Lokal Anestezi Uygulama

Teknikleri

Dr.Ögr.Üyesi Sezai ÇİFTÇİ

• Lokal anestezi uygulamaları ağrı impulslarının beyne
iletimini geçici bir süre önlemek amacıyla, anestezik
maddenin genellikle sensitif sinir liflerinin yak ı n ı na
enjeksiyonu ile gerçekleştirilir.

• Anestezik ajanın depo edildiği bölge aynı zamanda

anestezi tekniğinin ismini oluşturur.
Lokal anestezinin diş hekimliğinde kullanım endikasyonları

ü Dental tedavilerin ve oral cerrahi işlemlerin ağrısız gerçekleştirilmesi

ü Ağrı kaynağının tespit edilmesi
ü Kanamayı azaltmak: Cerrahi işlemler sırasında kanamanın çalışmaya
engel olmasını engellemek için vazokonstriktör madde içeren lokal
anestezi uygulanabilir.
ü Bulantı refleksinin giderilmesi: Ölçü alınması ve radyografi çekilmesi
sırasında meydana gelebilecek bulantı refleksinin ortadan kaldırılması
amacıyla topikal anestezikler kullanılmaktadır.
 Lokal anestezinin kontrendikasyonları

• Lokal anestezi i ç in mutlak kontrendikasyon olmasa da ,

kontrendikasyon te ş kil edebilecek durumlarda lokal anestezi
uygulanmamal ı ya da gerekli ö nlemler al ı narak ç ok dikkatli
uygulama yapılmalıdır.
1. Hastanın ağzının açılmadığı (trismus ve TME ankilozu) ve
ekstraoral anestezi tekniklerinin de ö nerilmedi ğ i
durumlarda
2. Anestezinin uygulanaca ğ ı b ö lgede akut enfeksiyon
varlığında
3. İleri derecede karaciğer fonksiyon bozuklukları ve böbrek
yetmezliklerinde
4. Allerjisi olan bireylerde
5. Kooperasyon kurulamayan hastalarda
1. Topikal (yüzeyel) anestezi
2. İnfiltrasyon anestezisi
3. Rejyonel (bölgesel) anestezi
4. Tronküler anestezi
5. Peridural (epidural) anestezi
6. Spinal anestezi
 Topikal (yüzeyel anestezi)
• Mukoza ya da deriye anestezik maddenin damlatılması,
s ü r ü lmesi veya p ü sk ü rt ü lmesi ile yap ı lan anestezi
şeklidir.
• Kısa etkilidir.
• Bu maddeler gargara yapt ı r ı larak , p ü sk ü rt ü lerek ,
sürülerek, damlatılarak mukozadaki veya ciltteki sinir
uçlarını bloke eder.
• Genellikle lidokain preperatları kullanılır.

• Yaygın kullanılan bir diğer ajan da kloretil

soğutucudur. Düş ük ıs ıda buharlaş arak
uygulandığı bölgenin ısısını düşürerek sinir
iletimini yavaşlatır, sinirin uyarılabilirliğini
düşürür.
 Endikasyonları

ü Enjeksiyon yapmadan önce

ü Kökleri rezorbe olmuş süt dişlerinin çekimi
ü İleri derecede kemik kaybı bulunan mobil dişlerin çekimi
ü Yüzeyel mukozal cerrahile işlemler
ü Subgingival küretaj
ü Bulantı refleksi önlenmesi için
 İnfiltrasyon anestezisi
• Terminal sinir uçlarının bloke edilmesidir.
• Anestezik solüsyonun diş, deri veya mukoza
dokular ı na yak ı n sinir sonlanmalar ı
üzerinde depolanmasıdır.
• Bu teknik ile deri veya mukozada belirli bir
b ö lgenin ( 1 - 3 cm2 ) , bir veya iki di ş in ,
periodonsiyum , pulpa , alveol kemi ğ i ve
yumuşak dokuların anestezisi sağlanır.
• Submukozal
• Subperiostal
• İntraosseöz
• Papiller
• İntraligamenter (periodantal ligament)
• İntrapulpal
 Submüköz anestezi

• Dental pleksusun uç dalları bloke edilir.

• Bir yada iki dişle sınırlı tedavilerde ve bu alanlarda yapılacak
min ö r cerrahi iş lemlerde uygulan ır. O b ö lgedeki diş yada
di ş lerin pulpas ı , periost ve yumu ş ak dokular ı n anestezisi
sağlanır.
• Ü st ç enede özellikle baş arılıdır. Ü st ç ene kemiği ince ve
spongioz ( g ö zenekli ) bir yap ı dad ı r . Anestezik sol ü syon
uygulandığı bölgeden kolaylıkla kemik içine diffüze olur ve
dişleri etkiler.
• Sol ü syonun depolanaca ğ ı alan anestezisi istenen
di ş in vestib ü l taraf ı ndaki hareketli mukoza i ç inde
yaklaşık olarak dişin apeksi hizasıdır.
• Uygulanması oldukça kolaydır, başarı oranı yüksektir
ve atravmatiktir.
• Üst çene dişleri için en sık kullanılan yöntemdir.
Ø Üst çenede vestibülüm oriste kanülün
ağza giriş yönü aşağıdan yukarı doğru
kemik yüzeyi ile yaklaşık 40-45 derecelik
açı yapacak şekilde ilgili dişin kök ucu
hedef alınacak şekilde olmalıdır.
• Uygulanan bu yöntem ile dişin pulpası
ve vestibül tarafında kalan yumuşak
dokular ile dişeti bloke edilmiş olur.

• Ancak di ş in palatinal taraf ı ndaki

yumuşak dokular bloke edilmemiştir
ve bunun i ç in ikinci bir i ş leme
gereksinim vardır.
• Üst çene palatinal taraftan infiltratif anestezi yapmak
için dişin palatinal tarafından apeks hizasında kanül
mukozaya batırılır. 0.2-0.3 cc solüsyon enjekte edilir.
• Kanülün ağza giriş yönü karşı taraftan ve mümkün
olduğunca kemik yüzeyine dik olmalıdır.
• Palatinal mukoza sert ve incedir . Bu nedenle
enjeksiyon için fazla basınç uygulamak gerekir.
• Bu anestezi ile ilgili dişin palatinal tarafındaki kemik
ve yumuşak dokular da bloke edilmiş olur.

• Bu şekilde üst çenede çekimi planlanan bir diş için

gerekli anesteziler tamamlanmış olmaktadır.
• Alt çene kemiği üst çeneye göre daha kalın ve kompakt bir
yap ı dad ı r . Bu nedenle infiltratif anestezi alt ç enede her
bölgede yeterli anestezi sağlayamayabilir.
• Ön bölgedeki dişlerde ve kısmen premolar dişlerde infiltratif
anestezi ile yeterli anestezi sağlanabilir. Çünkü burada kemik
yapısı daha incedir ve foraminalar vardır.
• Alt ç enenin arka b ö lgesindeki diş ler iç in rejyonel anestezi
uygulanması gereklidir.
• Ancak mukoza ve di ş eti giri ş imleri i ç in infiltratif anestezi
uygulanabilir.
• Üst çenede olduğu gibi alt çenede de
anestezisi istenen di ş in vestib ü l ve
lingual taraf ı na ayr ı ayr ı infiltratif
anesteziler yapılmalıdır.

• Diş in apeksi hizas ında sabit-hareketli

mukoza s ı n ı r ı na kom ş u hareketli
mukozadan girilerek subm ü koz alana
ulaşılır ve solüsyon enjekte edilir.
• Alt çene lingual tarafa yapılacak submüköz infiltratif anestezi
i ç in ilgili di ş in lingual taraf ı ndan corpus mandibulan ı n i ç
yüzeyine ve dişin apeksi hizasına girilmelidir.
• Geniş alanların anestezisinde tekrarlayan infiltrasyon
anestezi uygulamas ı yerine rejyonel anestezi tercih
edilmelidir.
• Fazla sayıda kanül giriş çıkışı hastanın preoperatif ve
postoperatif a ğ r ı art ı ş ı na neden olabilir ve fazla
miktarda sol ü syon kullan ı lmas ı a ş ı r ı doz
komplikasyonlarına neden olabilir.
• Enjeksiyon alan ı nda enfeksiyon yada akut
enflamasyon varlığında uygulanmaz.
• Dişin apeksi ü zerinde kemik yoğunlu ğunun
fazla oldu ğ u alanlarda yeterli anestezi
sağlamaz.
 İntraligamenter anestezi

• Enjeksiyon yerindeki ve di ş in
apeksindeki terminal sinir sonlar ı
etkilenir.

• Di ş in periodontal ligament aral ı ğ ı na sol ü syon

enjekte edilir , buradan sol üsyon di ş in periferine
diffüze olur.
• Dudak , dil ve di ğ er yumu ş ak dokularda anestezi
meydana gelmeden sadece dişin anestezisi sağlanmış
olur.
• Genellikle infiltrasyon yada rejyonel anestezi tam
olarak sağlanamadığında destek amacıyla uygulanır.
• Dişin uzun eksenine paralel olarak diş kökünün mezial yada
distalinden ya da çok köklü dişlerde mezial ve distal köklerin
interproksimalinden gingival sulkus derinliğine inilir.
• Hızlı enjeksiyon yapılmamalıdır. Enjeksiyon sırasında
hasta ağrı hissedebilir.
• Fazla solüsyon enjekte edilmemelidir (her kök için 0.2
cc)
 İntraosseöz anestezi

• Lokal anestezik solüsyonun doğrudan diş çevresindeki

spongioz kemik alana enjekte edilmesiyle di ş lerin
anestezisinin sağlandığı tekniktir.

• Kortikal kemikte ve yumuşak dokuda 5 - 8 mm kadar

derinlikte k üç ük bir delik a ç ı larak sol üsyon enjekte
edilir.
• Anestezik solüsyon direk olarak süngerimsi kemiğe
verildi ğ inden dolay ı pulpitisli veya a ş ı r ı hassas
dişlerde bile mükemmel pulpal anestezi elde edilir.

• Zaman kazandırır, yaklaşık 30 saniyede anestezi

başlar etkinliği başlar.
 Tronküler anestezi
• Maksiller sinirin tronk ü ler anestezisi sinirin foramen
rotundumdan ge ç tikten sonra fossa pterygopalatinada
yakalanarak bloke edilmesidir.
• Mandibular sinirin tronküler anestezisi sinirin kafatasını terk
ettiği foramen ovalede yakalanarak bloke edilmesi ile sağlanır.
 Peridural (epidural) anestezi
• Canalis vertabralis ’ in i ç inde , fakat dura mater
spinalis’in dışında kalmak üzere enjekte edilen lokal
anestezik maddelerle sağlanan anestezi tekniğidir.
 Spinal anestezi
• Lokal anestezik maddenin subaraknoid aral ı ğ a
verilmesiyle , spinal sinir k ö klerinde iletime engel
olunarak elde edilen anestezi
 Rejyonal (bölgesel) anestezi

• Ağrı iletimini önlemek için sinirin kemikler ile örtülü

olmadığı bir bölgede sinir gövdesi civarına anestezik
solüsyonun verilmesi ile oluşan anestezi tekniğidir.
Sinir gövdesinin anestezisidir.
• Geni ş bir alan ı n ve ikiden fazla di ş in anestezisi
sağlanır.
• Bu tekniği uygulayabilmek için
sinir lokalizasyonlar ı n ı ve
foramenlerden çıkış noktalarını
iyi bilmek gerekir.

• Ağız boşluğundan yapılan bazı sinir bloğu anestezi

teknikleri bu foramenlere ulaşılarak yapılmaktadır.
 Avantajları

ü İ nfiltratif ve topikal y ö ntemlere g ö re daha

derin ve uzun süreli anestezi anestezi sağlanır.

ü Operasyon sahasından uzakta uygulanır.

 ÜST ÇENEDE UYGULANAN REJYONEL ANESTEZİ TEKNİKLERİ

Tüber Anestezi (PSA blok)

• Etkilenen sinir: N.Alveolaris superior posterior

• Hedef tüber maksilladır.
• Üst çenede bir vaya daha fazla molar dişe uygulanacak
işlemlerde uygulanır.
• Subperiostal / submukozal anestezi ile yeterli anestezi
sağlanamazsa uygulanır.
 Etki alanı

• Üst çene II. ve II. molar dişler

• I.molar dişin MB kökü hariç diğer
bölümleri
• Bu dişlerin vestibül tarafını örten
bukkal periodonsiyum ve kemik
1. Hasta a ğ z ı n ı maksimum seviyeden
biraz daha az a ç ar ve ç ene ucunu
anestezi yap ı lacak tarafa do ğ ru
hafifçe kaydırır. Yanak kasları rahatça
ekarte edilir.

2. Kanülün ağıza giriş yönü aşağıdan

yukar ı , ö nden arkaya , d ı ş tan i ç e
doğru ve oklüzal düzlem ile 45 derece
açı yapacak şekilde olmalıdır.
3. Kanülün batırılacağı nokta üst I. büyük azı dişin
distal kenarı hizasıdır. İlerleme yönü II. büyük azı
dişin kök ucu hizasıdır.
4. Bu ş ekilde ilerlenirken enjekt ö r bir miktar ayn ı
taraf ı n dudak k ö ş esine kayd ı r ı larak kan ü l ü n
kemikten uzaklaşması engellenir.
5. Bu şekilde 1,5-2 cm ilerlenip aspirasyon yapılarak
solüsyon tüber maksilla bölgesine enjekte edilir.
• Yavaş enjeksiyon yapılmalıdır.
• İşlem sırasında aspirasyon yapılmalıdır.
• Engelleyici bir yapı bulunmaması nedeniyle kanülün
fazla ilerletilmemesine dikkat edilmelidir.
 Komplikasyonlar

ü Pterigoid ven pleksusuna girilebilir, hematom gelişir.

ü İğnenin ekseni dıştan içe konumlandırılmazsa, bichat yağ dokusu
etkilenir, yanakta ödem meydana gelir.
ü İğne fazla derine ilerletilirse lateral pterigoid kas etkilenir, ağrı ve
trismus gelişebilir.
ü İğne daha dışarıya konumlanı rsa, temporal kas etkilenir ağrı ve
trismus gelişebilir.
ü Maksiller arter dallar ı zedelenirse M ş eklinde anemik saha
gelişebilir.
 Middle superior alveoler (MSA) sinir bloğu

• Ü st ç ene k ü ç ü k az ı di ş lere
yap ı lacak i ş lemlerde bu anestezi
kullanılır.

• İ kinci k ü ç ü k az ı di ş in apeksi
hizasındaki kemik hedeflenir.
 Etki alanı
• Üst premolar dişler
• I. molar dişin MB kökü
• İ lgili di ş lerin bukkal
periodontal dokular ı ve
alveol kemiği
 İnfraorbital Anestezi
• Ü st çenede santral di şten I. büyük azı
dişine kadar olan bölgede, iki yada daha
fazla say ı da di ş te ve bunlar ı n vestib ü l
y ü zeylerini ö rten yumu ş ak dokularda
yap ı lacak tedavilerde bu anestezi
uygulanır.

• Subperiostal / submukozal anestezinin

bölgedeki akut bir enflamasyon nedeniyle
uygulanamad ı ğ ı veya yetersiz kald ı ğ ı
durumlarda uygulanır.
 Etkilenen sinirler

• N.Alv. superior anterior

• N.Alv.superior medius
• İnfraorbital sinir
- N. Palpebralis inferior
- N. Labialis superior
- N. Nasales lateralis
 Etki alanı

• Üst dudak
• Burun yan kanadı
• Alt göz kapağı
• Kesici ve kanin dişler
• % 72 vakada premolar dişler ve I.moların
meziobukkal kökü de etkilenir.
• Bu dişlerin vestibül sert ve yumuşak
dokuları
• Foramenin yeri tam olarak saptanır.
( Pupiller kar ş ı ya bakarken ,
pupillerden a ş a ğ ı indirilen dik
ç izginin orbita alt kenar ı n ı kesti ğ i
yerin medialinde bulunan
zygomatico - maksiller s ü turun
kemikte yaptığı çentiğin 1 cm kadar
altında ve biraz medialinde yer alır.
• Hastanın tam karşısına geçilir. İşaret
parma ğ ı orbitan ı n alt kenar ı na
yerle ş tirilir, baş parmak ile dudak
ekarte edilir.

• Kanülün ağza giriş yönü aşağıdan

yukarıya ve premolar dişlerin uzun
eksenlerine paraleldir.
• Üst küçük azı dişlerinin vestibülündeki
mukozanın en derin noktasından girilir ve
yaklaşık 2 cm ilerlenir.
• Kanülün doğru yerde olduğu dışarıdan
palpe edilerek kontrol edilir.
• Aspirasyon yapılır ve solüsyon yavaşça
enjekte edilir.
• Hasta üst dudak, burun laterali ve alt göz kapağında
karıncalanma olduğunu belirtir.
• İ nfraorbital sinir blokaj ı ekstraoral olarak da
uygulanabilir ancak göz çukuruna dikkat edilmelidir.
oy2
Komplikasyonlar

• Foramen infraorbitaleden ç ıkan damarların zedelenmesiyle

nadiren alt g ö z kapa ğ ı ve foramen etraf ı nda hematom
meydana gelebilir.
• İğne yeterli miktarda ilerletilmezse anestezi başarısız olur.
• İğne fazla miktarda ilerletirilirse alt göz kapağı ve göz küresi
zedelenebilir.
• İğne foramene girilerek aşırı ilerletilirse sinir hasarı oluşabilir.
Slide 54

[oy2] onur yilmaz, 2019-11-19

 Palatinus Majus Anestezisi

• Etkilenen sinir: N.Palatinus majus

• Etki alan ı : Birinci premolar di ş in

posteriorunda kalan sert damak ve
bunun üzerindeki yumuşak dokular
 Endikasyonları

• Üst çenede küçük azılardan büyük azı dişlerine kadar

iki yada daha fazla dişte yapılacak tedaviler ve cerrahi
işlemler
• Palatinal sert ve yumu ş ak dokularda yap ı lacak
cerrahi işlemler
• Damakta lokal infiltratif anestezinin kontrendike
olduğu durumlar
• Foraman palatinus majus II. veya III.
molar diş in kolesine yaklaş ık 1 cm
uzakl ı ktad ı r . Di ş siz hastalarda bu
mesafe biraz daha azdır.

• Ağız içinden bakıldığında bu noktada

hafif bir ç ukurluk g ö r ü lebilir .
Anestezi foramenin hemen ö n ü ne
yapılır.
• Hastanın baş ı geriye iyice yatırılarak ağzı çok
açtırılır.
• Karşı ağız köşesinden kemik yüzeyine dik olacak
ş ekilde girilir ve tan ı mlanan noktaya anestezi
yapılır.
• Dokunun beyazlaştığı görülür.
• Solüsyon yavaş enjekte edilir.
• Premolar dişler bölgesi nazopalatin sinir tarafından
da inerve edildiği için o bölgedeki cerrahi girişimler
ve diş çekimlerinde sadece bu anestezi yeterli olmaz,
infiltrasyon anestezisi de uygulamak gerekir.
 Komplikasyonlar

• Mukoza ve periost kemi ğ e s ı k ı ca yap ı ş ı k oldu ğ undan

enjeksiyon sırasında ve sonrasında hasta ağrı hissedebilir.
• Bazı hastalarda sert damak ve yumuşak damakta uyuşukluk
rahatsız edici olabilir.
• Bölgede bulunan minör tükrük bezlerinde vazokonstriktör
madde ya da h ı zl ı enjeksiyon nedeniyle iskemiye ba ğ l ı
nekrotizan sialometaplazi gelişebilir.
• Hematom meydana gelebilir.
 Nazopalatin (incisiv) Sinir Anestezisi
• Nazopalatin sinirin insiziv foramenden ç ıkt ıktan sonra bloke
edilmesidir.
• Etkinen sinir: N. Nasopalatinus (incisivus)

Etki alanı:
ü Sert damağın ön bölgesinin sert ve yumuşak dokuları
ü Sağ I.premolar dişin mezialinden sol I. premolar dişin mezialine
kadar
 Endikasyonları

• Maksillan ı n ö n b ö lgesinde birden fazla di ş

çekimlerinde, periodontal tedavilerde, kist ve tümör
operasyonlarında tamamlayıcı olarak, damağın 1/3
ö n b ö lgesinde apse drenaj ı ve biyopsilerde bu
anestezi kullanılabilir.
• Foramen incisivum papilla incisiva ’ nın altında orta
keser dişlerin 3-5 mm palatinalinde bulunur.
• Di ğ er damak anestezileri gibi n . nasopalatinus
anestezisinde de enjeksiyon işlemi ağrılıdır. Topikal
anestezi yapılabilir.
ü Hastanın başı geri alınıp ağzı açtırılır.
ü İ nsiziv papilin hemen alt ı ndaki insiziv
foramen hedeflenir.
ü Kanülün mukozaya giriş yönü aşağıdan
yukar ı ve kesici di ş lerin uzun
eksenlerine paralel olmalıdır.
ü Enjeksiyon s ı ras ı nda diren ç ile
karşılaşılır.
ü Tan ı mlanan noktaya girildi ğ inde tam foramen
ü zerinde isek kemik temas ı al ı nmadan bir miktar
insiziv kanal a ğ z ı na ve kanala girilebilir ve fazla
ilerlenmeden buraya enjeksiyon yapılır (0,3-0,4 cc).
ü İşlemin ağrılı olması nedeniyle enjeksiyonun yavaş
yapılması gerekir.
 Komplikasyonlar

• Ç ok miktarda sol ü syon enjeksiyonu ve

vazokonstrikt ö r nedeniyle lokal iskemi ve nekroz
meydana gelebilir.
• Nadiren hematom oluşabilir.
• Kanül 5 mm den fazla ilerletilirse kanal içine ve burun
tabanına girilebilir ve enfeksiyona yol açabilir.
 Maksiller Sinirin Tronküler Anestezisi

• Hedef alan ı foramen rotundumun a ç ı ld ı ğ ı ve

maksiller sinirin dallar ı na ayr ı ld ı ğ ı fossa
pterygopalatinadır.
• Ekstraoral veya intraoral olmak ü zere ü ç farkl ı
yaklaşımla uygulanabilir.
 Endikasyonları

ü Üst çenede yapılacak büyük kist ve tümör ameliyatları

ü Yarım yüz ağrılarının tedavisi
ü Maksiller sinir ile ilişkili atipik ağrıların saptanmasında
ü Ü st ç enede di ğ er rejyonel anestezi y ö ntemlerinin
uygulanamadığı durumlarda
 Foraman palatinum majus yolu ile yaklaşım

• Greater palatine kanal ( veya pterygopalatin kanal ı ) ,

kafatas ı ndaki descending palatine arter , ven ve greater ve
lesser palatin sinirlerin geçtiği, pterygopalatin fossa ile ağız
boşluğunu birbirine bağlayan bir pasajdır.

• Bu yöntemde pterigopalatin kanal aracılığıyla pterigopalatin

fossaya ulaşılır.
ü Hasta yatar pozisyonda
yerleştirilirip ağız çok açtırılır,
foramenin yeri belirlenir.
ü Bu anestezi tekniğinde uzun
bir iğne kullanmak gereklidir.

ü İğnenin batırılacağı nokta üst çene II. ve III. büyük azı

di ş lerinin yakla ş ı k 1 cm palatinalinde ve buraya
rastlayan sert damak yumuşak damak sınırının 1 cm
önünde bulunan bölgedir.
ü Ö nce bu b ö lgeye 0 , 1 - 0 , 2 ml anestezik sol ü syon
verilerek foramen aran ı rken hastan ı n rahats ı zl ı k
hissetmesi engellenmiş olur.
ü Kanal i ç inde olundu ğ undan emin olduktan sonra
kan ü l yukar ı ve arkaya do ğ ru yakla ş ı k 30 mm
ilerletilir, negatif aspirasyon doğrulandıktan sonra 2
ml solüsyon enjekte edilir.
 Tuber maksilla arkasından fossa pterygopalatina’ya
yaklaşım (Tüberosite tekniği)

• Hasta yatay pozisyona getirilir.

• Bu yakla ş ı m t ü ber anestezi
tekni ğ ine benzerdir , tek fark
maksiller sinir anestezisi i ç in
i ğ nenin daha derine
ilerletilmesidir.
• Bu yaklaş ım iç in de uzun iğne
kullanmak gerekir.
• Maksiller II. molar dişin distalinden, bukkal sulkusun
en derin yerinden kanül yaklaşık 45 derecelik açıyla
yerle ş tirilir , 30 mm kadar yukar ı , arka ve medial
yönde ilerlenir.
• Eğimli kanül kullanılabilir.
• Negatif aspirasyon do ğ ruland ı ktan sonra 2 ml
solüsyon enjekte edilir.
 Ekstraoral yaklaşım
• A ğ ı z d ı ş ı ndan yap ı lan uygulama nadir kullan ı l ı r .
Hasta ağzı açık olmalıdır.
• Zigomatik ark ın en kurvatürlü yerinden cilt ile 90
derecelik açı yapacak şekilde girilir, arkın alt kenarı
ile temas ı kaybetmeden ( sigmoid ç entik ) lateral
pterigoid tabakaya kadar ilerlenir.
• Kemik temas ı al ı n ı r , i ğ ne ucu hafif yukar ı ve
anteriora yönlendirilir ve enjeksiyon yapılır.
• Uygulama ağız dışından yapıldığı için asepsi-antisepsi
kurallarına dikkat edilmesi gereklidir.

• Çünkü mikroorganizmalar iğne vasıtasıyla kolaylıkla

pterygomandibular loja ge ç erek loj apsesi
oluşturabilir.
 Komplikasyonlar

• Fossa pterygopalatinada bulunan maksiller arter

zedelenmesine bağlı hematom oluşabilir.
• Solüsyon veya iğne enfekte ise loj apsesi meydana
gelebilir.
• N.abduces’in (VI. Kraniyal sinir) anestezisi nedeniyle
diplopi gelişebilir.
• N.opticus’un (II. kraniyal sinir) zedelenmesi ile geçici
görme bozukluğu olabilir.
• İğnenin fazla yukarı ilerletilmesi ile orbita zedelebilir.
• Burun boşluğuna girilebilir.
 ALT ÇENEDE UYGULANAN ANESTEZİ TEKNİ KLERİ

İnferior Alveoler Sinir Anestezisi

• Alt çene kemiği üst çeneye göre daha kompakt yapıdadır. Bu

nedenle özellikle posterior bölgede lokal infiltrasyon anestezisi
uygulamaları yeterli anestezi sağlamayabilir.
• Kemi ğ in kompakt yap ı da olmas ı ndan ö t ü r ü anestezik
solüsyonun diş köklerinden giren sinirlere difüzyonu zordur,
bu nedenle alt ç enede yap ı lacak di ş ç ekimleri ve cerrahi
işlemlerde genellikle rejyonel anestezi tercih edilir.
 Endikasyonları

• Alt ç enede anestezi yap ı lan tarafta yer alan t ü m

di ş lerde ve ç ene kemi ğ inde uygulanacak tedavi ,
çekim ve cerrahi girişimlerde uygulanabilir.
• Lingual ve vestibül yumuşak dokuya ait girişimlerde
uygulanabilir.
q Geniş anestezi alanı nedeniyle minör işlemler ve lokal
işlemler için kontrendikedir.
• Bununla beraber di ş ç ekimlerinde tamamlay ı c ı
anestezilerin yap ı lmas ı n ı n gerekli oldu ğ u durumlar
vardır;

o Alt ç ene orta kesici di ş ler kar ş ı taraftaki sinir lifleri

tarafından da inerve edildiği için orta hatta tamamlayıcı
lokal infiltrasyon anestezisi uygulamak gerekir.
o Alt çene büyükazı dişlerinin cerrahi işlemleri sırasında
n.buccalis anestezisinin de sağlanması gerekir.
 Bu anestezi ile birlikte;

• İnferior Alveoler sinir (n.mandibular’in posterior dalı)

• Mental sinir (n.alveolaris inferior’un uç dalı)
• İnsiziv sinir (n.alveolaris inferior’un uç dalı)
• Lingual sinir (n.mandibular’in posterior dalı) bloke edilir.
 Etki alanı

• Anestezi yapı lan taraftaki orta hatta kadar

tüm alt çene dişlerinin pulpaları, periodontal
dokuları ve alveol kemiği
• Mandibula gövdesi ve ramus inferioru
• Orta hattan mental foramene kadar olan
bukkal mukoza
• Lingual sinir anestezisi de yapıldıysa anestezi
yapılan taraftaki dilin 2/3 ön kısmı ve ağız
tabanı
1. Standart mandibular anestezi tekni ğ i ve lingual
sinir bloğu anestezisi
2. Gow-Gates tekniği
3. Vazirani-Akinosi tekniği
4. Ekstraoral inferior alveolar sinir anestezisi
ü Farklı teknikler olmasına karşın en sık kullanılan yöntem
direk yapılan standart tekniktir.

ü Bu tekni ğ in uygulanmas ı nda a ğ ı z i ç i baz ı rehber

noktalardan yararlan ı l ı r . Bu rehber noktalar ; raphe
pterigomandibulare ve ramus mandibulan ı n anterior
kenarıdır.
• Burayı doğru olarak bulabilmek için
ramus mandibulanın ön kenarı palpe
edilebilir.
ü Hedef alan ı inferior alveolar
sinirin foramen mandibulaya
girmeden ö nceki lokasyonudur ,
medial pterigoid kas ile ramusun
iç yüzü arasındaki alandır.

ü Pterigomandibular lojda bulunan n . alveolaris inferior ,

foramen mandibuladan içeri girerken n.lingualis aşağıya
doğru yönelerek ağız tabanına dağılan dallarını verir.
ü Ağız maksimum açıklıkta olmalıdır. Bunun nedeni
buksinatör kas ve konstriktör faringeus süperior kas
aras ı ndaki raphe pterygomandibularis ’ in iyi bir
şekilde görülebilmesidir.
ü Yanak ve ramus mandibulanın anteriorunu (margo
anterior) örten yumuşak dokular ekarte edilir.
ü Kanülün ağza giriş yönü karşı taraf ağız köşesi veya
premolar dişlerin hizasından olmalıdır.
ü İğne oklüzal düzlem ile 45° açı
yapacak ş ekilde , okl ü zal
düzlemin diş li a ğızlarda 1 cm,
dişsiz ağızlarda 1,5 cm üzerinden
olmak üzere margo anteriorun 1
cm medialinden ve
pterygomandibuler raphe ’ nin
tam ortasından batırılır.
ü Tan ı mlanan noktadan girilerek yumu ş ak dokuda 0 . 5 cm
ilerlendikten sonra 0.5 cc kadar anestezik solüsyon enjekte
edilir. Böylece buradan geçen lingual sinir bloke edilmiş olur.
ü Daha sonra aynı yönde 1.5-2.5 cm kadar ilerlenir ve ramusun
iç yüzünden kemik teması alınır.
ü Kemik teması alındıktan sonra önce aspirasyon yapılır ve geri
kalan sol ü syon yava ş bir ş ekilde enjekte edilerek i ş lem
tamamlanır.
ü Ancak bazı durumlarda kemik teması oldukça erken
al ı nabilir . Bu erken temas lingula mandibulae ’ den
kaynaklanır, iğne bu kemik çıkıntısına takılmıştır.

ü Bu engelden kurtulmak i ç in kan ü l bir miktar geri

ç ekilir , orta hatta do ğ ru kayd ı r ı l ı r ve ilerletilir .
Böylece bu engel atlanmış olur.
ü Korpus mandibula ve ramus mandibula birbirleriyle yaptıkları
farklı aç ılardan dolayı ( eğer geniş aç ı yaparsa) 2- 2,5 cm
ilerletildiği halde iğne kemik teması alamayabilir, bu durumda
iğne 2,5 cm den fazla ilerletilmemelidir.

ü Daha fazla ilerletilirse parotis bezinin kapsül perfore edilerek

fasial sinirde geçici bir anestezi oluşturulabilir.
ü Anestezi uygulamas ından 4- 5 dk sonra ayn ı taraftaki ağız
köşesinden başlayıp orta hatta kadar olan alt dudak mukoza
ve derisinde uyu ş ma hissinin ortaya ç ı kmas ı ile inferior
alveolar sinir anestezisinin başarılı olduğu anlaşılır.

ü Ön anestezi ile lingual sinir de bloke edilmiş ise dudaktaki

uyuşma hissinden önce dil 2/3 kısmında ve o taraftaki dil
yarısında da anestezi belirtileri ortaya çıkacaktır.
 Komplikasyonlar

1. Ramusun iç yüzü tarafında şişlik ve hematom oluşabilir.

2. İ ğ ne daha arkaya bat ı r ı l ı rsa , medial pterigoid kas
etkilenir, anestezi başarılı olmaz, ağrı ve trismus gelişir
3. Sol ü syonun enfekte olmas ı , i ğ nenin steril olmamas ı ,
iğnenin batırıldığı bölgede mevcut enfeksiyonun daha
derin b ö lgelere itilmesi ile loj apseleri ve trismus
gelişebilir.
4. İğne daha da derine (aşağı ve arkaya) batırılırsa, parotis
bezine girilir, parotis bezinin derin lobunda bulunan fasial
sinir dalları etkilenerek fasiyal paraliz gelişebilir.

Fasial sinir yüzün mimik kaslarının motor hareketlerini sağlar.

Fasiyal sinir dalları mandibular anestezi nedeniyle etkilendiğinde
tek taraflı fasiyal paralizi görülür, dudak sağlam tarafa doğru
kayar, hasta etkilenen tarafta göz kapağını kapatamaz.
 Hasta g ö z kapa ğ ı n ı kapatamad ı ğ ı i ç in korneada
irritasyon gelişebilir, göz yaşı salgısı artar, hasta kontakt
lens kullanıyorsa çıkartılmalıdır.
Hasta evine gidene kadar d ı ş etkenlerden g ö z ü n
korunmas ı amac ı yla steril tampon g ö z ü zerine
yerleştirilerek sabitlenir.
Hastaya durum a ç ı klanarak anestezi etkisi ge ç tikten
sonra durumun normale döneceği anlatılmalıdır.
5. İğne orta hattan batırılıp yukarı doğru ilerletilirse lateral
pterygoid kas ve üzerindeki ven pleksusu zedelebilir.
6. İğne yukarı ve derine batırılırsa, aurikulotemporal sinir
etkilenir, kulak bölgesi uyuşur.
7. İğne yukarıdan batırılıp incisura mandibula’dan çıkarsa
anestezik sol ü syon massater kas i ç ine verilir . Bu
durumda anestezi başarısız olur, ödem ve trismus oluşur.
 Dezavantajları

• Başarısızlık oranı yüksektir (%15-20).

• Geni ş anestezi alan ı nedeniyle hasta rahats ı zl ı k
duyabilir.
• Pozitif aspirasyon olasılığı (%10-15) vardır.
 Gow-Gates Tekniği

• Klasik inferior alveolar sinir anestezi tekniği ba ş arıs ız

olduğu durumlardauygulanabilir.
• Gow - Gates tekni ğ i standart mandibular anestezi
tekniğine göre daha yukarıdan yapılır.
• Başarı oranı yüksektir (%95).
 Etki alanı
• Orta hatta kadar t ü m alt ç ene di ş leri , bukkal
mukoperiosteum ve mukoza
• Dilin 2/3 ön tarafı ve ağız tabanı
• Lingual taraftaki yumuşak dokular ve periosteum
• Corpus mandibula ve ramusun ön tarafı
• Zigoma üzeri deri
• Yanağı n arka böl ümü ve temporal bölgelerin bir
kısmının anestezisi sağlanır.
 Etkilen sinirler
• Mandibular sinir’in tüm dalları
• N. Alveolaris inferior
• N. Lingualis
• N. mentalis,
• R.incisivus
• N.mylehyoideus
• N.auriculotemporalis
• N buccalis %75 ‘nin anestezisi sağlanır
• Anestezi uygulanacak alan pterygomandibular lojun
üst kısmı ve lateral pterygoid kasın kondil boynuna
yapışma yerinin hemen altıdır.

• Ağız köşesi, tragusun alt kenarı ve kulak köşesi ağız

dışı rehber noktalarıdır.
ü Hastanın ağzı çok açtırılır, bunun
nedeni kondilin anterior pozisyona
gelmesi ve enjeksiyon alan ı n ı n
yakınlaşmasıdır.
ü İğne karşı taraf kommisuradan üst
II . molar di ş in meziopalatinal
tüberkülünün distalinden yumuşak
dokulara batırılır.
• İ ğ ne 2 , 5 cm ilerletildikten
sonra kemik temas ı
al ı nmal ı d ı r . Kemik temas ı
al ı nmazsa i ğ ne hafif ç e geri
çekilerek kemik teması aranır.
• Negatif aspirasyon
do ğ ruland ı ktan sonra
solüsyon enjekte edilir.
 Dezavantajları

• Anestezinin başlaması için daha uzun süreye ihtiyaç vardır.

Çünkü anestezi yapılan alandaki sinir gövdesi daha kalındır ve
solüsyonun depo edildiği bölgeden sinir gövdesine 5-10 mm
mesafe vardır.
• Hasta a ğ z ı n ı n az a ç ı ld ı ğ ı ve trismus olan olgularda
uygulanmaz.
• Anatomik zorluklar nedeniyle anestezi yap ı lacak alana
ulaşmak zor olabilir.
 Komplikasyonlar

• Hematom görülebilir.
• Nadiren trismus olabilir.
• III. , IV. ve V. kranial sinirlerin etkilenmesine ba ğlı
geçici paraliz veya göz komplikasyonları görülebilir.
 Vazirani-Akinosi Tekniği

• Ağız açıklığı sınırlı hastalarda kullanılır.

• Bu teknikte iğnenin ucu sinir gö vdesine Gow-Gates
tekni ğ ine g ö re daha yak ı nd ı r ; i ğ ne hi ç bir zaman
kemikle temas etmez.
 Etkilen sinirler
• N. Alveolaris inferior
• N. Lingualis
• N. Mentalis
• R.incisivus
• N. Mylehyoideus
• Hastan ı n a ğ z ı kapal ı iken
dudak ve yanak gibi yumuşak
dokular ayna ile ekarte edilir.
• İğne oklüzal düzleme paralel
olacak şekilde, üst çene II. ve
III. molar dişlerin mukogingival
birle ş imleri hizas ı ndan
retromalar mukozaya batırılır.
• Yaklaşık 2.5 cm kadar ilerlenir. Bu mesafe ramusun ön-arka
uzunluğunun yaklaşık yarısı kadardır.
• Negatif aspirasyon do ğruland ıktan sonra solü syon enjekte
edilir.
• Enjeksiyondan 3-4 dk. sonra anestezi başlar.
• Bu anestezi ile inferior alveolar sinir ve lingual sinir anestezisi
tamamen sağlanırken bukkal sinir anestezisinin de sağlandığı
görülür.
 Komplikasyonlar

• Nadiren hematom ve trismus görülebilir.

• Geçici fasiyal sinir paralizi görülebilir.
 Ekstraoral inferior alveoler sinir anestezisi

• Etkilenen sinirler direkt yöntem ile aynıdır.

• Trismus , dil engeli veya enflamasyon yada kitle
varlığında uygulanır.
• Angulus mandibula, basis mandibula ve ramus arka
kenarı rehber noktalardır.
ü Ramus iç yüzündeki sulkus colli mandibula
hizası hedeflenir.
ü Hastanın başı arkaya doğru yatırılır. Cilt
antisepsisi yapılmalıdır.
ü Di ğ er elin i ş aret ve ba ş parmaklar ı ile
angulus mandibula palpe angulus
mandibula belirlenir.
ü 8 mm uzun kanül kullanılmalıdır.
ü Angulus mandibula belirlendikten sonra kan ü l ç ene
köşesinin 1 cm. kadar önünden aşağıdan-yukarıya doğru
batırılır ve ramusun iç yüzü boyunca kemik yüzeyine
paralel bir ş ekilde kemikten fazla uzakla ş madan 4 cm
kadar ilerlenir.

ü Bu mesaefede yakla ş ı k olarak foramen mandibula

civarına ulaşılmıştır ve bu noktaya anestezi yapılır.
 Komplikasyonlar

• Trismus veya hematom meydana gelebilir.

 Mental Sinir Anestezisi
• N. Mentalis bloke edilir.
• Mental sinir, inferior alveolar sinirin
uç dallarından birisidir, alt küçük azı
di ş lerinin k ö k u ç lar ı na yak ı n olan
foramen mentaleden çıkış yapar.
• Foramenin ö n ü nde kalan vestib ü l
yumuş ak dokuların, alt dudağın ve
ç ene ucu yumu ş ak dokular ı n ı n
hassasiyetini sağlar.
• Mental sinirin kemiği terk ettiği yer olan foramen
mentale hedeflenir . Mental foramen genellikle alt
çene I. ve II. küçük azı dişlerinin apeksleri hizasında
bulunur.
• Bu bölgedeki diş çekimlerinde ve yumuşak dokuya ait
cerrahi i ş lemlerde mental sinir anestezisi
uygulanabilir.
• Hasta koltuğa yarı oturur pozisyonda yerleşir.
• Anestezi yapılacak tarafta dudak ekarte edilir.
• İğnenin yö nü dıştan iç e, arkadan ö ne, yukarıdan
aşağıya ve kemiğe doğru olacak şekilde I. ve II. küçük
azı dişlerinin mukogingival birleşiminden girilir, 5-6
mm ilerlenir.
• Aspirasyon yap ı l ı r , foramenin a ğz ı na 1 ml
solüsyon enjekte edilir.
• Foramene girmeye gerek yoktur.
• 2-3 dk sonra anestezi etkinliği başlar.
 Komplikasyonlar

• Hematom
• N. Mentalis hasarına bağlı olarak gelişen alt dudakta
uzun süren uyuşukluk
 Bukkal Sinir Anestezisi
• Bukkal sinir blokajı alt çene büyük azı
dişlerinin bukkal periodonsiyumunun,
di ş etlerinin ve periodontal
ligamentlerin anestezisini sağlar.

• Bu dişlerin çekimi ve bölgedeki

yumuşak dokuya ait işlemler için bu
anestezi uygulanır.
 Etki alanı

• Alt çene büyük azı dişlerinin vestibul tarafında kalan

yumuşak dokular, periodontal dokular ve diş etleri
• Trigonum retromolare ve ramus mandibulan ı n ö n
yüzünü kaplayan yumuşak dokular
• Bukkal sinir massater kasın altından ve buksinatör
kasın dış y üzeyinden ç ıkarak yana ğın duyusunu
verir, buksinatör kas boyunca vestibül mukozanın
ve alt ç ene b ü y ü k az ı lar b ö lgesindeki bukkal
mukozanın inervasyonunu sağlar.
ü Hasta yer düzlemi ile 45 derece açı yapacak şekilde koltuğa
yatırılıp ağzı açtırılır.
ü Yanak ve etrafındaki yumuşak dokular ayna ile ekarte edilir.
ü İğne oklüzal düzlemle aynı seviyede olacak şekilde alt çene II.
veya III. büyük azı dişinin distal ve lateralinden mukozaya
batırılır, 2-3 mm ilerlenir ve 0.5 ml solüsyon yavaşça enjekte
edilir.
ü Anestezi 30 sn. sonra başlar.
• Bukkal anestezi genellikle standart mandibuler
anestezi tekni ğ ini takiben tamamlay ı c ı olarak
uygulanır.
• Mandibuler anestezi tam olarak ger ç ekle ş tikten
sonra tamamlay ı c ı olarak bukkal anestezi
uygulanmalıdır.
 R. İncisivus Anestezisi
• R.incisivus foramen mentale’den n.mentalis ayrıldıktan sonra kanal
içinde öne doğru ilerler, alt çene küçük azılar, kesici dişlerinin
pulpalar ı , periodontal ligamentleri ve alveol kemi ğ inin
inervasyonunu sağlar.

• R . incisivus anestezisinde mental sinir de bloke olaca ğ ı i ç in bu

anestezi ile küçük azılardan kesici bölgesine kadar olan mukoza,
di ş lerin pulpalar ı , periodontal ligamentleri ve alveol kemi ğ in
anestezisi sağlanmış olur.
• Hasta koltuğa yarı oturur pozisyonda yerleştirilir.
• Bölgedeki yumuşak dokular ekarte edilir. İğnenin
trasesi mental anestezi de olduğu gibidir. Tek fark
foramenden içeri 0.1-0.2 mm. girilmesidir.
 Mandibular Sinirin Tronküler Anestezisi

• Hedef alan foramen ovale dir.

• Zygomatik ark ı n en kurvat ü rl ü yerinden
ekstraoral olarak girilir.
Teşekkürler