TAM PROTEZLERDE

POST-DAM VE YAPIM
TEKNİKLERİ

PROF. DR. A. CAVİDAN AKÖREN

 Protez terimleri sözlüğünde post dam

 Protezin retansiyonuna yardım etmek üzere, sert ve

yumuşak damağın birleşim yerinde veya daha ilerisinde
fizyolojik sınırlar dahilinde, basınç uygulanabilen
yumuşak doku alanıdır.
 Post dam alanı üst protezlerin arka sınırında hermetik
kapama sağlar
Post dam’ın yararları

 Protezin retansiyonuna katkı sağlar

 Bulantı refleksinin önlenmesini sağlar
 Akriliğin boyutsal değişimini kompanse eder
 Protezin arka kısmında yemek artıklarının
birikimini önler
 Dokulara uyguladığı hafif basınç sayesinde düzgün
bir geçiş sağlar
 Posterior bölgede kenar örtücülüğü sağlar
Post dam alanının muayenesinde

 Dikkatli bir ağız içi muayenesi

 Sert ve yumuşak damağın şekli
 Hamular çentiklerin yeri
 Bu bölgedeki mukozanın
bastırılabilirliği
 Torus var ise uzunluğu dikkatlice
değerlendirilmelidir
Post-dam sahası:

 Damağın arka tarafında basınç

uygulanabilir bir alandır.

 Titreşim hattından öne doğru

yumuşak damakta yer alır.

 Protez iç yüzeyinde kelebek

şeklinde pozitif bir çıkıntı
oluşturulur.
 Post dam sahası;

- Ön titreşim hattı
- Arka titreşim hattı,
arasında yer alan kelebek şeklinde bir
alandır.
 Ön titreşim hattı;
Sert damağın hareketsiz mukozası ile
yumuşak damağın az hareketli
mukozası arasında yer alır.
Hasta kuvvetli “Ah” dediğinde gözlenir.
Ya da hastanın burun delikleri kapatılıp,
burnundan hafifçe hava çıkarması
istenir.
Arka titreşim hattı;
Yumuşak damağın az hareketli mukozası ile
çok hareketli mukozası arasındaki hattır.
Hasta hafif ve abartısız bir şekilde kısa
patlamalar şeklinde ”Ah” dediğinde gözlenir
Yumuşak damağın sert damakla yaptığı açıya
göre post dam genişlikleri de farklı olur.
Açı daraldıkça daha fazla kas aktivitesine
gereksinim olacaktır.
Class I : Yumuşak damak az hareket
eder. Geniş post dam.
Class II: Yumuşak damak orta derecede
hareket eder. Orta post dam.
Class III: Yumuşak damak çok
hareketlidir. Dar post dam
Post dam hazırlama teknikleri

 Modelde kazıma tekniği (endirekt teknik)

 Ölçüde post dam şekillendirilmesi (direkt teknik)
 Ampirik teknik(modelde kazıma)
 Bitmiş protezde şekillendirme
Sonuç
 Post dam her tam protezin iç yüzeyinde arka
sınırda uygulanması gereken, yumuşak damağa
denk gelen, kelebek şeklinde pozitif bir çıkıntıdır
 Protezin tutuculuğuna katkıda bulunur
 Bulantı refleksinin önlenmesini sağlar
 Akriliğin boyutsal değişimlerini kompanse eder
 Yemek artıklarının protezin arka kısmında
birikimini önler
 Yapımı teknisyene bırakılmamalı hekim
tarafından belirlenip laboratuvara iletilmelidir
TEŞEKKÜRLER

Kaynak: 1. Zarb Bolender. Prosthodontic

Treatment for Edentulous Patients, 2004
2. Çalıkkocaoğlu S. Dişsiz Hastaların
Protetik Tedavisi, 2013