1

‫برج تقطیر برای‬

‫محلول های چند‬
‫جزئی‬
‫فهرست مطالب‬
‫‪‬مقدمه‬
‫‪‬اصطالحات تقطیر‬
‫‪‬انواع تقطیر‬
‫‪‬انواع برج تقطیر‬
‫‪‬سیستم های چند جزئی‬
‫‪‬طراحی به همر*اه حل مساله‬
‫‪3‬‬
 ‫‪:‬مقدمه‬
‫تقطی*ر ‪ ،‬در واق*ع ‪ ،‬جداس*ازی فیزیک*ی برشهای نفت*ی اس*ت ک*ه اس*اس آن ‪ ،‬اختالف در‬
‫نقط*ه جوش هیدروکربنهای مختل*ف اس*ت‪ .‬ه*ر چ*ه هیدروکرب*ن س*نگینتر باش*د‪ ،‬نقطه‬
‫جوش آ*ن زیادت*ر اس*ت و ه*ر چ*ه هیدروکرب*ن س*بکتر باش*د‪ ،‬زودتر خارج می‌شود‪.‬‬
‫اولی*ن پاالیشگاه تاس*یس شده در جهان ‪ ،‬در س*ال ‪ 1860‬در ایال*ت پنس*یلوانیای آمریکا‬
‫بوده است‪.‬‬

‫‪4‬‬
 ‫تقطیر جزء به جزء مخلوط های دو جزئی و‬
‫چند جزئی‬
‫هدف از تقطی*ر ‪ ،‬جداس*ازی خوراک ب*ه بخارهای*ی از محص*والت تقریب*ا خال*ص اس*ت‬
‫در تقطی**ر س**یستم های دو جزئ**ی ‪ ،‬درج**ه خلوص ب**ا کس**ر مول**ی جزء س**بک در‬
‫محص***ول تقطی***ر ‪ XO‬و در محص***ول ت***ه مانده ‪ XB‬بیان می‌شود‪ .‬در س***یستم های دو‬
‫جزئ*ی از ی*ک مرحل*ه ب*ه مرحل*ه دیگ*ر ‪ ،‬ب*ه جزء در نقط*ه آزئوتروپ ‪ ،‬دم*ا و منحن*ی‬
‫تعادل تغیی*ر می‌کنن*د و ی*ک جزء در تمام س*تون فرارت*ر اس*ت‪ .‬ام*ا در س*یستم های چن*د‬
‫جزئ*ی ی*ک جزء ممک*ن اس*ت در ی*ک قس*مت س*تون فرارت*ر و در قس*مت دیگ*ر فراری*ت‬
‫کمتری داشت**ه باش**د‪ ،‬ک**ه ماهی**ت پیچیده غلظ**ت اجزا را نشان می‌دهد‪ .‬تعادل فازی‬
‫س*یستم های چن*د جزئ*ی نس*بت ب*ه دو جزئ*ی بس*یار پیچیده اس*ت‪ ،‬ب*ه دلی*ل اینک*ه تعداد‬
‫اجزاء زیاد اس*ت وتعادل ب*ه دم*ا بس*تگی دارد و دم*ا از ی*ک مرحل*ه ب*ه مرحل*ه دیگ*ر‬
‫تغییر می‌کند‬
‫‪5‬‬
‫‪:‬اصطالحات تقطیر‬
‫‪‬خوراک‬
‫‪‬محصول مقطر یا باالسری‬
‫‪‬محصول پس ماند‬
‫‪‬نسبت برگشتی‬
‫‪‬جوش آور‬
‫‪‬چگالنده‬

‫‪6‬‬
‫‪:‬انواع تقطیر‬
‫‪‬ساده غیر مداوم‬
‫‪‬ساده مداوم‬
‫‪‬تقطیر آنی(ناگهانی)‬
‫‪‬تقطیر در خال‬
‫‪‬تقطیر آزئوتروپی‬
‫‪‬استخراجی‬
‫‪‬جزء به جزء‬

‫‪7‬‬
 ‫‪:‬تقطیر ساده غیر مداوم‬
‫در ای*ن روش تقطی*ر ‪ ،‬مخلوط حرارت داده می‌شود ت*ا بحال جوش درآی*د بخارهای*ی ک*ه‬
‫تشکی**ل می‌شود غن**ی از جزء س**بک مخلوط می‌باش**د پ**س از عبور از کندانس**ورها‬
‫(میعان کننده ه*ا) تبدی*ل ب*ه مای*ع شده ‪ ،‬از س*یستم تقطی*ر خارج می‌گردد‪ .‬ب*ه تدری*ج ک*ه‬
‫غلظ*ت جزء س*نگین مخلوط در مای*ع باق*ی مانده زیاد می‌شود‪ ،‬نقط*ه جوش آ*ن بتدری*ج‬
‫باال می‌رود‪ .‬ب*ه ای*ن ترتی*ب ‪ ،‬ه*ر لحظ*ه از عم*ل تقطی*ر ‪ ،‬ترکی*ب فاز بخار حاص*ل و‬
‫مایع باقی مانده تغییر می‌کند‪.‬‬

‫‪8‬‬
 ‫‪:‬تقطیر ساده مداوم‬
‫در ای*ن روش ‪ ،‬مخلوط اولی*ه (خوراک دس*تگاه) بطور مداوم ب*ا مقدار ثاب*ت در واح*د‬
‫زمان ‪ ،‬در گرم کننده گرم می‌شود تا مقداری از آن بصورت بخار درآید‪ ،‬و به محض‬
‫ورود در س*تون تقطی*ر ‪ ،‬جزء س*بک مخلوط بخار از جزء س*نگین جدا م*ی شود و از‬
‫باالی س*تون تقطی*ر خارج می‌گردد و بع*د از عبور از کندانس*ورها ‪ ،‬ب*ه ص*ورت مای*ع‬
‫در می‌آی*د جزء س*نگین نی*ز از ت*ه س*تون تقطی*ر خارج می‌شود‪ .‬قاب*ل ذک*ر اس*ت ک*ه‬
‫همیش*ه جزء س*بک مقداری جزء س*نگین و جزء س*نگین نی*ز دارای مقداری از جزء‬
‫سبک است‪.‬‬

‫‪9‬‬
 ‫‪:‬تقطیر تبخیر آنی (ناگهانی)‬

‫وقت*ی محلول چن*د جزئ*ی مانن*د نفت خامرا حرارت می‌دهی*م‪ ،‬اجزای تشکی*ل دهنده آ*ن‬
‫بترتی*ب ک*ه س*بکتر هس*تند‪ ،‬زودت*ر بخار می‌شود‪ .‬برعک*س وقت*ی بخواهی*م ای*ن بخاره*ا‬
‫را س*رد و دوباره تبدی*ل ب*ه مای*ع کنی*م‪ ،‬ه*ر کدام ک*ه س*بکتر باش*د دیرت*ر مای*ع می‌گردد‪ .‬ب*ا‬
‫توج*ه ب*ه ای*ن خاص*یت ‪ ،‬می‌توانی*م نف*ت خام را ب*ه روش دیگری ک*ه ب*ه آ*ن "تقطی*ر آن*ی"‬
‫گوین**د‪ ،‬تقطی**ر نماییم‪ .‬در ای**ن روش ‪ ،‬نف**ت خام را چنان حرارت می‌دهی**م ک**ه ناگهان‬
‫همه اجزای آن تبدیل به بخار گردد و سپس آنها را سرد می‌کنیم تا مایع شود‪ .‬در اینجا‬
‫‪ ،‬بخاره*ا ب*ه ترتی*ب س*نگینی ‪ ،‬مای*ع می‌شون*د یعن*ی هرچ*ه س*نگین‌تر باشن*د‪ ،‬زودت*ر مای*ع‬
‫می‌گردند و بدین گونه ‪ ،‬اجزای نفت خام را با ترتیب مایع شدن از هم جدا می‌کنیم‪.‬‬

‫‪10‬‬
 ‫‪:‬تقطیر در خال‬

‫]ب*ا توج*ه ب*ه اینک*ه نقط*ه جوش مواد س*نگین نفت*ی نس*بتا باالس*ت و نیاز ب*ه دم*ا و انرژ*ی‬
‫بیشتری دارد‪ ،‬و از طرف دیگ**ر ‪ ،‬مقاوم**ت ای**ن مواد در مقاب**ل حرارت باال کمت**ر‬
‫می‌باش**د و زودت**ر تجزی**ه می‌گردن**د‪ ،‬لذا برای جداکردن آنه**ا از خال نس**بی اس**تفاده‬
‫می‌شود‪ .‬در ای*ن ص*ورت مواد دمای پایین‌ت*ر از نقط*ه جوش معمول*ی خود ب*ه جوش‬
‫می‌آیند‪ .‬در نتیج*ه ‪ ،‬تقطی*ر در خال ‪ ،‬دو فایده دارد‪ :‬اول ای*ن که ب*ه انرژی و دمای کمت*ر‬
‫نیاز اس*ت‪ ،‬دوم اینک*ه مولکوله*ا تجزی*ه نمی‌شوند‪ .‬امروزه در بیشت*ر موارد در عم*ل‬
‫تقطی*ر ‪ ،‬از خال اس*تفاده می‌شود‪ .‬یعن*ی ای*ن ک*ه‪ :‬هم تقطی*ر جزء ب*ه جزء و ه*م تقطی*ر آن*ی‬
‫را در خال انجام می‌دهند‪.‬‬

‫‪11‬‬
 ‫‪:‬تقطیر آزئوتروپی‬

‫از ای*ن روش تقطی*ر معموال در مواردی ک*ه نقط ه جوش اجزاء مخلوط به م نزدی ک‬
‫باشن د اس*تفاده می‌شود‪ ،‬جداس*ازی مخلوط اولی*ه ‪ ،‬ب*ا افزای*ش ی*ک حالل خاص ک*ه ب*ا‬
‫یک***ی از اجزای کلیدی ‪ ،‬آزئوتوپ تشکی***ل می‌ده***د امکان‌پذی***ر اس***ت‪ .‬آزئوتروپ‬
‫محص*ول تقطی*ر ی*ا ت*ه مانده را از س*تون تشکی*ل می‌ده*د و بع*د حالل و جزء کلیدی را‬
‫از ه*م جدا می‌کند‪ .‬اغل*ب ‪ ،‬ماده افزوده شده آزئوتروپ*ی ب*ا نقط*ه جوش پایی*ن تشکی*ل‬
‫می‌ده*د ک*ه ب*ه آ*ن شکننده آزئوتروپ می‌گویند‪ .‬آزئوتروپ اغل*ب شام*ل اجزای خوراک‬
‫اس*ت‪ ،‬ام*ا نس*بت اجزای کلیدی ب*ه س*ایر اجزای خوراک خیل*ی متفاوت بوده و بیشت*ر‬
‫است‪.‬‬

‫‪12‬‬
 ‫تقطیر استخراجی‬

‫جداس*ازی اجزای ب*ا نقط*ه جوش تقریب*ا یکس*ان از طری*ق تقطی*ر س*اده مشک*ل اس*ت حت*ی‬
‫اگ*ر مخلوط ایده آ*ل باش*د و ب*ه دلی*ل تشکی*ل آزئوتروپ ‪ ،‬جداس*ازی کام*ل آنه*ا غی*ر‬
‫ممک*ن اس*ت برای چنی*ن س*یستم های*ی ب*ا افزای*ش ی*ک جزء س*وم ب*ه مخلوط ک*ه باع*ث‬
‫تغیی*ر فراری*ت نس*بی ترکیبات اولی*ه می‌شود‪ ،‬جداس*ازی ممک*ن می‌شود‪ .‬جزء افزوده‬
‫شده بای*د مایع*ی ب*ا نقط*ه جوش باال باش*د‪ ،‬قابلیت حل شدن در ه*ر دو جزء کلیدی را‬
‫داشت*ه باش*د و از لحاظ شیمیای*ی ب*ه یک*ی از آنه*ا شبی*ه باشد‪ .‬جزء کلیدی ک*ه ب*ه حالل‬
‫بیشت*ر شبی*ه اس*ت ضری*ب فعالی*ت پایی*ن تری از جزء دیگ*ر محلول دارد‪ ،‬در نتیج*ه‬
‫جداسازی بهبود می یابد این فرآیند ‪ ،‬تقطیر استخراجی نام دارد‪.‬‬

‫‪13‬‬
 ‫تقطیر جزء به جزء‬
‫اجزای س**ازنده محلول شام**ل دو یاچن**د فرار را ک**ه از قانون رائول پیروی می‌کنن**د‪،‬‬
‫می‌توان ب*ا فراین*د تقطی*ر جزء ب*ه جزء از ه*م جدا کرد‪ .‬طب*ق قانون رائول ‪ ،‬فشار بخار‬
‫محلول برابر با مجموع اجزای سازنده آن است و سهم هر جزء برابر با حاصلضرب‬
‫کس**ر مول**ی آ**ن جزء ب**ه جزء در فشار بخار آ**ن در حال**ت خاص اس**ت‪ .‬در تقطی**ر‬
‫محلول**ی از ‪ B‬و ‪ ، A‬غلظ**ت ‪ A‬در بخاری ک**ه خارج شده و مای**ع می‌شود‪ ،‬بی**ش از‬
‫غلظ*ت آ*ن در مای*ع باق*ی مانده اس*ت‪ .‬ب*ا ادام*ه عم*ل تقطی*ر ‪ ،‬ترکی*ب درص*د اجزا در‬
‫بخار و مای*ع دائم*ا تغیی*ر می‌کن*د و ای*ن در ه*ر نقط*ه عمومی*ت دارد‪ .‬ب*ا جم*ع آوری‬
‫مایع*ی ک*ه از س*ردشدن بخار حاص*ل می‌شود و از تقطی*ر مجدد آ*ن و ب*ا تکراری پ*ی در‬
‫پ*ی ای*ن عم*ل ‪ ،‬س*رانجام می‌توان اجزای س*ازنده مخلوط اص*لی را ب*ه ص*ورتی واقع*ا‬
‫خالص بدست آورد‪.‬‬

‫‪14‬‬
‫‪:‬انواع برج تقطیر‬

‫کالهکی‬

‫مشبک‬
‫سینی دار‬
‫دریچه ای‬

‫پرشده‬

‫‪15‬‬
‫کالهک*ی‪ :‬در برجهای تقطی*ر ب*ا س*ینی کالهکدار ‪ ،‬تعداد س*ینیها در مس*یر برج به نوع‬
‫انتقال ماده و شدت تفکی*ک بس*تگی دارد‪ .‬قط*ر برج و فاص*له میان س*ینی‌ها به مقدار‬
‫مایع و گاز که در واحد زمان از یک سینی می‌گذرد‪ ،‬وابسته است‪.‬‬

‫مشب*ک‪ :‬در برجهای ب*ا س*ینی مشب*ک ‪ ،‬اندازه مجراه*ا ی*ا شبکه‌ه*ا باید چنان برگزیده‬
‫شون*د ک*ه فشار گاز بتوان*د گاز را از فاز مای*ع ب*ا س*رعتی مناس*ب عبور دهد‪ .‬عامل‬
‫مهمی که در بازدهی این سینیها موثر است‪ ،‬شیوه کارگذاری آنها در برج است‪.‬‬

‫دریچ*ه ای‪ :‬ای*ن نوع س*ینیها مانن*د س*ینیهای مشب*ک هس*تند‪ .‬ب*ا ای*ن اختالف که دریچه‌ای‬
‫متحرک روی ه*ر مجرا قرار گرفت*ه اس*ت‪ .‬در ص*نعت نف*ت ‪ ،‬دو نوع از ای*ن سینیها‬
‫بکار می‌روند‪ :‬انعطاف پذیر و صفحات اضافی‬

‫‪16‬‬
 ‫برجهای انباشته‬
‫در برجهای انباشته ‪ ،‬بجای سینی‌ها از تکه‌ها یا حلقه‌های انباشتی استفاده می‌شود‪ .‬در‬
‫برجهای انباشت*ه حلقه‌ه*ا ی*ا تکه‌های انباشت*ی بای*د ب*ه گونه‌ای برگزیده و در برج ریخته‬
‫شوند که هدفهای زیر عملی گردد‪.‬‬
‫ایجاد بیشترین سطح تماس میان مایع و بخار‬
‫ایجاد فضا مناسب برای گذشتن سیال از بستر انباشته‬
‫جنس مواد انباشتی‪:‬‬
‫استحکام مواد انباشتی‪:‬‬
‫شیوه قرار دادن مواد انباشتی‪:‬‬
‫مواد انباشتی به دو صورت منظم و نامنظم درون برج قرار می‌گیرند‪.‬‬

‫‪17‬‬
 ‫مقایسه برجهای انباشته با برجهای‬
‫سینی‌دار‬
‫در برجهای انباشت*ه ‪ ،‬معموال اف*ت فشار نس*بت ب*ه برجهای س*ینی‌دار کمت*ر اس*ت‪ .‬ولی‬
‫اگ*ر در مای*ع ورودی برج ‪ ،‬ذرات معل*ق باش*د‪ ،‬برجهای س*ینی‌دار بهت*ر عمل می‌کنند‪.‬‬
‫زیرا در برجهای انباشت*ه ‪ ،‬مواد معل*ق ته‌نشی*ن شده و س*بب گرفتگ*ی و برهم خوردن‬
‫جریان مای*ع می‌گردد‪ .‬اگ*ر برج بی*ش از ح*د متوس*ط باش*د‪ ،‬برج س*ینی‌دار بهت*ر است‪.‬‬
‫زیرا اگ*ر در برجهای انباشت*ه قط*ر برج زیاد باش*د‪ ،‬تقس*یم مای*ع در هنگام حرکت از‬
‫بستر انباشته شده یکنواخت نخواهد بود‪.‬‬

‫‪18‬‬
 ‫محلول های چند جزئی‬
‫‪multicomponent system‬‬

‫بسیاری از فرآیندهای تقطیر صنعتی شامل بیش از دو‬

‫سازنده است با وجود اینکه اصول مذکور درین نوع‬
‫تقطیر نیز حاکم است با این وجود دارای تفاوت های نیز‬
‫‪.‬می باشد‬
‫که ابتدا تفکیک یک سیستم سه جزئی را در نظر بگیریم‬
‫‪:‬شامل این سه جزء باشد‬
‫‪A,B,C‬‬
‫‪19‬‬
‫تقطیر به هر سه روش زیر ممکن است‪:‬‬

‫‪20‬‬
 ‫‪:‬روابط تعادلی در محلول های چند جزئی‬
‫برای ه*ر مخلوط*ی ک*ه از ی*ک واح*د تعادل*ی خارج م*ی شود ومحتوی بیش از دو جزء‬
‫باشد خواهیم داشت‬
‫نکته ‪:‬محلول مایع را کامل فرض میکنیم‬
‫معادله ی باال را میتوان با معادله های قبلی ترکیب و خواهیم داشت‪:‬‬

‫‪21‬‬
 ‫یادآوری‪:‬‬
‫در س*یستم های چن*د جزئ*ی معموال رس*م بر اینس*ت ک*ه داده های تعادل*ی را برحسب‬
‫ضریب توزیع( (‪m‬بیان کنند این ضریب برای هر سازنده عبارتست از‪:‬‬

‫که در محلول های کامل وفشارهای معمولی ‪ m‬مستقل از ترکیب نسبی بوده و فقط‬
‫به دما که بر فشار بخار موثر است وابسته است پس داریم‪:‬‬

‫وفراریت نسبی سازنده ‪I‬نسبت به ‪J‬به صورت زیر بیان میشود‪:‬‬

‫‪22‬‬
 ‫شروع طراحی‬
‫در ابتدا فرض می شود که اطالعات زیر در اختیار است‪:‬‬
‫‪ ‬دما ‪,‬فشار‪,‬ترکیب نسبی و شدت جریان خوراک‬
‫‪ ‬فشار تقطیر‬
‫‪ ‬سینی خوراک به نحوی تعیین می گردد که منجر به کمترین‬
‫تعداد سینی های برج شود‬
‫‪ ‬تلفات حرارتی برابر با صفر باشد‬

‫‪23‬‬
 ‫طراح سه کمیت دیگر را انتخاب کرده و پس از تعیین آنها کلیه مشخصات‬
‫برج تثبیت می شود ابتدا مقادیر را به صورت آزمایشی در نظر می گیرد‬
‫و پس از تکرار محاسبات مقادیر قطعی آنها به دست می آید‪.‬‬
‫این سه کمیت را از فهرست زیر انتخاب می کند‪:‬‬
‫‪ ‬تعداد کل سینی ها‬
‫‪ ‬نسبت جریان برگشتی‬
‫‪ ‬نسبت جریان جوش آور‬
‫‪ ‬غلظت یک سازنده در یک محصول(حداکثر دو غلظت)‬
‫‪ ‬نسبت جریان یک سازنده در محصول مقطر به جریان همان سازنده در‬
‫پس ماند‬
‫‪ ‬نسبت جریان کل محصول مقطر به کل محصول پس ماند‬

‫‪24‬‬
 ‫قدم اول‪ :‬انتخاب سازندگان کلیدی‬
‫سازنده کلیدی سبک‪ :‬بمیزان قابل توجهی در محصول پس ماند باقی می ماند یا‬
‫فرارترین جزء در محصول پس ماند یا پایین برج‬
‫سازنده کلیدی سنگین‪:‬بمیزان قابل توجهی در محصول مقطر وجود دارد یا دیر‬
‫فرارترین در محصول مقطر یا باالی برج‬

‫فراریت نسبی همواره نسبت به جزء کلیدی سنگین محاسبه می شوند‪:‬‬

‫بنبراین‬
‫فراریت نسبی سازندگان سبکتر از جزءکلیدی سنگین بزرگتر از یک‬
‫وفراریت سازندگان سنگین تر کوچکتر از یک است‬

‫‪25‬‬
 ‫قدم دوم‪ :‬حداقل نسبت جریان برگشتی‬
‫حداقل جریان برگشتی =حداکثر تعداد سینی ها=حذف کلیه اجزا سنگین تر از‬
‫جزء کلیدی سنگین از محصول مقطر و حذف کلیه اجزا سبک تر از جزء‬
‫کلیدی سبک از محصول پس ماند =کمک به تشخیص اجزا کلیدی‬

‫نکته‪:‬سازندگانی که فراریتی بین دوسازنده کلیدی دارند در هر دو محصول‬

‫به میزان قابل توجهی حضور دارند‬
‫شیراس وهمکارانش نشان دادند در حداقل جریان برگشتی رابطه زیر برقرا*ر‬
‫است‬

‫اگر عبارت اول کوچکتر از ‪ -0.01‬و یا بزرگتر از ‪1.01‬باشد‬

‫سازنده ‪J‬بین محصوالت توزیع نمیشود‪ .‬ا*ما اگر بین ‪0.01‬و‪0.99‬باشد‬
‫بین محصوالت توزیع می شود‪.‬‬
‫‪26‬‬
‫حداقل نسبت جریان برگشتی از حل همزمان هر دو این معادالت به دست می آیند‪:‬‬

‫باشد سازندگان کلیدی درست انتخاب‬ ‫منفی و یا بزرگتر از‬ ‫اگر‬

‫نشده ا*ند‬
‫تمامی فراریت های نسبی در دمای نقطه شبنم محصول و نقطه حباب پس ماند‬
‫محاسبه می شود پس نیاز به حدس وخطا داریم‪.‬‬

‫‪27‬‬
 ‫مثال‪:‬‬
‫خوراکی در دمای ‪ 82‬درجه سانتیگراد و فشار ‪ 1035‬کیلو پاسکال داریم با ترکیب‬
‫درصد زیر‪:‬‬

‫دربخار محصول مقطر ‪ %98‬پروپان و‪ %1‬پنتان داریم‪.‬‬

‫حداقل نسبت جریان برگشتی و ترکیب نسبی محصوالت راتخمین بزنید‪:‬‬

‫‪28‬‬
 ‫فرض ها‪:‬‬
‫محلول های مایع را کامل در نظر گرفتیم‬
‫مبنا= یک کیل*و مول از خوراک‬

‫‪29‬‬
30
‫‪For‬‬

‫‪For‬‬ ‫‪= 2.744‬‬

‫‪For‬‬ ‫‪= -0.0892‬‬

‫هیچکدام ازین اجزا در محصوالت توزیع نمی شوند‪.‬‬
‫مجهول است‪:‬‬ ‫فقط توزیع‬

‫‪31‬‬
‫دمای شبنم محصول مقطر را ‪ 46‬درجه سلسیوس در نظر میگیریم‪:‬‬

‫‪32‬‬
‫دمای حباب محصول پس ماند را ‪113‬درجه سلسیوس در نظر میگیریم‪:‬‬

‫‪33‬‬
 ‫قدم سوم‪ :‬جریان برگشتی کامل‬
‫با استفاده از معادل*ه فنسک میتوان حداقل تعداد سینی ها را محاسبه کرد‪:‬‬

‫تعیین توزیع سازندگان در جریان برگشتی کامل‪:‬‬

‫‪34‬‬
 ‫ادامه مثال قبل‪:‬‬
‫تعداد سینی های تئوری و ترکیب نسبی محصوالت را در جریان برگشتی کامل‬
‫محاسبه نمایید‪:‬‬

‫‪35‬‬
36
 ‫قدم چهارم‪ :‬محاسبه ترکیب نسبی ها در‬
‫جریان برگشتی معین‬
‫ادامه مثال‪ :‬ترکیب نسبی محصوالت در جریان برگشتی ‪0.8‬محاسبه نمایید‬

‫نظر باینکه در جریان برگشتی کامل و حداقل و به میزان قابل توجهی در‬
‫محصول پس ماند وارد نمی شوند و همچنین در محصول مقطر میتوان فرض کرد‬
‫است که‬ ‫که در این نسبت جریان برگشتی نیز همینطور است و تنها توزیع‬
‫‪.‬مجهول* می ماند‬

‫‪37‬‬
‫قدم پنجم‪ :‬تعیین سینی خوراک‬
‫رابطه خط عامل بخش غنی سازی‪:‬‬

‫با حذف ‪ L‬خواهیم داشت‪:‬‬

‫به همین ترتیب برای برای بخش عاری سازی خواهیم داشت‪:‬‬

‫‪38‬‬
 ‫از برابر قرار دادن دو خط عامل داریم‪:‬‬

‫همچنین برای سازنده کلیدی سبک خواهیم داشت‪:‬‬

‫داریم‪:‬‬ ‫از ادغام رابطه باال با معادله‬

‫‪39‬‬
‫بنابراین برای تعیین محل سینی خوراک از رابطه زیر می توان استفاده کرد‪:‬‬

‫محاسبات لوییس و ماتسون‪:‬‬

‫نسبت ‪ L/G‬را ثابت در نظر میگیریم‪:‬‬

‫و برای بخش عاری سازی داریم‪:‬‬

‫‪40‬‬
 ‫ادامه مثال‪:‬‬
‫تعداد سینی های الزم و محل سینی خوراک را* در نسبت جریان برگشتی ‪ 0.8‬تعیین‬
‫کنید‪:‬‬

‫برای بخش غنی سازی‪:‬‬

‫‪41‬‬
 ‫دمای سینی اول را ‪ 57‬درجه سلسیوس تخمین میزنیم و داریم‪:‬‬

‫به همین ترتیب برای تمام سینی ها ادامه داده تا سینی ورود خوراک* را بیابیم‪:‬‬

‫‪42‬‬
 ‫مشخص می شود که سینی ‪ 6‬سینی خوراک است‪:‬‬
‫برای سینی ‪5‬و ‪ 6‬داریم‪:‬‬

‫همین کار را برای بخش عاری سازی تکرار میکنیم‪:‬‬

‫‪43‬‬
‫برای بخش عاری سازی داریم‪:‬‬

‫‪44‬‬
45
46
‫قدم ششم‪ :‬تصحیح ترکیب نسبی‬
‫برای تصحیح ترکیب نسبی ها می توان از دو معادله زیر استفاده کرد‪:‬‬

‫برای باالی سینی خوراک‬

‫برای پایین سینی خوراک‬

‫‪47‬‬
‫‪:‬ادامه مثال‬

‫‪48‬‬
49
 ‫برای باالی برج نیز داریم‪:‬‬

‫محاسبات به همین ترتیب تا پایین برج ادامه می یابد‪.‬‬

‫‪50‬‬
 ‫قدم هفتم‪ :‬نسبت های مایع به بخار‬
‫با در دست داشتن دماها و ترکیب نسبی های دقیق امکان محاسبه دقیق نسبت ‪L/G‬‬
‫میسر است‪.‬‬
‫در مورد بخش غنی سازی با حل معادالت داریم‪:‬‬

‫و برای بخش عاری سازی خواهیم داشت‪:‬‬

‫‪51‬‬
 ‫‪:‬ادامه مثال‬
‫بارهای حرارتی کندانسور و جوش آور و نیز نسبت های ‪ L/G‬را محاسبه کنید‪.‬‬

‫با استفاده از معادل*ه های که از قبل داشتیم( موازنه های انرژی حول بخش های مختلف‬
‫برج ) مقادیر زیر را محاسبه میکنیم‪:‬‬

‫‪52‬‬
=

53
54
‫همسن کار را میتوان برای تمامی سینی های بخش عاری سازی ا*نجام داد‪:‬‬

‫‪55‬‬
‫و به طور خالصه خواهیم داشت‪:‬‬

‫‪56‬‬
‫سپاس از همراهیتان‬

‫تهیه کننده‪ :‬عصمت ساکت‬

‫‪:‬منابع‬
‫کتاب جرم تریبال‬
‫وبسایت مهندسان شیمی ایران‬
‫دانشنامه رشد‬

‫‪57‬‬
‫شاد باشید‬

‫‪58‬‬