

 ... so, dass bağlacında yer alan so sözcüğü temel cümlede kalır. Aslında
so’dan sonra bir belirtecin gelmesi gerekir, ancak cümleden bu belirtecin
anlamı çıkıyorsa belirteç söylenmez.

 Schreiben Sie bitte so deutlich, dass wir alles lesen können!

Schreiben Sie bitte so, dass wir alles lesen können!
 Lütfen öyle yazın ki okuyabilelim.
 6. Tarz Belirten Yan Cümleler (Modale Nebensätze)
 wie : gibi, kadar, ne kadar, nasıl
 so ... wie : gibi, kadar
 als : -den / -dan daha
 indem : -mek / -mak suretiyle, -erek / -arak; ... iken
 je ... desto : ne kadar .... o kadar
 je nachdem : -mesine / hal ve şartlara göre, gereğince, işine göre
 als ob : sanki, -mış gibi
 (an)statt dass : -ceği yerde, -ceğine
 ohne dass : -meden / -madan, -meksizin / -maksızın

 Ich habe meiner Mutter erzählt, wie ich sie kennen gelernt habe.
Wie ich sie kennen gelernt habe, habe meiner Mutter erzählt.
 Anneme onunla nasıl tanıştığımı anlattım.

 Wie ich gehört habe, habe er seine Familie verlassen.

Duyduğuma göre o ailesini terk etmiş.
 ohne dass : -meden / -madan, -meksizin / -maksızın
 ohne ... zu : -meden / -madan, -meksizin / -maksızın

 Hasan kam aus Deutschland zurück. Sein Studium war nicht zu Ende.
 Hasan Almanya’dan geri döndü. Onun öğrenimi bitmedi.

 Hasan kam aus Deutschland zurück, ohne dass sein Studium zu Ende war.
 Ohne dass sein Studium zu Ende war, kam Hasan aus Deutschland zurück.
 Hasan öğrenimi bitmeden Almanya’dan geri döndü.

 ohne dass bağlacının ohne ... zu biçimi de vardır. Bununla mastar cümle
(Infinitivsatz) yapılır. Temel ve yan cümlenin özneleri farklıysa ohne dass, aynı
ise ohne ... zu kullanılır. Dolayısıyla ohne ... zu yapısında özne olmaz. Eylem
zu’dan sonra ve mastar halinde cümlenin en sonunda yer alır. Bu mastar yapı
(Infinitivkonstruktion) temel cümleden önce ve sonra gelebilir.
 7. Amaç Belirten Yan Cümleler (Finalsätze)

 damit : -mek / -mak için / amacıyla, -sin diye, -mesi / –ması için
 um ... zu : -mek / -mak için / amacıyla, -sin diye

 Ich schicke meinem Sohn Geld. Er kann studieren.

 Oğluma para gönderiyorum. O öğrenim görebilir.

 Ich schicke meinem Sohn Geld, damit er studieren kann.

 Damit mein Sohn studieren kann, schicke ich ihm Geld.
 Öğrenim görebilmesi için oğluma para gönderiyorum.

 damit bağlacının um ... zu biçimi de vardır. Bununla mastar cümle

(Infinitivsatz) yapılır. Temel ve yan cümlenin özneleri farklıysa damit, aynı
ise um ... zu kullanılır. Dolayısıyla um ... zu yapısında özne olmaz. Eylem
zu’dan sonra ve mastar halinde cümlenin en sonunda yer alır. Bu mastar
yapı (Infinitivkonstruktion) temel cümleden önce ve sonra gelebilir.
 8. Araç/Vasıta Belirten Yan Cümleler (Instrumentalsätze)
 dadurch dass : ... ile, -mek suretiyle, -erek , -diğinden dolayıdır ki

 Man hat den Krieg gewonnen, dadurch dass jeder Soldat seine
 Pflicht tat.
 Her asker görevini yerine getirmek suretiyle savaş kazanıldı.
 Dadurch dass jeder Soldat seine Pflicht tat, hat man den Krieg
 gewonnen.

 Bu bağlacın dadurch kısmı temel cümlede de yer alabilir.

 Der junge Mann rettete sich dadurch, dass er schnell beiseite
sprang.
 Delikanlı çabucak kenara atlayarak kurtuldu.

 dass ve zu+ mastar Yapı İle Oluşturulan Cümleler

 dass : ... ki, -diği, -diğini, -eceği, -eceğini, -meyi , -mesi, -

man(için)
 zu+ mastar : -diğini, -eceğini, -mesi (için), -mek, -meyi, -e, -men (için)

 Bu bağlaç yan cümle oluşturulur. Temel ve yan cümlede özneler farklı ise
dass-cümlesi kurulur.
 Wir wissen nicht. Er ist krank. Biz bilmiyoruz. O hastadır.
 Wir wissen nicht, dass er krank ist. Onun hasta olduğunu
bilmiyoruz.
 Dass er krank ist, wissen wir nicht.

 Es ile başlayan bir temel cümle söz konusu olduğu zaman, eğer dass-
cümlesi başa alınırsa temel cümledeki es düşer:

 Es ist schön, dass du Sport treibst. Spor yapman güzeldir.

 Dass du Sport treibst, ist schön. Spor yapman güzeldir.
 Ancak her iki cümlede aşağıdaki durumlar söz konusu olduğunda zu +
mastar(zu+Infinitiv) yapısı ile cümle kurulur:

 1. Her iki cümlenin öznesi aynı:

 Wir haben vor. Wir fahren morgen um 9.00 Uhr ab.
 Biz niyetindeyiz. Biz yarın saat 9.00’da hareket edeceğiz.

 Wir haben vor, morgen um 9.00 Uhr abzufahren.

 Biz yarın saat 9.00’da hareket etme niyetindeyiz.

 2. Her iki cümlede es ve man gibi belirsiz özneler var:

 Bu gibi cümlelerde zu + mastar cümlesi başa alındığında es düşer:
 Es ist verboten. Man raucht hier. Yasaktır.Burada sigara içilir.

 Es ist verboten, hier zu rauchen. Burada sigara içmek yasaktır.

 Hier zu rauchen, ist verboten. Burada sigara içmek yasaktır.
 3.Temel cümledeki Akkusativobjekt veya Dativobjekt ile yan cümledeki
özne(Subjekt) aynı kişiye göndermede bulunmakta:

 Ich bitte dich. Du besuchst mich heute.

 Senden rica ediyorum. Beni bugün ziyaret ediyorsun.

 Ich bitte dich, mich heute zu besuchen.

 Senden bugün beni ziyaret etmeni rica ediyorum.

 Ich befehle meinem Sohn. Er hilft mir.

 Oğluma emrediyorum. O bana yardım ediyor.

 Ich befehle ihm, mir zu helfen.

 Oğluma bana yardım etmesini emrediyorum.
Mastar Yapılar
 Mastar cümleleri zu + mastar (zu + Infinitiv) ile kurulur. Yan cümle olarak
kullanılan bu cümlelerde özne bulunmaz, çünkü temel ve yan cümlede
özneler aynı olduğu zaman mastar cümleler kurulur. Mastar cümlelerin
bağlaçlı şekillerinde, cümlenin öznesini mutlaka söylemek gerekir. İstendiği
zaman her mastar cümle bağlaçlı biçimiyle söylenebilir, fakat tersi
yapılamaz. Mastar cümleler ya da onların bağlaçlı şekilleri normal olarak
temel cümleden sonra gelir, ancak istendiğinde temel cümlden önce de
gelebilir. Mastar cümleler ile onların yan cümle oluşturan diğer biçimleri
şöyledir:
 zu + mastar  dass
 um ... zu + mastar  damit
 ohne ... zu + mastar  ohne dass
 (an)statt ... zu + mastar  (an)statt dass
2. Soru Cümlerinden Oluşan Yan Cümleler/Dolaylı Soru
Cümleleri
 Bütün soru cümleleri yan cümlelere dönüştürülebilir. Bu durumda soru
adılları, soru belirteçleri ya da soru bağlacı olan ob yan cümlelerin başına
getirilerek temel cümleye bağlanır. Dolayısıyla bunlarda soru işareti olmaz.

 A-Soru Sözcükleri İle Yapılan Cümleler

 wer? kim? Wer ist dieser Herr?
 wen? kimi? Wen kennen Sie?
 wem? kime? Wem hast du geholfen?
 wessen? kimin? Wessen Schlüssel ist das?
 was? ne? Was bedeutet dieses Wort?
 was? neyi? Was hast du heute gegessen?
 wo? nerede? Wo wohnen Sie?
 wohin? nereye? Wohin gehst du?
 woher? nereden? Woher kommst du?
 wie? nasıl, ne şekilde? Wie kommst du auf diese Idee?
 wann? ne zaman? Wann fährst du ab?
 warum? neden, niçin? Warum weinst du?
 wieso? neden, niçin? Wieso hat er das getan?
 wie viele? kaç tane, ne kadar? Wie viele Schüler sind durchgefallen?
 wie viel? ne kadar, kaç? Wie viel kostet dieser Teppich?
 wie hoch? ne kadar yüksek? Wie hoch ist dieser Berg?
 welcher? hangi? Welches Auto gefällt dir?
 was für ein? nasıl bir? Was für ein Haus ist das?
 worüber? ne hakkında? Worüber haben Sie sich unterhalten?
 womit? ne ile? Womit bist du zurzeit beschäftigt?
 worauf? neyi? Worauf wartest du?

 Soru sözcüklerinin önüne Präposition da gelebilir:

 Für wen ist dieser Brief?

 Mit wem sind Sie verheiratet?
 Mit wessen Sohn gehst du ins Kino?
 Mit welchem Zug sind Sie gefahren?
 Mit was für einem Flugzeug bist du geflogen?
 Von welcher Seite weht der Wind?
 Hinter welchem Baum ist das Kind?
 Am wievielten April hast du Ferien?
