Wspinaczka

Wstęp

Wspinaczka – przemieszczanie się w terenie na tyle

stromym oraz trudnym, że wymaga on użycia rąk do
utrzymania równowagi. Wspinaczka uznawana była
kiedyś za sport przestrzenny, taki jak na przykład
żeglarstwo czy też szybownictwo. Popularyzacja
sztucznych ścian wspinaczkowych i zawodów
wspinaczkowych zdołały jednak zmienić sposób w jaki
postrzegamy wspinaczkę.
 Rodzaje wspinaczki

Najbardziej podstawowym jest podział na:

• wspinaczkę klasyczną- do przemieszczania używa się wyłącznie rąk i

nóg. Sprzęt wykorzystywany jest tylko w sposób bierny – do
asekuracji

• wspinaczkę hakową - z różnego typu sztucznymi ułatwieniami taki

jak np. zwisanie na linie, dodatkowe stopnie czy też chwyty.

Podział wspinaczki w zależności od terenu:

• Skałkowa- teren skalny bez śniegu, sprzęt używany tylko do
asekuracji.
• Górska- wielowyciągowa wspinaczka uprawiana w terenie górskim
wymagająca specjalistycznego sprzętu wspinaczkowego.
• ”Big wall”- wielodniowa (czasami nawet wielotygodniowa)
wyprawa, która uczestnicy muszą posiadać zarówno umiejętności
wspinaczkowe jak i wielką wytrzymałość i cierpliwość.
Wspinaczka na sztucznych obiektach:
• bouldering – wspinaczka bez asekuracji na niewysokich skałkach
• na szybkość – wspinanie się (wyścig) dwóch zawodników po
równoległych drogach
Style wspinaczkowe

• OS(on sight)-polega na przejściu drogi z asekuracją dolną, ale bez wcześniejszego

zapoznania się z trasą. Odpadnięcie od ścianki powoduje, że droga ta może być
pokonana co najwyżej stylem RP
• RP(redpoint)- dopuszcza się dowolną liczbę prób. RP zdobywa się prowadząc drogę z
dolną asekuracją i bez żadnego obciążania liny czy odpadnięć
• AF(all free)- sposób wspinania z asekuracją dolną, dopuszcza się odpadnięcia i
odpoczynek w zwisie.
• TR(the rope, na wędkę)- lina zawieszona jest na szczycie drogi, wspinacz jest
asekurowany „na krótko” i w razie odpadnięcia od razu zawisa na linie.
• SOLO- jest to styl polegający na przejściu trasy bez użycia asekuracji, niezwykle
niebezpieczny. Do Polaków wspinających się w ten sposób należą Piotr Korczak,
Wojciech Kurtyka, Ryszard Malczyk oraz Andrzej Marcisz.
Różnice między sposobami asekuracji

Wspinaczka „na wędkę” Wspinaczka z asekuracją

dolną
Skale trudności

• Skala polska (Kurtyki, krakowska) -opracowana przez Wojciecha Kurtykę

wariacja skali tatrzańskiej. Kolejne stopnie skali: I, II, III, IV, V, VI, VI.1, VI.2,
stopnie mogą być również modyfikowane poprzez dodanie „+” lub „-”.
• Skala francuska- najpopularniejsza w Europie. Stopniowanie:
1,2,2+,3,4a,4b,4c,5a,5b,5c,6a, 6b, 6c,7a,7b,7c,8a.
 Sprzęt wspinaczkowy

• Buty wspinaczkowe- obecnie do wspinaczki letniej stosuje się lekkie i

obcisłe buty ze stosunkowo miękką, gumową podeszwą,
umożliwiającą „czucie” skały. Podczas wyboru obuwia
wspinaczkowego, kupuje się buty o mniejszym rozmiarze niż te
„codzienne”.
• Lina wspinaczkowa – powszechnie rozpoznawany symbol wspinaczki i
rzeczywiście najważniejszy składnik systemu asekuracyjnego.
• Uprząż wspinaczkowa – którą wspinacz zakłada na siebie i następnie
przywiązuje do niej linę
• Przyrząd zjazdowy – urządzenie służące do zjeżdżania na linie
• Przyrząd asekuracyjny – zwykle aluminiowa płytka z otworami, przez
którą przeplata się linę i można ją potem popuszczać lub blokować w
momencie upadku partnera.
• Magnezja- związek chemiczny używany przez wspinaczy, w celu
zapobiegnięcia ślizganiu się dłoni i palców podczas chwytania skały
lub sztucznych chwytów na ściankach. Trzymana jest w woreczku
obowiązanym na biodrach.
Zawody wspinaczkowe

• Zawody wspinaczkowe – rodzaj zawodów sportowych we wspinaczce sportowej

rozgrywanych współcześnie głównie na sztucznych ścianach wspinaczkowych. Zawody
organizowane są zarówno w zakresie wspinaczki klasycznej, na szybkość jak i
boulderingu, który polega na wykonaniu danego problemu skalnego w określonej liczbie
ruchów. W każdej z tych trzech konkurencji rozgrywa się mistrzostwa, cykliczne zawody
pucharowe i liczne zawody lokalne. Co ciekawe w roku 2020 wspinaczka została włączona
do programu Letnich Igrzysk Olimpijskich właśnie w tych trzech kategoriach. Największym
wydarzeniem wspinaczkowym są organizowane przez IFSC mistrzostwa świata.
• Sukcesy Polaków na arenie międzynarodowej- Aleksandra Mirosław (ur.1994) to polska
wspinaczka sportowa, specjalizująca się we wspinacze na szybkość, w tej konkurencji
została mistrzynią świata w 2018 i 2019 roku. Jeśli chodzi natomiast o ilość medalistów
mistrzostw świata Polacy plasują się w połowie stawki z całkowitą liczbą medali
wynosząca 16.
Polski himalaizm

• Mówiąc o wspinaczce należy również wspomnieć o sukcesach naszego narodu w

Himalajach. Zdobywali Koronę Ziemi i Koronę Himalajów, wytyczali nowe
szlaki, dokonywali pierwszych wejść na ośmiotysięczniki. Byli pionierami
himalaizmu zimowego, imponowali niezwykłą wytrzymałością, determinacją i
skutecznością. Jako pierwsi zdobyli zimą aż 9 z 14 najwyższych szczytów
świata. Do największych polskich himalaistów należą: Jerzy Kukuczka, Krzysztof
Wielecki oraz Andrzej Zawada.
Alex Honnold
Dziękuje za uwagę